అమృత్‌సర్ జిల్లా
అమృత్‌సర్ జిల్లా | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
జిల్లా | |||||||
ఎగువ-ఎడమ నుండి సవ్యదిశలో: హర్మందిర్ సాహిబ్, అత్తారి-వాఘా సరిహద్దు క్రాసింగ్, అజ్నాలా ఫోర్ట్, పుల్ కంజ్రీ వద్ద 1971 యుద్ధ స్మారకం | |||||||
.svg) పంజాబ్‌లో స్థానం | |||||||
| Coordinates: 31°35′N 74°59′E / 31.583°N 74.983°E | |||||||
| దేసం |  India | ||||||
| రాష్ట్రం | పంజాబ్ | ||||||
| Named for | అమృత సరోవరం | ||||||
| ముఖ్య పట్టణం | అమృత్‌సర్ | ||||||
| విస్తీర్ణం | |||||||
| • Total | 2,683 కి.మీ2 (1,036 చ. మై) | ||||||
| జనాభా (2011)[1] | |||||||
| • Total | 24,90,656 | ||||||
| • జనసాంద్రత | 930/కి.మీ2 (2,400/చ. మై.) | ||||||
| భాషలు | |||||||
| • అధికారిక | పంజాబీ | ||||||
| Time zone | UTC+5:30 (IST) | ||||||
| Vehicle registration | PB-01(commercial) PB-02, PB-14, PB-17, PB-18, PB-81, PB-89 | ||||||
| అక్షరాస్యత (7+) | 76.27% | ||||||
.jpg)
.jpg)
పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని 22 జిల్లాల్లో అమృత్‌సర్ జిల్లా ఒకటి. అమృత్‌సర్ నగరం ఈ జిల్లాకు ముఖ్య పట్టణం. ఈ జిల్లా రాష్ట్రం లోని మాఝా ప్రాంతంలో ఉంది.
2011 నాటికి ఇది లుధియానా తరువాత పంజాబ్‌లో అత్యధిక జనాభా కలిగిన జిల్లాల్లో రెండవ స్థానంలో ఉంది.
చరిత్ర
[మార్చు]బ్రిటిషు పాలనా కాలంలో అమృత్‌సర్ జిల్లా, లాహోర్ డివిజన్‌లో భాగంగా ఉండేది. పరిపాలనాపరంగా అమృత్‌సర్, అజ్నాలా, తరన్ తారన్ అనే 3 తహసీళ్ళుగా విభజించబడి ఉండేది. [2] అయితే, 1947 లో భారతదేశ విభజనలో భాగంగా అమృత్‌సర్ జిల్లాను మిగతా డివిజన్ నుండి వేరుచేసి భారతదేశంలో చేర్చారు. అయితే, పట్టి, ఖేమ్ కరణ్ వంటి కొన్ని భాగాలు లాహోర్ జిల్లాకి చెందినప్పటికీ, విభజనలో ఈ పట్టణాలు అమృత్‌సర్ జిల్లాలో భాగమయ్యాయి. విభజన కాలంలో, జిల్లాలోని ముస్లిం జనాభా 46% పాకిస్తాన్కు తరలిపోయింది. కొత్తగా సృష్టించిన పాకిస్తాన్లో పశ్చిమ పంజాబ్ నుండి హిందువులు, సిక్కులు భారత్ వైపు వలస వచ్చారు. 1947 అమృత్‌సర్ జిల్లాలో విభజనకు ముందు జనాభాలో 52% టొ సిక్కులు, హిందువులు (37%, 15.38%) మెజారిటీగా ఉందెవారు.
