Ang Lakbay Sanaysay

• Arnel Largo
• Love Lee Cyrill Pableo
• Jay Brian Tabasa
MGA NILALAMAN:

• Kahulugan ng lakbay sanaysay

• Dahilan ng pagsulat ng lakbay sanaysay
• Dapat tandaan sa pagsulat ng lakbay
sanaysay
 ANO NGA BA ANG LAKBAY-SANAYSAY?

•Ang lakbay-sanaysay ay tinatawag ding

travel essay o travelogue. Ito ay isang
uri ng lathalaing ang pangunahing
layunin ay maitala ang mga naging
karansan sa paglalakbay.
•Ayon kay Nonon Carandang, ito
aytinatawag niyang sanaylakbay
kung saan ang terminolohiyang
ito, ayon sa kanya, ay binubuo
ng tatlong konsepto: sanaysay,
sanay, at lakbay.
Naniniwala siyang ang lakbay
salaysay ang pinkaepektibong
pormat ng sulatin upang
maitala ang mga naranasan sa
paglakbay.
Aniya, nanghihinayang siya sa mga
nakalipas niyang paglalakbay sa
iba’t ibang lugar sa Europa at sa
marami pang bansa sa mundo
dahil nakaligtaan niya o sadyang
nabalewala niya ang pagtatala.
Maaaring naikuwento niya ang
kanyang mga karanasan sa ilan
niyang mga kaibigan, mag-aaral,
at kamag-anak ngunit kalaunan
ang mga ito ay nalilimutan din.
Tanging sa mga larawang di
naman nakapagsasalita niya
iniasa ang pagababalik-
tanaw sa kanyang mga
ginagawang paglalakbay.
Kaya naman, sa kanyang panayam sa
naganap sa UP Writers Workshop
noong ika-10 ng Abril 2014 ay
kaniyang winika sa kanyang mga
tagapakinig na sisikapin niyang isulat
ang mga nangyari
at kanyang naranasan sa
kanyang mga paglalakbay sa
pamamagitan ng paglalahad
gamit ang sanaysay.
Mga Dahilan ng Pagsulat ng Lakbay- Sanaysay

•Ayon kay Dr. Lilia Antonio, et al.

sa kanilang aklat na Malikhaing
Sanaysay (2013), may apat na
pangunahing dahilan ng
pagsusulat ng lakbay-sanaysay.
1. Upang itaguyod ang isang lugar at
kumita sa pagsusulat.

-isang halimbawa nito ay paggawa ng

travel blog kung saan ito ay maituturing
na isang libangan at gayundin naman ay
maaring pagkakakitaan.
2. Layunin nitong makalikha ng patnubay
para sa mga posibleng manlalakbay.

-marami ang nakikinabang sa travelogue lalo

na sa mga taong nais magkaroon ng paunang
kaalaman sa lugar na kanilang bibisitahin
bago nila ito puntahan.
3. Itala ang pansariling kasaysayan sa
paglalakbay tulad ng espiritwalidad,
pagpapahilom, o kaya’y pagtuklas sa sarili.

-kadalasang naisasagawa ito sa

pamamagitan ng paggamit ng daily
journal o diary.
-ginagawa ito upang maitala
ang mga bagong bagay na
kanyang nakita, narinig,
naranasan, at iba pa sa
kanyang ginawang paglalakbay.
-madalas itinatala rin sa
journal ang mga realisasyon
o mga natutuhan sa proseso
ng paglalakbay
4. Upang maidokumento ang kasaysayan, kultura,
at heograpiya ng lugar sa malikhaing pamamaraan.

-tipikal na halimbawa nito ang ginawa ni

Antonio Pigafetta na isang Venetian iskolar
na tumungo sa Pilipinas kasama ni Ferdinand
Magellan.
Siya ang nagtala ng mahahalagang datos na
kanilang nakita sa Pilipinas na may kinalaman
sa mga halaman, hayop, klima, heograpiya, at
kultura ng mga sinaunang Pilipino
bilangbahagi ng kanilang ulat sa hari at reyna
ng Espanya sa kanilang pagbabalik sa kanilang
bansa.
Gayundin si Marco Polo, isa namang
mangangalakal na Venetian na
sumulat ng librong pinamagatang “The
Travels of Marco” bunga ng kanyang pagtungo
sa Asya at resulta na rin ng kanyang
paninirahan sa loob ng labimpitong taon.
Anuman ang dahilan ng paglalakbay, ang
lakbay-sanaysay ay kadalasang naglalaman
ng mga tala ng karanasan ng awtor o sumulat
sa paglalakbay. Ang pagtatalang ito ay isang
paraan ng manunulat na maibahagi ang
karanasan at kasiyahan sa paglalakbay.
Mga Dapat Tandaan sa
Pagsulat ng Lakbay-
Sanaysay
1. Magkaroon ng kaisipang manlalakbay
sa halip na isang turista.

