Przejdź do zawartości

Zamach na Ghasema Solejmaniego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zamach na Ghasema Solejmaniego
Ilustracja
Zniszczony samochód Solejmaniego
Państwo

 Irak

Miejsce

Port lotniczy Bagdad

Data

3 stycznia 2020

Godzina

1:00 (UTC+03:00)

Liczba zabitych

10 osób

Liczba rannych

0 osób

Typ ataku

atak drona

Sprawca

US Air Force

Położenie na mapie Iraku
Mapa konturowa Iraku, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia33°15′29″N 44°15′22″E/33,258056 44,256111
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamach na Ghasema Solejmaniego – 3 stycznia 2020 roku Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych działając na rozkaz prezydenta Donalda Trumpa dokonały ataku lotniczego na irańskiego dowódcę elitarnych Sił Ghods, generała Ghasema Solejmaniego[1][2][3][4][5][6]. Amerykański dron MQ-9 Reaper dokonał selektywnej eliminacji irańskiego generała i 8 innych irańskich dygnitarzy, gdy wojskowy opuszczał lotnisko w Bagdadzie w celu spotkania się z irackim premierem Adilem Abd al-Mahdim.

Od 1998 roku Solejmani był dowódcą Sił Ghods, jednostki irańskiego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, odpowiedzialnej za prowadzenie specjalnych operacji wojskowych poza granicami Iranu[3][4][7][8]. W praktyce generał uchodził za drugą najpotężniejszą osobę w Iranie, ustępując miejsca jedynie Najwyższemu Przywódcy Ali Chameneiemu[3][8]. Podczas gdy Solejmani był ceniony w Iranie, on i dowodzona przez niego jednostka były oskarżane o interwencję w wewnętrznym konflikcie w Syrii i wspieranie reżimu Baszszara al-Asada[7][9]. W zamachu zginął także Dżamal Dżafar Mohammed, znany jako Abu Mahdi al-Muhandis, zaufany współpracownik generała Solejmaniego, dowódca działających w Iraku sił Kata'ib Hezbollah. W 2009 roku al-Muhandis został uznany przez Departament Obrony za terrorystę[10]. W ataku zginęli także dowódcy Sił Mobilizacji Ludowej – szyickich grup paramilitarnych w praktyce podporządkowanych Siłom Ghods[4][9][11].

Podłoże

[edytuj | edytuj kod]

Po amerykańskiej inwazji na Irak w 2003 roku i obaleniu dyktatury Saddama Husajna dowodzone przez Solejmaniego Siły Ghods na szeroką skalę wspierały szyickie organizacje terrorystyczne atakujące Amerykanów[8][12][13][14]. Pentagon oskarżył również żołnierzy jednostki o udział w przemycie bomb i broni strzeleckiej do Iraku w celu użycia ich przeciwko żołnierzom amerykańskim[12]. Pod koniec 2006 roku wojska amerykańskie w północnym Iraku schwytały dwóch Irańczyków zidentyfikowanych później jako najwyżsi oficerowie Sił Ghods – generała brygady Mohsena Sziraziego i pułkownika Abu Amada Dawariego[12]. Według amerykańskich generałów Siły Ghods wspierały irackie milicje szyickie i pomagały zaplanować m.in rajd na wojska amerykańskie w Karbali w styczniu 2007 roku[12]. Do najważniejszych sojuszników Iranu w Iraku zaliczały się organizacje m.in. takie jak: Badr, Kata'ib Hezbollah, Kata'ib Sajjid asz-Szuhada, Sarajja Talia al-Churasani i Asa'ib Ahl al-Hak[15]. Z uwagi na powyższe działania Sił Ghods, kierowane przez Solejmaniego, zarówno administracje Busha i Obamy rozważały zabójstwo generała, jednak za każdym razem odstępowano od tego pomysłu z uwagi na obawę wybuch otwartej wojny z Iranem[16].

Po wybuchu wojny domowej w Syrii, Solejmani został wysłany do Damaszku, aby koordynować działaniami wojskowymi skierowanymi w siły opozycji[3][8][17][18]. Według Sama Daghera, libańsko-amerykańskiego dziennikarza, który relacjonował wydarzenia w Syrii w latach 2012–2014, „[Solejmani] pomógł zorganizować okrutną reakcję reżimu na ataki rebeliantów wewnątrz Damaszku”[18]. Generał przejął faktyczne dowodzenie nad siłami syryjskimi oraz sprowadzonym przez niego na pomoc oddziałami Hezbollahu i milicji szyickich[8][17].