జనాభా వివరాలు
[మార్చు]2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అమృత్‌సర్ జిల్లా జనాభా 24,90,656, [1] ఇది కువైట్ దేశానికి [4] లేదా అమెరికా రాష్ట్రమైన నెవాడాకు సమానం. [5] అమృత్‌సర్ జిల్లాలో అక్షరాస్యుల సంఖ్య 16,84,770 (67.6%). అందులో 9,32,981 (70.8%) పురుష అక్షరాస్యులు, 751,789 (64.1%) మహిళా అక్షరాస్యులు. జిల్లాలో 7 వ తరగతి, ఆ పైన చదివిన వారు 76.27%. ప్రతి 1,000 మంది పురుషులకు 889 మంది స్త్రీలున్నారు. మొత్తం షెడ్యూల్డ్ కుల జనాభా 7,70,864. 2011 లో జిల్లాలో 4,88,898 గృహాలు ఉన్నాయి. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, సిక్కులు జనాభాలో 69% ఉండగా, హిందువులు 28%, కొద్దిమంది మైనారిటీ క్రైస్తవులు (2%), ముస్లింలు ఉన్నారు .
| చారిత్రికంగా జనాభా | ||
|---|---|---|
| సంవత్సరం | జనాభా | ±% |
| 1901 | 7,64,821 | — |
| 1911 | 6,57,936 | −14.0% |
| 1921 | 6,94,261 | +5.5% |
| 1931 | 8,34,497 | +20.2% |
| 1941 | 10,44,457 | +25.2% |
| 1951 | 8,80,667 | −15.7% |
| 1961 | 10,10,093 | +14.7% |
| 1971 | 12,09,374 | +19.7% |
| 1981 | 14,60,497 | +20.8% |
| 1991 | 16,98,090 | +16.3% |
| 2001 | 21,57,020 | +27.0% |
| 2011 | 24,90,656 | +15.5% |
జిల్లాలో తహసీళ్ళు
[మార్చు]2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అమృత్‌సర్ జిల్లాలో నాలుగు తహసీళ్ళు ఉన్నాయి.
| # | తహసీలు | జిల్లా |
|---|---|---|
| 1 | అమృత్‌సర్- II | అమృత్‌సర్ |
| 2 | అజ్నాలా | అమృత్‌సర్ |
| 3 | బాబా బకాలా | అమృత్‌సర్ |
| 4 | అమృత్‌సర్ -I | అమృత్‌సర్ |
వాతావరణం
[మార్చు]అమృత్‌సర్‌లో సెమీ అరిడ్ (అర్థ శుష్క) వాతావరణం ఉంటుంది. ఇది వాయవ్య భారతదేశానికి ప్రత్యేకమైన వాతావరణం ఇది. ఇక్కడ ప్రధానంగా నాలుగు ఋతువులుంటాయి: శీతాకాలం (డిసెంబరు నుండి మార్చి వరకు, ఉష్ణోగ్రతలు −1 °C (30 °F) కి పడిపోతాయి, వేసవి కాలం (ఏప్రిల్ నుండి జూన్ వరకు) - ఉష్ణోగ్రతలు 45 °C (113 °F) వరకూ చేరుకోవచ్చు, వర్షాకాలం (జూలై నుండి సెప్టెంబరు వరకు), వర్షాకాలం తరువాత (అక్టోబరు నుండి నవంబరు వరకు). వార్షిక వర్షపాతం 703.4 మి.మీ. [6] జిల్లాలో అతి తక్కువ ఉష్ణోగ్రత −3.6 °C (25.5 °F) 1996 డిసెంబరు 9 న నమోదైంది. అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత 47.8 °C (118.0 °F), 1995 జూన్ 9 న నమోదింది. [7] నగరానికి అధికారిక వాతావరణ కేంద్రం రాజాసాన్సీలోని విమానాశ్రయంలో ఉంది. 1947 నవంబరు 15 నుండీ ఇక్కడ శీతోష్ణస్థితి రికార్డులు ఉన్నాయి.
