Перайсці да зместу

Пратэсты ў Іраку (2019—2020)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пратэсты ў Іраку
Акцыя 1 лістапада ў Багдадзе.
Дата з 1 кастрычніка 2019 па студзень 2020
Месца  Ірак
Прычыны тэрарызм[1], карупцыя, беспрацоўе, іранскі ўплыў[2], энергетычны крызіс[3], звальненне камандуючага арміяй Абдул-Вахаба аль-Саадзі[4], рост антыамерыканскіх[5][6][7] і антыіранскіх настрояў
Мэты узмацнення барацьбы з карупцыяй, зніжэнне беспрацоўя, паляпшэння работы камунальных службаў, адстаўка прэм’ер-міністра Адзіля Абдул-Махдзі
Характарыстыка дэманстрацыі
Дадзеныя саступкі
 прэм’ер-міністр Махдзі сышоў у адстаўку
Бакі канфлікту
Ірак Урад

Дава
Хезбала
Ірак Сілы народнай мабілізацыі

 Іран[8]

Ірак Дэцэнтралізаваныя пратэстоўцы

Ірак Прыхільнікі Баас[9][10]

Ірак Садрысцкі рух[11][12]

ускосны ўдзел:

Ключавыя фігуры
Ірак Бархам Салех

Ірак Адзіль Абдул-Махдзі
Ірак Эрфан аль-Хіялі
Іран Касем Сулеймані[8] †

Ірак Муктада ас-Садр
Ірак Алі Сістані
Страты
Загінула700
Паранена25 000 — 50 000
Арыштавана2500[18]

Масавыя пратэсты ў Іраку ў 2019 годзе — антыўрадавыя акцыі пратэсту, выкліканыя ростам карупцыі, уплывам Ірана, беспрацоўем, энергетычным крызісам і ўзмацненнем дзейнасці тэрарыстычных арганізацый. У асяроддзі іракскай апазіцыі гэтыя падзеі вядомы як Кастрычніцкае паўстанне або рэвалюцыя[19]. З моманту звяржэння рэжыму Садама Хусейна ў 2003 годзе, пратэсты 2019 года сталі самымі маштабнымі ў Іраку[20].

Прычыны

[правіць | правіць зыходнік]

2 кастрычніка 2018 года Бархам Салех заступіў на пасаду прэзідэнта. Новы лідар дзяржавы прызначыў на пасаду прэм’ер-міністра Адзіля Абдула-Махдзі. За амаль год новы прэм’ер і яго ўрад не змог вырашыць асноўных праблем ці неяк палепшыць становішча насельніцтва. Аднымі з найбольш вострых праблем заставаліся беспрацоўе і карупцыя. Сярод моладзі беспрацоўнымі з’яўляліся 25 %, сярод усяго насельніцтва — 20 %. Па даных Transparency International, Ірак займаў 12-е месца сярод найбольш карумпаваных краін свету. Важную ролю ў росце незадаволенасці згулялі спробы суседняга Ірана змяніць палітычны расклад у краіне[2].

Варта таксама згадаць, што ў 1990-я Ірак знаходзіўся пад міжнароднымі санкцыямі, якія прывялі да гуманітарнага крызісу. З 2003 года, пасля ўварвання і акупацыі ЗША і іх саюзнікаў, у краіне пачаўся шматгадовы канфлікт, у якім загінулі некалькі сотняў тысяч чалавек. Гэта значна нашкодзіла эканоміцы дзяржавы. У 2014 годзе тэрарыстычная арганізацыя Ісламская дзяржава захоплівае значную частку Ірака. У 2017 годзе ўся тэрыторыя краіны была вызвалена ад тэрарыстаў. Тым не менш, баевікі ІД перыядычна праводзілі тэракты і ўзброеныя напады як на мірных жыхароў, так і на вайскоўцаў.

Ход падзей

[правіць | правіць зыходнік]

2019

[правіць | правіць зыходнік]

Кастрычнік

[правіць | правіць зыходнік]

1 кастрычніка 2019 года ў Іраку, пасля заклікаў выйсці на вуліцу, якія распаўсюджваліся ў сацсетках, з патрабаваннямі ўзмацнення барацьбы з карупцыяй, зніжэння беспрацоўя, паляпшэння работы камунальных службаў, пачаліся народныя антыўрадавыя пратэсты. Дэманстранты таксама заклікалі да адстаўкі прэм’ер-міністра Адзіля Абдула-Махдзі. Ніводная іракская партыя ці палітычны лідар не заяўлялі пра тое, што стаяць за гэтымі акцыямі[21]. Пратэсты закранулі пераважна Багдад і населеныя пункты на поўдні краіны. Затым на вуліцы выйшлі курды ў правінцыі Кіркук на поўначы Ірака[2].