Siły Ghods zostały uznane za organizację terrorystyczną przez Kanadę[19] i Stany Zjednoczone[20][21][22], natomiast Arabia Saudyjska i Bahrajn uznały za taką organizację cały Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej, zaś niektórych wyższych oficerów Sił Ghods objęły sankcjami personalnymi. Objęły one m.in. Ghasema Solejmaniego[23]. Został on również objęty sankcjami przez Organizację Narodów Zjednoczonych i Unię Europejską.

Relacje Iran–USA stały się ponownie napięte w 2018 roku, kiedy prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump jednostronnie wycofał się z porozumienia nuklearnego z 2015 roku i ponownie nałożył sankcje na Iran[24][25]. Waszyngton poinformował, że „ponownie nałożone sankcje będą wymierzone w krytyczne sektory irańskiej gospodarki, takie jak sektor energetyczny, petrochemiczny i finansowy. Osoby prowadzące interesy w Iranie otrzymają okres czasu na wycofanie się z interesów z udziałem Iranu”[24]. Trump domagał się wynegocjowania nowej umowy dotyczącej irańskiego programu nuklearnego, a także programu rakietowego[25]. Tymczasem MSZ Iranu komentując posunięcie USA podkreślił, że same sankcje nałożone przez USA na Iran są nielegalne, a ponadto zagroził blokadą cieśniny Ormuz, co mogłoby zakłócić transport ropy z innych krajów Zatoki Perskiej[25][26].

25 sierpnia 2019 r. izraelski minister spraw zagranicznych Israel Katz powiedział: „Izrael działa, aby uderzyć w głowę irańskiego węża i wyrwać mu zęby...Ghasem Solejmani, dowódca Sił Ghods Korpusu Strażników Rewolucji, jest właśnie tymi zębami”[27]. W październiku tego samego roku Yossi Cohen, szef Mosadu, powiedział w udzielonym wywiadzie: „Solejmani wie, że jego zabójstwo nie jest niemożliwe”[28][29].

Preludium

[edytuj | edytuj kod]

W połowie października irański generał Ghasem Solejmani spotkał się ze swoimi sojusznikami z irackiej szyickiej milicji w Bagdadzie[30]. Agencja Reuters podaje, że Solejmani poinstruował Abu Mahdiego al-Muhandisa, szefa działającego na terytorium Iraku oddziałów Kata'ib Hezbollah, i innych przywódców milicji, aby zintensyfikowali ataki na cele amerykańskie w kraju przy użyciu broni dostarczonej przez Iran[30].

27 grudnia 2019 roku baza lotnicza K-1 w muhafazie Kirkuk w Iraku – jedna z wielu irackich baz wojskowych, w których przebywa personel koalicji kierowanej przez USA – została zaatakowana przez ponad 30 rakiet. W ataku zginą amerykański kontrahent wojskowy[31], a kilku żołnierzy USA i Iraku poniosło rany[32]. Stany Zjednoczone obwiniły za atak wspieraną przez Iran milicję Kata'ib Hezbollah[33]. Dwa dni później w nalotach odwetowych na magazyny broni i punkty dowodzenia w Kata'ib Hezbollah zginęło 25 członków milicji[34], a 55 zostało rannych[30].

31 grudnia 2019 roku po pogrzebie bojowników Kata'ib Hezbollah, dziesiątki szyickich bojowników i ich zwolenników wkroczyło do Zielonej Strefy i otoczyło teren ambasady USA[35]. Następnie dziesiątki demonstrantów przedarły się przez główne drzwi punktu kontrolnego, podpaliły recepcję, podniosły flagi milicji proirańskich Sił Mobilizacji Ludowej, pozostawiły antyamerykańskie plakaty i graffiti[36][37][38]. Prezydent USA Donald Trump oskarżył Iran o zorganizowanie ataku na ambasadę i dodał, że Teheran zostanie pociągnięty do "pełnej odpowiedzialności"[39].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

