İçeriğe atla

Erzincan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu sayfa Erzincan ilinin şehir merkezini anlatmaktadır. İl için Erzincan (il) sayfasına bakınız.
Erzincan
Şehir
Erzincan ilindeki yeri
Erzincan ilindeki yeri
ÜlkeTürkiye
BölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İlErzincan
İdare
 • Belediye başkanıBekir Aksun
(MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam11.903 km²
Rakım1.185 m
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu
24000
Alan kodu0446
Plaka kodu24

Erzincan, Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Erzincan ilinin merkezi olan şehirdir.

Şehir tarihte Mengüçlü Beyliği'ne başkentlik yapmıştır.[1] Doğusunda Çayırlı ve Üzümlü, batısında Kemah, kuzeybatısında Refahiye ilçeleri, kuzeyinde Gümüşhane, güneyinde Tunceli illeriyle komşudur.

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erzincan adının, Strabon'un Antik Çağ'da bu bölgede bulunduğunu belirttiği Eriza şehrinden geldiği söylenir; yine bu bölgeden bahseden Grek kaynaklarında Aziris adıyla gösterilen şehrin de Erzincan olması mümkündür. Şehrin adı Ermeni kaynaklarında Erez, Erzng ve Erznga; Bizans kaynaklarında Aringam (Arıngan), Arsingan, Erzingan; Arap kaynaklarında ise Erzencân şeklinde geçer. Türk fetihlerinden sonra şehrin adı önce Erzingan, Ezirgân olarak söylenmiş, ardından da bugünkü şeklini almıştır.[2]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk çağ ve Hititler dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erzincan'ın Antik Çağ tarihi hakkında kesin bir bilgiye henüz sahip olunmamakla birlikte tarihçiler ikinci bin yıl da, bu bölgede Hurriler'in yaşadığını, ikinci bin yılın ilk yarısı başlarında da Hayasalılar ve Azzilerin hüküm sürdüğünü kaydetmektedir. Anadolu'da MÖ 1600 ile 1180 tarihleri arasında Hattuşaş'ı merkez yaparak büyük bir imparatorluk kuran Hititler yakın doğuyu egemenlikleri altına almışlar ve Erzincan'da Hititlerin yönetimi altındaydı. Anadolu'nun çeşitli yerlerinde yapılan kazılarda Hititlere ait çeşitli eserler ortaya çıkarılmıştır. Erzincan ve yöresinde Hititlere ait bir yerleşim merkezine rastlanmamışsa da, bu yörenin Hitit egemenliği altında kaldığı düşünülmektedir.

Urartular dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğu Anadolu'da kurulan ilkçağ devletlerinden biri de Urartular olmuştur. MÖ 900 yıllarında kurulan bu devlet Tuşpa'yı (Van) başkent yapmış, sınırlarını Hazar Denizi'nden Malatya'ya, kuzeyde Erzurum ile Erzincan'dan güneyde Halep ve Musul'a kadar genişletmiştir. Yine Erzincan yakınlarında Altıntepe'de 1953'te yapılan kazılarda[3] Urartular'a ait birçok eser çıkarılmış, bu yörenin Urartu egemenliği altında kaldığı kanıtlanmıştır. Çeşitli saldırılara maruz kalan Urartu şehirleri teker teker tahrip edilirken Medler'in Anadolu'yu istilası sırasında MÖ 600 yıllarında tamamen ortadan kaldırılmıştır. Erzincan ve yöresi, Urartular'ı yenerek Anadolu'yu istilaya başlayan Medlerin (MÖ 612) eline geçti. Med İmparatorluğu'nun Kyaksar döneminde Lidyalılar'la yapılan savaşlar, muhtemelen Erzincan ve civarında meydana geldiği düşünülür. Bu yöreler MÖ 550 tarihlerinde Persler'in eline geçmiştir.

