ทวีปอเมริกาเหนือ
 | |
| พื้นที่ | 24,709,000 ตารางกิโลเมตร (9,540,000 ตารางไมล์) (อันดับที่ 3) |
|---|---|
| ประชากร | 592,296,233 (2021; อันดับที่ 4) |
| ความหนาแน่น | 22.9 คนต่อตารางกิโลเมตร (59.3 คนต่อตารางไมล์)[a] |
| จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 26.55 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ ค.ศ. 2021; ไตรมาสที่ 2)[1] |
| จีดีพี (ราคาตลาด) | 24.88 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ ค.ศ. 2021.; อันดับที่ 2)[2] |
| จีดีพีต่อหัว | 49,430 ดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ ค.ศ. 2021.; อันดับที่ 2)[c][3] |
| เดมะนิม | ชาวอเมริกาเหนือ |
| ประเทศ | 23 รัฐเอกราช |
| ดินแดน | 23 ดินแดนที่ไม่เป็นเอกราช |
| ภาษา | อังกฤษ, สเปน, ฝรั่งเศส และอื่น ๆ |
| เขตเวลา | UTC-10 ถึง UTC |
| เมืองใหญ่ | รายชื่อพื้นที่เมือง:[4] |
| รหัส UN M49 | 003 – อเมริกาเหนือ019 – ทวีปอเมริกา001 – โลก |
อเมริกาเหนือ (อังกฤษ: North America) เป็นทวีปที่มีพื้นที่ทั้งหมดอยู่ในซีกโลกเหนือและเกือบทั้งหมดในซีกโลกตะวันตก; เป็นอนุทวีปทางเหนือของทวีปอเมริกา[5][6] ทางเหนือติดกับมหาสมุทรอาร์กติก ทางตะวันออกติดมหาสมุทรแอตแลนติก ทางตะวันตกติดมหาสมุทรแปซิฟิก ทางใต้ติดกับทวีปอเมริกาใต้และทะเลแคริบเบียน
ทวีปอเมริกาเหนือมีพื้นที่ประมาณ 24,709,000 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเป็น 16.5% ของผืนดินและคิดเป็น 4.8% ของผิวโลก ทวีปอเมริกาเหนือใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลกรองจากทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกา[7] และมีประชากรเป็นอันดับ 4 ของโลกรองจากเอเชีย แอฟริกาและยุโรป[8] ในปี 2013 ประชากรประมาณ 579 ล้านคนในรัฐอิสระ 23 แห่งคิดเป็น 7.5% ของประชากรโลก หากรวมหมู่เกาะใกล้เคียง (อาทิแคริบเบียน) ทวีปอเมริกาเหนือแบ่งเป็นภูมิภาคย่อยได้หลายภูมิภาค เช่น แคริบเบียน อเมริกาเหนือ อเมริกากลางซึ่งแบ่งแยกกันอย่างชัดเจนตามขอบเขตของประเทศโดยมีแม่น้ำรีโอแกรนด์เป็นแนวเขตแดน
ทวีปอเมริกาเหนือมีประชากรมนุษย์เป็นครั้งแรกในช่วงยุคน้ำแข็งครั้งล่าสุดโดยเดินทางผ่านสะพานแผ่นดินเบอรินเจียเมื่อประมาณ 40,000 ถึง 17,000 ปีก่อน ประชากรมนุษย์กลุ่มนี้รู้จักกันในชื่อพาลีโอ-อินเดียนซึ่งอยู่ในช่วง 10,000 ปีก่อน (จุดเริ่มต้นของยุคอาร์เคอิกหรือเมสโซ-อินเดียน) คลาสสิกสเตจมีช่วงเวลาประมาณคริสต์ศตวรรษ 6 ถึง 13 ศตวรรษ ยุคก่อนโคลัมเบียนสิ้นสุดใน ค.ศ. 1492 และเริ่มมีการอพยพและการเข้ามาตั้งถิ่นฐานของชาวยุโรปในช่วงยุคแห่งการสำรวจและช่วงต้นของยุคกลางทำให้รูปแบบวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ในปัจจุบันสะท้อนให้เห็นถึงปฏิสัมพันธ์ของการตั้งอาณานิคมของยุโรปในอเมริกาเหนือ เช่น ชาวผิวขาว ชาวพื้นเมือง ทาสชาวแอฟริกาและกลุ่มชนรุ่นหลัง
อิทธิพลของชาวยุโรปมีมากที่สุดในบริเวณทางเหนือของทวีปขณะที่อิทธิพลของชนพื้นเมืองและชาวแอฟริกันมีมากบริเวณภาคใต้ของทวีป[ต้องการอ้างอิง]
ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