W momencie zabójstwa generał Solejmani był uważany za drugą pod względem wpływów i znaczenia osobę w Iranie, ustępując jedynie Ali Chameneiemu[3][8][40][41]. Generał cieszył się niemal niepodważalnym statusem bohatera, zwłaszcza wśród zwolenników twardej polityki Teheranu[42]. Solejmani stał się architektem całej polityki zagranicznej Iranu na Bliskim Wschodzie[41]. Według byłego dowódcy sił koalicyjnych w Iraku generała Davida Petraeusa: „[Solejmani] kontrolował politykę Iranu wobec Iraku, Libanu, Strefy Gazy i Afganistanu”[4]. Był kawalerem orderu Zulfikara, czyli najwyższego irańskiego odznaczenia wojskowego, które otrzymał za „całokształt”, jako pierwszy po rewolucji islamskiej z 1979 roku[43]. Solejmani i jego siły odegrały kluczową rolę w zduszeniu prodemokratycznych protestów w Iranie w 2009 roku[4].

Atak

[edytuj | edytuj kod]
Amerykański dron wojskowy MQ-9 Reaper

2 stycznia 2020 roku na lotnisku w Damaszku Soleimani wszedł na pokład samolotu Airbus A320, który kierował się do Bagdadu[44]. Planowy czas odlotu został ustalony na 20:20, ale z nieznanych przyczyn został opóźniony na 22:28[45]. 3 stycznia 2020 roku o godzinie 00:32 czasu lokalnego samolot z generałem Solejmanim na pokładzie wylądował na międzynarodowym lotnisku w Bagdadzie[45]. Dron MQ-9 Reaper Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych i inne samoloty wojskowe krążyły już nad obszarem planowanego ataku[46]. Po wylądowaniu Ghasem Solejmani i Abu Mahdi al-Muhandis wsiedli do samochodów Toyota Avalon i Hyundai H-1 w celu opuszczenia lotniska[47]. O godzinie 00:47 dron MQ-9 Reaper wyposażony najprawdopodobniej w pociski kierowane typu AGM-114 Hellfire wystrzelił cztery ładunki, które trafiły w konwój generała na drodze wyjazdowej z portu lotniczego[48][49][50][51]. Eksplozja zniszczyła dwa samochody, co skutkowało śmiercią dziesięciu osób (Solejmani, al-Muhandis i ośmiu towarzyszących im irańskich dygnitarzy)[1][2][3][4][5][6][41][52][53].

Do godziny 02:00 czasu lokalnego międzynarodowe lotnisko w Bagdadzie zostało zamknięte, a nawigacja powietrzna wokół lotniska zawieszona[54][55].

Reakcje międzynarodowe

[edytuj | edytuj kod]

Reakcja Stanów Zjednoczonych

[edytuj | edytuj kod]
Amerykańscy żołnierze w drodze na Bliski Wschód (4 stycznia 2020)

W dniu ataku z baz we wschodnich Stanach Zjednoczonych wystartowało kilka samolotów transportowych z żołnierzami armii USA. Następnego dnia Departament Obrony ogłosił wysłanie na Bliski Wschód dodatkowych 3500 żołnierzy 82. Dywizji Powietrznodesantowej, co stanowiło jedno z największych szybkich rozmieszczeń wojskowych od dziesięcioleci[56]. Urzędnicy obrony stwierdzili, że rozmieszczenie nie było bezpośrednio związane z atakiem lotniczym, w którym zginął Solejmani, ale było raczej „działaniem zapobiegawczym w odpowiedzi na wzrost poziomu zagrożenia dla personelu i obiektów USA”[57]. 4 stycznia prezydent Donald Trump zamieścił kilka tweetów, w których stwierdził, że jeśli Iran podejmie działania odwetowe „Stany Zjednoczone uderzą w 52 irańskie miejsca, które są bardzo ważne dla Iranu i irańskiej kultury”[58][59].

