PROSES MERANCANG

DAN MEREKABENTUK
LANDSKAP

BAB 4
PENGENALAN

•Aktiviti merancang dan merekabentuk landskap adalah proses untuk menghasilkan

suatu cadangan yang serba lengkap atau penyelesaian terbaik terhadap suatu
masalah yang dapat diterima sepenuhnya tanpa disangsikan faedah dan kaedahnya.
•Aktiviti ini bermula dengan proses :
- mengenalpasti masalah / membentuk matlamat
- menggumpul data dan maklumat
- Menganalisis dan membentuk konsep
- Pelan konsep
- Pelan awal
- Pelan akhir
1. MENGENAL DAN
MENGIDENTIFIKASI MASALAH
• Memahami masalah menjadi perkara asas dalam proses
merancang dan merekabentuk. Tanpa memahami masalah
sebenar, seorang perekabentuk tidak dapat mencari
penyelesaian atau mungkin penyelesaiannya tidak tepat. Pada
tahap inilah matlamat program pembangunan perlu ditetapkan.
• Contoh matlamat program pembangunan landskap:
• mewujudkan satu kawasan taman awam untuk rekreasi pasif dan aktif
• membangunkan kawasan halaman rumah kediaman dengan warna-arna
bunga yang menarik
2. PENYELIDIKAN DAN
MEMBUAT INVENTORI
• aktiviti ini adalah proses mengumpul dan mendokumenkan maklumat
dan data bagi sesuatu kawasan yang bermasalah tadi.
• Kita membuat andaian bahawa setiap kawasan memerlukan kerja-kerja
landskap dan bermasalah.
• Maklumat-maklumat dicatatkan dalam bentuk tulisan atau lukisan dua
dimensi seperti pelan inventori.
• Maklumat-maklumat yang dikumpul boleh dibahagikan kepada dua
kategori :
• Maklumat berkenaan dengan tapak (inventori tapak)
• Maklumat berkenaan dengan penggunaan (Inventori keperluan)
3. ANALISIS MAKLUMAT DAN DATA
(PEMBENTUKAN RATIONALE)

• Diperingkat ini segala maklumat dan data yang diperolehi dikaji secara
terperinci dan dinilai degan teliti. Maklumat-maklumat yang penting
akan dikekalkan, yang tidak lengkap diubahsuaikan manakala yang
kurang penting diketepikan.
• Maklumat dan data yang telah dianalisis akan berubah bentuknya dan
pada peringkat ini ia lebih dikenali sebagai RATIONALE yang
menjadi asas bagi pembentukan KONSEP sesuatu pembangunan
landskap.
• Analisis maklumat dan data boleh ditunjukkan dengan jelasnya melalui
ANALISIS TAPAK.
4. SINTESIS

• SINTESIS adalah aktiviti yang menggabungkan faktor tapak dengan pengguna

berasaskan faktor tapak dengan pengguna berasaskan kepada matlamat dan
objektif yang telah dibentuk.
• Selepas gabungan ini, rationale yang ada bolehlah digunakan untuk membentuk
KONSEP atau TEMA sesuatu projek.
• Dengan konsep atau tema yang ada, perekabentuk bolehlah memulakan
cadangan-cadangan sama ada dalam bentuk lakaran, catatan ringkas, gabungan
lakaran atau catatan atau lukisan
• Bentuk-bentuk lakaran yang boleh ditunjukkan dalam proses ini ialah PELAN
KONSEP, PELAN SKEMATIK, RAJAH BERFUNGSI, HUBUNGKAIT
PROGRAM dan GAMBARAJAH BUIH.
5. PEMILIHAN KONSEP ATAU
CADANGAN TERBAIK
• Cadangan-cadangan yang telah dibuat akan dipilih untuk
dikembangkan.
• Pemilihan kepada cadangan terbaik haruslah selari dengan
matlamat dan konsep yang telah ditetapkan.
• Jika pemilihan cadangan terbaik tidak dapat diperolehi atau
cadangan tersebut masih banyak persoalan, eloklah merujuk
semula aktiviti awal.
6. PEMBINAAN

• Setelah pelan akhir diperhalusi dengan BUTIRAN

PEMBINAAN, SPESIFIKASI dan SENARAI
PENANAMAN, kerja-kerja PEMBINAAN bolehlah
dijalankan.
• Ini boleh dilakukan dengan mengupah pekerja-pekerja
mahir atau ditenderkan.
 7. PENILAIAN

• PENILAIAN dibuat selepas projek siap dibina dan telah

digunakan.
• Ia boleh dibuat melalui tindakbalas pengguna, soalselidik,
pemerhatian dan temuramah.
 INVENTORI TAPAK DAN
INVENTORI KEPERLUAN.