Неўзабаве пратэсты перараслі ў сутычкі з органамі правапарадку. Падчас сутыкненняў з дэманстрантамі іракскія сілы бяспекі ўжылі баявыя патроны і слёзатачывы газ. Асабліва жорсткія сутычкі прайшлі ў сталічным Багдадзе[22]. Улады ўвялі ў горадзе каменданцкі час і заблакавалі доступ да інтэрнэту на 75 % тэрыторыі краіны, каб пазбавіць магчымасці пратэстоўцаў каардынаваць свае дзеянні праз сацсеткі[2].

4 кастрычніка Адзіль Абдул-Махдзі заклікаў суграмадзян да спакою і паабяцаў правесці рэформы[23]. Тым часам сталі з’яўляцца паведамленні пра невядомых снайпераў, якія стралялі як па ўдзельніках пратэстаў, так і па сілавіках. Так, y сталіцы 4 кастрычніка пад іх агнём загінулі двое дэманстрантаў і двое супрацоўнікаў сіл бяспекі[24].

У перыяд з 3 па 6 кастрычніка ў розных рэгіёнах Ірака ў беспарадках загінулі звыш 100 чалавек, уключаючы не менш за 6 праваахоўнікаў. Каля 4 тысяч чалавек былі паранены[25]. Да 7 кастрычніка раненні атрымалі больш за 6100 чалавек, у тым ліку больш за 1200 сілавікоў. Яшчэ двое праваахоўнікаў загінулі. Між тым, пратэстоўцы падпалілі 51 грамадскi будынак і восем штабоў палітычных партый[23].

10 кастрычніка ў краіне аб’яўлена трохдзённая жалоба па загінулых падчас беспарадкаў[26].

З 25 кастрычніка масавыя сутыкненні ўспыхнулі з новай сілай. 26 кастрычніка прэм’ер-міністр Махдзі распарадзіўся вывесці на вуліцы Багдада байцоў элітнага контртэрарыстычнага падраздзялення. Спецпрызн прыцягнулі пасля таго, як паліцыя не змагла рассеяць натоўп. Паведамлялася пра арышт дзясяткаў дэманстрантаў. У сутыкненнях з сіламі бяспекі за гэтыя дні загінулі, паводле звестак праваабаронцаў, 63 чалавекі, у тым ліку 10 — у Багдадзе; агульная колькасць пацярпелых ішла на тысячы. Буйныя сутыкненні адбыліся таксама ў горадзе Эн-Насірыя[27]. Падчас новай хвалі пратэстаў з’явіліся паведамленні аб гібелі 18 чалавек падчас забастовак у правінцыі Кербела. Губернатар правінцыі 29 кастрычніка выступіў з заявай, у якой абверг гэтую інфармацыю.

31 кастрычніка прэм’ер Ірака пагадзіўся падаць у адстаўку, але пры ўмове наяўнасці альтэрнатыўнай кандыдатуры. Прэзідэнт краіны Салех даў згоду на правядзенне датэрміновых выбараў пасля прыняцця новага закона аб выбарах, праект якога планавалася прадставіць на пачатку лістапада[28].

Лістапад

[правіць | правіць зыходнік]

4 лістапада пратэстоўцы напалі на консульства Ірана ў Кербеле, сарваўшы іранскі сцяг. На відэа з месца падзеі, знятым відавочцамі, відаць, як пратэстоўцы кідаюць меркавана кактэйлі Молатава ў сцяну будынка. Пазней да консульства прыбыла паліцыя, якая паспрабавала абараніць дыпламатычных работнікаў. У выніку сутыкненняў, ад трох да пяці дэманстрантаў загінулі[29][30]. У гэты ж час паліцыя адкрыла агонь па пратэстантам у Багдадзе і Эр-Рашыдзе[31].

10 лістапада паліцыя і армія ачысцілі ад пратэстуючых масты праз Тыгр, якія вядуць у цэнтр Багдада. Пад кантролем апазіцыі застаўся толькі мост Рэспублікі і плошча Тахрыр. Падчас гэтых мерапрыемстваў загінулі шэсць чалавек, дзесяткі атрымалі раненні. Супраць дэманстрантаў ужылі баявыя патроны, шокавыя гранаты, слёзатачывы газ. Як сцвярджалася, рашэнне аб больш жорсткіх дзеяннях было прынята на нарадзе з удзелам прэм’ер-міністра Адзіля Абдула-Махдзі, камандуючага сіламі «Аль-Кудс» Корпуса вартавых Ісламскай рэвалюцыі генерала Касема Сулеймані і вядучых шыіцкіх палітыкаў Ірака. Па даных агенцтва Arab News, менавіта Сулеймані кіраваў разгонам беспарадкаў. Адна з яго задач — не дапусціць умяшання ў канфлікт шыіцкага апалчэння «Аль-Хашд аль-Шаабі», падпарадкоўвальнага КВІР, паколькі гэта можа даць падставу да амерыканскага ўмяшання[8][32].