Lider większości Senatu Mitch McConnell wyraził poparcie dla ataku powietrznego[60], natomiast Spikerka Izby Reprezentantów Nancy Pelosi określiła atak jako „prowokacyjny i nieproporcjonalny”, argumentując, że „naraził on [atak] amerykańskich żołnierzy, dyplomatów i innych obywateli na ryzyko”[61]. Demokraci, w tym senator Chris Murphy z Connecticut, skrytykowali Trumpa za to, że nie skonsultował się z Kongresem przed zabiciem Solejmaniego. Politolog i profesor Noam Chomsky nazwał zamach „niezwykle niebezpiecznym aktem”, mówiąc, że było to „tak, jakby Iran postanowił zamordować Mike’a Pompeo i generała dywizji na lotnisku międzynarodowym w mieście Meksyk”[62]. Demokratyczna członkini Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych Tulsi Gabbard nazwała nalot „aktem wojny prezydenta Trumpa” i naruszeniem Konstytucji Stanów Zjednoczonych, argumentując, że prezydent nie miał upoważnienia Kongresu do zarządzenia takiego ataku[63]. Republikański senator Rand Paul skrytykował zamach, mówiąc, że zwiększy one napięcia między dwoma krajami[64]. Były sekretarz obrony i dyrektor CIA Leon Panetta ostrzegł, że Stany Zjednoczone są bliżej wojny z Iranem niż kiedykolwiek w ciągu ostatnich 40 lat[65]. Burmistrz Nowego Jorku Bill de Blasio wyraził poważne obawy dotyczące potencjalnych ataków odwetowych, stawiając departament policji w stan najwyższej gotowości[66]. Lewicowa organizacja Code Pink: Women for Peace oraz kolektyw ANSWER Coalition zorganizowały szereg antywojennych wieców w ponad 30 największych miastach USA, domagając się wycofania wojsk amerykańskich z Iraku[67].

Wysocy rangą urzędnicy Departamentu Stanu USA porównali zamach do operacji Vengeance, kiedy to amerykańscy piloci zestrzelili samolot, na pokładzie którego znajdował się japoński admirał Isoroku Yamamoto[68].

Reakcja Iranu

[edytuj | edytuj kod]

Najwyższy Przywódca Ali Chamenei ogłosił trzy dni żałoby narodowej[69] i zapowiedział „surową zemstę” na Stanach Zjednoczonych[70][71]. Prezydent Hasan Rouhani zapowiedział, że Iran „weźmie odwet”[72]. 4 stycznia nad kopułą meczetu Jamkaran rozwinięto czerwoną flagę, która stanowi symbol zemsty[73].

8 stycznia 2020 r. w ramach operacji wojskowej o kryptonimie Męczennik Solejmani Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej wystrzelił ponad 12 pocisków balistycznych w kierunku amerykańskich baz w Iraku[74]. Telewizja Fox News podała, że nie przechwycono żadnych rakiet, ponieważ bazy nie posiadały systemów obrony przeciwrakietowej[75]. Według CBS atak ten był największym „jednorazowym” atakiem rakietowym na siły amerykańskie w historii[76]. W liście do Organizacji Narodów Zjednoczonych Iran nazwał ataki rakietowe „wyważonym i proporcjonalnym aktem samoobrony”, który „miał precyzyjne i ukierunkowane cele militarne, nie pozostawiając żadnych szkód ubocznych dla ludności cywilnej i zasobów cywilnych w tym rejonie”[77]. Kilku europejskich i amerykańskich urzędników uznało, że Iran celowo uniknął zadania ofiar śmiertelnych podczas operacji, aby nie wywołać znaczącej reakcji militarnej USA i sojuszników[78].

