PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG

TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK

PAGTUKOY SA KAHULUGAN AT
KATANGIAN NG MAHAHALAGANG
SALITANG GINAMIT SA IBA’T IBANG
URI NG TEKSTO
Unang semester
- Modyul 2

Gng. Mary Ann Escartin Eviza

Guro III –SHS Filipino
 Kasanayang
Pampagkatuto
Natutukoy ang kahulugan at katangian ng mahahalagang
salitang ginamit ng iba’t ibang uri ng tekstong binasa
(F11PT-IIIa-88)

Layunin

1. Natutukoy ang katangian nang mahahalagang salitang ginamit sa iba’t ibang uri ng
tekstong binasa
2. Natutukoy ang kahulugan nang mahahalagang salitang ginamit sa iba’t ibang uri
ng tekstong binasa.
3. Nasusuri ang mahahalagang salitang ginamit sa iba’t ibang uri ng tekstong binasa.
 BALIKAN
1.Ang uri ng tekstong naglalahad ng mga
2.Ang uri ng tungkol
impormasyon tekstong ito na tumutukoy
sa maraming bagay na may sa
3.Ang uri ng na
pagsasalaysay teksto na nagbibigay
isinulat o kung
ikinuwento ang paano
mga
pinagbabatayan?
gumawa
tiyak na ng isang bagay
pangyayari, kilos,o at kaya’y
galawmaisakatuparan
sa isang tiyak
A.Impormativ
4.Ang
ang
na mga uri ng tekstong gumagamit ng mga
hakbangin.
panahon.
A.Narativ
5.Ang
salitanguri naglalarawan.
ng tekstong itoBinubuhay
na ang layunin
nito angay
A.Impormativ
A.Impormativ C. Persuweysib
C. Persuweysib
B.Persweysiv ng sinomang babasa ng teksto.
mangatwiran.
imahinasyon
B.Narativ
B.Narativ D. Prosidyural
D. Prosidyural
Panuto: Tukuyin
C.Prosidyural
A.Impormativ
A.Impormativ ang paksa ng mga
C.Deskriptiv
C.Deskriptiv pahayag.
Piliin at isulat
B.Argyumenteytiv
B.Narativ ang titik ng wastong
D.Prosijural
D.Prosidyural sagot sa
inyong sagutang papel.
 NEW NORMAL
Ni Niňo T. Cansicio

Binago ng COVID-19 ang ating buhay,

Dati rati’y hindi sanay na maghugas ng kamay,
Ngunit ngayo’y napaisip na ito’y kailangan,
Isang kaugalian na resulta ng New Normal.

New Normal na nakasentro sa kalusugan,

Prayoridad ang pagpapalakas ng katawan,
Upang matiyak na kayang labanan,
Ang ano mang uri ng virus na di natin namamalayan.
Kahit edukasyon, malaki ang ipinagbago,
Maraming nagsulputan sa pagkatuto,
Nariyan ang distance learning na modular,
na tiyak lahat ay makikinabang.

Kahit magwakas ang pandemyang ito,

Leksiyong naiwan, hindi malilimutan,
Pinasingkad ang kamalayan sa kalusugan,
Nagkaroon ng bagong kultura at kagawian.
Pansinin ang mga salitang initiman, ano
ano ang mga ito?

Sa anong estruktura ng wika nabibilang

ang mga ito
Nakasentro
Maylapi Nagsulputan
Maylapi
Prayoridad Ngayon, bigyang
kahulugan
Salitang- ang bawat isa.
ugat Pinasingkad

Namamalayan Maylapi

Maylapi
Nakasentro

Prayoridad

Namamalayan

Nagsulputan

Pinasingkad
 Anong pamamaraan ang iyong ginamit upang
mabigyang kahulugan ang mga salita?