| శీతోష్ణస్థితి డేటా - Amritsar Airport | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నెల | జన | ఫిబ్ర | మార్చి | ఏప్రి | మే | జూన్ | జూలై | ఆగ | సెప్టెం | అక్టో | నవం | డిసెం | సంవత్సరం |
| అత్యధిక రికార్డు °C (°F) | 26.8 (80.2) |
32.2 (90.0) |
36.2 (97.2) |
44.1 (111.4) |
47.7 (117.9) |
47.8 (118.0) |
45.6 (114.1) |
40.7 (105.3) |
40.6 (105.1) |
38.3 (100.9) |
34.2 (93.6) |
28.5 (83.3) |
47.8 (118.0) |
| సగటు గరిష్ఠ °C (°F) | 23 (73) |
26.1 (79.0) |
32 (90) |
40.5 (104.9) |
44 (111) |
44.1 (111.4) |
39.8 (103.6) |
37.1 (98.8) |
36.8 (98.2) |
35.5 (95.9) |
30.5 (86.9) |
24.9 (76.8) |
45.2 (113.4) |
| సగటు అధిక °C (°F) | 18.4 (65.1) |
21.7 (71.1) |
26.8 (80.2) |
34.2 (93.6) |
39 (102) |
39 (102) |
35 (95) |
34.2 (93.6) |
34.1 (93.4) |
32 (90) |
27.1 (80.8) |
21.1 (70.0) |
30.2 (86.4) |
| సగటు అల్ప °C (°F) | 3.4 (38.1) |
6.3 (43.3) |
10.9 (51.6) |
16.1 (61.0) |
21.3 (70.3) |
24.3 (75.7) |
25.3 (77.5) |
24.9 (76.8) |
22.1 (71.8) |
15.4 (59.7) |
8.7 (47.7) |
4.1 (39.4) |
15.2 (59.4) |
| సగటు కనిష్ఠ °C (°F) | −0.5 (31.1) |
1.7 (35.1) |
5.6 (42.1) |
10.2 (50.4) |
15.8 (60.4) |
19.6 (67.3) |
21.7 (71.1) |
21.4 (70.5) |
17.8 (64.0) |
10.7 (51.3) |
4.2 (39.6) |
0.1 (32.2) |
−1.2 (29.8) |
| అత్యల్ప రికార్డు °C (°F) | −2.9 (26.8) |
−2.6 (27.3) |
2 (36) |
6.4 (43.5) |
9.6 (49.3) |
15.6 (60.1) |
18.2 (64.8) |
18.8 (65.8) |
13 (55) |
7.3 (45.1) |
−0.6 (30.9) |
−3.6 (25.5) |
−3.6 (25.5) |
| సగటు వర్షపాతం mm (inches) | 26.2 (1.03) |
38.6 (1.52) |
38.4 (1.51) |
21.4 (0.84) |
26.7 (1.05) |
61.2 (2.41) |
210.1 (8.27) |
167.3 (6.59) |
77.5 (3.05) |
16.1 (0.63) |
6.3 (0.25) |
13.6 (0.54) |
703.4 (27.69) |
| సగటు వర్షపాతపు రోజులు (≥ 1.0 mm) | 2.1 | 3.3 | 3.2 | 2 | 2.4 | 3.8 | 8.6 | 6.9 | 3.5 | 1.1 | 0.6 | 1.4 | 38.9 |
| సగటు సాపేక్ష ఆర్ద్రత (%) | 74 | 70 | 64 | 47 | 38 | 48 | 72 | 77 | 69 | 67 | 73 | 76 | 65 |
| నెలవారీ సరాసరి ఎండ పడే గంటలు | 181.7 | 192.7 | 219.4 | 265.0 | 294.7 | 269.0 | 215.5 | 227.7 | 240.8 | 253.2 | 220.1 | 182.2 | 2,762 |
| Source: [8][9] | |||||||||||||
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 "Census of India: Amritsar district". censusindia.gov.in. Retrieved 12 October 2019.
- ↑ "Imperial Gazetteer2 of India, Volume 5, page 319 -- Imperial Gazetteer of India -- Digital South Asia Library".
- ↑ "C-1 Population By Religious Community Data - Census 2011 - Amritsar district, Punjab". censusindia.gov.in.
- ↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 27 సెప్టెంబరు 2011. Retrieved 1 October 2011.
Kuwait 2,595,62
- ↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 19 October 2013. Retrieved 30 September 2011.
Nevada 2,700,551
- ↑ "Amritsar Climate Normals 1981-2010" (PDF). Indian Meteorological Department, Pune. Retrieved 31 March 2020.
- ↑ "Amritsar Climate Normals 1981-2010" (PDF). Indian Meteorological Department, Pune. Retrieved 31 March 2020.
- ↑ "Amritsar Climate Normals 1981-2010" (PDF). Indian Meteorological Department, Pune. Retrieved 31 March 2020.
- ↑ "Amritsar Climate Normals 1971–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. Retrieved 11 January 2014.