Reakcje pozostałych państw i organizacji międzynarodowych

[edytuj | edytuj kod]
  •  NATO – sojusz tymczasowo zawiesił misję szkoleniową w Iraku.
  •  ONZ – sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych António Guterres wyraził zaniepokojenie eskalacją i wezwał przywódców do „zachowania maksymalnej powściągliwości”[79].
  •  Brazylia – prezydent Jair Bolsonaro powiedział, że popiera każdą „inicjatywę przeciwko terroryzmowi”, tym samym potwierdził swoje poparcie dla prezydenta USA Donalda Trumpa i dla jego działań[81][82]. Bolsonaro wskazał, że życie Solejmaniego, którego głównym zadaniem było kierowanie operacjami jednostek wspieranych przez Iran, przede wszystkim w Syrii i Iraku, „było w dużej mierze poświęcone terroryzmowi, a my zrobimy wszystko, aby terroryzm zwalczać”[82].
  •  Chiny – rzecznik chińskiego MSZ Geng Shuang zaapelował o powściągliwość do wszystkich zwaśnionych stron, „zwłaszcza do Stanów Zjednoczonych”, twierdząc, że „Chiny zawsze sprzeciwiały się użyciu siły w stosunkach międzynarodowych”[83]. Podczas spotkania w Bagdadzie 6 stycznia Zhang Tao, chiński ambasador w Iraku, powiedział premierowi al-Mahdiemu, że „Chinom zależy na zwiększeniu bezpieczeństwa i współpracy wojskowej w Iraku”[84].
  •  Izrael – premier Binjamin Netanjahu powiedział, że prezydent Trump „zasługuje na uznanie za szybkie, stanowcze i zdecydowane działanie”[85]. Ponadto premier potwierdził sojusz Izraela ze Stanami Zjednoczonymi, mówiąc, że „Izrael stoi ze Stanami Zjednoczonymi ramię w ramię w sprawiedliwej walce o pokój, bezpieczeństwo i samoobronę” i stwierdził, że Solejmani „był odpowiedzialny za śmierć obywateli amerykańskich i wielu innych niewinnych ludzi”[86][87][88]. Yair Lapid, przywódca ówczesnej największej partii opozycyjnej Niebiesko-Biali, pochwalił zabójstwo generała i powiedział, że Ghasem Solejmani dostał „dokładnie to, na co zasłużył”[85]. Yoel Guzansky, ekspert ds. Iranu w Instytucie Narodowych Studiów Strategicznych w Tel Awiwie, powiedział, że w krótkim okresie czasu jest prawdopodobny irański odwet wymierzony w cele amerykańskie lub izraelskie[85]. Guzansky podkreślił także, że zabójstwo zadało Iranowi ogromny cios i przywróciło amerykańskie odstraszanie w regionie[85].
  •  Kanada – minister spraw zagranicznych François-Philippe Champagne wezwał do powściągliwości i deeskalacji napięć, ale podkreślił również, że od dawna jest zaniepokojony działalnością Sił Ghods[89]. Dodał: „jego [Solejmaniego] agresywne działania miały destabilizujący wpływ na region i obszar poza nim”[89].
  •  Rosja – minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow potępił zabójstwo i stwierdził, że zwiększy ono napięcie na całym Bliskim Wschodzie[85]. Szef komisji spraw zagranicznych w wyższej izbie rosyjskiego parlamentu nazwał nalot USA „błędem”, który może „odbić się bumerangiem na jego organizatorów”[85]. Konstantin Kosaczew w poście na Facebooku powiedział, że posunięcie to zniszczyło ostatnią nadzieję na rozwiązanie problemów związanych z porozumieniem nuklearnym z Iranem[85]. Według rosyjskiego Ministerstwa Obrony „Rosja zaoferowała Irakowi swój system obrony powietrznej S-400 w celu ochrony ich przestrzeni powietrznej”[90][91]. 7 stycznia 2020 roku, drugi raz od początku wybuchu wojny domowej w Syrii, Władimir Putin przyleciał do Damaszku na spotkanie z prezydentem al-Asadem[92].
  •  Niemcy – niemiecki minister spraw zagranicznych Heiko Maas powiedział, że atak powietrzny „nie ułatwił zmniejszenia napięć”, ale zauważył, że „nastąpił on po serii niebezpiecznych prowokacji ze strony Iranu”[93]. Część niemieckiego kontyngentu wojskowego w Iraku została przeniesiona do Jordanii i Kuwejtu z powodu „obaw o bezpieczeństwo”[94].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Michael Crowley, Falih Hassan, Eric Schmitt, U.S. Strike in Iraq Kills Qassim Suleimani, Commander of Iranian Forces, „The New York Times”, 3 stycznia 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  2. ↑ a b Jeden z najpotężniejszych irańskich generałów zginął w ataku USA. Wyznaczony następca [online], TVN24 [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  3. ↑ a b c d e f Qasem Soleimani: US kills top Iranian general in Baghdad air strike, „BBC News”, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  4. ↑ a b c d e f Śmierć generała Solejmaniego to cios dla Iranu [KOMENTARZ] [online], defence24.pl [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  5. ↑ a b Irański generał zabity na lotnisku w Bagdadzie. Polecenie ataku wydał Trump - Wiadomości - polskieradio24.