Russlands befolkning

I gjennomsnitt bur det berre 8,6 personar per kvadratkilometer (2021) i Russland. Dei aller fleste innbyggjarane (69 prosent) bur i den delen av Russland som ligg i Europa, som utgjer 21 prosent av flatemålet til Russland. Berre 27,2 millionar (som er 18,7 prosent av det samla folketalet i Russland) bur i den asiatiske delen. Det asiatiske Russland utgjer 79 prosent av flatemålet til landet. Desse områda har difor svært tynn busetnad.

I russisk befolkningsstatistikk nyttar dei omgrepet «det ekstreme nord og liknande områder». Dette er regionar der klimaet er særleg barskt. I alt bur 9,8 millionar i slike områder ifølgje Rosstat (2022). Litt under ti millionar bur i områda på nordsida av Kaukasusfjella, som ofte er politisk urolege. Her har mange av innbyggjarane ikkje-russisk etnisk bakgrunn, slik som ossetar, tsjetsjenar, tsjerkessar og lezginar.

Også i andre delar av Russland bur det folk med annan etnisk bakgrunn enn russisk. Dei etniske russarane utgjer 81 prosent av befolkninga. Offisiell russisk statistikk opererer med over 190 etniske grupper. Tatarane er den største av dei og utgjorde 3,7 prosent av befolkninga ved folketellinga i 2010. Ukrainarar utgjorde den nest største gruppa (1,35 prosent). Deretter kom basjkirar, tsjuvasjar og tsjetsjenar med litt over éin prosent kvar.

Etter at Sovjetunionen vart oppløyst i 1991, gjekk Russland og dei andre tidlegare sovjetrepublikkane gjennom ei økonomisk krise. Krisa førte mellom anna til at folk fekk færre barn på 1990-talet enn tidlegare. Sjølv om økonomien i Russland tok seg opp på 2000-talet, vart det framleis fødd relativt få barn. Dette skuldast etterverknadar av dei låge fødselstala på 1990-talet, som igjen har ført til at det på 2000-talet har vore få folk i den aldersgruppa som vanlegvis får barn.

Nedgangen i folketalet blir oppfatta som eit stort problem av dei russiske styremaktene. President Vladimir Putin sa i 2020 at den demografiske krisa var «eit historisk problem» og at «Russlands lagnad og historiske framtidsutsikter er avhengige av kor mange vi kjem til å bli». Sidan Putin tok over som president i 2000, har Russland sett inn store ressursar for å få opp fødselstala. Helsetilbodet har vorte styrka for fødande kvinner, og folk får økonomisk støtte om dei blir foreldre. Mellom anna får dei ein eingongssum – såkalla morskaps- eller familiekapital – som skal nyttast til bustad eller utdanning.

Russland har hatt eit stort tilsig av arbeidsmigrantar frå andre tidlegare sovjetrepublikkar. Dette gjeld særleg frå Usbekistan, Tadsjikistan og Ukraina. I alt bur det nærmare ti millionar utlendingar og statslause personar i Russland (2016).

BNP per capita i Russland er om lag USD 28 000 (2021). Levestandarden har vorte jamnt betre sidan år 2000, men framleis lever tolv prosent under fattigdomsgrensa ifølgje offisielle tal.

Russland skårar lågare enn gjennomsnittet for OECD-land. Dei skårar særleg lågare når det gjeld helse, men òg sosiale relasjonar, tryggleik, miljøkvalitet og kor nøgd ein er med livet. Når det gjeld arbeid og utdanning skårar Russland høgare enn gjennomsnittet. Medan gjennomsnittleg 66 prosent av alle vaksne i OECD-land har lønna arbeid, er det tilsvarande talet for Russland 70 prosent. I alt 95 prosent av alle russarar har minst vidaregåande utdanning, mot gjennomsnittleg 75 prosent i OECD (OECD 2020).

• Språk i Russland
• Religion i Russland
• Russlands historie
• Russlands samtidshistorie