[แก้]ทวีปอเมริกาเหนือเป็นทวีปที่พบใหม่ แต่พบว่ามีชนชาวเอเชียอพยพผ่านเข้าไปในอเมริกาเหนือทาง ช่องแคบแบริง เมื่อประมาณ 35000-12000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ซึ่ง คือชาวอเมริกัน-อินเดียน โดยมีการค้นพบเครื่องมือหินเป็นหลักฐาน ต่อจากนั้นมีการอพยพลงใต้ ทำให้เริ่มมีชนเผ่าพื้นเมืองตั้งแต่เหนือสุดลงไปสู่ทางทิศใต้ของอเมริกาเหนือ
ดินแดนและภูมิภาคย่อย
[แก้]แผ่นดินผืนใหญ่ของทวีปประกอบไปด้วย 2 ประเทศใหญ่คือ แคนาดาและสหรัฐ พื้นที่ทางใต้ของทวีปซึ่งมีพื้นที่เล็กกว่าซึ่งอาจเรียกเป็นภูมิภาคย่อยว่าอเมริกากลาง ในภูมิภาคอเมริกากลางนี้ประกอบได้ด้วย เบลีซ, คอสตาริกา, เอลซัลวาดอร์, กัวเตมาลา, ฮอนดูรัส, เม็กซิโก, นิการากัว และปานามา นอกจากพื้นที่บนผืนทวีปแล้วยังมีหมู่เกาะจำนวนมากซึ่งอยู่ใกล้ ๆ กับแผ่นดินใหญ่ของทวีปดินแดนหมู่เกาะที่อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของแผ่นดินใหญ่มักจะถูกเรียกรวม ๆ กันว่า แคริบเบียน ซึ่งประกอบไปด้วยประเทศอิสระคือ แอนทีกาและบาร์บิวดา, บาฮามาส, บาร์เบโดส, คิวบา, ดอมินีกา, สาธารณรัฐโดมินิกัน, กรีเนดา, เฮติ, จาเมกา, เซนต์คิตส์และเนวิส, เซนต์ลูเชีย, เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์ และตรินิแดดและโตเบโก และดินแดนภายใต้ความคุ้มครองได้แก่ แองกวิลลา (ดินแดนของสหราชอาณาจักร), อารูบา (ดินแดนของเนเธอร์แลนด์), หมู่เกาะเคย์แมน (ดินแดนของสหราชอาณาจักร), กัวเดอลุป (ดินแดนของฝรั่งเศส), มาร์ตีนิก (ดินแดนของฝรั่งเศส), มอนต์เซอร์รัต (ดินแดนของสหราชอาณาจักร), เกาะนาแวสซา (ดินแดนของสหรัฐ), กือราเซา (ดินแดนของเนเธอร์แลนด์), ปวยร์โตรีโก (ดินแดนของสหรัฐ), หมู่เกาะเติกส์และเคคอส (ดินแดนของสหราชอาณาจักร), หมู่เกาะบริติชเวอร์จิน (ดินแดนของสหราชอาณาจักร), หมู่เกาะเวอร์จิน (ดินแดนของสหรัฐ) และซินต์มาร์เติน (ดินแดนของเนเธอร์แลนด์)
หมู่เกาะซึ่งอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติกก็ถือเป็นส่วนหนึ่งในทวีปอเมริกาเหนือด้วยได้แก่ เบอร์มิวดา (ดินแดนของสหราชอาณาจักร), กรีนแลนด์ (ดินแดนของเดนมาร์ก) และแซ็งปีแยร์และมีเกอลง (ดินแดนของฝรั่งเศส)
ตารางรายชื่อประเทศและดินแดนในทวีปอเมริกาเหนือ
[แก้]
.svg){kind=small}
ที่ตั้ง ขนาด และอาณาเขต
[แก้]ที่ตั้ง
[แก้]ทวีปอเมริกาเหนือตั้งอยู่ในเขตซีกโลกเหนือระหว่างละติจูด 7 องศา 15 ลิปดาเหนือถึง 83 องศา 38 ลิปดาเหนือ และระหว่างลองจิจูด 55 องศา 42 ลิปดาตะวันตกถึง 172 องศา 30 ลิปดาตะวันตก ทวีปอเมริกาเหนือมีพื้นที่ประมาณ 22,063,997 ตารางกิโลเมตร เป็นทวีปที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากทวีปเอเชียและแอฟริกาตามลำดับ บริเวณที่กว้างที่สุดของทวีป คือ ตั้งแต่ช่องแคบเบริงถึงเกาะนิวฟันด์แลนด์ ส่วนบริเวณที่ยาวที่สุดของทวีป คือตั้งแต่คาบสมุทรบูเทียถึงคอคอดปานามา ซึ่งเป็นส่วนที่แคบที่สุดของทวีป คือกว้างประมาณ 74 กิโลเมตร ทวีปอเมริกาเหนือ มีรูปร่างคล้ายสามเหลี่ยมหัวกลับ คือมีฐานกว้างอยู่ทางด้านเหนือและปลายแหลมอยู่ทางตอนใต้
ประเทศในทวีปอเมริกาเหนือมีทั้งหมด 23 ประเทศ โดยแบ่งออกส่วน 3 ส่วนคือ