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  6. ↑ a b Trump Orders Drone Strike Killing Iranian General Who Had 'Plans to Attack' [online], Newsweek, 2 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  7. ↑ a b The IRGC Strategic Brain Trust | Part 1: Ghasem Soleimani and Ahmad Vahidi [online], FRONTLINE - Tehran Bureau [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  8. ↑ a b c d e f Dexter Filkins, The Shadow Commander [online], The New Yorker, 23 września 2013 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  9. ↑ a b Bliski Wschód po zabójstwie Solejmaniego. "Irak stał się polem rozgrywek irańsko-amerykańskich" [online], trojka.polskieradio.pl [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  10. ↑ Jamal Jaafar Ibrahimi a.k.a. Abu Mahdi al-Mohandes [online], Counter Extremism Project [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  11. ↑ Trump Orders Drone Strike Killing Iranian General Who Had 'Plans to Attack' [online], Newsweek, 2 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  12. ↑ a b c d William Branigin, Iran’s Quds Force was blamed for attacks on U.S. troops in Iraq, „The Washington Post”, ISSN 0190-8286 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  13. ↑ A.B.C. News, The Al Quds: Iran's Elite Secretive Guard [online], ABC News [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  14. ↑ Rowan Scarborough, Iran responsible for deaths of 500 U.S. service members in Iraq, military officials say [online], The Washington Times [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  15. ↑ Kristina Hummel, Soleimani Is Dead: The Road Ahead for Iranian-Backed Militias in Iraq [online], Combating Terrorism Center at West Point, 23 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  16. ↑ Iran’s Maj. Gen. Qassem Soleimani traveled with impunity — until U.S. drones found him [online], Chicago Tribune [dostęp 2022-11-29].
  17. ↑ a b Qassem Soleimani’s reign may be over, but his legacy in Syria will endure [online], Middle East Institute [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  18. ↑ a b Miriam Berger, Qasem Soleimani helped shape the brutality of the Syrian war [online], The Washington Post (ang.).
  19. ↑ Currently listed entities [online], Public Safety Canada, 21 grudnia 2018 [dostęp 2022-11-29].
  20. ↑ Bill Chappell, U.S. Labels Iran's Revolutionary Guard As A Foreign Terrorist Organization, „NPR”, 8 kwietnia 2019 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  21. ↑ Revolutionary Guard Corps: US labels Iran force as terrorists, „BBC News”, 8 kwietnia 2019 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  22. ↑ Don’t Drop Iran’s Revolutionary Guards from FTO List [online], The Washington Institute [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  23. ↑ Saudi, Bahrain add Iran's Revolutionary Guards to terrorism lists, „Reuters”, 23 października 2018 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  24. ↑ a b Explainer: How will Trump's withdrawal from Iran nuclear deal affect research? [online], www.science.org [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  25. ↑ a b c Generał z Iranu kazał milicjom z Iraku szykować się na wojnę [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  26. ↑ Iran grozi zamknięciem cieśniny Ormuz [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  27. ↑ After drone strike foiled, top minister threatens Iran commander Soleimani [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  28. ↑ T.O. I., Mossad chief: Iran’s Soleimani ‘knows his assassination is not impossible’ [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  29. ↑ Szef wywiadu Izraela: Irański generał wie, że możemy go zabić [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  30. ↑ a b c Inside the plot by Iran’s Soleimani to attack U.S. forces in Iraq, „Reuters”, 4 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  31. ↑ Defense contractor from California whose death sparked U.S.-Iran conflict is mourned [online], Los Angeles Times, 9 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  32. ↑ Shawn Snow, Several American troops wounded and a US contractor killed in rocket attack on Kirkuk base [online], Military Times, 29 grudnia 2019 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  33. ↑ Trump aides call U.S. strikes on Iraq and Syria 'successful,' warn of potential further action, „Reuters”, 29 grudnia 2019 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  34. ↑ Kataib Hezbollah: Iraq condemns US attacks on Iran-backed militia, „BBC News”, 30 grudnia 2019 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  35. ↑ Associated Press, Iraqi supporters of Iran-backed militia attack U.S. embassy [online], POLITICO [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  36. ↑ Philip Athey, 100 U.S. Marines, two Apache helicopters reinforcing embassy in Baghdad after attack [online], Marine Corps Times, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  37. ↑ Protesters attack US Embassy in Baghdad after airstrikes [online], AP NEWS, 20 kwietnia 2021 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  38. ↑ Protesters Shouting 'Death to America' Stormed the U.S. Embassy Compound in Baghdad. Here's a Timeline of What's Happened So Far [online], time.com [dostęp 2022-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-01].