13 лістапада ўплывовы шыіцкі палітык і рэлігійны лідар Муктада ас-Садр заклікаў чыноўнікаў краіны далучыцца да пратэстоўцаў і абвясціць усеагульную забастоўку. Ён таксама звярнуўся да парламента, каб той правёў работу над карэннымі рэформамі, сярод якіх ён назваў замену складу Вярхоўнай выбарчай камісіі, выбарчага заканадаўства, унясенне ў канстытуцыю шэрагу змяненняў[33].

15 лістапада адбыліся сур’ёзныя сутыкненні на плошчы аль-Хіляні, падчас якіх загінулі чацвёра дэманстрантаў[34].

22 лістапада падчас сутыкненняў у Багдадзе загінуў адзін пратэстуючы[35].

24 лістапада ў горадзе Эн-Насірыя на поўдні краіны загінулі трое дэманстрантаў. Па даных тэлеканала Аль-Арабія, паліцыя ў ходзе разгону акцыі ўжыла агнястрэльную зброю, што і прывяло да гібелі пратэстуючых[36]. Пазней лічба загінулых вырасла да шасці[37].

27 лістапада прэм’ер-міністр Махдзі паведаміў, выступаючы на ​​пасяджэнні парламента, аб вызваленні 2500 чалавек, затрыманых падчас беспарадкаў[38].

28 лістапада дэманстранты спалілі будынак іранскага консульства ў горадзе Наджаф на поўдні Ірака. Адзначалася, што ў выніку беспарадкаў у раёне консульства пацярпелі 33 чалавекі[39]. Адначасова з гэтым, па ўсёй краіне адбыліся сур’ёзныя сутыкненні паміж пратэстоўцамі і паліцыяй. Так, у Наджафе загінулі 12 дэманстрантаў. У горадзе Насірыя загінулі не менш за 25 чалавек. Дэманстранты спрабавалі заблакаваць мост, а затым сабраліся перад паліцэйскім упраўленнем. Таксама паведамлялася аб загінулых у сталіцы[40].

Снежань

[правіць | правіць зыходнік]

1 снежня Адзіль Абдул-Махдзі сышоў з паста прэм’ер-міністра на фоне пратэстаў[41]. У той жа дзень пратэстоўцы зноў атакавалі і падпалілі будынак іранскага консульства ў Наджафе[20].

3 снежня кіраўнік халдзейскай каталіцкай царквы Ірака кардынал-патрыярх Луіс Рафаэль I Сака прыняў рашэнне адмяніць усе калядныя і навагоднія ўрачыстасці на фоне трагічных падзей вакол акцый пратэсту. Ён заклікаў вернікаў зрабіць ахвяраванні лякарням і дзіцячым дамам, якія маюць патрэбу ў медыкаментах для параненых[42].

9 снежня ў МЗС на сустрэчу з намеснікам міністра Абдулкарымам Хашэмі былі выкліканы паслы Францыі, Вялікабрытаніі, Канады і часовы павераны ў справах ФРГ. Гэтыя дзяржавы абвінавачаны Іракам ва ўмяшанні ва ўнутраныя справы краіны[43].

16 снежня дэманстранты блакавалі будынак Вавілонскага ўніверсітэта горада Эль-Хіла ў правінцыі Бабіль у цэнтральнай частцы Ірака. Пратэстоўцы перакрылі вароты ўніверсітэта і не дазвалялі студэнтам і супрацоўнікам уваходзіць у будынак. Яны заклікалі да правядзення забастоўкі ва ўстанове адукацыі ў падтрымку пратэстаў[44].

20 снежня Вялікі аятала Ірака Алі аль-Сістані заклікаў да правядзення ў краіне датэрміновых выбараў для пераадолення палітычнага крызісу[45].

21 снежня ўдзельнікі антыўрадавых пратэстаў у горадзе Эн-Насірыя падпалілі будынкі, у якіх размешчаліся прадстаўніцтвы палітычных партый. Яны падпалілі штаб-кватэру руху «Бадр», штаб-кватэру партыі «Дава», офіс руху «Асаіб Ахль аль-Хак» і іншыя. Прычынай нападаў стала забойства актывіста Мухамеда аль-Ісамі. Удзельнік пратэстаў быў застрэлены напярэдадні невядомымі. У той жа дзень узброенаму нападу падвергліся два іншых актывісты[46].

