Michałowo

Michałowo
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina	Michałowo
Prawa miejskie	2009
Burmistrz	Marek Nazarko
Powierzchnia	2,1451 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 3107; 1445,1 os./km²
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	16-050
Tablice rejestracyjne	BIA
	Położenie na mapie gminy Michałowo Michałowo
	Położenie na mapie Polski Michałowo
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Michałowo
	Położenie na mapie powiatu białostockiego Michałowo
	53°02′13″N 23°36′16″E/53,036944 23,604444
TERC (TERYT)	2002074
SIMC	0034507
	Urząd miejskiul. Białostocka 11; 16-050 Michałowo
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Wiadomości w Wikinews
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Michałowo (biał. Міхалова, Michałowa) – miasto w Polsce położone w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Michałowo przy drodze wojewódzkiej nr 686.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Przez miejscowość przepływa rzeka Supraśl, dopływ Narwi.

Miejscowość jest siedzibą gminy Michałowo.

Historia

Pierwotnie na tym terenie znajdowały się dobra i majątek Niezbudka, czasami wymieniany jako Niezbudek^[3]^[4]^[5].

Nazwa Michałowo wywodzi się od Seweryna Michałowskiego^[6], dziedzica ww. majątku i założyciela kolonii fabrycznej na prawym brzegu rzeki Supraśl, w 1832 roku. W 1860 roku były tu już 4 fabryki sukna – największa Michałowskiego; poza tym Brauera, Konitza i Moritza. W fabrykach tych pracowało 650 pracowników^[7]. Wśród ludności przeważali Niemcy^[4], dużą grupę stanowili też Żydzi. Do czasów obecnych zachowały się pozostałości ich cmentarza przy drodze do Białegostoku. W 1865 okoliczne tereny stały się własnością von Minkwitzów^[3] po tym, jak Michałowski został zesłany na Syberię za pomoc powstańcom styczniowym.

Do czasów I wojny światowej ważny ośrodek przemysłu włókienniczego^[8]. W 1915 roku w związku ze zbliżaniem się frontu do wschodnich rubieży współczesnej Polski, władze carskie zarządziły ewakuację fabryk z okolic Białegostoku. Większość wyposażenia zakładów w Michałowie zostało załadowanych na pociągi i wywiezione w okolice Moskwy. Razem z wyposażeniem, opuściło te tereny wielu robotników wraz z rodzinami.

W 1941 Niemcy utworzyli w Michałowie getto dla ludności żydowskiej. Zajmowało ono obszar w rejonie ulic: Sienkiewicza, Gródeckiej, Leśnej i Fabrycznej^[9]. Przez getto przeszło ok. 1,5 tys. Żydów^[9]. Zostało ono zlikwidowane 2 listopada 1942, a jego mieszkańcy wywiezieni do obozu przejściowego w Białymstoku^[9]. Stamtąd michałowskich Żydów wywieziono i zamordowano w obozie zagłady w Treblince^[10]. W okresie okupacji Michałowem administrował słynny z okrucieństwa wójt Paul Malzer o pseudonimie „Krwawy”. Po wojnie został on osądzony i skazany na śmierć w Białymstoku.

W miejscowości działał Kombinat Rolny Michałowo^[11].

W latach 1948–1950 stacjonował tu sztab 17 batalionu Ochrony Pogranicza, a w 1951 224 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza.

Prawa miejskie miejscowość otrzymała 1 stycznia 2009^[12].

Osobne artykuły: Strażnica Straży Granicznej w Michałowie i Placówka Straży Granicznej w Michałowie.

Demografia

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miasteczko zamieszkiwało 2176 osób, wśród których 887 było wyznania mojżeszowego, 534 prawosławnego, 458 rzymskokatolickiego, 291 ewangelickiego i 6 greckokatolickiego (unickiego). Jednocześnie 873 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 782 żydowską, 251 niemiecką, 129 białoruską, a 141 inną (głównie rosyjską). Było tu 288 budynków mieszkalnych^[13].

Szkoły

przedszkole
Szkoła Podstawowa im. Władysława Syrokomli
Zespół Szkół w Michałowie, istnieje od 1947 roku. W jego skład wchodzi:
- Technikum (technik mechanik, technik ekonomista);
- Szkoła Policealna (technik informatyk);
- Liceum Ogólnokształcące;
- II Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych;
- Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych;
- Technikum Uzupełniające dla Dorosłych.

Zabytki

rozplanowanie przestrzenne, XIX, nr rej.: A-266 z 19.06.1986
dawny cmentarzyk, ul. Gródecka, nr rej.: j.w.
kościół parafialny pw. Opatrzności Bożej, ul. Żwirki i Wigury, 1910-16, nr rej.: A-127 z 13.12.2004
cmentarz kościelny, nr rej.: j.w.
cerkiew prawosławna św. Mikołaja, drewniana, 1906–1910, nr rej.: A-422 z 24.11.1992^[14]

Świątynie

Parafialny kościół rzymskokatolicki Opatrzności Bożej (1909)
Parafialna cerkiew prawosławna św. Mikołaja (1908)

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Opatrzności Bożej (kościół Opatrzności Bożej)^[15]
Kościół Chrześcijan Baptystów w RP:
- placówka w Michałowie^[16]
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny:
- parafia św. Mikołaja (cerkiew św. Mikołaja)^[17]
Świadkowie Jehowy:
- Sala Królestwa (ul. Białostocka 19)^[18]

Ludzie związani z Michałowem‎ ‎

Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Michałowem‎.

