Alba Iulia: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Neniu resumo de redakto |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 |
||
(20 mezaj versioj de 14 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1: | Linio 1: | ||
{{Informkesto urbo |
|||
{{urbokadro |
|||
| nomo=Alba Iulia |
| nomo=Alba Iulia |
||
| lando=Rumanio |
| lando= {{Rumanio}} |
||
| regiono= {{Transilvanio}} |
|||
| statuso=[[Municipoj de Rumanio|Municipo]] |
|||
⚫ | |||
<!--| statuso=[[Municipoj de Rumanio|urba komunumo aŭ municipo]] ne plu necesas pro p31 --> |
|||
| flago= |
| flago= |
||
| blazono= |
| blazono=ROU AB Alba Iulia CoA.png |
||
| devizo= |
| devizo= |
||
| patrono= |
| patrono= |
||
| mapo2= |
| mapo2= |
||
⚫ | |||
|Rumanio |
|||
⚫ | |||
|Floso=right |
|||
⚫ | |||
|Titolo=Alba Iulia en Rumanio |
|||
| tipo1 = reliefo |
|||
|Teksto=Situo |
|||
| priskribo de mapo = situo en la distrikto |
|||
|Lat-g=46|Lat-m=4|Lat-dir=N |
|||
| zomo = 11 |
|||
|Lon-g=23|Lon-m=35|Lon-dir=E |
|||
|Larĝo=200 |
|||
}} |
|||
⚫ | |||
| longitudo-minutoj=34 |
|||
| longitudo-sekundoj=12 |
|||
| longitudo-direkto=E |
|||
⚫ | |||
| latitudo-minutoj=4 |
|||
| latitudo-sekundoj=1 |
|||
| latitudo-direkto= N |
|||
| montrukoordinatojn = entekste |
|||
| ŝtato= |
|||
⚫ | |||
| mikroregiono= |
|||
| provinco= |
|||
| departemento= |
|||
| arondismento= |
|||
| distriktaro= |
|||
| kantono= |
|||
⚫ | |||
| fondo= |
| fondo= |
||
| registaro= |
| registaro= |
||
| estro=<!-- Mircea Hava - kiam?? - prefere ne metu nomon ĉi tie: kiu regule aktualigus?? Se estas p6 en vikidatumij, eblas uzi tion --> |
|||
| estro=Mircea Hava |
|||
| alto=230 |
| alto=230 |
||
| areo= 103 |
| areo= 103.65 |
||
| loĝantaro = <!--ne metu ion ĉi tie, ĉar tio blokus enprenon de aktuiala nombro el vikidatumoj --> |
|||
| loĝ=65.904 (2006) |
|||
| dens=640 |
|||
| HDI= |
| HDI= |
||
| interkom= |
| interkom= |
||
Linio 48: | Linio 29: | ||
| tel=(+40) 02 58 |
| tel=(+40) 02 58 |
||
| aŭto=AB |
| aŭto=AB |
||
| kodo= |
|||
| laŭ= |
|||
| TTTejo=http://www.apulum.ro/ |
|||
| |
|||
}} |
}} |
||
'''Alba Iulia''' [alba |
'''Alba Iulia''' [alba julija] ({{lang-hu|Gyulafehérvár}} [djulafehervar], {{lang-de|Weißenburg|aŭ=Karlsburg}}) estas urbo en [[Rumanio]] en la suda parto de [[Transilvanio]] ĉe la kunfluo de la rivero [[Mureș (rivero)|Mureș]] kaj la rivero Ampoiu. Ĝi estas la ĉefurbo de la [[Distrikto Alba]]. Administre apartenas al ĝi: [[Bărăbanț]], [[Micești (Alba Iulia)|Micești]], [[Oarda]], [[Pâclișa]]. |
||
== Loĝantaro == |
== Loĝantaro == |
||
En [[1910]] ĝi havis 11 |
En [[1910]] ĝi havis 11 616 loĝantojn, el kiuj 5 226 hungaroj, 5 170 rumanoj, 792 germanoj, 387 romaoj; en [[1992]] 65 091 loĝantojn. En 2002 el entute 66 406 loĝantoj, 94,5 % estis rumanoj kaj 2,8 % hungaroj. |
||
== Historio == |
== Historio == |
||
Ĝis [[1919]] Alba Iulia/Gyulafehérvár apartenis al [[Hungario]] (''[[Alsó-Fehér]]''). Ĝi estis rezidejo de landestroj de Transilvanio ĝis [[1690]]. Tie rezidas la [[ |