24 снежня парламент Ірака прыняў новы закон аб выбарах, які з’яўляўся адным з патрабаваннем пратэстоўцаў[47].

Асноўны артыкул: Атака на пасольства ЗША ў Багдадзе

31 снежня тысячы прыхільнікаў шыіцкай міліцыі «Аль-Хашд аш-Шаабі» ў квартале дыппрадстаўніцтваў Ірака выйшлі на акцыю пратэсту супраць амерыканскіх дзеянняў. Іракцы патрабавалі ад урада краіны закрыць амерыканскае пасольства ці хаця б панізіць узровень дыпадносінаў з ЗША за дзеянні, якія не былі ўзгоднены з іракскімі ўладамі, у прыватнасці, бамбардзіроўкі пазіцый шыіцкіх апалчэнняў. Найбольш актыўныя мітынгоўцы закідвалі тэрыторыю, на якой размешчана дыпмісія ЗША, бутэлькамі з запальнай сумессю. Дзясяткі чалавек пайшлі на штурм аб’екта. Паліцыя ўжыла супраць актывістаў слёзатачывы газ і іншыя спецсродкі. На момант атакі ў будынку знаходзіліся амерыканскія вайскоўцы[48].

2020

[правіць | правіць зыходнік]

12 студзеня 2020 шэсцьдзесят чалавек, у тым ліку 48 паліцыянтаў, пацярпелі ў сутыкненнях сіл бяспекі і студэнтаў каля будынка ўніверсітэта Васіт на ўсходзе Ірака[49].

17 студзеня адбыліся буйныя сутыкненні каля моста Ас-Санак у цэнтры іракскай сталіцы блізу плошчы Ат-Тахрыр. Па словах прадстаўніка іракскіх узброеных сіл, «парушальнікі парадку напалі на блокпасты ў раёне ас-Санак, сілы бяспекі ўжылі супраць іх несмяротныя сродкі». У выніку беспарадкаў загінулі двое і звыш дваццаці атрымалі раненні[50].

22 студзеня Бархам Салех, выступаючы на ​​форуме ў швейцарскім г. Давос, закрануў тэму пратэстаў у Іраку. Паводле яго слоў, на той момант загінула звыш 600 чалавек[51].

24 студзеня ў Багдадзе, а таксама ў іншых гарадах (пераважна шыіцкіх) прайшлі шматтысячныя пратэсты супраць амерыканскай прысутнасці ў Іраку. Выйсці на вуліцы з «мірнай дэманстрацыяй» і патрабаваннем вываду амерыканскіх войск заклікаў шыіцкі палітык і рэлігійны лідар Муктада ас-Садр. Іранскія і іракскія СМІ ацанілі колькасць мітынгоўцаў у звыш 1 млн чалавек, The New York Times — у 200—250 тыс. чалавек, Reuters — у дзясяткі тысяч, Al Jazeera — у «тысячы»[52][53].

Неўзабаве аднавіліся сутыкненні паміж паліцыяй і мітынгоўцамі.

Да 26 студзеня па меншай меры 12 дэманстрантаў загінулі падчас сутыкненняў з сілавікамі ў правінцыях Багдад і Ды-Кар за апошнія два дні. Раней паведамлялася пра 30 пацярпелых дэманстрантащ у горадзе Насірыя. Паведамлялася, што падчас сутыкненняў дзевяць дэманстрантаў загінулі ў правінцыі Багдад, астатнія трое — у Ды-Кар. Таксама адзначалася, што 230 дэманстрантаў і прадстаўнікоў сіл бяспекі атрымалі раненні, сярод іх 118 у Багдадзе[54].

Наступствы

[правіць | правіць зыходнік]

1 лютага, выконваючы патрабаванне пратэстоўцаў, з пасады прэм’ера быў зняты Абдул-Махдзі. На гэтую пасаду заступіў Мухамад Тауфік Аляўі. Нягледзячы на ​​гэта, пратэсты працягнуліся. Яго прызначэнне выклікала бурную рэакцыю сярод іракскіх дэманстрантаў за яго меркаваную прыналежнасць да тых жа карэнных прычын, якія выклікалі іракскія пратэсты ў кастрычніку 2019 года[55][56]. 1 сакавіка ён зняў сваю кандыдатуру пасля таго, як парламент другі раз за тыдзень не змог зацвердзіць кабінет міністраў[57].

5 сакавіка ўдзельнікі акцый пратэсту зноў выйшлі на вуліцы ў правінцыі Басра, перакрыўшы жыццёва важныя дарогі, паліўшы шыны, а таксама заклікаючы да неадкладнага стварэння новага ўрада[58].

