جحظه برمکی

جَحظهٔ برمکی احمد بن جعفر برمکی
زادهٔ	ژوئن ۸۳۹م/ شعبان ۲۴۴ق بغداد
درگذشت	۹۳۵م/ شعبان ۳۲۴ق جیل یا واسط
پیشه(ها)	نحوی، لغوی، اخترشناس، شاعر، نوازنده، کاتب
آثار	الطُنبوریین. فضائل السکباج. ترنم. مشاهدات. ما شاهده من أمر المعتمد علی‌الله. ما جمعه ممّا جرّبه المنجّمون فصحّ من الأحکام.

احمد بن جعفر برمکی لقب‌گرفته به جَحظه (۸۳۹م-۹۳۵م) (نسب: ابوالحسن احمد بن جعفر بن موسی بن یحیی بن خالد بن برمک) شاعر و ادیب عربی، تنبور-نواز و خواننده برمکی بود. در دوران معتضد و مقتدر می‌زیست و گزارشگر معتبر اخبار نغمه‌سرایان دوران نخست عباسی بود. عبدالله بن معتز از برای زشت‌رویی و چشمان از حدقه بیرون زده‌اش، او را جحظهنامید و این لقب، شهرت او شد.

او مورد تأیید گذشته نگارها و نویسندگانی چون ابن خلکان که استعداد و استادی او را در رشته‌های گوناگون و هنرها؛ ابن ندیم که شعر و خوانندگی و تحصیلات هنری او را؛ و خطیب بغدادی که او نیز خوانندگی جحظه را ستوده است، می‌باشد.

آثار

ابن ندیم هفت اثر از جحظه بر شمرده است که نشان دهنده گوناگونی و گستردگی موضوعات و فنونی دارد که او در آن‌ها چیرگی داشته‌است . این کتاب‌ها بر این پایه اند:

• الطبیخ
• فضائل السِّکباج
• المشاهدات
• ماشاهده من امرالمعتمد
• الندیم
• الطُنْبوریین: سرگذشت تنبور نوازان
• دیوان شعر

پانویس

• ستایشگر، مهدی (۱۳۷۶)، نام نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد سوّم، تهران: اطلاعات، شابک ۹۶۴-۴۲۳-۳۷۷-۸