Ano ang katangian ng mga salitang tinukoy

mula sa tula?
 PAGPAPAKAHULUGAN NG SALITA
– PAGE 41
Ang malawak na pagpapakahulugan sa mga
salita ay kinakailangan ng tao upang higit na
maging mahusay at epektibo ang
pakikipagkomunikasyon. Narito ang mga paraan
kung paano mabibigyang kahulugan ang mga salita
o pangungusap.
1.Pagbibigay-kahulugan — ito ang pagbibigay ng kahulugan na
mula sa taong may sapat na kabatiran tungkol sa salita/pangungusap na
nais bigyang kahulugan o kaya'y maaaring mula sa mga diksyunaryo,
aklat, ensayklopedya, magasin o pahayagan.
Halimbawa : pambihira - katangi-tangi

2.Pagbibigay ng iba pang kahulugan o

barayti ng salita — ito ang pagbibigay ng
magkatulad na kahulugan
Halimbawa : Paghanga- pagmamahal
3.Pagbibigay ng mga halimbawa — ito ang
pagbibigay ng kahulugan ng isang salita sa
pamamagitan ng pagbibigay ng mga
halimbawa.
Halimbawa :
Ang buhay ng tao ay parang isang gulong.
Minsan nasa ibabaw, minsan nasa ilalim.

Minsan ay nakararanas tayo ng hirap at

minsan naman ay nakararanas ng ginhawa.
4.Paglalapi at pagsasama ng salita sa pangungusap — ito
ang pagkakaroon ng iba't ibang pagpapakahulugan sa salita
kapag nilalapian.
Halimbawa :
Mata lamang ang walang latay. (sobra ang natanggap na
pananakit)
Lagi na lamang akong minamata ni Nene. (nang-aapi o
mababa ang pagtingin sa kapwa)
Matalas ang mata ni Totoy. (bahagi ng katawan)
5.Paggamit ng mga idyomatikong pahayag
at pagtatayutay — ito ang pagbibigay ng
kahulugan sa mga salitang matalinhaga
sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga
salitang ginamit.
Halimbawa :
Di-maliparang uwak – malawak
 KAANTASAN NG WIKA

Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang

kategorya sa antas na ginagamit ng tao batay
sa kaniyang pagkatao, sa lipunang kanyang
ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon,
katayuan, at okasyong dinadaluhan. Kaya
mahalagang kilalanin ang mga salita upang
maging pamilyar sa katangiang tinataglay nito.
A.Pormal na Wika - Ito ay antas ng wika na istandard at
kinikilala o ginagamit ng nakararami.
1.Pambansa- Ito ay ginagamit ng karaniwang
manunulat sa aklat at pambalarila para sa paaralan at
pamahalaan.
Halimbawa:
asawa, anak, tahanan
2.Pampanitikan o Panretorika- Ito ay ginagamit ng
mga malikhaing manunulat. Ang mga salita ay
karaniwang malalalim, makulay, at masining.
Halimbawa:
Kabiyak ng puso, Bunga ng pag-ibig, Pusod ng
Pagmamahalan
B.Impormal na Wika - Ito ay antas ng wika na karaniwan,
palasak, at pang- araw-araw. Madalas itong gamitin sa
pakikipag-usap at pakikipagtalastasan.

1.Lalawiganin- Ito ay gamitin ng mga tao sa partikular na pook o

lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o punto.
Halimbawa:
Papanaw ka na? (Aalis ka na) Nakain ka na? (Kumain ka na)
Buang! (Baliw)
2.Kolokyal- Pang-araw-araw na salita, maaring may
kagaspangan nang kaunti, maaari rin itong refinado ayon
sa kung sino ang nagsasalita. Ang pagpapaikli ng isa,
dalawa, o higit pang titik sa salita.

Halimbawa:
Meron - Mayroon Nasan - Nasaan Sakin - sa akin
3.Balbal- Sa Ingles ito ay Slang. Nagkaroon ng
sariling codes, mababa ang antas na ito, ikalawa sa
antas bulgar.