- แองโกลอเมริกา ได้แก่ ประเทศที่อยู่ทางตอนเหนือของแม่น้ำริโอแกรนด์ขึ้นไป
- ลาตินอเมริกา ได้แก่ ประเทศที่อยู่ทางตอนใต้ของแม่น้ำริโอแกรนด์ลงมา
- หมู่เกาะเวสต์อินดีส ได้แก่ ประเทศหมู่เกาะในทะเลแคริบเบียน
อาณาเขต
[แก้]ทวีปอเมริกาเหนือมีอาณาเขตติดต่อดังนี้
- ทิศเหนือ - จดมหาสมุทรอาร์กติกและทะเลโบฟอร์ด
- ทิศตะวันออก - จดมหาสมุทรแอตแลนติก
- ทิศใต้ - ติดต่อกับทวีปอเมริกาใต้
- ทิศตะวันตก - จดมหาสมุทรแปซิฟิกและช่องแคบเบริงที่กั้นระหว่างทวีปอเมริกาเหนือกับทวีปเอเชีย
ที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือ
[แก้]| จุดที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือ | สถานที่ | รัฐ/ประเทศ |
|---|---|---|
| จุดเหนือสุด: | แหลมมอริสเจซุป | กรีนแลนด์ |
| จุดใต้สุด: | แหลมมาเรียโต | เบรากวัส/ปานามา |
| จุดตะวันออกสุด: | แหลมเซนต์ชาร์ลส์ | นิวฟันด์แลนด์และแลบราดอร์/แคนาดา |
| จุดตะวันตกสุด: | แหลมพรินซ์ ออฟเวลส์ | อะแลสกา/ สหรัฐ |
| ยอดเขาที่สูงที่สุด: | ยอดเขาเดนาลีหรือแมกคินลีย์ | อะแลสกา/สหรัฐ |
| แม่น้ำที่ยาวที่สุด: | แม่น้ำมิสซิสซิปปิ | สหรัฐ |
เขตภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ
[แก้]ทวีปอเมริกาเหนือมีลักษณะทางกายภาพเป็นแผ่นดินใหญ่และเกาะขนาดต่างกันจำนวนมาก มีพื้นที่เป็นอ่าว ทะเล ซึ่งเป็นส่วนของมหาสมุทรอาร์กติก มหาสมุทรแอตแลนติก และมหาสมุทรแปซิฟิก บนแผ่นดินใหญ่มีพื้นที่เป็นเทือกเขา ทิวเขา ที่ราบสูง ที่สูง ที่ราบ และอื่นๆ แบ่งลักษณะภูมิประเทศได้ 7 เขต ดังนี้
เขตเทือกเขาสูงและที่ราบสูงด้านตะวันตก
[แก้]ได้แก่ เทือกเขาที่วางตัวขนานกับชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกในแนวเหนือ - ใต้ ตั้งแต่เหนือสุดไปจนใต้ของทวีป และต่อเนื่องลงไปถึงเทือกเขาแอนดีสในทวีปอเมริกาใต้ ประกอบด้วยเทือกเขาสูงสุดสลับซับซ้อนหลายแนว ที่สำคัญเช่น เทือกเขาร็อกกี , เทือกเขาอะแลสกา , เทือกเขาบรุกส์ , เทือกเขาโคสต์ , และเทือกเขาเชียร์เนวาดา ในสหรัฐ เทือกเขาแมกเคนซีในประเทศแคนาดา เทือกเขาเชียร์รามาเดรออกซิเดนตัลในประเทศเม็กซิโกมียอดเขาแมกคินลีย์บนเทือกเขาอะแลสกาเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือ คือ มีระดับความสูง 6,194 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง
ในระหว่างเทือกเขาสูงที่ต่อเนื่องกันจะพบที่ราบสูงคั่นอยู่ระหว่างเทือกเขา ที่สำคัญเช่น ที่ราบสูงอะแลสกา , ที่ราบสูงเกรตเบซิน , ที่ราบสูงโคโลราโด ในสหรัฐ ที่ราบสูงบริดิชโคลัมเบียในประเทศแคนาดา ที่ราบสูงแม็กซิโกในประเทศแม็กซิโก
บริเวณคะเนเดียนชีลด์ (Canadian Shield)
[แก้]เป็นพื้นที่ของหินฐานทวีปซึ่งกำเนิดในมหายุคพรีแคมเบรียน (Precambrian) มีอายุมากกว่า 541 ล้านปีมาแล้ว ครอบคลุมพื้นที่เป็นบริเวณกว้าง นับตั้งแต่ลุ่มน้ำแมกเคนซีไปทางตะวันออกจนถึงคาบสมุทรแลบราดอร์ เนื่องจากมีธารน้ำแข็งปกคลุมพื้นที่มาเป็นเวลานาน จึงผ่านการครูดถูบนผิวหินจากการกระทำของธารน้ำแข็ง ทำให้ในปัจจุบันเกิดเป็นภูมิประเทศ 3 แบบ ดังนี้
ที่ราบรอบอ่าวฮัดสัน
