Skworczyk skromny
| Aplonis mavornata[1] | |
| Buller, 1887 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
skworczyk skromny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Skworczyk skromny (Aplonis mavornata) – gatunek małego ptaka z rodziny szpaków (Sturnidae). Znany wyłącznie z jednego okazu pozyskanego na Mauke (Wyspy Cooka). Uznany za wymarły.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy gatunek opisał Sir Walter Lawry Buller w 1887. Holotyp przechowywany był w Muzeum Brytyjskim (obecnie Muzeum Historii Naturalnej w Londynie). Początkowo nie było wiadome, gdzie został pozyskany. Przypuszczano, że mogła to być wyspa Raiatea (Polinezja Francuska)[3][4]. Przed ustaleniem, że pochodził on z Mauke (Wyspy Cooka) nazwa anglojęzyczna tego ptaka brzmiała Mysterious Starling (dosł. „tajemniczy szpak”)[5]. Ornitolodzy długo spekulowali nad przynależnością gatunkową jedynego znanego okazu[6]. Richard Bowdler Sharpe (1890) zasugerował, że wygląd skworczyka skromnego jest zgodny z wyglądem przedstawiciela Aplonis ulietensis (z Raiatea), uwiecznionego przez Forstera. Erwin Stresemann (1949) uznał, że wygląd tych dwóch ptaków jest jednak odmienny[6]. Na podstawie zapisków Andrew Bloxama ustalono, że holotyp został pozyskany na Mauke 9 sierpnia 1825, podczas podróży HMS Blonde[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Całkowita długość ciała wynosi około 18 cm[3]. Długość skrzydła: 105 mm, długość ogona 64 mm, długość górnej krawędzi dzioba (od początku nozdrzy) 12,4 mm, długość skoku 27,4 mm[7]. Upierzenie jest całe brązowe. Na głowie dostrzec można brązowy połysk. Na pokrywach podogonowych widoczne są gdzieniegdzie białe stosiny[3]. Według opisu Bloxama tęczówka była żółta[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje skworczyka skromnego za gatunek wymarły (EX, Extinct). Jest znany wyłącznie z jednego okazu[8]. Przez kolejne 150 lat po opisaniu gatunku żaden ornitolog nie przybył na Mauke; przez ten czas gatunek już wymarł[7]. Do wymarcia prawdopodobnie przyczyniły się zawleczone na wyspę szczury[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Aplonis mavornata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Aplonis mavornata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Richard Bowdler Sharpe: Catalogue of the Birds in the British Museum. T. 13. Sturniformes. 1890, s. 135.
- ↑ R.L.M. Warren & C.J.O. Harrison: Type-specimens of birds in the British Museum (Natural History). T. 2. Passerines. 1971, s. 333.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-24]. (ang.).
- ↑ a b Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012. ISBN 978-1-4081-5861-6.
- ↑ a b c d Storks L. Olson. An early account of some birds from Mauke, Cook islands, and the origin of the "Mysterious Starling" Aplonis mavornata Buller. „Notornis”. 33, s. 197–208, 1986.
- ↑ a b Mysterious Starling Aplonis mavornata. BirdLife International. [dostęp 2021-02-24].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- 10 amazing birds that have gone extinct. BirdLife International, 24 stycznia 2017. [dostęp 2017-03-26].
- Krótki artykuł nt skworczyka skromnego, zawierający zdjęcie holotypu. nmnh.typepad.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-18)]. (ang.)
- Znaczek pocztowy ze skworczykiem skromnym
