Asmara
Asmara
Asmera | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 15°20′N 38°56′E / 15.333°N 38.933°E | |
| Država |  Eritreja
|
| Regija | Regija Maekel |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Tewelde Kelati |
| Površina | |
| - Urbano područje | 12.158 km² |
| - Područje utjecaja | 2805 km² |
| Visina | 2325 m[1] |
| Stanovništvo (2009.) | |
| - Urbano područje | 563.930[2] |
| - Urbana gustoća | 53.38 stanovnika/km² |
| Vremenska zona | UTC+3 (UTC+3) |
| Karta | |
  Asmara Položaj Asmare u Eritreji | |
Asmara (tigrinja: Asmera) je najveći i glavni grad države Eritreje. Broji 563.930 stanovnika,[2] od kojih su polovica kršćani, a polovica muslimani.[1] Asmara ima Univerzitet osnovan 1958. koji se u to vrijeme zvao se Katolički koledž Santa Famiglia. Grad ima i međunarodni aerodrom, izgrađen 1962. koji se nalazi 4 km jugoistočno od centra grada.[1]
Asmara je po legendi osnovana u 13. vijeku, kada su tu živjela četiri klana plemena Gheza – Gheza Gurtom, Gheza Shelele, Gheza Serenser i Gheza Asmae.[3] Na poticaj svojih žena, muškarci su konačno ujedinili svoja četiri klana i uspjeli porazili pljačkaše koji su terorizirali taj kraj. Nakon pobjede naselje je dobilo ime Arbaete Asmara što je na Tigrinja jeziku doslovno značilo "četvoro ujedinjenih". Vremenom je Arbaete otpao i ostalo je samo Asmara, iako u gradu još uvijek postoji zona, koja se zove Arbaete Asmara. Po jednoj drugoj legendi, tu je Kraljica od Sabe rodila svog sina Menelika I.[3]
Sve do kraja 19. vijeka Asmara je bila samo jedno od tigranjskih sela, njen procvat počeo je nakon Prvog italijansko-abesinskog rata (1895. – 1896.) kada je postala glavni grad talijanske kolonije Eritreje, odlukom guvernera Martinija 1897. koji je radije odabrao nju zbog povoljnije klime, nego luku Masava na crvenomorskoj obali.[3] Zbog tog i danas grad ima brojne tragove talijanske prisutnosti: od urbanizma i gradske infrastrukture, arhitekture i nekih kulinarskih običaja. U gradu i danas ima brojnih talijanskih lokala koji nose svoja stara talijanska imena: Bar Vittoria, Pasticceria moderna, Casa del formaggio, Ferramenta...
Asmara je bila mali gradić sve do 1934. kad je postala baza za talijansku invaziju na Etiopiju za Drugog italijansko-abesinskog rata (1935. – 1936.) kada je grad naglo narastao i razvio se u veliki centar Italijanske Istočne Afrike.[1] Grad je 1939. imao 98.000 stanovnika, od toga čak 53.000 Talijana koji su se počeli masovno doseljavati, pogotovo sa siromašnog i prenapučenog juga. Oni su u Asmari osnovali brojna poduzeća i bitno unaprijedili lokalnu privredu.
Taj nagli rast zaustavljen je 1941. kad su Asmaru zauzeli Britanci i držali pod svojom vlašću sve do 1952., kad je Eritreja ušla u federaciju sa Etiopijom.[1] U Asmari je djelovala radio stanica američke vojske Kagnew Station, i manja vojna baza uz nju od kraja 1942. do 1977. nakon Etiopsko-eritrejskog rata, Asmara je postala prijestolnica nezavisne Eritreje 1993.[1]
Za razliku od mnogih drugih gradova u Eritreji, Asmara je iz Etiopsko-eritrejskog rata izašla relativno neoštećena, jer su se etiopske snage povukle iz grada bez borbe.[3] Nakon trideset godina etiopske vladavine koja je za grad uglavnom značila stagnaciju i propadanje, grad se nakon stjecaja nezavisnosti pokušava obnoviti i modernizirati.[3]
Asmara je urbanistički dobro planiran grad s ortogonalnim planom ulica. Uz glavnu ulicu zasađena je aleja s palmama, a uz nju leže najveće i najznačajnije građevine: Rimokatolička katedrala (1922.) i Velika džamija (1937.).[1] Ostale značajne građevine u gradu su nekadašnje palače (danas sjedišta vladinih ureda): Skupština Eritreje i ostale zgrade ministarstava, saborna crkva Svete Marije (sjedište Etiopske pravoslavne crkve).[1]
Asmara leži na stjenovitom platou na nadmorskoj visini od 2325 m, na sjevernom rubu Etiopske visoravni. Udaljena je svega 65 km od crvenomorske obale i luke Masavaa (sjeveroistok).[1] Taj plato dijeli Eritreju na zapadne nizine i istočno crvenomorsko primorje. Kraj oko Asmare je vrlo plodan, posebno dio prema jugu i regiji Debub. Zapadno od visoravni na kojoj leži Asmara proteže se velik polusušni brežuljkasti kraj sve do granice sa Sudanom.
Asmara ima rijetku verziju savanske klime po Köppenovoj klasifikaciji klime, s ljetom koje nije prevruće i s blagim zimama. Budući da leži na nadmorskoj visini od 2325 m, ima relativno umjerenu klimu, usprkos tome što leži vrlo blizu pustinjskog kraja. Sezona oborina je vrlo kratka i traje od jula do augusta kad padne oko 60 % svih oborina, a to je oko 520 milimetara godišnje.[4] Nasuprot tome u januaru i februaru koji su najsušniji mjeseci, u prosjeku padne samo 7 mm kiše, dok snijeg pada izuzetno rijetko. Prosječno najviša temperatura u gradu je oko 23 °C, a najniža 8 °C.[4]
| Klimatološki medijani za Asmara | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 22 | 23 | 25 | 25 | 25 | 24 | 21 | 21 | 23 | 22 | 21 | 21 | 23 |
| Srednji minimum (°C) | 4 | 5 | 7 | 8 | 10 | 10 | 11 | 11 | 8 | 8 | 6 | 4 | 8 |
| Precipitacija (mm) | 5 | 2 | 15 | 33 | 41 | 38 | 175 | 155 | 15 | 15 | 20 | 3 | 517 |
| Izvor: [4] | |||||||||||||
Grad je prije svega trgovačko središte za poljoprivredne i stočarske proizvode, ali ima i nešto industrije, sačuvane iz talijanskih vremena. Danas se proizvodi tekstil, obuća, gazirana pića i štavi koža.[1] Grad je povezan željeznicom sa crvenomorskom lukom Masava još na početku 20. vijeka,[1] a cestama sa Sudanom i Etiopijom.
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 „Asmara” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 5. 1. 2012.
- ↑ 2,0 2,1 „The largest cities in Eritrea, ranked by population” (engleski). Mongabay.com. Pristupljeno 5. 1. 2012.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „History of Asmara” (engleski). Commune de Asmara. Pristupljeno 5. 1. 2012.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „Monthly Averages for Asmara, Eritrea”. The Weather Channel. Pristupljeno 5. 1. 2012.