8 сакавіка паміж іракскімі сіламі бяспекі і пратэстоўцамі разгарэлася сутычка, у выніку якой 16 удзельнікаў акцый пацярпелі, калі сілавікі абстралялі слезацечны газ на мітынгоўцаў на багдадскай плошчы Аль-Хілані[59].

10 сакавіка ў правінцыі Майсан на поўдні Ірака невядомыя баевікі забілі двух антыўрадавых актывістаў[60].

17 сакавіка былы губернатар святога горада Наджаф Аднан аль-Зурфі быў прызначаны прэзідэнтам новым прэм’ер-міністрам Ірака[61].

Судовыя разборы

[правіць | правіць зыходнік]

15 кастрычніка суд горада Эль-Кут выдаў ордэр на арышт двух афіцэраў паліцыі правінцыі Васіт па справе аб смерці дэманстрантаў. Паліцыянты былі абвінавачаны ў гібелі некалькіх удзельнікаў пратэстаў, што пацвярджалася словамі відавочцаў і запісам камеры відэаназірання[62]. Адначасна пачаліся праверкі ва ўсіх рэгіёнах, дзе праходзілі акцыі. Уладамі створана спецыяльная камісія па расследаванні актаў гвалту падчас дэманстрацый[63]. 21 кастрычніка апублікаваны яе першы даклад. Як адзначалася ў дакуменце, выкарыстанне баявой зброі і празмернае прымяненне сілы прывялі да ахвяраў сярод пратэстоўцаў. Акрамя таго, у дакладзе рэкамендавалася зняць са сваіх пасад шэраг высокапастаўленых асоб у органах бяспекі Ірака, а таксама начальнікаў паліцыі такіх гарадоў як Багдад, Бабіл, Наджаф, Майсан, ан-Насырыя і Ад-Дзіванія. Паведамлялася, што афіцыйныя органы не аддавалі загады адкрыць агонь па дэманстрантах[64]. Пазней шэсцьдзясят шэсць іракскіх афіцэраў паліцыі паўсталі перад судом за празмернае прымяненне сілы пры разгоне акцый пратэсту[65].

1 снежня апеляцыйны суд правінцыі Васіт прысудзіў аднаго з афіцэраў арміі да пакарання смерцю за забойства дэманстрантаў падчас акцый пратэсту ў горадзе Ас-Сулейманія[66].

Міжнародная рэакцыя

[правіць | правіць зыходнік]

5 кастрычніка Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш заклікаў урад і дэманстрантаў да дыялогу. Ён адзначыў, што свабода выказвання меркаванняў і мірных сходаў з’яўляюцца асноўнымі правамі чалавека, якія неабходна паважаць[67]. Тым часам, афіцыйны прадстаўнік урада Ірана Алі Рабіі заклікаў іракцаў праявіць вялікую стрыманасць у сувязі з беспарадкамі[68]. Пазней Іран часова адмяніў візы для іракцаў на фоне пратэстаў у краіне[69].

9 кастрычніка Дзяржаўны сакратар ЗША Майк Пампеа на фоне пратэстаў у Багдадзе заклікаў прэм’ер-міністра Махдзі да стрыманасці і барацьбе з карупцыяй у краіне, як таго патрабуюць дэманстранты[70].

31 кастрычніка Вярхоўны кіраўнік Ірана аятала Хаменеі абвінаваціў ЗША і іх саюзнікаў на Блізкім Усходзе ў дэстабілізацыі Ірака і Лівана, а таксама ў распаўсюдзе хаасу па ўсім рэгіёне. Разам з тым духоўны лідар заклікаў антыўрадавых дэманстрантаў у абедзвюх арабскіх краінах дамагацца змен выключна законным шляхам[71].

9 лістапада МЗС Расіі папярэдзіла расіян аб небяспецы паездак у Ірак з-за неспрыяльнай абстаноўкі ў рэспубліцы і высокага ўзроўню тэрарыстычнай пагрозы[28].

10 лістапада прэс-служба Белага дома выказала занепакоенасць беспарадкамі ў Іраку і заклікала ўрад краіны правесці выбары і спыніць гвалт. Было адзначана, што, нягледзячы на ​​гвалт са смяротным зыходам і забарону на доступ у інтэрнэт, іракскі народ прымусіў пачуць сябе і свае заклікі[28].

На фоне масавых беспарадкаў урад Кувейта прыняў рашэнне эвакуіраваць супрацоўнікаў свайго консульства ў Басры[19].

23 лістапада віцэ-прэзідэнт ЗША Майк Пенс, які знаходзіўся з афіцыйным візітам у Іраку, абмеркаваў з прэм’ер-міністрам аль-Махдзі сітуацыю вакол пратэстных акцый, намаганні ўрада і рэформы, накіраваныя на задавальненне патрабаванняў дэманстрантаў[72].