Ĝis [[1919]] Alba Iulia/Gyulafehérvár apartenis al [[Hungario]] (''[[Alsó-Fehér]]''). Ĝi estis rezidejo de landestroj de Transilvanio ĝis [[1690]]. Tie rezidas la [[Latina Eklezio|latina katolika]] ĉefepiskopejo (nuna ĉefepiskopo: [[Miklós György Jakubinyi|György Jakubinyi]]). Grava kultura institucio estas la [[Biblioteko Batthyaneum]]. En la landestra palaco konstruigita de landestro [[Gabrielo Bethlen]] troviĝis ligna baldakeno pentrita ĉirkaŭ [[1620]] de János Mezőbándi Egerházi. Ĝi pereis. La [[1-an de decembro]] [[1918]] la rumanoj en granda kunveno proklamis tie la unuigon de [[Transilvanio]] kun Rumanio. |
||
== Administrado == |
|||
* [[Partoș (Alba Iulia)]] |
|||
== Renomaj personoj == |
|||
* [[Antal Jakab]] (* [[Kilyénfalva]] la [[13-an de marto]] [[1909]] – Alba Iulia la [[5-an de majo]] [[1993]]): katolika episkopo. |
|||
* [[Antal Péter]] (* Kilyénfalva la 2-an de junio 1880 - Alba Iulia la 17-an de oktobro 1964): eklezia verkisto. |
|||
==Fonto== |
== Fonto == |
||
*[[Magyar nagylexikon]], 1-18., 1993-2004, Budapest. |
* [[Magyar nagylexikon]], 1-18., 1993-2004, Budapest. |
||
[[Dosiero:Catedrala romano-catolică "Sf. Mihail" 18.jpg|dekstra|eta|160px|<center>[[Katedralo |
[[Dosiero:Catedrala romano-catolică "Sf. Mihail" 18.jpg|dekstra|eta|160px|<center>[[Katedralo Sankta Mikaelo (Alba Iulia)|Katedralo Sankta Miĥaelo]]</center>]] |
||
== Ĝemelecoj == |
== Ĝemelecoj == |
||
Alba Iulia [[ĝemelurbo|ĝemeliĝis]] kun jenaj urboj: |
Alba Iulia [[ĝemelurbo|ĝemeliĝis]] kun jenaj urboj: |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|Arnsberg|Germanio}} (1974) |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|Székesfehérvár|Hungario}} (1994) |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|Nazareto|Israelo}} (1994) |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|Aigio|Grekio}} (2001) |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|Sliven|Bulgario}} (2002) |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|Düzce|Turkio}} (2001) |
||
* {{ |
* {{ĝemeleco|San Benedetto del Tronto|Italio}} (2001) |
||
== Vidu ankaŭ == |
== Vidu ankaŭ == |
||
Linio 78: | Linio 63: | ||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
* [http://nepszamlalas.adatbank.transindex.ro/?pg=3&id=1 Popolnombrado 2002] |
* [http://nepszamlalas.adatbank.transindex.ro/?pg=3&id=1 Popolnombrado 2002] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20090412045915/http://nepszamlalas.adatbank.transindex.ro/?pg=3&id=1 |date=2009-04-12 }} |
||
* [http://bmasala.free.fr/Alba-Iulia/index.html Fotoj de Alba Iulia: katedralo, ĉefepiskopejo, fortikaĵo...] |
* [http://bmasala.free.fr/Alba-Iulia/index.html Fotoj de Alba Iulia: katedralo, ĉefepiskopejo, fortikaĵo...] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070208072534/http://bmasala.free.fr/Alba-Iulia/index.html |date=2007-02-08 }} |
||
{{Romkatolikaj kermesejoj en Karpata baseno}} |
{{Romkatolikaj kermesejoj en Karpata baseno}} |
||
{{Bibliotekoj}} |
|||
[[Kategorio:Urboj de Rumanio]] |
[[Kategorio:Urboj de Rumanio]] |
||
[[Kategorio:Municipoj de Rumanio|2Alba Iulia]] |
[[Kategorio:Municipoj de Rumanio|2Alba Iulia]] |
||
[[Kategorio:Alba Iulia]] |
[[Kategorio:Alba Iulia| ]] |
Nuna versio ekde 00:43, 30 sep. 2024
Alba Iulia | |||||
---|---|---|---|---|---|
municipo de Rumanio centro de distrikto en Rumanio vd | |||||
Flago | Blazono | ||||
Administrado | |||||
Lando | Rumanio | ||||
Regiono | Transilvanio | ||||
Distrikto | distrikto Alba | ||||
| |||||
Poŝtkodo | 510118 | ||||
Aŭtokodo | AB | ||||
Telefonkodo | (+40) 02 58 | ||||
En TTT | Oficiala retejo [+] | ||||
Demografio | |||||
Loĝantaro | 64 227 (2021) [+] | ||||
Loĝdenso | 620 loĝ./km² | ||||
Geografio | |||||
Geografia situo | 46° 4′ N, 23° 34′ O (mapo)46.06694444444423.57Koordinatoj: 46° 4′ N, 23° 34′ O (mapo) | ||||
Alto | 230 m | ||||
Areo | 103,65 km² (10 365 ha) | ||||
Horzono | Orient-Eŭropa Horzono [+] | ||||
situo en la distrikto | |||||
| |||||
Alia projekto | |||||
Vikimedia Komunejo Alba Iulia [+] | |||||
Alba Iulia [alba julija] (hungare Gyulafehérvár [djulafehervar], germane Weißenburg aŭ Karlsburg) estas urbo en Rumanio en la suda parto de Transilvanio ĉe la kunfluo de la rivero Mureș kaj la rivero Ampoiu. Ĝi estas la ĉefurbo de la Distrikto Alba. Administre apartenas al ĝi: Bărăbanț, Micești, Oarda, Pâclișa.
Loĝantaro
[redakti | redakti fonton]En 1910 ĝi havis 11 616 loĝantojn, el kiuj 5 226 hungaroj, 5 170 rumanoj, 792 germanoj, 387 romaoj; en 1992 65 091 loĝantojn. En 2002 el entute 66 406 loĝantoj, 94,5 % estis rumanoj kaj 2,8 % hungaroj.
Historio
[redakti | redakti fonton]Ĝis 1919 Alba Iulia/Gyulafehérvár apartenis al Hungario (Alsó-Fehér). Ĝi estis rezidejo de landestroj de Transilvanio ĝis 1690. Tie rezidas la latina katolika ĉefepiskopejo (nuna ĉefepiskopo: György Jakubinyi). Grava kultura institucio estas la Biblioteko Batthyaneum. En la landestra palaco konstruigita de landestro Gabrielo Bethlen troviĝis ligna baldakeno pentrita ĉirkaŭ 1620 de János Mezőbándi Egerházi. Ĝi pereis. La 1-an de decembro 1918 la rumanoj en granda kunveno proklamis tie la unuigon de Transilvanio kun Rumanio.
Administrado
[redakti | redakti fonton]Renomaj personoj
[redakti | redakti fonton]- Antal Jakab (* Kilyénfalva la 13-an de marto 1909 – Alba Iulia la 5-an de majo 1993): katolika episkopo.
- Antal Péter (* Kilyénfalva la 2-an de junio 1880 - Alba Iulia la 17-an de oktobro 1964): eklezia verkisto.
Fonto
[redakti | redakti fonton]- Magyar nagylexikon, 1-18., 1993-2004, Budapest.
Ĝemelecoj
[redakti | redakti fonton]Alba Iulia ĝemeliĝis kun jenaj urboj:
- Arnsberg en Germanio (1974)
- Székesfehérvár en Hungario (1994)
- Nazareto en Israelo (1994)
- Aigio en Grekio (2001)
- Sliven en Bulgario (2002)
- Düzce en Turkio (2001)
- San Benedetto del Tronto en Italio (2001)
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Popolnombrado 2002 Arkivigite je 2009-04-12 per la retarkivo Wayback Machine
- Fotoj de Alba Iulia: katedralo, ĉefepiskopejo, fortikaĵo... Arkivigite je 2007-02-08 per la retarkivo Wayback Machine