Przypisy

↑ Burmistrz Michałowa. michalowo.eu. [dostęp 2019-07-01].
↑ Michałowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Niezbudka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 383 .
↑ ^a ^b Niezbudek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 140 .
↑ Michałowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 309 .
↑ Adam CzesławA.C. Dobroński Adam CzesławA.C., Miasta województwa podlaskiego, Białystok 2014, s. 215-217, ISBN 978-83-64505-00-3 .
↑ W tym: 150 obcokrajowców, 452 ewangelików.
↑ 45 zakładów, 720 zatrudnionych.
↑ ^a ^b ^c Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 317. ISBN 83-01-00065-1.
↑ Yitzak Arad: Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps. Bloomington: Indiana University Press, 1999, s. 396. ISBN 978-0-253-21305-1.
↑ Dz.U. z 1990 r. nr 51, poz. 301
↑ Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 16 .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 8 [dostęp 2014-10-10] .
↑ Parafia pw. Opatrzności Bożej [online], archibial.pl [dostęp 2024-03-12] .
↑ Zbory [online], baptysci.pl [dostęp 2024-03-12] .
↑ Dekanat gródecki [online], orthodox.pl [dostęp 2024-03-12] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-15] .

Linki zewnętrzne

Michałowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 309 .
Strona internetowa gminy Michałowo

[1] Burmistrz Michałowa. michalowo.eu. [dostęp 2019-07-01].

[populacja2016-2] Michałowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[sgkp_niezbudka-3] Niezbudka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 383 .

[sgkp_niezbudek-4] Niezbudek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 140 .

[sgkp_michałowo-5] Michałowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 309 .

[6] Adam CzesławA.C. Dobroński Adam CzesławA.C., Miasta województwa podlaskiego, Białystok 2014, s. 215-217, ISBN 978-83-64505-00-3 .

[7] W tym: 150 obcokrajowców, 452 ewangelików.

[8] 45 zakładów, 720 zatrudnionych.

[Pilichowski317-9] Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 317. ISBN 83-01-00065-1.

[10] Yitzak Arad: Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps. Bloomington: Indiana University Press, 1999, s. 396. ISBN 978-0-253-21305-1.

[11] Dz.U. z 1990 r. nr 51, poz. 301

[12] Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860

[:02-13] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 16 .

[NID-14] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 8 [dostęp 2014-10-10] .

[15] Parafia pw. Opatrzności Bożej [online], archibial.pl [dostęp 2024-03-12] .

[16] Zbory [online], baptysci.pl [dostęp 2024-03-12] .

[17] Dekanat gródecki [online], orthodox.pl [dostęp 2024-03-12] .

[18] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-15] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

Miasta na prawach powiatu	Białystok Łomża Suwałki
Miasta powiatowe	Augustów Bielsk Podlaski Grajewo Hajnówka Kolno Mońki Sejny Siemiatycze Sokółka Wysokie Mazowieckie Zambrów
Miasta gminne	Brańsk Choroszcz Ciechanowiec Czarna Białostocka Czyżew Dąbrowa Białostocka Drohiczyn Goniądz Jedwabne Kleszczele Knyszyn Krynki Lipsk Łapy Michałowo Nowogród Rajgród Stawiski Suchowola Supraśl Suraż Szczuczyn Szepietowo Tykocin Wasilków Zabłudów

Miasto	Michałowo
Wsie	Bachury Bagniuki Barszczewo Bieńdziuga Bołtryki Bondary Budy Cisówka Ciwoniuki Dublany Garbary Gonczary Hieronimowo Hoźna Jałówka Juszkowy Gród Kazimierowo Kituryki Kobylanka Koleśne Kondratki Kopce Krugły Lasek Krukowszczyzna Krynica Kuryły Leonowicze Lewsze Maciejkowa Góra Majdan Mościska Nowa Łuplanka Nowa Wola Nowe Kuchmy Nowosady Odnoga-Kuźmy Oziabły Pieńki Planty Potoka Romanowo Rudnia Rybaki Sokole Stara Łuplanka Stare Kuchmy Supruny Suszcza Szymki Tanica Dolna Tanica Górna Tokarowszczyzna Topolany Tylwica Zajma Zaleszany
Kolonie	Brzezina Gorbacze Julianka Kalitnik Kamienny Bród Kokotowo Kowalowy Gród Kuchmy-Kuce Kuchmy-Pietruki Michałowo-Kolonia Mostowlany-Kolonia Osiedle Bondary Pieńki-Kolonia Pólko Sacharki Tylwica-Kolonia Tylwica-Majątek
Osada	Żednia
Osady leśne	Borsukowizna Kokotowo Marynka Stanek Świnobród
Część wsi	Hrudek
Kolonie wsi	Rochental Wierch-Topolany
Część kolonii	Wyręby
Dawna miejscowość	Rękaw