A. Inventori Tapak
1. Elemen-elemen semulajadi
o topografi dan bentuk muka bumi
o iklim dan cuaca
o tanah
o jenis tumbuhan
o permukaan tanah
o Haiwan / hidupan liar
2. Struktur buatan manusia
ostruktur seni bina atau struktur lain seperti kemdahan awam,(telefon, elektrik, air, gas dsb)
oParit, longkang, tangki septic dsb.
oTurapan dan laluan
3. Aspek guna tanah
oSistem pergerakan (circulation) seperti laluan pejalan kaki dan kenderaan
4. Lain-lain maklumat
oLokasi tapak
oCiri-ciri sejarah dan arkeologi
oPemandangan visual ke dalam dan luar kawasan
oCiri-ciri sentimental
oLain-lain makluma yang dirasakan perlu
A.Inventori Keperluan
1. Mengenali pengguna atau pelanggan
o Nama, umur, jantina
o Kegemaran dan aktiviti masa lapang
o Bilangan ahli keluarga/bilangan pangguna
o Keperluan rekreasi

2. Peruntukan kewangan
3. Keperluan-keperluan lain
PERKEMBANGAN REKABENTUK (GRAFIK)

PELAN TAPAK (ASAS)

PELAN INVENTORI

ANALISIS TAPAK

PELAN KONSEP
- PELAN KONSEP
- PELAN SKEMATIK
- HUBUNGKAIT PROGRAM
- GAMBARAJAH BUIH
- RAJAH BERFUNGSI

PELAN AWAL

PELAN AKHIR
- LUKISAN KERATAN
- BUTIRAN PEMBINAAN
- PERSPEKTIF
- SPESIFIKASI KERJA
- TAMPAK (ELEVATION)
- SENARAI BAHAN TANAMAN
JENIS-JENIS PELAN

1. Pelan Tapak
- Pelan yang menunjukkan sempadan dan susunatur struktur-struktur yang penting
yang terdapat dalam sesuatu tapak sebelum kerja-kerja pembangunan terbaru
dijalankan.

 
2. Pelan inventori
- Pelan yang merekodkan segala elemen dan struktur (semulajadi dan buatan) yang
terdapat dalam sesuatu tapak yang akan dibangunkan. Ini termasuklah kedudukan
tapak, keadaan muka bumi, kesuburan tanah, tumbuhan yang sedia ada, struktur
binaan dan sebagainya.
3. Pelan awal
- Pelan yang menunjukkan idea-idea kasar yang perlu diperhalusi lagi. Pada peringkat ini segala
gambaran kasar dari pelan konsep yang terbaik akan diluksi mengikut skala. Di pelan ini juga
saiz ruang, huungan pergerakan antara ruang dan bentuk-bentuk ruang ditunjukkan dengan
jelas.

4. Pelan akhir
- Berasal dari pelan awal yang telah diperhalusi dan dibincangkan sama ada dengan pelanggan,
panel pemilih dan penilai. Lukisan menunjukkan bentuk, ukuran, kuantiti, jenis dan
kedudukan elemen-elemen yang dicadangkan pada tapak. Maklumat bertulis, perspektif,
keratan rentas dan gambarajah yang lain kadangkala disertakan bersama dengan pelan ini.
7. Pelan susunatur
• Pelan yang menunjukkan lokasi, bentuk, ukuran-ukuran jenis bahan struktur-struktur jenis bahan
struktur-struktur yang terdapat dalam suatu tapak.

8. Pelan merata (grading Plan)

• Pelan yang menunjukkan tinggi dan rendah tanah dan kerja-kerja pengarasan yang telah dijalankan.
Ia sebenarnya adalah pelan kontor suatu kawasan setelah dilakukan kerja-kerja pengarasan.

9. Pelan penanaman
• Dokumen akhir yang digunakan untuk membantu kerja-kerja menanam bahan-bahan tanaman.
Menunjukkan nama tumbuhan (nama biasa dan saintifik) bilanga tumbuhan, saiz tumbuhan, jarak
tanaman, saiz lubang penanaman dan sebagainya.
9. Butir-butir pembinaan (Construction details)
• Menunjukkan keratan rentas dan pelan komponen-komponen struktur
termasuk bahagian dalam struktur. Skala yang digunakan ialah skala
penuh atau skala 1:10, 1:20 atau 3” = 1’. Maklumat bertulis juga
termasul dalam butir pembinaan ini untuk memberi penjelasa dalam
kerja pembinaan.