Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej nr 2 „Łódź”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1929 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Inspektorat Wewnętrzny SG |
Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej nr 2 „Łódź” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w okresie międzywojennym.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną[1]. Rozkazem nr 3 z 14 maja 1929 w sprawie utworzenia Inspektoratu Wewnętrznego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski utworzył komisariat wewnętrzny Straży Granicznej nr 2 „Łódź”[2]. Rozkazem nr 7 z 23 października 1931 w sprawach organizacyjnych i etatowych, w związku z zarządzeniem Ministra Skarbu z 22 października 1930 znoszącym Inspektorat Okręgowy Nr VI, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zarządził likwidację Inspektoratu Okręgowego nr VI z dniem 3 listopada 1930[3]. Zniósł komisariat „Warszawa”, a powołał Egzekutywę Oddziału II Komendy Straży Granicznej z przydziałem etatowym, ewidencyjnym i gospodarczym do Komendy Straży Granicznej. Komisariaty wewnętrzne zachowały swój terytorialny zakres działania[3]. Komisariat Łódź pod przydzielono względem służbowym bezpośrednio do Komendy Straży Granicznej; etatowo, ewidencyjnie i gospodarczo do Inspektoratu Granicznego Wieluń[4].
Rozkazem nr 6 z 22 kwietnia 1939 w sprawach zmian organizacyjnych oraz działania Egzekutywy Komendy Głównej Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma zreorganizował komisariat wewnętrzny „Łódź”[5]. Rozkazem tym do komisariatu wewnętrznego „Łódź” przydzielił placówkę II linii „Konin” i „Kalisz”, którą wydzielił z Wielkopolskiego Okręgu SG[6]. Etat komisariatu: 2 oficer, 28 szeregowych, 1 samochód, 14 kbk, 14 pistoletów[7]. Pod względem służbowym komisariat podlegał kierownikowi Egzekutywy Komendy Głównej Straży Granicznej, pod względem ewidencyjnym i gospodarczym był przydzielony do Wielkopolskiego Okręgu Straży Granicznej[5].
Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 w sprawie reorganizacji placówek II linii [...] komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował posterunek wywiadowczy „Radomsko” i „Zduńska Wola” na placówki II linii[8].
Służba wywiadowcza
[edytuj | edytuj kod]Teren działania w 1939[5]:
- na południowym zachodzie i zachodzie – od styku z terenem Zachodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej – południowo-zachodnia granica pow. radomskiego – łaskiego i sieradzkiego do rzeki Prosny na wysokości miejscowości Brzeziny – z biegiem rzeki Prosny do jej ujścia do rzeki Warty – włączając miejscowość Kalisz do terenu komisariatu wewnętrznego „Łódź”;
- na północy – od ujścia rzeki Prosny do Warty do miejscowości Słupca pozostaje na terenie komisariatu wewnętrznego Łódź – północna granica powiatu konińskiego i kolskiego;
- na wschód – z terenem Warszawy – wschodnia granica województwa łódzkiego do styku z terenem Komisariatu wewnętrznego Sandomierz – włączając miejscowość Przedbórz i Włoszczowa do terenu komisariatu wewnętrznego „Łódź”.
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Organizacja w 1939 (etat)[5]:
- komendant komisariatu
- zastępca komendant komisariatu
- personel kancelaryjny
- kartoteka
- zmienna liczba placówek II linii i posterunków
Skład komisariatu w 1939[6]:
- placówka Straży Granicznej II linii „Łódź I” (obejmował miasto Łódź)
- placówka Straży Granicznej II linii „Łódź II” (obejmował dworce, szosy i środki transportowe)
- placówka Straży Granicznej II linii „Konin” (wydzielona z Wielkopolskiego Okręgu Straży Granicznej)
- placówka Straży Granicznej II linii „Kalisz” (wydzielona z Wielkopolskiego Okręgu Straży Granicznej)
- posterunek wywiadowczy „Radomsko”
- posterunek wywiadowczy „Zduńska Wola”.
Kierownicy komisariatu
[edytuj | edytuj kod]| Stopień | Imię i nazwisko | Okres pełnienia służby |
|---|---|---|
| podkomisarz | Stanisław Edward Rost[9] | 1 V 1938[10] – VIII 1939 |
| aspirant | Józef Kucharzewicz[11] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 42.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 67.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 68.
- ↑ a b c d Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 161.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 162.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 160.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 174.
- ↑ Stanisław Edward Rost. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.13559 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-06-15].
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/25.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 43.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.