Persler dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Erzincan şehir merkezi

Hititler'in Anadolu'yu istila ettikleri sırada, İran yaylasını da Persler ele geçirdiler. Persler'in yükselişi daha çok Büyük Kiros (559-530) ve II. Kambises (530-522) dönemlerine rastlar. Bu dönemde Erzincan ve çevresi de Persler'in eline geçer. Persler'den sonra Anadolu Makendonyalılar'ın eline geçmiştir. Roma ordusu MÖ 70 tarihinde Doğu Anadolu Bölgesi'ni ele geçirmeye başlayarak Elazığ yöresindeki Sophene Krallığı'nı yıktıktan sonra, Tigran'ın ordusunu da yenilgiye uğratmıştır. Bu sırada (MÖ 68) Pontuslular da Erzincan yörelerinde Roma üstünlüğüne son vermişlerdir. İran ile Bizans arasında sürekli savaşlara sahne olan Erzincan ve yöresi en son Bizans imparatoru Herakleios tarafından 629 tarihinde yenilgiye uğratılan İran'dan geri alındı.

644-656 yılları arasında Halife Osman bin Affan zamanında Habîb bin Mesleme 655 senesinde Erzincan ve yöresini ele geçirerek, bu bölgeyi tamamen Müslümanların yönetimine kattı. Erzincan ve yöresi Abbasiler döneminde de çeşitli saldırılara maruz kaldı. Halife Mütevekkil Alallah (847-861) döneminde Malatya Valisi Ömer bin Abdullah, Arapgir, Eğin, Kemah, Erzincan ve Trabzon kentlerini 859 yılında Bizanslılar'dan geri aldı. Böylece Erzincan tekrar Arapların hakimiyetine geçti.

Türk hakimiyeti

[değiştir | kaynağı değiştir]
Erzincan ve çevresi Türklerin Anadolu hakimiyetinin başladığı Malazgirt Meydan Muharebesi (1071) sonrası ilk yerleşim yerlerindendir.

Anadolu'da Türk hakimiyeti Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Türklerin Anadolu'yu vatan edinmesiyle başlamış, Malazgirt Muharebesi kazanılınca Alparslan, Karasu ve Çatlı nehirleri vadilerinin fethine komutanlarından Mengücek Ahmet Gazi'yi görevlendirmiştir. Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkârahisar yörelerini hakimiyeti alan Ahmet Gazi, Kemah'ı merkez yaptı. 1114 yılında Ahmet Gazi'nin ölümü üzerine yerine oğlu İshak Bey geçti. Bu beyliği uzun süre yöneten İshak Bey ölümü üzerine yerine Melih Mahmut geçti. İshak Beyin oğulları Melih Mahmut'un hükümdarlığını tanımayınca, Mengüçlü Beyliği parçalandı. Kemah, Melih Mahmut'a Erzincan, Davut Şah'a, Divriği'de, Süleyman Şah'a düştü. 1151 yılında Davut Şah'ın öldürülmesi üzerine Erzincan'a 13 yıl Süleyman Şah sahip olmuş; Davut Şah'ın oğlu Fahrettin Behramşah 1165 yılında babasının tahtında oturunca, Mengüçlü Beyliği tekrar güçlenmiştir. Fahrettin Behram Şah, Kılıçarslan'ın damadı olması Mengücek ile Anadolu Selçuklu Devleti ilişkilerini gelişmiştir.

Behram Şah zamanında Erzincan ticaret ve sanayisi gelişmiştir. Deprem ve afetler sebebi ile o döneme ait eserler günümüze ulaşamamıştır. 1225 yılında Behram Şah'ın ölümü üzerine yerine oğlu Davut Şah geçti. 1228 tarihinde Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat Erzincan ve Kemah'ı işgal ederek Mengüçlü Beyliğine son verdi. Alaaddin Keykubat ile Harezmşahlar Hükümdarı Celalettin Harzem Şah arasında Erzincan yakınlarında 1230 yılında Yassıçemen Muharebesi oldu ve Celalettin Harzem Şah yenildi, bölgeye hakim olan Alaattin Keykubat'ın 1237 yılında ölümü üzerine yerine oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev geçti. Onun zamanında devlet Moğolların istilasına uğradı. 1240 tarihinde Erzurum'u işgal eden Moğollar, Erzincan'ı da geçerek 1243 tarihinde Kösedağ Savaşı'nda Anadolu Selçuklu Devletini hezimete uğrattı. Böylece Erzincan ve yöresi İlhanlıların eline geçti. İlhanlılar, Erzincan'ın da aralarında olduğu bölgeyi beylerle yönettiler. Bir ara Çobanoğulları Hükümdarı Küçük Şeyh Hasan Erzincan ve yöresini kendi beyliğine kattıysa da 1338'de Memluk Sultanı Nasreddin Muhammed'in yardımı ile Erzincan ve yöresi Küçük Şeyh Hasan'dan geri alındı. Erzincan bu beylik döneminde de el değişmiştir. Alaeddin Eretna 1352'de öldükten sonra yerine oğlu Gıyasettin Mehmet getirildi. Çıkan anlaşmazlıklar sonunda Erzincan bağımsız olarak, Burak Bey'e bırakıldı. Sırası ile Ahi Ayna Bey, Pir Hüseyin, Mutahhareten Bey yönetimi ele aldı. Mutahhareten döneminde, Kadı Burhanettin Erzincan'a ve yöresine birkaç kez saldırı düzenledi. Bu saldırılar Akkoyunlu Hükümdarı Kutlu Bey'in yardımı ile atlatıldı.