  39. ↑ U.S. has no plan to evacuate embassy in Baghdad, more forces being sent to compound, „Reuters”, 31 grudnia 2019 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  40. ↑ VS doden topgeneraal Iran, vrees voor escalatie groeit [online], NRC [dostęp 2022-11-29] (niderl.).
  41. ↑ a b c Tomasz Rydelek, Solejmani nie żyje, co teraz? [online], Puls Lewantu, 4 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (pol.).
  42. ↑ Soleimani had een heldenstatus in Iran, hij maakte het land machtiger [online], NRC [dostęp 2022-11-29] (niderl.).
  43. ↑ Tomasz Larczyński, Zabójstwo Sulejmaniego to prezent od Trumpa dla ajatollahów [online], KrytykaPolityczna.pl, 5 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (pol.).
  44. ↑ Tracked, targeted, killed: Qassem Soleimani's final hours [online], Middle East Eye [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  45. ↑ a b Exclusive: Informants in Iraq, Syria helped U.S. kill Iran's Soleimani - sources, „Reuters”, 9 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  46. ↑ World's most feared drone: CIA's MQ-9 Reaper killed Soleimani [online], Washington Examiner, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  47. ↑ 'A defining moment in the Middle East': the killing of Qassem Suleimani [online], the Guardian, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  48. ↑ Sebastien Roblin, Did The U.S. Use New Joint Air-To-Ground Missile To Kill Iran’s General Soleimani? [online], Forbes [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  49. ↑ View Author Archive i inni, Qassem Soleimani death: The capabilities of MQ-9 Reaper drone [online], 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  50. ↑ 'A defining moment in the Middle East': the killing of Qassem Suleimani [online], the Guardian, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  51. ↑ Four Hellfire missiles and a severed hand: The killing of Qassem Soleimani [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  52. ↑ Iran's Soleimani and Iraq's Muhandis killed in air strike: militia spokesman, „Reuters”, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  53. ↑ Dave Lawler, U.S. kills top Iranian commander Qasem Soleimani [online], Axios, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  54. ↑ Timeline: How the killing of Iran’s Qassem Soleimani by US strikes unfolded [online], Al Arabiya English, 4 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  55. ↑ Qassem Soleimani's assassination timeline – DW – 01/08/2020 [online], dw.com [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  56. ↑ A.B.C. News, Pentagon to deploy roughly 3,500 more troops to Middle East with others placed on alert status, amid tensions with Iran [online], ABC News [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  57. ↑ U.S. to send 3,000 troops to Middle East after embassy attack, Soleimani killing [online], NBC News, 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  58. ↑ David Smith, Trump defends ‘war crime’ threat to target cultural sites in Iran [online] (ang.).
  59. ↑ Eric Levenson, Trump’s threatened attack on Iranian cultural sites could be a war crime if carried out [online], CNN, 5 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  60. ↑ A.B.C. News, McConnell lauds Iranian general's killing as Schumer decries lack of consultation with Congress [online], ABC News [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  61. ↑ Daniel Dale, Fact check: Trump falsely accuses Pelosi of defending Soleimani, whom she called ‘a terrible person’ | CNN Politics [online], CNN, 9 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  62. ↑ VIDEO: US not abiding by intl obligations, says Chomsky [online], Mehr News Agency, 21 października 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  63. ↑ Julia Musto, Tulsi Gabbard rips Soleimani strike: Trump isn't acting like he wants to end 'forever wars' [online], Fox News, 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  64. ↑ Melissa Lemieux Writer, Rand Paul Slams Trump Over Airstrike [online], Newsweek, 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  65. ↑ Leon Panetta Delivers Ominous Assessment On Current Odds Of War With Iran [online], HuffPost, 4 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  66. ↑ Rich Calder, De Blasio: New Yorkers may face subway bag checks after US airstrike [online], 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  67. ↑ Is Iran the only adult in the room? [online], CODEPINK - Women for Peace [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  68. ↑ Senior State Department Officials on the Situation in Iraq [online], United States Department of State [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  69. ↑ 9046, Iran's Leader announces three days of public mourning on Soleimani's martyrdom [online], IRNA English, 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  70. ↑ US kills Iran's most powerful general in Baghdad airstrik [online], web.archive.org, 4 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-04].
