EDUP3023

Peringkat-peringkat Perkembangan Kanak-

kanak dan Hubungkait dengan Teori-teori
Perkembangan

Pralahir
Bayi Disediakan oleh : Alvie Michelle Jubley
Badariah Binti Zabli
Shahrizzat Bin Shukor
Peringkat-peringkat Perkembangan Fizikal
Peringkat Prenatal / Pralahir (9 bulan)

Peringkat Bayi (masa lahir- umur 2 tahun)

Peringkat Kanak-kanak (umur 7 tahun

12 tahun)

Peringkat awal Remaja (umur 12 tahun -

15 tahun)
 Peringkat Prenatal / Pralahir
Peringkat prenatal bermaksud sesuatu yang berlaku kepada ibu
dalam tempoh seseorang mula hamil sehingga kelahiran bayi.

Ia bermula dengan proses persenyawaan, iaitu sperma bapa dengan

telur ibu bersatu dan membentuk zigot.

Proses ini dikenali kehamilan dan dilalui oleh ibu selama 266 hari
atau 9 bulan 10 hari.

Satu sel (Zigot) akan melalui peroses pembahagian dan

berkembang menjadi 200 billion sel yang akhirnya membentuk
seorang manusia yang sempurna.
 Fasa-fasa Prenatal
1. Fasa Satu (Peringkat pembenihan)
- Bermula daripada proses persenyawaan sehingga zigot melekat pada
dinding Rahim. (berlaku selama 2 minggu)

- Zigot kemudian bergerak daripada tiub filopia ke Rahim. Zigot

kemudiaannya akan mengalami proses pembahagian sel atau mitosis

- Sel-sel baru yang terbentuk akan menjadi bahagian-bahagian sistem saraf,

otak, organ dan bahagian-bahagian lain. Sel-sel ini juga akan menerima
salinan gen yang mengandungi DNA

- Telur (ovum) yang disenyawakan merupakan sel yang dikenali sebagai

blastocyst
Persenyawaan
2. Fasa kedua (Embrio)
- Tempoh bermula apabila blastocyst melekat pada dinding Rahim
ibu. Organisma yang terbentuk ialah embrio.
- Dalam tempoh enam minggu, sel-sel embrio akan membentuk
lapisan iaitu:
Lapisan luar (ectoderm) membentuk kulit luar, rambut, sel-sel deria
dan sistem saraf.
Lapisan tengah (mesoderm) membentuk lapisan otot, tulang,
sistem darah dan system perkumuhan.
Lapisan dalam (endoderm) membentuk sistem pencernaan, paru-
paru dan kelenjar tiroid.
- Bayi dihubungkan dengan plasenta melalui tali pusat

- Tali pusat berperanan memberi oksigen dan makanan kepada embrio

disamping itu membawa karbon dioksida dan bahan kumuh

- Bayi terapung di dalam sejenis cecair yang dikenali air ketuban (amniotic
sac) yang melindungi bayi daripada kejutan dan kawalan suhu

- Embrio sangat mudah terdedah kepada kesan-kesan bahan kimia, dadah

atau penyakit (campak, rubella, AIDS)

- Tali pusat memainkan peranan yang penting tetapi juga bertanggungjawab

ke atas sebarang kecacatan yang kemungkinan berlaku ke atas bayi.
Perkembangan yang pesat pada fasa ini
3. Fasa fetal
- Bermula pada bulan ketiga selepas persenyawaan sehingga
kelahiran bayi.
- Pada peringkat ini, organ utama bertambah saiz, otot serta beberapa
pergerakan sudah boleh dikesan.
- Bulan ke 3 hingga 6 pergerakan bayi dapat dirasai oleh ibu dan
deria penglihatan dan pendengaran bayi mula berfungsi.
- Bulan ke 7 jika bayi lahir, mempunyai peluang
untuk hidup tetapi mengalami masalah pernafasan.
- Berat badan dan saiz bayi juga bertambah dan
mengubah kedudukan kepala pada dasar rahim.
 Bayi ( lahir sehingga 2 tahun )
2 tahun yang pertama, pertumbuhan &
perkembangan bayi berlaku pada kadar yang pesat

Berat bertambah 10kg & ketinggian bertambah 40cm

Saiz & kompleksi otak juga bertambah, manakala

sel neuron dalam otak berkembang

Pada 6-8 bulan gigi susu bawah sudah mula

kelihatan
 Pertumbuhan dipengaruhi oleh kesihatan bayi, baka dan khasiat yang
diterima sebelum dan selepas lahir

Pertumbuhannya bermula pada gusi bawah

diikuti gigi atas

Bayi mula menunjukkan autonomi & kekuatan

melalui pergerakkan seperti memusingkan badan
dan merangkak hasil perkembangan psikomotor
yang melibatkan otot besar ( leher, tangan & kaki)
 Pergerakan otot halus ( jari tangan ) pula, membolehkan bayi mencapai,
menggengam ( koordinasi antara mata dan tangan)

Di akhir tahun kedua, bayi sudah mula melakukan aktiviti yang kompleks
yang melibatkan beberapa langkah seperti memegang pensil dan menulis
Spesifikasi Perkembangan Fizikal Bayi dan
Kanak-kanak
Umur Purata Pertumbuhan Purata Berat Penambahan Berat
Panjang/Tinggi Panjang
1-4 bulan 50-70 cm 2.5 cm /bulan 4-8 kg 100-200
gram/minggu
4-8 bulan 70-75 cm 1.3 cm/bulan Satu kali ganda 500 gram/bulan
berat semasa lahir
8-12 bulan 1.5 kali ganda 2-3 cm/bulan Tiga kali ganda 500 gram/bulan
panjang semasa daripada berat
dilahirkan semasa dilahirkan
12-24 bulan 80-90 cm 5-8 cm/tahun 9-13kg 130-250 gram/bulan