Erzincan Emiri Mutahhareten'in Timur'a bağlanması dönemin Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt'ı kızdırmıştı. Bu olayın üzerine Beyazıt, 1401 yılında Erzincan'ı kuşattı. Fakat çok geçmeden Ankara Savaşı patlak verince bölge 1402 yılında Timur hakimiyetine geçti. Bölgede II. Mehmet dönemine kadar Osmanlılar etkili olamadılar. 1419'da I. Mehmet zamanında Karakoyunlu Beyi Kara Yusuf Erzincan'ı zapt etti ve Pir Ömer'i vali olarak tayin etti.

Osmanlı İmparatorluğu dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Erzincan'ı 1455 yılında aldı. Kaleyi yeniden onardı. Yöre Fatih Sultan Mehmet ile Uzun Hasan arasında çıkan Otlukbeli Savaşı'na kadar (11 Ağustos 1473) Akkoyunlar'ın elinde kaldı. Bu savaştan sonra Osmanlıların denetimine geçti. 1502 tarihinde Safevi tahtına gecen Şah İsmail Erzincan'ı karargâh yapmıştı. Anadolu'yu eline geçirmek isteyen Safeviler'e Yavuz Sultan Selim 23 Ağustos 1514'te Çaldıran Muharebesi'yle dur deyince, Erzincan tekrar Osmanlılar'ın yönetimine geçti. Yine Kanuni Sultan Süleyman 1534'te Tebriz Seferi, 1540'ta İran Seferi sırasında Erzincan'a uğramıştır.

Cumhuriyet dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erzincan Sovyeti

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Erzincan Şûrası
Rus bir subayın arşivinden Erzincan Sovyeti döneminde çektirilen bir fotoğrafı. Daire içine alınan söz konusu subaydır.

I. Dünya Savaşı başlangıcında Osmanlı toprakları olan Erzincan, Sivas, Trabzon civarları savaş devam ettikçe Çarlık Rusyası ordusunun himayesine geçmiştir. Savaş sırasında gerçekleşen Şubat Devrimi sırasında Rusya toprağı olan bu bölgeler, Rusya'nın diğer bölgelerinde gelişen olaylardan aynı şekilde etkilenmiştir. Bolşevik askerler kendi subaylarını tutuklamışlar, ayaklanmışlar, bununla birlikte sovyet yönetimleri kurmuşlardır. Bunlardan biri de, savaş döneminde Rusya toprağı olan Erzincan'da bulunan Bolşevik askerlerin kurduğu Erzincan Sovyeti hükûmetidir.[4][5]

Sovyet hükûmeti, Bolşeviklerin askeri, siyasi ve ekonomik desteği ile kısa zamanda gerçek bir iktidar oldu. İlkin, Sovyetler Birliğideki Kolhozların benzeri bir kolektif üretim çiftlikleri oluşturuldu. Ardından istihbarat ve askeri örgüt ve polis teşkilatı kuruldu. Maliye kanunu çıkarıldı ve vergilerin İstanbul hükûmetine değil, Sovyetlere ödenmesi kararlaştırılarak vergi miktarları belirlendi. Toprak kanunu çıkarıldı, topraksız köylülere toprak dağıtıldı[kaynak belirtilmeli]. 1921 yılında Kuvâ-yi Milliye müdahalesi sonucunda feshedilmiştir. Bazı kaynaklar ise Osmanlı Ordusu tarafından yıkıldığını belirtir.[6][7]

Savaş sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kafkasya Cephesi'nde Ermeni mahallesinde hapsedildikten sonra 12 Şubat 1918 tarihinde yakılan Türklere ait cesetler defnedilmek üzere taşınırken, Erzincan (1916).