  71. ↑ Ryan Pickrell, Iran's supreme leader warns a 'harsh retaliation is waiting' for the US, after an American airstrike killed top Iranian general Qassem Soleimani [online], Business Insider [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  72. ↑ Will Take "Revenge" Against US For Commander's Killing: Iran President [online], NDTV.com [dostęp 2024-08-06].
  73. ↑ Czerwona flaga pierwszy raz pojawiła się na ważnym meczecie w Iranie. "To zwiastun wojny lub zemsty" [online], naTemat.pl [dostęp 2024-08-06] (pol.).
  74. ↑ Michael Safi, Oliver Holmes, Ghaith Abdul-Ahad, Iran launches missiles at Iraq airbases hosting US and coalition troops, „The Guardian” (ang.).
  75. ↑ Lucas Tomlinson Bradford Betz, US 'likely' to deploy anti-missile system to protect American troops in Iraq [online], Fox News, 22 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  76. ↑ Michael Kaplan, Catherine Herridge, Army to award Purple Hearts to 50 soldiers injured in Iran missile attack following CBS News investigation - CBS News [online], www.cbsnews.com, 20 grudnia 2021 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  77. ↑ Iran says U.S. bears blame for Iranian forces shooting down plane [online], www.cbsnews.com, 15 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  78. ↑ Kylie Atwood i inni, Top US general says Iran tried to kill US troops as some administration officials believe they purposely missed | CNN Politics [online], CNN, 8 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  79. ↑ UN chief calls for de-escalation across Gulf region after killing of top Iranian General in US airstrike | UN News [online], news.un.org, 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  80. ↑ Rob Harris, PM calls for restraint of US-Iran tensions as embassy 'locked down' [online], The Sydney Morning Herald, 4 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  81. ↑ Bolsonaro diz que apoia ação americana e que Brasil condena o terrorismo [online], R7.com, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (port. braz.).
  82. ↑ a b Clarín.com, Jair Bolsonaro dijo que el general iraní Qasem Soleimani participó en el atentado a la AMIA [online], Clarín, 4 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (hiszp.).
  83. ↑ China urges ‘calm and restraint’ after US kills Iran general [online], Al Arabiya English, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  84. ↑ Joshua Berlinger, Eliza Mackintosh, Iranians mourn slain general [online], CNN, 6 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  85. ↑ a b c d e f g Reactions to US drone strike that killed Iran's top military official [online], euronews, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  86. ↑ Israel defends U.S. killing of Iranian commander, puts military on alert, „Reuters”, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  87. ↑ World reacts to US killing of Iran’s Qassem Soleimani in Iraq [online], www.aljazeera.com [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  88. ↑ The death of Soleimani: Israel’s perspective [online], RFI, 8 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
  89. ↑ a b Global Affairs Canada, Statement from Minister Champagne following the airstrike carried out by the U.S. on Iranian commander Qasem Soleimani in Iraq [online], www.canada.ca, 3 stycznia 2020 [dostęp 2022-11-30].
  90. ↑ Russia Offers Iraq S-400 Air Defense System To Protect Airspace (Photo) [online], igberetvnews.com [dostęp 2022-12-02] (ang.).
  91. ↑ Russia Offers Iraq S-400 Air Defense System To Protect Airspace - Foreign Affairs - Nigeria [online], www.nairaland.com [dostęp 2022-12-02].
  92. ↑ Putin’s Syria Trip Shows He’s Unfazed by Iran Tension, „Bloomberg.com”, 7 stycznia 2020 [dostęp 2022-12-02] (ang.).
  93. ↑ Associated Press, ‘A more dangerous world’: U.S. airstrike responsible for killing Iran’s top general triggers global alarm [online], Chicago Tribune, 3 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
  94. ↑ Germany Withdraws Some Troops From Iraq Over Iran Tensions, „Bloomberg.com”, 7 stycznia 2020 [dostęp 2024-08-06] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamach_na_Ghasema_Solejmaniego&oldid=75195662”