14 снежня Савет бяспекі ААН заклікаў улады Ірака правесці празрыстае расследаванне выпадкаў ужывання гвалту да дэманстрантаў[73].

Узброеныя напады і тэракты

[правіць | правіць зыходнік]

На фоне масавых пратэстаў у канцы кастрычніка адбыліся абстрэлы амерыканскіх ваенных аб’ектаў і тэрыторыі ля пасольства ЗША. Вынікам апошняга інцыдэнту стала гібель аднаго іракскага вайскоўца[74]. Ужо 8 лістапада ракетнай атацы падвергнулася ваенная база Каяра на паўднёвай ускраіне Масула, дзе дыслакаваліся амерыканскія вайскоўцы: было выпушчана 17 некіравальных рэактыўных снарадаў калібра 122 мм. Увечары 17 лістапада некалькі ракет былі выпушчаны па «Міжнароднай (зялёнай) зоне» ў цэнтры Багдада, дзе размешчаны пасольствы ЗША, іншых краін, урадавыя ўстановы[19].

Разам з гэтым павялічылася актыўнасць тэрарыстычных груповак. Так, 16 лістапада з’явіліся паведамленні пра тое, што ў Багдадзе на плошчы Тахрыр падчас акцый пратэсту адбыўся тэрарыстычны акт. Невядомымі баевікамі быў узарваны аўтамабіль, што прывяло да гібелі шасці пратэстуючых. Яшчэ трыццаць чалавек атрымалі траўмы[75]. 10 лістапада ад выбуху самаробнай бомбы пацярпелі пяцёра італьянскіх вайскоўцаў. 26 лістапада ў Багдадзе ў выніку трох тэрарыстычных актаў загінулі шасцёра чалавек[76].

29 лістапада адбыўся чарговы ракетны абстрэл «зялёнай зоны»[77].

30 лістапада ў Кіркуку прагрымелі тры выбухі, у выніку якіх шаснаццаць чалавек пацярпелі, у тым ліку некалькі вайскоўцаў[78].

9 снежня непадалёк ад міжнароднага аэрапорта Багдада ўпалі дзве ракеты. Адзначалася, што ў аэрапорце прагучалі папераджальныя аб нападах сірэны[79]. Пазней высветлілася, што ракетнай атацы падвергнулася ваенная база каля аэрапорта, дзе ў выніку ўдару загінулі шэсць чалавек. Як паведамлялася, агонь вёўся з РСЗА «Кацюша»[80].

25 снежня ў выніку чатырох выбухаў у сталіцы паранены трынаццаць чалавек[81].

Увечары 27 снежня была абстраляная ваенная база К1, размешчаная непадалёк ад іракскага горада Кіркук. Прыкладна ў 19:20 па мясцовым часе па ёй было выпушчана некалькі ракет. Неўзабаве ў ваколіцах базы выявілі кінутую рэактыўную ўстаноўку залпавага агню. На аб’екце ў гэты час знаходзіліся вайскоўцы ЗША, якія не пацярпелі. Аднак загінуў адзін грамадзянскі падрадчык, які меў амерыканскае грамадзянства. Акрамя таго, падчас абстрэлу базы былі паранены некалькі амерыканцаў і іракцаў[82].

Роля ЗША

[правіць | правіць зыходнік]

20 снежня Каіс аль-Хазалі, лідар руху Асаіб Ахль аль-Хак, іракскай ваеннай групоўкі, заявіў, што амерыканскія і ізраільскія шпіёнскія службы стаяць за нападамі ў Іраку, у тым ліку і на пасольства ЗША ў Багдадзе. На яго думку, Цэнтральнае разведвальнае ўпраўленне ЗША і ізраільскі Масад сфармавалі сумесную сетку груповак, якая нібыта забівае іракскіх пратэстуючых. Хазалі заяўляў, што ёсць інфармацыя, якая паказвае на тое, што ЗША імкнуцца стварыць хаос у Іраку праз свой разведавальны апарат і дыверсантаў унутры краіны. На думку лідара ваеннай групоўкі, пасольства ЗША і Дзярждэпартамэнт выкарыстоўваюць сваё дамінаванне ў сацыяльных сетках і патэнцыял амерыканскага тэлеканала Alhurra, каб справакаваць беспарадкі[16].

14 студзеня 2020 года ЗША афіцыйна падтрымалі пратэстуючых[13].

Як высветлілася 28 студзеня ў сувязі з крушэннем амерыканскага транспартнага самалёта ў Афганістане, дзе загінуў супрацоўнік ЦРУ Майкл Д’Андрэа, ён жа меркавана арганізаваў забойства 300 дэманстрантаў у Іраку. Андрэа таксама кіраваў атакай на міжнародны аэрапорт Багдада[83].