Şehir I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında yapılan Erzincan Muharebesi sonucunda 11 Temmuz 1916 tarihinde Ruslar tarafından şehir işgal edilmiş, bunu fırsat bilen ayrılıkçı Ermeniler'de silahlı birlikler oluşturarak faaliyete geçmişlerdir. 18 Aralık 1917 de SSCB Hükûmeti ile yapılan Erzincan Mütarekesi ile 11 Ocak 1918 de Rus askerleri bölgeden çekilmiş ancak Osmanlı Ermeni çeteleri birçok kanlı olaya neden olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Bu dönemde Bolşeviklerden etkilenen ve Sovyet yönetimini benimseyen gruplar kısa süreli Erzincan Şûrası'nı kurmuştur. Kazım Karabekir komutasındaki askerî birlikler 13 Şubat 1918 de Erzincan'ı, 17 Şubat 1918 de ise Tercan'ı Ermeni silahlı örgütlerden kurtarmışlardır. Türk Kurtuluş Savaşı'nda ve hareketli geçen cumhuriyetin ilk yıllarında Erzincan halkı Atatürk ve silah arkadaşlarının yanında savaşmıştır.

Kentin adının Eriza veya Aziriz kelimelerinden geldiği, ilk önce Erziricin daha sonra da bugün ifade edildiği şekilde Erzincan'a dönüştüğü rivayet edilmektedir. 1939 Erzincan depremi olarak bilinen şiddetli depreme maruz kalmış, şehirde büyük bir yıkım yaşanmış, on binlerce insan ölmüştür. Depremden sonra şehir yeniden inşa edilmiştir.

Erzincan depremleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: 1939 Erzincan depremi ve 1992 Erzincan depremi

Türkiye'nin en büyük depremi olarak anılan 1939 Erzincan depreminde on binlerce insan ölmüştür. Depremden sonra demir yolundan yukarı yeni bir şehir inşaatına başlanarak bugünkü Erzincan şehri meydana getirilmiştir. 27 Aralık 1939 gecesi 7,9 büyüklüğünde bir deprem yaşanmış, şehir harabeye dönmüş taş taş üstünde kalmamıştır. Bu deprem Türkiye'nin gördüğü en şiddetli deprem olup 30.962 kişi ölmüştür. Gece 2:00'de Erzincan'ı 52 saniye boyunca sallayan deprem ayrıca 20. yüzyılın depremleri sıralamasında 15. olmuştur. Erzincan'ı ve hattâ, Koyulhisar'ı da tümüyle haritadan silen bu deprem; Elazığ, Amasya, Ordu, Kayseri, Kırşehir, Ankara, Çankırı, Sivas, Samsun, Yozgat ve Tokat illeri ve çevresinde hissedilmiştir. Toplamda 116,720 bina yıkılmış ve deprem gecesi hava sıcaklığının 0 derecenin altında 30 dereceyi göstermesi de ölü sayısının artmasında büyük etken olmuştur. Deprem sırasında kentin demiryolu köprüsü de yıkılmış, telgraf hatları kopmuş, Erzincan'ın çevreyle bütün ilişkisi tamamen kesilmiştir. Bu depremde Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın varlığı anlaşılmıştır. Erzincan'da yıkıcı bir başka deprem de 13 Mart 1992'de yaşanmıştır. Bu deprem 6,8 büyüklüğünde olmuş, 653 kişi ölmüştür.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Erzincan sınırları içerisine uzanan Munzur Dağları ve delta ovası
Fırat Nehri'nin Erzincan kolu, 1976

Erzincan Doğu Anadolu Bölgesinin Kuzey Batı bölümünde yukarı Fırat havzasında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.521 km2[8] olan Erzincan'ın deniz seviyesinden yüksekliği 1.185 metredir.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Karasal iklim özelliğine sahip Erzincan yüzey şekilleri, ovaları ve dağlarla çevrili olmasından dolayı yer yer değişik karakterli iklimlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Elazığ ve Malatya dışındaki diğer tüm illerden daha ılıman iklimi vardır. Yıllık sıcaklık ortalamaları 16,6 °C'dir. En soğuk ay olan Ocak ayı ortalamasının -3,7 °C, en sıcak ay olan Ağustos ayı ortalamasının da 23,9 °C olduğu görülmektedir. Erzincan, çevre illere göre daha uzun ve sıcak yaz mevsimi yaşamaktadır.