2 tahun 85-95cm 7-13 cm 12-15 kg ( 4 kali 1 kg /tahun

ganda daripada
berat semasa lahir )
Perkembangan motor, pertuturan,
penglihatan, pendengaran dan keupayaan lain
Umur Motor Penglihatan dan Keupayaan Tambahan
Pendengaran
4-6 minggu Menhisap jari - Memberikan senyuman
kepada ibu bapa
6-8 minggu Meniarap dan - -
mengangkat dada
untuk seketika
12-20 minggu Mencapai objek di Mencapai tangan sendiri Ransangan kepada
depan mata dan pergerakan mata kemahiran visual
(koordinasi tangan dan Pemerhatian boleh
mata) dijalankan untuk
menentukan kanak-kanak
buta
Perkembangan motor, pertuturan,
penglihatan, pendengaran dan keupayaan lain
Umur Motor Penglihatan dan Keupayaan Tambahan
Pendengaran
3 bulan Boleh mengiring dan Memusingkan kepala Mempelbagaikan
mengangkat kepala kepada bunyi contoh: senyuman
apabila ditiarapkan bunyi alat permainan
Tiada tindak balas yang digantung pada
gengaman buaian
5 bulan Boleh memusingkan - -
badan
Kekuatan kepala
semakin stabil
Otot tangan semakin
kuat
Berupaya memasukkan
objek ke dalam mulut
Perkembangan motor, pertuturan,
penglihatan, pendengaran dan keupayaan lain
Umur Motor Penglihatan dan Keupayaan tambahan
pendengaran

6 bulan Boleh memindahkan Dapat mengesan bunyi Sudah mula mengenal

objek dari satu tangan sejauh 45cm orang di sekelilingnya
ke satu tangan
Duduk tegak dengan
sokongan
Boleh memilih dan
menggengam objek
9-10 bulan Sudah boleh Boleh mendengar bunyi Sudah mula takut kepada
merangkak mainan yang dijatuhkan orang yang tidak dikenali
Duduk tanpa perlu
sokongan
Boleh memilih dan
mengenggam objek
Perkembangan motor, pertuturan,
penglihatan, pendengaran dan keupayaan lain
Umur Motor Penglihatan dan Keupayaam tambahan
pendengaran
12 bulan Boleh berjalan sambil Menjatuhkan barang Boleh memberikan
berpaut pada sesuatu permainan dan lambaian selamat tinggal
Boleh berdiri dengan memerhatikan arah dan sudah mula
sendiri untuk sekali barang mainan itu memahami arahan yang
atau dua kali mudah
18 bulan Boleh berjalan tanpa - Boleh minum daripada
jatuh cawan sendiri dengan
Berupaya untuk turun menggunakan kedua-
dan naik tangga dua tangan
Mula melompat Boleh menggunakan
dengan dua kaki sudu sendiri semasa
makan
Perkembangan motor, pertuturan,
penglihatan, pendengaran dan keupayaan lain
Umur Motor Penglihatan dan Keupayaan tambahan
pendengaran

Berupaya membina Kanak-kanak autisme

bongkak kiub dan boleh didiagnosis pada
membaling bola usia ini
24 bulan Sudah boleh berlari Parallel play iaitu kanak-
Boleh menaiki tangga kanak bermain sendirian
tanpa bantuan setelah peralatan
Boleh membina permainan diberikan
menara bongkah
sehingga enam kiub
Implikasi kepada penjagaan dan pembelajaran
bayi
Pembentukan otot bayi adalah penting bagi membolehkan bayi
meniarap, menjulur, merangkak, berjalan dan berlari. Aktiviti seperti
urutan terapi pada badan bayi seperti mengayuh tangan dan kaki
ketika mandi serta mengenggam akan meningkatkan keupayaan
psikomotor halus dan kasar
Menampal gambar-gambar pada dinding atau menyediakan
permainan yang mengeluarkan bunyi jika ditekan, disentuh atau
dipusing dapat menajamkan fokus visual, kemahiran motor dan
pendengaran bayi
Implikasi kepada penjagaan dan pembelajaran
bayi
Berikan galakan kepada bayi untuk merangkak kerana aktiviti ini akan
meningkatkan penerimaan oksigen ke otak bayi. Melalui aktiviti ini
juga, keupayaan bayi untuk bertutur juga akan meningkat
Berikan ransangan visual dan pendengaran kerana sel-sel neuron di
dalam otak sedang pesat menerima maklumat pada masa ini. Ibu
bapa juga digalakkan untuk bercakap-cakap dan bercerita kepada bayi
pada usia ini
Rujukan
Renu Priya Manimaran. (2016). Perkembangan Kanak-kanak. Diakses pada
16 Jun 2016 daripada http://www.slideshare.net/Renu_94/perkembangan-
kanak2-38767525

Nurfateha. (2010). Perkembangan kanak-kanak perkembangan Fizikal.

Diakses pada 16 Jun 2016 daripada
http://www.slideshare.net/nurfateha/perkembangan-kanak-
kanakperkembangan-fizikal

Kakchik Aina. (2015). Perkembangan fizikal kanak-kanak. Diakses pada 16

Jun 2016 daripada http://www.slideshare.net/zashhh/perkembangan-
fizikal-kanakkanak-50855952