Зноскі

  1. ↑ تنسيقيّات البصرة تُعلًّق التظاهرات وتطالب بملاحقة مندسّين من ولاية الجنوب. almadapaper.net. Праверана 2 October 2019.
  2. ↑ а б в г Эхо арабской весны: Подводные камни протестов в Ираке Архівавана 7 кастрычніка 2019.
  3. ↑ Williams, Jennifer. The violent protests in Iraq, explained. Vox (7 верасня 2018). Праверана 15 February 2019.
  4. ↑ Iraq’s government seems powerless to halt protests in its heartland
  5. ↑ Iraqi protesters block major port near Basra as unrest continues. Al Jazeera (2 лістапада 2019).
  6. ↑ Anti-government protests : Is This Iraq's Arab Spring?—Qantara.de. Qantara.de (6 лістапада 2019).
  7. ↑ Chiites contre chiites en Iraq et au Liban—Un si Porche Orient. Le Monde (10 лістапада 2019).
  8. ↑ а б в Иракская армия отбросила манифестантов к площади Тахрир
  9. ↑ https://vk.com/wall-153203112_24393
  10. ↑ https://vk.com/wall-153203112_21628
  11. ↑ https://news.yahoo.com/iraqs-moqtada-sadr-cleric-kingmaker-111609672.html
  12. ↑ https://www.sabah.com.tr/dunya/2019/11/18/sadrdan-isyan-manifestosu
  13. ↑ а б [1]
  14. ↑ а б https://www.thebaghdadpost.com/en/Story/44685/US-will-not-hesitate-to-sanction-Iraqi-officials-White-House Архівавана 19 лістапада 2019.
  15. ↑ а б https://news.antiwar.com/2019/11/17/us-threatens-to-sanction-iraqi-officials-over-protest-crack-down/
  16. ↑ а б Ирак обвиняет в беспорядках в стране США и Израиль // Правда.ру, 20 декабря 2019
  17. ↑ Экс-премьер Ирака : "Партия Баас и Саудовская Аравия организовали протесты" // Голос Арабов (сообщество в ВК), 6 октября 2020
  18. ↑ 250 человек стали жертвами беспорядков в ходе протестов в Ираке
  19. ↑ а б в Ирак в глубочайшем кризисе, но главные потрясения впереди // Фонд стратегической культуры, 20 ноября 2019
  20. ↑ а б В Ираке протестующие вновь подожгли здание иранского консульства // РИА Новости, 1 декабря 2019
  21. ↑ Число погибших в ходе протестов в Ираке превысило 70 человек, сообщили СМИ
  22. ↑ Протесты в Ираке. Количество погибших увеличилось до 99
  23. ↑ а б В Ираке число погибших в акциях протестов превысило 100 человек, тысячи раненых
  24. ↑ Неизвестные снайперы расстреляли людей во время протестов в Ираке // Взгляд, 4 октября 2019
  25. ↑ Протесты в Ираке: 100 человек погибли, тысячи раненых
  26. ↑ У Іраку трохдзённая жалоба па ахвярах сутыкненняў // Белтэлерадыёкампанія, 10 кастрычніка 2019
  27. ↑ В Ираке массовые протесты распространились на всю страну // Радио «Свобода»
  28. ↑ а б в США призвали остановить насилие в Ираке и провести выборы // Известия, 11 ноября 2019
  29. ↑ В Ираке во время атаки на консульство Ирана погибли протестующие — Depo, 4 ноября 2019
  30. ↑ Протестующие в Ираке атаковали консульство Ирана, погибли пять человек — Vezti.az, 4 ноября 2019
  31. ↑ Полиция Ирака открыла огонь по протестующим в Багдаде — Report, 4 ноября 2019
  32. ↑ В Ираке во время протестов погибли 319 человек — Gordonua", 11 ноября 2019
  33. ↑ В Ираке лидер шиитов призвал чиновников присоединиться к протестующим — РИА Новости, 13 ноября 2019
  34. ↑ [2]
  35. ↑ Источник сообщил о гибели демонстранта в ходе протестов в Багдаде
  36. ↑ В Ираке три человека погибли при разгоне демонстраций, сообщили СМИ
  37. ↑ Шесть человек погибли в ходе акций протеста на юге Ирака // ВестиFM, 24 ноября 2019 Архівавана 27 лістапада 2019.
  38. ↑ [3]
  39. ↑ Протестующие сожгли иранское консульство в Ираке // RT, 28 ноября 2019
  40. ↑ Число погибших за четверг в стычках с полицией в Ираке выросло до 45 // РИА Новости, 29 ноября 2019
  41. ↑ Протестующие в Ираке добились своего. Премьер ушел в отставку