Kış mevsiminde doğudan gelen Sibirya kaynaklı hava kütlelerinin tesirinde kaldığı için oldukça sert kış günleri yaşanmaktadır. Yağış itibarıyla, 380,6'lık (kg/m²) yağış ortalamasına sahip olan Erzincan ili, yıl içerisinde en fazla yağışı 633,1 mm olarak, en az yağışı 206,1 mm olarak almaktadır. En yağışlı mevsim İlkbahar olup, yağışın yüzde 39'u bu mevsimde, yüzde 26'sı sonbahar, yüzde 22'si kış ve yüzde 13'ü de yaz mevsiminde kaydedilmektedir. Yıllık nem ortalaması ise yüzde 62'dir.

İklim açısından önemli olan, meteorolojik göstergeler istasyon bulunan ilçelere göre uzun yıllar ortalamaları olarak aşağıda gösterilmiştir. Erzincan'da akarsu boylarında görülen kavak ve söğütlerin dışında genel olarak kısa ömürlü cılız otsu bitkiler yaygındır.


 Erzincan (1981-2010) iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama sıcaklık (°C) −3 −1,3 4,0 10,7 15,6 20,0 24,0 24,1 19,1 12,3 5,5 −0,2 10,9
Ortalama yağış (mm) 27,1 30,2 41,9 52,3 53,4 30,7 10,9 6,4 14,7 40,3 35,7 28,5 372,1
Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü[9]


Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
2011-2015 yılları arası Erzincan il merkezi nüfusu
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[10] 51.927 16.092 35.835
1935[11] 60.012 16.144 43.868
1940[12] 54.502 12.096 42.406
1945[13] 58.174 12.573 45.601
1950[14] 67.986 18.043 49.943
1955[15] 73.481 24.013 49.468
1960[16] 88.279 36.420 51.859
1965[17] 102.527 45.197 57.330
1970[18] 120.468 58.352 62.116
1975[19] 126.088 60.351 65.737
1980[20] 141.964 70.982 70.982
1985[21] 160.837 82.616 78.221
1990[22][a] 149.837 91.772 58.065
2000[23] 170.858 107.175 63.683
2007[24] 140.258 86.779 53.479
2008[25] 135.511 86.051 49.460
2009[26] 137.569 90.100 47.469
2010[27] 149.422 102.173 47.249
2011[28] 142.009 94.598 47.411
2012[29] 144.545 96.474 48.071
2013[30] 146.893 96.914 49.979
2014[31] 149.879 97.759 52.120
2015[32] 152.477 95.596 56.881
2016[32] 154.068 96.248 57.820
2017[32] 159.589 96.159 63.430
2018[32] 157.452 141.018 16.434
2019[32] 161.191 145.600 15.591
2020[32] 160.786 145.859 14.927


Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şehir merkezinden bir görünüm

Erzincan halkı geçimini tarım, hayvancılık ve ticaretle sağlar. Büyük şehirlerin kalabalık nüfusu, yüksek binaları ve boğucu havalarının aksine Erzincan insanı kendine bağlayan düzenli şehir yapısı, sayısız doğa güzellikleri, ekonomik alışveriş koşulları ile huzurlu bir yaşam için ideal bir şehirdir. 1992 yılında yaşanan Erzincan depreminin neden olduğu büyük yıkıma rağmen Erzincan gelişmeye de devam etmektedir. Halkının büyük çoğunluğu Müslüman olup şehirde Sünni ve Alevilerde yoğunluktadır. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanan Erzincan'ın ticaret ve sanayi ise il merkezinde yoğunlaşmıştır. Yaklaşık 373 hektar alan üzerine kurulu Erzincan Organize Sanayi Bölgesi şehrin tek sanayi faaliyetinin sürdürüldüğü alandır. Yine bulunduğu coğrafi konum ile tarıma yatkın bir şehirdir. Tarım üretiminde buğday, arpa, çavdar, patates ve şekerpancarı bölge üretiminde en fazla payı alan ürünlerdir. Küçükbaş, büyükbaş hayvan varlığı ve arı kovanı sayısı bakımından önemli bir paya sahiptir.

