Fil 170812021353

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 20

Lahat ng wikang ginagamit ng

anumang lahi sa daigdig ay binubuo ng


mga makabuluhang tunog.
Mga Salik na Kailangan upang
Makapagsalita ang isang tao

Ayon kay Santiago at


Tiangco (2003)

1.Pinanggalingan ng lakas
2.Artikulador
3.Resonador
Ano-ano ang
dalawang uri ng
ponema?
1. Ponemang Segmental
1.1. Diptonggo
1.2. Ponemang Malayang
Nagpapalitan
1.3. Pares-minimal
1.4. Klaster

2. Ponemang Suprasegmental
2.1. Tono
2.2. Diin
2.3. Antala
Ponemang Segmental

Ito ang mga tunog na


ginagamitan ng mga
katumbas na letra o titik
upang mabasa at
mabigkas.
1.1. Diptonggo

Diptonggo ang
tawag sa alin mang
patinig na sinusundan
ng malapatinig na /w/
o /y/ sa loob ng isang
pantig.
1.2. Ponemang Malayang
Nagpapalitan

Ayon kay
Ronda, et al.
(2009)

Tinutukoy nito ang


mga salitang katutubong may
nagkakapalitang ponema
nang hindi nagbabago ang
kahulugan.
Halimbawa:

/saket/ - /sakit/
/lalake/ - /lalaki/
/babae/ - /babai/
/doon/ - /duon/

Tandaan: Sa pagbigkas lang ito


nangyayari at hindi sa
pagbabaybay.
1.3. Pares-Minimal

Ayon kay
Ronda, et al.
(2009)

Ito ang mga pares ng salita


na magkaiba ang kahulugan
ngunit magkatulad sa bigkas
maliban sa isang ponema.
Halimbawa:

Mesa – Misa
Tela – Tila
Bala – Pala
1.4. Klaster

Ito ang mga magkasunod


na magkaibang katinig sa isang
pantig sa isang pantig na
maaaring matagpuan sa
posisyong inisyal o posisyong
pinal ng pantig

Ayon kay Ulit, et al.,


(2009)
Halimbawa:

Kard
Tsart
Klaster
Braso
istrayp
Ponemang
Suprasegmental

Ito ang mga pantulong


sa ponemang segmental na
siyang dahilan kung bakit
higit na nagiging mabisa ang
ating paggamit ng 21
ponemang segmental sa
ating pakikipagtalastasan.
Tono
Ito ang taas-
baba na iniuukol
sa pagkabigkas ng
pantig ng isang
salita upang higit
na maging mabisa
ang pakikipag-
usap natin sa ating
kapwa.
Halimbawa:

Nanalo ako sa Lotto?


Nanalo ako sa Lotto.
Nanalo ako sa Lotto!
Diin

Lakas at bigat ng
pagkabigkas ng isang
salita.
Halimbawa:

GAbi
BAguio
gaBI
bagYO
Antala

Bahagyang
pagtigil sa pagsasalita
upang higit na maging
malinaw ang
mensaheng ibig
ipahatid sa kausap.
Halimbawa:

Hindi, ako si Joshua.


Hindi ako sa Joshua.
Maraming salamat.

You might also like