Halimbawa:
Chicks (dalagang bata pa) Orange (bente pesos) Pinoy
(Pilipino)
 KARANIWANG PARAAN NG
PAGBUBUO NG SALITANG
BALBAL:
Gurang (matanda)
1. Paghango sa mga salitang
Bayot (bakla)
katutubo
Barat (kuripot)
Epek (effect)
2. Panghihiram sa mga wikang
Futbol (naalis)
banyaga
Tong (wheels)
Buwaya (Crocodile)
3. Pagbibigay ng kahulugan ng Bata (Child/Girlfriend)
salitang tagalog Durog (powdered/high in addiction) Papa
(father/lover)
 KARANIWANG PARAAN NG
PAGBUBUO NG SALITANG
BALBAL:
Pakialam - paki
Malay ko at pakialam ko -ma at pa Anong
4.Pagpapaikli sinabi -ansabe
Anong nangyari -anyare

Etneb- bente Kita- atik

5.Pagbabaliktad Ngetpa- panget Dehin-
hindi
PUI -Pasyenteng Uusisain at Ipapa-confine
6.Paggamit ng Akronim PUM-Pasyenteng Uuwi at Mamalagi sa
bahay AWIT- AW ang sakIT
 KARANIWANG PARAAN NG
PAGBUBUO NG SALITANG
BALBAL:
Lagpak / palpak -Bigo
7.Pagpapalit ng Pantig Torpe / Tyope /Torpe -naduwag

Bow na lang ng Bow

8.Paghahalo ng Salita Mag-MU
Mag-jr (joy riding)
45-Baril
9.Paggamit ng Bilang 143- I love you
50/50- naghihingalo
 KARANIWANG PARAAN NG
PAGBUBUO NG SALITANG
BALBAL:
Puti - isputing Kulang -
10.Pagdaragdag kulongbisi

11. Kumbinasyon (Pagbabaligtad

Hiya-yahi-Dyahi
at Pagdaragdag)

12. Pagpapaikli at pag- Pino -Pinoy

Pilipino Mestiso-Tiso-Tisoy
 KARANIWANG PARAAN NG
PAGBUBUO NG SALITANG
BALBAL:
13. Pagpapaikli at Pantalon-Talon-Lonta
pagbabaligtad Sigarilyo-Siyo-Yosi

14. Panghihiram at Security -Sikyo

pagpapaikli Brain Damage - Brenda

15. Panghihiram at Get -Gets/Getsing

Pagdaragdag Cry -Crayola
 GAWAIN
Kompletohin ang Talahanayan
batay sa kaantasan ng Wika
Pormal na Wika
Pambansa Pampanitikan Kahulugan/ kasingkahulugan

1. Nanay    
2. Naniningalang-pugad  

3.   Nakikialam ng hindi pag-aari.

4. Taksil    
5. Kabiyak na puso  
 Impormal na Wika

Lalawiganin Kolokyal Balbal

1. 1. 1.

2. 2. 2.

3. 3. 3.
PAGTATAYA/PAGLALAPAT

Basahin at unawain ang “Pitong Simpleng Hakbang upang

Maprotektahan ang Sarili at ang Iba Laban sa COVID -19” sa
pahina 46 -48

Sagutin ang sumusunod na katanungan sa pahina 49 and 50

Titik Lamang
PAGYAMANIN
Pahina 46-48
PAGYAMANIN
Mga Katanungan
 6

8
9

10
ARALIN 2: PAGNINILAY / PAG-UUGNAY
Dugtungan ang pahayag batay sa iyong natutunan sa aralin
 
 
Natutunan ko na ___________________________________________________
___________________________________________________
Natuklasan ko na __________________________________________________
___________________________________________________
Hanggang sa muli………

Gng.
M ar
y
Guro Ann Esc
I I I –S ar
HS F tin Eviz
ilipin a
o
 PANUTO: Kumpletuhin ang
mga patlang sa ibaba upang
ISAISIP
makabuo ng isang
Pahina 51
makabuluhang pahayag ukol
sa pagpapatukoy ng
kahulugan at katangian ng
isang salita sa loob ng
pangungusap. Piliin ang mga
mahahalagang salita na
maaaring gamitin sa loob ng
pangungusap. Isulat ang
sagot sa nakahiwalay na
papel.
TAYAHI
N 54
Pahina
SURIIN
Pahina 55
 Pagninilay
Natuklasan ko ang tatlong (3) paraan upang
makapagbigay ng kahulugan sa
Salita at ito ay ang:
1.
2.
3.
 Nawa ay naging malinaw ang
Naibigay kong gabay sa
inyo sa aralin.
Binabati kita sa
iyong
Kasipagan at
pagiging
Hanggang
Matiyaga. sa muli……… Gng. Mary Ann Escartin Eviza
Guro III –SHS Filipino