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erzincan ili komşularının sayısının fazlalığı nedeniyle birden fazla kültürden etkilenmiş bir şehirdir. Şöyle ki Çayırlı, Otlukbeli ve Tercan ilçelerinin Erzurum'a ve Bayburt'a yakın olması nedeniyle bu ilçeler Erzurum'un ve Bayburt'un kültürünün etkisi altındadır. Bu ilçelerde halk oyunu olarak Bar oynanmakta ve ağız yapısı olarak da bu iller ile aynı ağız yapısını konuşmaktadırlar. Merkez, Üzümlü ve Kemah ilçeleri ise kısmen Kelkit Vadisi kısmen Sivas kısmen de Erzurum-Bayburt kültürünün etkisi altındadır. Bu ilçelerin ağız yapısı Erzurum ve Sivas illerinin ağız yapısının harmanlanmış şeklidir. Halk oyunu olarak Halay oynanmaktadır. En meşhuru "Erzincan Düzü" dür. Refahiye ilçesi ise Kelkit Vadisi kültürünün etkisi altındadır. Ağız yapısı Kelkit Vadisi ilçeleriyle hemen hemen aynı yapıdadır. İlçede halk oyunu olarak Dik Horon, Halay ve Bar karışık oynanmaktadır. İliç ve Kemaliye ilçeleri ise Elazığ ilinin kültürünün etkisi altındadır. Ağız yapısı Elazığ ve Malatya illerine benzer. Halk oyunu olarak Dik Halay ve Bar oyunu oynanmaktadır. İliç'in Refahiye'ye yakın köylerinde Dik Horon da oynanmaktadır.


Ağız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erzincan merkez ilçesinde kullanılan Türk şivesinin Doğu Anadolu ağızları içindeki konumu Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması[33] adlı çalışmasında yer verilmiştir. Ayrıca ilde "Kürtçe ve Zazaca" dilleri de konuşulur.

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Erzincan Üniversitesi
Üniversite
Ana madde: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
  • Fakülte - 12 adet: (Erzincan 2012 yılında yapılan KPSS'de Eğitim Bilimleri alanında Türkiye'de en yüksek ortalama yapan öğrencilerin bulunduğu şehir olmuştur).[34] Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tıp Fakültesi, Eczacılık Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Hukuk Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, İlahiyat Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Spor Bilimleri Fakültesi
  • Yüksek Okul - 3 adet:

Sivil Havacılık Yüksek Okulu, Kemaliye Hacı Ali Akın Turizm ve Otelcilik Yüksek Okulu, Yabancı Diller Yüksek Okulu

  • Meslek Yüksek Okulu - 12 adet: Adalet Meslek Yüksek Okulu, Çayırlı Meslek Yüksek Okulu, İliç Dursun Yıldırım Meslek Yüksek Okulu, Kemah Meslek Yüksek Okulu, Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksek Okulu, Meslek Yüksekokulu, Refahiye Meslek Yüksek Okulu, Refahiye Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Tercan Meslek Yüksek Okulu, Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksek Okulu, Üzümlü Meslek Yüksek Okulu
  • Enstitü - 3 adet: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
İlk ve orta dereceli okullar

Şehir Merkezinde 18 (Belediye Sınırları içi) ve kent genelinde 39 adet lise ile belediye sınırları içerisinde 42 ilköğretim okulu hizmet vermektedir.

Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Erzincan Havalimanı

Erzincan'a ulaşım, tren ve karayolu ile sağlanabileceği gibi, Erzincan DHMİ ait modern uluslararası havalimanından da yapılabilmektedir. Erzincan'a en önemli ulaşım biçimi şehir merkezi çevresinden geçen Avrupa E-yolu E80 otoyoludur. Demiryolu ulaşımının da önemli bir yere sahip olduğu Erzincan'da TCCD Taşımacılık tarafından Ankara - Kars arasında işletilen Doğu Ekspresi doğuda Erzurum istikametinde, batıda Kemah-Erzincan yolu istikametinde Fırat Nehri boyunca sürer ve Sivas'a uzanır. Yine bu hat üzerinde Erzincan - Divriği Bölgesel Treni işletilmektedir. Ayrıca şehre yüksek hızlı demiryolu bağlantısı sağlayacak Sivas - Erzincan yüksek standartlı demiryolu'nda inşa çalışmaları sürmektedir.