[แก้]มีตะกอนเป็นเศษหิน ทราย และดินที่ธารน้ำแข็งพามาสะสมอยู่ในพื้นที่ราบ
ทะเลสาบ
[แก้]มีทะเลสาบขนาดเล็กและใหญ่บริเวณตอนใต้ของที่ราบอ่าวฮัดสัน เกิดจากกระบวนการกระทำของธารน้ำแข็ง ได้แก่ กลุ่มทะเลสาบเกรตเลกส์ ทะเลสาบเกรตแบร์ และทะเลสาบวินนิเพก
ที่สูงลอเรนเชียน (Laurentian)
[แก้]เป็นพื้นที่ที่มีความสูงเหลืออยู่จากการกร่อนโดยธารน้ำแข็ง มีภูเขาสูงและทะเลสาบ จำนวนมาก
เทือกเขาแอปพาเลเชียน (Appalachians)
[แก้]ตั้งอยู่ด้านทิศตะวันออกของทวีปทอดแนวขนานกับชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก กำเนิดจากการยกตัวขึ้นของชั้นหิน ทำให้เปลือกโลกสูงขึ้นเป็นเทือกเขาแอปพาเลเชียน เมื่อประมาณ 400 ล้านปีที่แล้ว ประกอบด้วย ทิวเขาต่างๆ ได้แก่ ทิวเขาไวต์ ทิวเขากรีน ทิวเขาแคตสกิลล์ ทิวเขาแอลลิเกนี ทิวเขาบลูริดจ์ และทิวเขาคัมเบอร์แลนด์
ที่ราบเกรตเพลนส์ (Great Plains)
[แก้]เป็นที่ราบเชิงเขากว้างใหญ่ด้านทิศตะวันออกของระบบเทือกเขาร็อกกี เกิดจาก เศษหิน ทราย และดินที่แตกกระจัดกระจายอยู่เชิงเขาแล้วถูกกระแสน้ำของแม่น้ำสายต่างๆ พาตะกอน กรวด หิน ทรายสะสมตัวทิ้งไว้ เนื่องจากกระแสน้ำลดปริมาณและความเร็วลง
อ้างอิง
[แก้]หมายเหตุ
- ↑ จำนวนความหนาแน่นนี้อิงจากจำนวนพื้นที่ทั้งหมด 23,090,542 ตารางกิโลเมตรเท่านั้น ซึ่งน้อยกว่าพื้นที่ดินและน้ำรวมกัน 24,709,000 ตารางกิโลเมตร
อ้างอิง
- ↑ "GDP PPP, current prices". International Monetary Fund. 2021. สืบค้นเมื่อ 16 January 2021.
- ↑ "GDP Nominal, current prices". International Monetary Fund. 2021. สืบค้นเมื่อ 16 January 2021.
- ↑ "Nominal GDP per capita". International Monetary Fund. 2021. สืบค้นเมื่อ 16 January 2021.
- ↑ "Demographia.com" (PDF).
- ↑ "North America". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 3 February 2014.
- ↑ "Map And Details Of All 7 Continents". worldatlas.com. สืบค้นเมื่อ September 2, 2016.
In some parts of the world students are taught that there are only six continents, as they combine North America and South America into one continent called the Americas.
- ↑ "North America Land Forms and Statistics". World Atlas.com. สืบค้นเมื่อ 16 June 2013.
- ↑ "North America Fast Facts". World Atlas.com. สืบค้นเมื่อ 16 June 2013.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
หาความหมายจากวิกิพจนานุกรม
ภาพและสื่อจากคอมมอนส์
เนื้อหาข่าวจากวิกิข่าว
คำคมจากวิกิคำคม
ข้อมูลต้นฉบับจากวิกิซอร์ซ
หนังสือจากวิกิตำรา
แหล่งเรียนรู้จากวิกิวิทยาลัย
ข้อมูลการเดินทางจากวิกิท่องเที่ยว
- Houghton Mifflin Company, "North America"
- Interactive SVG version of Non-Native American Nations Control over N America 1750–2008 animation
|
| รัฐเอกราช |
|  | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เขตสังกัด และดินแดนอื่น ๆ |
| ||||||||||
| |||||||||||
| นานาชาติ | |
|---|---|
| ประจำชาติ | |
| อื่น ๆ | |
 | บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |