Pevalensi Ascaridia Galli
Pevalensi Ascaridia Galli
Pevalensi Ascaridia Galli
MUNICÍPIO ERMERA.
MONOGRAFIA
HOSI:
Juliando Sarmento
2017.a.04.067
FACULDADE DE AGRICULTURA
DÍLI
2021
KAPITULU I
LIAN MAKLOKEK
1.1. Introdusaun
Timor Leste nu’udar nasaun ida ne’ebé ki’ik iha sudeste Aziatiku no restaura
ninia independensia iha tinan 2002 liu ba, ho ninia populasaun hamotuk 1.183.643
Timor Leste mos nu’udar nasaun ida ne’ebé iha ninia potensialidade boot
iha setor agrikultura nian, ne’ebé mak hafahe ba sub setor haat (4) mak hanesan:
floresta, hortikultura, peskas no pekuaria, sai hanesan parte ida ne’ebé diak tebes hodi
hasa’e rendimentu komunidade sira nian liu husi halo to’os, natar, hakiak animal,
Munisipiu Ermera mos hanesan munisipiu ida ne’ebé mak faz parte iha
nasaun Timor Leste ne’ebé mak lokaliza iha parte loro monu nian, ho nia total
2010). Munisipiu Ermera Iha nia postu Administrativu 5 mak hanesan; Railaku,
postu Administrativu Ermera liu-liu iha suku Talimoro moris ho vida agrikultura
Sub setor pekuaria nu’udar area ida ne’ebé mak hakiak animal sira hanesan
koellu, manu, asu, bibi, fahi, kuda no karau, resultadu hosi área ida ne’e atu produs
sistema semi intensivu (signifika katak loron sira husik animal livre ba buka hahan no
kalan mak sira sulan), maibe iha balun mos sei aplika hela sistema hakiak tradisional
ka ekstensivu (signifika sem iha kontrolasaun hosi animal nain / husik livre), parte ida
ne’e hahu hosi tempu uluk bisa avo sira nian to’o ohin loron sei aplika hela sistema
Objetivu sosiedade sira hakiak manu lokal iha fatin refere atu kompleta
nesesidade familiar nian mak hanesan; produz na’an, manu tolu, fa’an atu nune’e bele
aumenta rendimentu familiar hodi substenta moris lor loron no selu oan ba eskola.
Liu hosi sistema hakiak hirak ne’ebé mak husik livre deit durante animal nia
moris tomak ida ne’e bele fó vantagem boot ba parazita atu dezemvolve nia moris iha
trematoda.
Ascaridia galli mak parazita nematoda ida ne’ebé mak bai bain ataka iha
animal manu, no moras ne’ebé mak kauza hosi Ascaridia galli mak hanaran
(Ascariasis). Manu ne’ebé mak iha ona moras Ascariasis ida ne’e sei halo manu nia
ne’ebé mak iha no seidauk iha peskiza kona ba Ascaridia galli iha suku refere, ho
laran luak peskizador hakarak halo peskiza kona ba prevalensia infesaun Ascaridia
galli ba manu lokal iha suku Talimoro, Postu Administrativu Ermera, Munisipiu
Ermera.
1.2 Objetivu
Atu identifika lumbriga Ascaridia galli ba manu lokal iha Suco Talimoro
1.3 Benefisiu
Oinsa atu identifika lumbriga Ascaridia galli nia tolun. Se karik eziste duni
REVIZAUN LITERATURA
Manu lokal hanesan jerasaun manu ne’ebé naruk hosi prosesu historiku nian.
Manu lokal rezultadu hosi manu fuik ai-laran (gallus-gallus) ne’ebé mak iha tempu
uluk liu hetan domestikasaun hosi Bisaavo sira. Hahu hosi primeiru manu ne moris
iha ai-laran hafoin mak halo domestikasaun hosi ema (yaman,2010). Manu lokal nia
orijem hosi manu ne’ebé halo adaptasaun ho ambiente tropiku. Komunidade iha area
rural haki’ak manu ne’e sai hanesan fonte alimentasaun ba familia hosi nia naan no
Manu lokal koñesidu mos ho naran ayam buras, iha utilizasaun no benefisiu
ne’ebé boot atu suporta nesesidade familia nian la hanesan ho animál sira seluk tamba
nia fasil liu atu haki’ak, ba nia jestaun haki’ak la presija rai ne’ebé luan, maibe
haki’ak deit iha uma oin mos bele nia folin faan mos diak no relativu aas liu kompra
ho manu broiler sira seluk. No manu lokal ne’e rasik la fasil atu stress ba kondisaun
ne’ebé barullu no nia iha resistensia isin ne’ebé forte diak liu kompara ho manu
Tipu hosi manu lokal nia kor maka: metan ,mutin, mean tuan, kinur no
konbinasaun kor sira seluk. Manu áál inan ulun kiik kompara ho aman ulun boot,
manu aman ativu ho medida boot liu, nia fulun naruk, baber boot no nia fulun ikun
mos naruk. Manu inan relativamente ki’ik no nia fulun ikun badak, (Anonimous
c,2014).
Tuir Rahayu et al (2011) katak klasifikasaun ba manu lokal hanesan tuir mai
ne’e :
Kindom : Animália
Phylum : Chordata
Klasse : Aves
Ordo : Galiformes
Familly : Phasianidae
Genus : Gallus
Parazita hanesan organismu ida ne’ebé moris iha Animál nia isin laran ka
bele mos iha liur, no organismu ida ne’e atu substenta nia moris depende liu ba
hospedeiru ne’ebé mak nia hela fatin (Berjaya et al., 2008). Parazita hafahe ba parte
ninia laran, maibe nia moris iha liur hanesan kulit, fulun no iha
(purbomartono et al.,2010).
Tuir Amaral (2015) katak parazita mak organismu ida ne’ebé nia ambiente
durante moris fornese hosi orgsnismo espesie sira seluk no kolleta hahan hosi
ne’ebé maka bai-bain ita hetan iha Animál manu (Susanti & prabowo,2004). Parazita
ida ne’e fó impaktu negativu ba ekonomia ne’ebé mak a’as tebes. Infesaun ida ne’e
bele halo manu nia todan isin lolon nian tun, dezenvolvimentu isin lolon sai keleur no
Tuir Zalizar et al,. (2007) katak lumbriga Ascaridia galli hela iha manu nia
intestinu hodi nune’e fó cauza ladiak dezenvolimentu corpo manu nian sei tun to 30%
Classe : Nematoda
Ordo : Ascaridida
Family : Ascarididae
Genus : Ascaridia
Ascaridia galli jeralmente nia halo infesaun iha intestinu ki’ik nia laran,
kuaze iha mundu tomak parazita ne’e afeita liu ba iha animál ho especie manu.
Lumbriga Ascaridia galli mak lumbriga boot liu iha klase nematoda nia laran ho
modelu kor mutin naruk iha kutikola ne’ebé mahar kompostu hosi ibun kulit tolu.
Ibun kulit ida iha parte dorsal no rua seluk iha parte latero ventral. Lumbriga aman
boot nia largura entre 50-76mm no inan boot nia largura entre 72-116mm ho nia tolun
modelu kabuar no laiha segmentasaun. Tolun ne’ebé efektivu tolan hosi manu no sei
fera iha ventrikulus nia laran ou intestinu boot, larva barak mak tama iha selula
intestinu dalaruma mos balun hela iha rumen nia laran (Soulsby,1986).
Fonte I: (Zalizar,2007)
2.3.2. Patojeniku
Efetivu hosi infesaun lumbriga Ascaridia galli bele hare’e durante tempu
periodu nia laran. Wainhira larva hela iha mukosa laran no kauza enteritis, karik
infesaun ne’ebé mak todan bele hamosu hemoragia no Infesaun ne’ebé todan bele
kauza mate se wainhira akontese intupidu iha intestinu. Lumbriga ne’e fo impaktu
ladiak no nakloke an iha vili intestinu boot hahu iha 20%. ki’ik liu kompara ho grupo
Lumbriga nia tolun sai hamotuk ho fezes no sei dezemvolve an iha area livre
to adultu durante loron 9-10 ou bele mos liu hosi ida ne’e. Depois lumbriga nia tolun
kontein ho larva II ne’ebé mak infetivu ona no larva ida ne’e resistente tebes ho
kondisaun ambiente ne’ebé mak fo’er. No lumbriga nia tolun ida ne’e mos bele tahan
moris durante fulan 3 ihan fatin ne’ebé mak protezidu, Maibe nia sei mate iha fatin
ne’ebé maran, bee manas, no mos iha rai okus liu mais ou menus 15 cm. Infesaun
akontese baihira manu tolan lumbriga refere nia tolun liu hosi hahan ou bee ne’ebé
Lumbriga tolun ne’ebé kontein ona larva 2 sei nakfera iha proventrikulus no
duodenum manu nian, depois de nakfera larva 3 sei moris livre iha lumen duodenum
nia laran parte posterior durante loron 8 depois larva 3 sofre ekdisis sai fali larva 4,
tama ba iha mukosa laran no kauza hemoragia. L4 sofre ekdisis sai fali L5. L5 ou
hanaran (cacing muda) ida ne’e tama ba iha lumen duodenum iha loron17 no sei hela
iha ne’eba to nia sai lumbriga adultu iha tempu durante loron 28-30 depois de manu
tolan lumbriga refere nia tolun. L4 bele tama iha selula mukosa intestinu iha loron
primeiro no hela iha ne’eba durante loron 8-17 (Urquhart et aL., 1987).
Sinais ne’ebé mak baibain mosu iha periodu infesaun, wainhira larva iha
mukosa nia laran sei kauza enteritis catarrhal, infesaun ne’ebé todan liu bele
akontese hemoragia Urquhart et al., (1987). Animál manu ne’ebé hetan infesaunn ba
lumbriga refere sei hatudu sinais sira mak; anemia, diarea, krekas, geralmente nia
produsaun tolun menus. Hafoin ne’e infesaun ne’ebé mak todan liu bele cauza mos
2.3.5. Diagnosa
Diagnosa ba moras ascariasis ne’ebé afeita ba animal manu bazeia nia sinais
klinika ne’ebé hatudu iha momentu animal nia kondisaun la normal, liu hosi teste
amostra fezes iha laborarorium, aleinde ida ne’e mós parte seluk ne’ebé atu bele
detekta parazita ne’e rasik liu husi halo inspesaun post-morten ka nekropsia hodi bele
identifika parazita adultu ne’ebé eziste iha manu nia orgaun laran,(Pudjiatmoko et
al.,2014)
2.3.6. Prevensaun
Haketak manu oan hosi manu ne’ebé adulto iha fatin ne’ebé mos, haki’ak
manu tenke iha mos kanal bee nian atu nune’e bee labele nalihun iha rai. Manu
haki’ak iha luhan laran tenke iha ventilasaun ne’ebé diak, hahan no hemu fatin tenke
hamo’os hela deit, tenke hamo’os no fase uluk nia luhan no hosik hela durante loron
balun nia laran atu nune’e luhan bele maran antes atu hatama manu foun ba luhan
(Pudjiatmoko et al.,2014)
2.3.7.Tratamentu
piperazin. Seluk hodi uja mak higromisin B no konfus no tau liu hosi hahan ne’ebé
mak atu fo ba manu nune’e bele hamate lumbriga refere. Piperazin nia efeito mak
(veneno) tamba ne’e wainhira ita fo ba manu lumbriga bele sai hosi manu nia
intestinu laran.
Mukosa intestinu ne’ebé mak hetan stragus hosi lumbriga no halo kondisaun
la saudave bele fo vitamina A durante loron 5 to’o loron 7 atu nune’e bele rekopera
Haklaken ona hosi Jekel et al,. (2001) prevalénsia katak medida kuantidade
animal moras iha tempu espesifiku ruma nu’udar proporsaun hosi totál númeru
animal iha populasaun nia laran. Tuir Last (2001), insidénsia nu’udar total animal
ne’ebé hahú hetan moras ka animal ne’ebé moras durante periodu populasaun
espesífiku.
KAPÍTULU III
METODOLÓJIA PESKIZA
Município Ermera durante semana Rua, hahu hosi loron 24 fulan Novembro no
amóstra hirak ne’e analiza tiha iha Laboratoriu (DNQB) durante semana ida hahu
3.2.1 Material
Material ne’ebé mak durante uja hodi identifika sampel mak hanesan: NaCl
3.2.2 Ekipamentus
Ekipamentus ne’ebé peskizador uza durante peskiza mak hanesan tuir mai
Metodu ne’ebé mak peskizador utiliza hodi halo peskiza mak hanesan multi
stage sampling, katak peskizador kolleta amóstra (fezes Manu Lokal) hodi halo
examinasaun ba fezes Manu lokal nian iha laboratorium DNQB hodi bele identifika
sira utiliza hodi halo servisu atu hetan dadus ne’ebé validu. Metodu ne’ebé mak
peskizador utiliza hodi hili fatin peskiza mak metodu (Multi stage sampling) katak
no Suco. Katak ikus liu peskizador hili Suco Talimoro mak sai hanesan fatin peskiza
inklui mós nia aldeia ne’ebé mak iha hanesan Bura, Lima mesak, Nunusua no mos
Moris foun.
Sampling katak peskizador finjidu hili fatin ho kritéria espesifiku. Hetan ona total
Antes atu kolleta amostra fezes tenke konfirma ho animál nain sira, atu
nune’e nia bele prepara fatin ruma ba sira nia animál iha tempu kalan, hodi nune’e
Animál bele te’e ba iha leten. Hafoin ita bele rekolla fali amostra ne’ebé mak iha ona.
Small ho Warkins (2004) akresenta katak fezes ne’ebé rekolla signifika ida ne’ebé
sei fresku, kolleta direita husi anus, karik kolleta iha rai tenke iha parte leten ho ± to’o
25gr.
Antes atu kolleta amostra/fezes tenke prepara uluk plastik kontentor, luvas,
masker label, formalin. Kolleta tiha fezes hafoin preserva iha coldbox no sei hodi ba
lokal. Amóstra hirak ne’e sei fahe ba seksu rua hanesan inan 47 no aman 46, hosi
parte rua ne’e atu kolleta amóstra manu lokal nian sei hare’e ba idade minimu fulan 4
Total amostra bazeia ba dezeñu prevalensia ne’ebé termina ona husi 50%,
Prevalence Desired absolute precision, ho etapa oin rua (2) determina amostra 96 ho
n∞ = dezeñu prevalensia
N = total populasaun
Tabela 1. Level of Confidence 95%,
Level of Confidence
Expected 95%
Prevalence Desired absolute precision
10% 5% 1%
10% 35 138 3457
20% 61 246 6147
30% 81 323 8067
40% 92 369 9220
50% 96 384 9604
60% 92 369 9220
70% 81 323 8067
80% 61 246 6147
90% 35 138 3457
Fonte : Thrusfield, (2017).
Total amostra fezes 93 kompostu husi aldeia 5 mak hanesan Bura, Nunusua,
Lima mesak,
Formula 1.
Kalkulasaun:
Formula 2.
1/n = 0.010716
n = 1/0.010716
n = 93
3.6 Prosedimentu Ezaminasaun
laboratoriu ne’e haktuir hosi Small ho Watkins (2004) mak hanesan tuir mai ne’e:
Tetu uluk lai fezes ho grama (2) no tau likidu NaCl mililitru (28).
10x.
Variavel ne’ebé peskizador observa iha peskiza ida ne’e mak prevalensia
infesaun lumbriga (Ascaridia galli) ba Manu lokal bazeia Suco Talimoro, Postu
Haktuir ona Dohoo no Stryhn (2003) dadus ne’ebé halibur tiha ona sei halo
signifikadu ba dadus hirak ne’ebé rekolla ona no iha funsaun hodi resolve rezultadu
Prevalénsia =
Hakerek ona hosi Sugiyono (2013) formula persentajem ne’ebé uza hodi analiza
P = Persentajem
f = Frekuensia
n = Total Amostra
RESULTADU DISKUSAUN
Jeralmente Suco Talimoro nu’udar Suco ida ne’ebé existe iha Posto
refere iha nia rai ne’ebé tetuk no foho ne’ebé diak hodi halao aktividade sira hanesan
Município Ermera, kompostu hosi Aldeia 5 (Bura, Lima mesak, Liberti, Nunusua,
Moris Foun,) Baliza hosi Suco Talimoro hanesan tuir mai: (hosi parte Leste baliza ho
Suco lauala, hosi parte norte baliza ho Suco Estadu, hosi parte Oeste baliza ho Suco
4300. Bazeia ba aldeia nian, populasaun ema barak liu iha aldeia Bura hamutuk
populasaun 1,187 no ki’ik liu iha aldeia Liberti hamutuk populasaun 618
Haktuir sensus populasaun 2015 anunsia katak iha Suco Talimoro eziste
espesies Animál mak hanesan : Manu Lokal, Fahi, Bibi Malae, Bibi Timor, Kuda,
Bazeia ba dadus tabela (3) ne’ebé mak iha leten hatudu katak Suco Talimoro
Posto Administrativo Ermera villa, Município Ermera hatudu katak total populasaun
balada ne’ebé mak ho numeru boot liu mak balada manu total 3.343 ho pursentu
(61%) no mós total balada ne’ebé mak ho numeru ki’ik liu mak karau timur ho total
Tuir peskizador nia observasaun direita iha Suco Talimoro hatudu duni katak
total populasaun balada ne’ebé barak liu mak balada manu, tamba balada manu mak
hanesan balada ida ne’ebé fasil liu ba haki’ak nain hodi haki’ak, aliende mós balada
manu haki’ak nain sira gosta liu atu haki’ak kompara ho balada sira seluk tamba nia
bele boot lalais iha tempu badak, tinan ida nia bele produs oan dala lima too dala
ne’en. No mos iha parte seluk balada ne’ebé ho nia numeru ki’ik liu maka karau
Timur tuir peskizador nia observasau iha Suco Talimoro karau Timor numeru ki’ik liu
kompara ho balada seluk tamba iha Suco Talimoro populasaun sira ne’ebé existe iha
Suco Talimoro tau importansia liu ba kultura hanesan lia mate no lia moris, tamba
ne’e mak karau timur ne’ebé mak sira iha kada tinan tinan sira sempre oho hodi halo
Observasaun jeral ne’ebé peskizador observa iha fatin refere hodi kolleta
amóstra (fezes) mak hanesan sistema haki’ak balada. Realidade ne’ebé hatudu
peskizador bele observa katak iha Suco Talimoro kompostu hosi aldeia 5 mak: Bura,
Iha uma kain ne’ebé peskisador kolleta amóstra, kuase haki’ak nain sira
barak mak haki’ak balada Manu lokal ho maneira semi intensivu (katak haki’ak na’in
sira barak mak husik manu iha natar no tos laran ne’ebé mak abandona no tempu
Suco
Bazeia ba tabela (4) hatudu katak iha Suco Talimoro total amóstra (fezes) 93
ne’ebé kompostu hosi aldeia 5. Aldeia ne’ebé resultadu diagnostiku positivu aas liu
mak aldeia Nunusua ho nia total prevalensia 44%, aliende ida ne’e mós iha resultadu
diagnostiku positivu ne’ebé mak ki’ik liu hosi aldeia Moris Foun ho nia total
prevalensia hamutuk 32%. Baseia ba peskiza ida ne’e total amóstra ne’ebé positivu
Haktemik hosi Supriatna (2010) katak manu ne’ebé mak haki’ak ho sistesma
intensivu rezultado produsaun sei aas no mos numeru atu hetan infesaun lumbriga
Ascaridia galli minimu liu kompara ho sistema haki’ak ekstensivu. Tamba manu
ne’ebé haki’ak ho sistema ekstensivu iha potensialidade ne’ebé mak aas tebes atu lori
parazita sira hosi ambiente ne’ebé mak bain-bain sira buka hahan fatin.
4.2.2 Prevalensia infesaun lumbriga Ascaridia galli tuir aldeia bazeia ba seksu
manu lokal.
Bazeia ba balada manu lokal nia seksu, resultadu hatudu katak prevalensia
infesaun lumbriga Ascaridia galli Manu lokal iha seksu aman mak aas liu iha aldeia 2
mak hanesan Bura & Liberti nia dignostiku positivu hamutuk 4, no ba Manu lokal
inan ne’ebé hetan infesaun Ascaridia galli aas liu iha aldeia 2 mak hanesan: Aldeia
Hosi informasaun balun ne’ebé mak peskizador hetan hosi haki’ak nain sira
managementu haki’ak ne’ebé mak diak no menus informasaun balun ne’ebé mak liga
ho balada sira nia saúde iha Suco Talimoro. Ba balada Manu lokal aman no inan iha
Suco Talimoro hatudu nia prevalensia infesaun lumbringa Ascaridia galli ho total
2 4–7 31 10 32,2
3 8 – 12 31 19 61,2
Total 93 35 37,6
Bazeia ba dadus ne’ebé mak hatudu iha tabela (6) katak balada manu lokal
ne’ebé hetan infesaun lumbriga Ascaridia galli bazeia ba idade hatudu katak manu
lokal hahu hosi fulan 8 - 12 mak hetan infesaun ho numeru boot liu ho total 19 nia
prevalensia 61,2%, aliende ida ne’e mós manu lokal ne’ebé hetan infesaun ho numeru
ki’ik liu mak idade hahu hosi 0 – 3 hamutuk 6 ho nia prevalensia 19,3%. Total