  42. ↑ В Ираке христиане не будут праздновать Рождество из-за демонстраций
  43. ↑ Ирак обвинил четыре страны во вмешательстве в связи с протестами // РИА Новости, 9 декабря 2019
  44. ↑ Демонстранты блокировали университет в иракской провинции Бабиль // РИА Новости, 16 декабря 2019
  45. ↑ Великий аятолла Ирака призвал провести досрочные выборы // Regnum, 20 декабря 2019
  46. ↑ Протестующие в иракском городе Эн-Насирия сожгли партийные офисы // Интерфакс, 21 декабря 2019(недаступная спасылка)
  47. ↑ [4]
  48. ↑ Протестующие пошли на штурм посольства США в Багдаде // Военное обозрение, 31 декабря 2019
  49. ↑ https://ria.ru/20200112/1563338493.html
  50. ↑ https://ria.ru/20200117/1563566707.html
  51. ↑ https://ria.ru/20200122/1563757152.html
  52. ↑ [5]
  53. ↑ Более миллиона иракцев устроили акцию протеста против присутствия в стране военных США // Комсомольская правда, 24 января 2020
  54. ↑ В Ираке за два дня погибли более десяти демонстрантов
  55. ↑ Mohammed Allawi appointed new Iraq PM, protesters reject him. www.aljazeera.com. Праверана 2 лютага 2020.
  56. ↑ Risen. A Spy Complex Revealed: Leaked Iranian Intelligence Reports Expose Tehran’s Vast Web of Influence in Iraq (англ.). The Intercept (18 лістапада 2019). Праверана 2 лютага 2020.
  57. ↑ Iraqi prime minister candidate Allawi quits as vacuum looms. Reuters (1 сакавіка 2020).
  58. ↑ Iraq’s angry protesters returns to the streets..
  59. ↑ Iraq security forces injure protesters in Baghdad..
  60. ↑ Iraq: 2 activists assassinated in Maysan province..
  61. ↑ Iraqi President Salih appoints Adnan al-Zurfi as new PM-designate..
  62. ↑ В Ираке выдали ордер на арест двух силовиков по делу о смерти демонстрантов — РИА Новости, 15 октября 2019
  63. ↑ Итоги следствия по делу о протестах в Ираке могут быть объявлены 21 октября — Trend, 20 октября 2019
  64. ↑ В Ираке более 150 человек погибли во время протестов // РИА Новости, 22 октября 2019
  65. ↑ [6]
  66. ↑ Офицера иракской армии приговорили к смерти за убийство демонстрантов // РИА Новости, 1 декабря 2019
  67. ↑ Генсек ООН призывает правительство Ирака и демонстрантов к диалогу
  68. ↑ В правительстве Ирана прокомментировали протесты в Ираке
  69. ↑ Иран временно отменил визы для иракцев на фоне протестов в стране // РИА Новости, 7 октября
  70. ↑ Помпео на фоне протестов в Багдаде призвал премьера Ирака к сдержанности // РИА Новости, 9 октября
  71. ↑ Аятолла Хаменеи: За хаосом в Ираке и Ливане стоят спецслужбы США — Евразия daily, 31 октября 2019
  72. ↑ Пенс обсудил с премьером Ирака ситуацию в стране
  73. ↑ СБ ООН призвал Ирак расследовать случаи насилия против протестующих //РИА Новости, 14 декабря 2019
  74. ↑ У посольства США в Ираке упал снаряд — Lenta.ru, 30 октября 2019
  75. ↑ Автомобиль подорвали в толпе протестующих в Ираке, много жертв — Свободная пресса, 16 ноября 2019
  76. ↑ Шесть человек погибли в результате трёх взрывов в Багдаде // RT, 26 ноября 2019
  77. ↑ [7]
  78. ↑ Взрывы в иракском Киркуке: пострадали 16 человек // Радио Sputnik, 30 ноября 2019
  79. ↑ Источник: две ракеты упали у аэропорта Багдада //RT, 9 декабря 2019
  80. ↑ В Багдаде из-за ракетного обстрела базы пострадали шестеро военных // РИА Новости, 9 декабря 2019
  81. ↑ В Багдаде в результате взрывов пострадали 13 человек, сообщил источник
  82. ↑ Американские военные были обстреляны на базе в Ираке // Военное обозрение, 28 декабря 2019
  83. ↑ Организатор убийства генерала Сулеймани погиб в Афганистане в авиакатастрофе Архівавана 28 студзеня 2020. // ИноСМИ, 28 января 2020
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Пратэсты_ў_Іраку_(2019—2020)&oldid=4843872"