Miasta	Choroszcz Czarna Białostocka Łapy Michałowo Supraśl Suraż Tykocin Wasilków Zabłudów
Gminy miejsko-wiejskie	Choroszcz Czarna Białostocka Łapy Michałowo Supraśl Suraż Tykocin Wasilków Zabłudów
Gminy wiejskie	Dobrzyniewo Duże Gródek Juchnowiec Kościelny Poświętne Turośń Kościelna Zawady

Przynależność wojewódzka	Prusy: departament białostocki (1795–1807) Rosja: obwód białostocki (1807–42) gubernia grodzieńska (1842–1915) II RP: woj. białostockie (1919–39) ZSRR: obwód białostocki (1939–40) PRL: woj. białostockie (1945–75)
Gminy miejskie (1795–1975)	Białystok (do 1928 →) Choroszcz (do 1875 i od 1919) Czarna Białostocka (od 1962) Goniądz (do 1954 →) Gródek (do 1875) Jasionówka (do 1875) Knyszyn (do 1954 →) Starosielce (1919–54) Supraśl (1824–1875 i od 1919) Suraż (do 1919 i 1923–54 →) Trzcianne (do 1800) Wasilków (od 1919) Zabłudów (do 1875 i od 1919)
Miasteczka (1795–1934)	Choroszcz (1875–1919) Gródek (1875–1934) Janopol (1875–1915) Jasionówka (1875–1919) Supraśl (1875–1919) Trzcianne (1800–1934) Wasilków (← 1915–19) Zabłudów (1875–1919)
Osiedla (1954–72)	Czarna Wieś (1956–62)
Gminy wiejskie (1861–1954 i 1973–75)	Bacieczki (1944–54) Barszczewo (1944–54) Białostoczek (1861–1944) Choroszcz (1861–1944 i 1973–75) Czarna Wieś (← 1915–54) Czarna Białostocka (1973–75) Dobrzyniewo (Kościelne) (1944 i 1973–75) Dojlidy (1861–1954) Dolistowo (1915–44) Goniądz (1915–54 →) Gródek (1861–1954 i 1973–75) Jaświły (1861–1915 i 1944–54 →) Juchnowiec (Dolny) (1861–1954 i 1973–75) Kalinówka (1915–54 →) Krypno (1861–1954 →) Michałowo (1861–1954 i 1973–75) Obrubniki (1861–1944 i 1944–54) Przytulanka (1861–1915) Supraśl (1973–75) Suraż (1919–23) Szymki (1973–75) Trzcianne (1915–54 →) Tykocin (1973–75) Wasilków (1973–75) Zabłudów (1861–1954 i 1973–75) Zaścianki (1973–75) Zawyki (1861–1954)
Gromady (1954–72)	Barszczewo (1954–72) Biele (1954–59) Bobrowniki (1954–59) Bogdanki (1959–72) Czarna Wieś (1954–55) Czarna Wieś Kościelna (1954–72) Dobrzyniewo Duże (1954–59) Dobrzyniewo Kościelne (1959–72) Dobrzyniówka (1954–59) Dojlidy Górne (1959–71) Dorożki (1954–59) Fasty (1954–68) Folwarki Tylwickie (1954–71) Gnieciuki (1954–59) Grabówka (1954–71) Gródek (1954–72) Horodniany (1954 → i ← 1956–72) Jałówka (1954–71) Jeżewo (← 1958–72) Juchnowiec Dolny (1954–72) Jurowce (1954–61) Juszkowy Gród (1954–72) Kamionka (1954–59) Konowały (1954–72) Kozińce (1954–72) Koźliki (1954–59) Królowy Most (1954–72) Kuriany (1954–59) Lewickie (1954–59) Łopuchowo (← 1958–59) Michałowo (1954–72) Mostowlany (1954–59) Nowa Wola (1954–59) Nowe Aleksandrowo (1954–59) Ogrodniczki (1954–71) Olmonty (1954–59) Pogorzałki (1954–61) Rafałówka (1959–72) Rogowo (1954–59) Rudnia (1954–57) Rynki (1954 →) Rzędziany (← 1958–61) Saniki (← 1958–59) Simuny (1954–59) Studzianki (1954–61) Szymki (1954–72) Topolany (1954–59) Trypucie (1954 →) Turośl Dolna (1954 →) Turośl Kościelna (1954 →) Tykocin (← 1958–72) Uhowo (1954 →) Waliły-Stacja (1954–68) Wasilków (1961–72) Wiejki (1954–59) Zabłudów (1959–72) Załuki (1954–59) Zaścianki (1972) Zawady (1954 →) Zawyki (1954 →) Złotoria (← 1958–72) Zubki (1954–72) Zwierki (1954–59) Żuki (1954–59)