amostra fezes 93 ne’ebé mak peskizador kolleta ona hodi halo teste hatudu katak
Tuir Permin et al,. (2002), Deklara katak iha Area Zimbabwe, prevalensia
lumbriga Ascaridia galli ba manu lokal ne’ebé husik livre ho idade ki’ik hamotuk
48%, no ba manu lokal ho idade boot 24%, dados ida ne’e atu hanesan mos iha Area
Tanzania ne’ebé mak publika katak prevalensia Ascaridia galli ba manu local ho
idade ki’ik hamotuk 69% no ba manu ho idade boot 29% (Magwisha et al., 2002). Ita
halo komparasaun entre prevalensia infesaun Ascaridia galli iha Area Zimbabwe ho
Tanzania, prevalensia infesaun lumbriga Ascaridia galli iha Suco Talimoro rezultadu
positivu ba manu ne’ebé ho idade ki’ik ne’e ladun aas. Parte ida ne’e dalaruma hetan
liu karik ita halo komparasaun ho peskiza ne’ebé mak hala’o tiha ona hosi Irungu et
al .,(2004) ba total amostra 456 fezes iha Area balun iha Kenya hatudu katak
prevalensia infesaun Ascaridia galli ho nia pursentu 10%, no mos Loliwu & Thalib
(2012) ba manu lokal iha Aldeia Tente & Tomata posto administrativo Mori atas,
sistema haki’ak manu lokal ne’ebé ne’ebé mak la hanesan iha area ne’ebé peskizador
kolleta dados refere. Tamba iha Suco Talimoro sistema haki’ak manu lokal,
komunidade sira sei uza hela sistema tradisional / ekstensivu katak hosik livre de’it.
Haktuir hosi Beriajaya et al.,(2007) katak manu lokal ne’ebé husik livre de’it
LIA MAKTAKAK
5.1 Konklusaun
Hosi peskiza ida ne’ebé mak peskizador hala’o tiha ona iha Suco Talimoro,
katak: amóstra fezes manu lokal ne’ebé mak peskizador kolleta hamutuk 93 hosi total
amóstra hirak ne’e resultadu hatudu katak total amóstra positivu infesaun lumbriga
Ascaridia galli ba manu lokal hamutuk 35 ho nia total prevalensia 37,6%. Ne’e
kompostu hosi inan (21), aman (14) aliende mos ho nia idade ne’ebé la hanesan mak
5.2 Sujestaun
Liu hosi resultadu peskiza ida ne’e, peskizador hakarak sujere ba haki’ak
nain sira iha Suco Talimoro Posto Administrativo Ermera Município Ermera katak
tenke tau atensaun masimu ba sistema haki’ak ho modelu teknolojia ne’ebé mak iha
hodi bele muda sistema haki’ak tradisional sai ba sistema modernu no mós tenke tau
matan liu liu ba buat tolu ne’ebé importante teb-tebes hanesan fini, aihan no jestaun.
Iha parte seluk mós peskizador hakarak rsujere ba ministeriu kompetente (MAP) liu
liu Diresaun Nasional Veterinaria hodi halo tratamentu ba moras parazita sira hanesan
Amaral, A.C. (2018). Moras Prinsipal Iha Animál. Edisaun II. Unidade do
baru.pdf.
Beriajaya, Martindah, E., & Imas, S. (2007). Masalah Ascariasis pada Ayam
Unggas Berdayasaing.Bogor.
Irungu LW, Kimani RN dan Kisia SM. 2004. Helminth Parasites in the Intestinal
59.
Iskandar, S. (2010). Seri peninkatan Manfaat Sumber Daya Genetik Ternak Usaha
Kusumamihardja. (1992). Parasit dan parasitosi pada Hewan Ternak dan Hewan
University Press.
Loliwu YA dan Thalib I. 2012. Prevalensi Penyakit Cacing pada Ayam Buras di Desa
AgroPet9(1): 23-26.
Permin A, Esmann JB, Hoj CH, Hove Tand Mukaratirwa S. 2002. Ecto-, Endo-and
Sumatra Selatan.
Jakarta.
Livestock.
Course Parasitology, P. 3.
Ltd.
Cacing.J.Agritek.9(2):874-879.
Zalizar, L. (2006). Dampak Infeksi Ascaridia galli Terhadap Gambaran Histopatologi
dan Luas Permukaan Vili Usus Halus Serta Penurunan Bobot Hidup Starter .
Malang press.