Erzincan'da Siyaset

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerel Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Erzincan Belediyesi seçim sonuçları
Seçim Belediye Başkanı Parti Oy Oranı
1984 Adnan Ercan ANAP %60,44
1989 Talip Kaban MÇP %27,75
1994 Talip Kaban MHP %33,77
1999 Erkan Karaman MHP %33,48
2004 Mehmet Buyruk AK Parti %51,44
2009 Yüksel Çakır AK Parti %51,90
2014 Cemalettin Başsoy AK Parti %54,70
2019 Bekir Aksun MHP %42,30
2024 Bekir Aksun MHP %40.45

Genel Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Parti Oy Oranı
1983 ANAP %49,07
1987 ANAP %39,60
1991 SHP %33,36
1995 RP %32,32
1999 MHP %25,00
2002 AK Parti ℅40,55
2007 AK Parti %54,30
2011 AK Parti %57,09
Haziran 2015 AK Parti %49,20
Kasım 2015 AK Parti %56,70
2018 AK Parti %44,70
2023 AK Parti %38,67

Belediye başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
№ Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Hakkı Altınok 1924 1940 Cumhuriyet Halk Partisi
2 Sükutu Tükel 1940 1943
3 Dilaver Argun 1943 1945
4 Orhan Sami Güvenç 1945 1945
5 Rauf Bayındır 1945 1948
6 Naci Gürkan 1948 1950
7 Nusret Bayındır 1950 1952 Demokrat Parti
8 Refik Kurdoğlu 1953 1954
9 Hüsamettin Atabeyli 1955 1957
(8) Refik Kurdoğlu 1957 1960
10 Yakup Yücel 1960 1960 Askerî
11 Sadi Kâzım Süer 1960 1961
12 Kemalettin Gazezoğlu 1961 1963
13 Nedim Muradoğlu 1963 1969 Adalet Partisi
14 Refik Aras 1970 1973
(13) Nedim Muradoğlu 1973 1977
15 Adnan Ercan 1977 1980 Milliyetçi Hareket Partisi
16 Nusret Çetinkaya 1980 1984 Askerî
(15) Adnan Ercan 1984 1989 Anavatan Partisi
17 Talip Kaban 1989 1999 Milliyetçi Hareket Partisi
18 Mustafa Çetiner 1999 1999
19 Erkan Karaman 1999 2004
20 Mehmet Buyruk 28 Mart 2004 29 Mart 2009 Adalet ve Kalkınma Partisi
21 Yüksel Çakır 29 Mart 2009 5 Nisan 2014
22 Cemalettin Başsoy 5 Nisan 2014 3 Nisan 2019
23 Bekir Aksun 3 Nisan 2019 Görevde Milliyetçi Hareket Partisi

Kaynak:[35]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Erzincan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Üzümlü ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Tarihçe". Erzincan Belediyesi. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020. 
  3. ^ "Prof Dr. Tahsin Özgüç öncülüğünde Altıntepe, Erzincan'da 1953'te başlatılan kazılar"
  4. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Erzincan isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ “Ekim Devrimi Tartışmaları 2009: Ekim Devrimi ve İki Cumhuriyet” paneli, Köz Gazetesi, 15 Kasım 2009, Yüz Çiçek Açsın Kültür Merkezi - Okmeydanı, İstanbul.
  6. ^ Dilber, Orhan. "Kemalizm’in Cumhuriyetçilik Diye Bir İlkesi Var mı?" Peyama Azadi, s. 21
  7. ^ Left Wing of the Turkish Communist Party in Erzincan 4 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), Erişim tarihi: 24 Aralık 2016.
  8. ^ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  9. ^ İl ve İlçelerimize Ait İstatistiki Veriler- Meteoroloji Genel Müdürlüğü 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dmi.gov.tr. İl erişim tarihi 2012-05-13.
  10. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  11. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  13. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  15. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  16. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  17. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  30. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  31. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  32. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Merkez Nüfusu - Erzincan". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Erzincan Merkez Nüfusu". nufusune.com. 
  33. ^ ("Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması", Prof. Dr. Leyla Karahan, Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996)
  34. ^ "Erzincan Üniversitesi Kpss başarısı". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. 
  35. ^ "Eski Başkanlar". 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Erzincan&oldid=34127528" sayfasından alınmıştır