-mahalagang malinaw sa kanyang isip

ang kanyang pakay o layunin.
-karaniwang may nakatakda nang
itinerary o talaan ng magagandang
lugar na pupuntahan. Samantala, para
sa isang manlalakbay ay pangalawa na
lamang ang mga bagay na ito.
Kasabay ng kanyang paglalakbay sa
iba’t ibang lugar ay sinisikap niyang
maunawaan ang kultura, kasaysayan,
heograpiya, hanapbuhay, pagkain, at
maging uri ng ng pang-araw-araw na
pamumuhay ng mga tao.
-mahalaga ang mga ito upang sa
kanyang pagsulat ng kanyang
lakbay-sanaysay ay hindi lamang
nakabatay sa mga kuhang larawan
ang mga kaisipan
o impormasyong itatala kundi
malalim niyang maipaliliwanag
o mailalarawan ang mga bagay o
lugar na kanyang nakita o namalas.
2. Sumulat sa unang panauhang punto de-bista.

-ang karamihan sa nilalaman ng sanaysay

ay mula sa mga nakita, naunawaan, at
naranasan ng manunulat. Kadalasang
napakapersonal ng tinig ng lakbay-
sanaysay.
- Ayon kay Antonio (2013), ang
susi sa mainam na pagsulat nito ay
ang erudisyon o ang pagtataglay ng
sapat na kaalaman at pagkatuto sa
isang paglalakbay.
- Tumutukoy rin ito sa pagkilala
at pagpapakilala sa sarili at sa
pagmumuni sa mga naranasan sa
proseso ng paglalakbay.
-mahalagang maranasan ng
manlalakbay ang mga bagay-
bagay upang lubos na maunawaan
at mabigyang-kahulugan ang mga
pangyayari.
Sa pamamagitan ng
pagsasagawa nito, magiging
makatotohanan at may lalim ang
gagawin mong paglalahad ng iyong
mga karanasan.
3. Tukuyin ang pokus ng susulating lakbay-
sanaysay.

- Tukuyin ang pokus ng lakbay-

sanaysay batay sa human interest.
- Ibatay kung ano ang dahilan o layunin
ng paglalakbay.
- Ang pagtukoy sa tiyak na paksa
ay nakakatulong upang matiyak ang
sakop ng nilalaman ng lakbay-
sanaysay. Tinatawag itong
delimitasyon sa pagsulat ng akda.
4. Magtala ng mahahalagang detalye at kumuha
ng mga larawan para sa dokumentasyon
habang naglalakbay.

-mga pangunahing gamit na dala ng taong

susulat ng lakbay-sanaysay ay ang panulat,
kwaderno o dyornal, at kamera.
-mahalagang maitala ang
pangalan ng mahahalagang
lugar, kalye, restoran, gusali,
at iba pa.
-makakatulong ng malaki ang
pagkuha ng litrato o larawan sa mga
lugar, tao, o pangyayari upang
dagdag kredibilidad sa sanaysay.
-para sa mga larawan, mahalagang
maglagay ng mga impormasyon para
sa mga mambabasa. Maglagay ng
eksaktong lokasyon kung saan ito
matatagpuan, maikling deskripsyon nito, o
kaya naman maikling kasaysayan nito.
Iwasang maglagay ng
napakadetalyadong deskripsyon
upang ito ay kawilihang basahin
ng mga mambabasa.
5. Ilahad ang mga realisasyon o mga
natutuhan sa ginawang paglalakbay.

- mahalagang maisama sa nilalaman

ng sanaysay ang mga bagay na
natutuhan habang isinasagawa ang
paglalakbay.
-magsisilbi itong pinakapuso ng
sanaysay kung saan dito ibabahagi
sa mga mambabasa ang mga
gintong aral na nakuha bunga ng
epekto ng paglalakbay.
-maaring talakayin kung paano nagbago
ang buhay o pananaw ng may-akda, kung
paano umunlad ang kanyang pagkatao mula sa
kanyang mga naging karanasan, at mga
karagdagang kaalamang natuklasan mula sa
ginawang paglalakbay.
6. Gamitin ang kasanayan sa pagsulat ng
sanaysay.

-mahalaga na taglay ng isang may-akda ang

sapat na kaalaman sa paggamit ng wika.
Sikaping ang susulating sanaysay ay maging
malinaw, organisado, lohikal, at malaman.
-gumamit ng akmang salita batay sa himig
ng lakbay-sanaysay na bubuoin.

-maari ding gumamit ng mga tayutay, idyoma, o

matalinghagang salita para sa mas masining na
pagkasulat.

-maging obhetibo sa paglalatag ng mga

impormasyon.
-sikaping mailahad ang katotohanan
sa pamamagitan ng paglalahad ng
mga positibo at negatibong karanasan
at maging kondisyon ng lugar na
pinuntahan.
-maaring ipakita ang mga ito sa tulong
ng photo essay. Sikaping hindi nakatuon
sa sarili ang mga larawan sa photo essay
kundi ang mga mahahalagang larawang
kailangan para mapagtibay ang sanaysay.
-lagging baunin sa isipan ang depenisyong
ibinigay ni Nonon Carandang na ang
lakbay-sanaysay ay laging kinapapalooban
ng tatlong mahahalagang konsepto:

Sanaysay, sanay, at lakbay

Basahin natin ang dalawang lakbay-
sanaysay na ginawa nina Gng. Teresita
Buensuceso at G. Ariel Marasigan.