Komunikasyon-at-Pananaliksik11 Q1 Module13 08082020
Komunikasyon-at-Pananaliksik11 Q1 Module13 08082020
Komunikasyon-at-Pananaliksik11 Q1 Module13 08082020
Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 13:
Sanhi at Bunga
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Alternative Delivery Model
Unang Markahan – Modyul 13: Sanhi at Bunga
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
ii
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
iii
Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
iv
Alamin
Ang modyul na ito ay ginawa at sinulat para sa iyo bilang isang mag-aaral. Ito ay
makatutulong upang matutuhan ang ugnayang sanhi at bunga. Ang sakop ng
modyul ay magamit sa ano mang kalagayan ng mag-aaral. Ang mga salitang
ginamit dito ay angkop sa lebel ng pag-unawa ng mag-aaral na naaayon sa
pamantayan nito.
Kasanayang Pampagkatuto:
• Natitiyak ang mga sanhi at bunga ng mga pangyayaring may kaugnayan sa
pag-unlad ng wikang pambansa (MELCs)
Layunin:
• Sa modyul na ito, inaasahang matukoy ng mga mag-aaral ang sanhi at
bunga ng mga pangyayaring may kaugnayan sa pag-unlad ng wikang
pambansa. Makabubuo ng isang maikling talata gamit ang sanhi at bunga.
Pagkatapos ay magamit at mapahalagahan ang kasaysayan ng pag-unlad
ng wikang pambansa gamit ang sanhi at bunga.
1
Subukin
Panuto: Isulat ang letra ng wastong sagot na nagsasaad ng sanhi at bunga. Isulat
sa sagutang papel.
2
8. Sensitibong bagay ang pagbabago ng polisiya kaugnay sa wika kaya
naman ay dapat na maging maingat ang pangulo sa pagpili ng karapat-
dapat italaga.
A. sanhi
B. bunga
13. May sarili nang palatitikan ang ating mga ninuno bago pa man dumating
ang mga Kastila kaya’t masasabing mayaman ang ating kultura.
A. sanhi
B. bunga
3
Aralin
1 Sanhi at Bunga
Ang araling ito ay makatutulong sa mga mag-aaral upang matukoy ang ugnayang
sanhi at bunga. Bago ipagpatuloy ang pagtalakay sa paksa ay sagutan mo muna
ang mga susunod na gawain.
Balikan
4
Tuklasin
5
Suriin
Basahin ang sumusunod na pangungusap. Isulat sa patlang ang tsek (√) kung
ang pahayag ay sanhi, at ekis (x) kung ito ay bunga.
6
Pagyamanin
Basahin at unawain ang panuto sa bawat bahagi ng Gawain. Isulat ang sagot sa
iyong sagutang papel.
Pagsasanay 1.1: Hanapin sa loob ng talata ang mga pangungusap na nagsasaad
ng ugnayang sanhi at bunga.
Pagsasanay 1.2: Mula sa teksto sa unang pagsasanay. Punan ang tsart ng sanhi
at bunga ayon sa mga sumusunod. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Sanhi Bunga
Maituturing na intelektwalisadong wika
ang Filipino.
Malayang nagkakapalitan ang
dalawang wika.
Ang mga batas ay may katumbas salin
sa Ingles at Filipino.
7
Pagsasanay 1.3: Bumuo ng maikling talata na nagpapahayag ng ugnayang sanhi
at bunga. Gamitin ang ang mga sumusunod na pang-ugnay.
a. kaya,
b. sapagkat,
c. dahil dito,
d. buhat nang,
e. bunga nito,
Isaisip
Gamit ang teknik na Three Minute Review. Isulat ang naging pag-unawa sa
paksang tinalakay sa aralin nang may pag-aantas.
8
Isagawa
Pamatayan sa pagsulat
Nilalaman ---------------------------------------------- 10
Pagbabantas ---------------------------------------------5
Kabuuan -------------------------------------------------20
Tayahin
Panuto: Isulat ang letra ng wastong sagot na nagsasaad ng sanhi at bunga. Isulat
sa sagutang papel.
2. Kulang na kulang ang mga aklat na nalimbag hinggil sa wikang katutubo kaya
naman hindi ito napapag-aralan ng mga mag-aaral.
A. sanhi
B. bunga
9
4. Buhat sa mensahe ni Pangulong Quezon sa Unang Pambansang Asamblea ay
dapat magtaglay ng wikang sinasalita at nauunawaan ng lahat.
A. sanhi
B. bunga
10. Sensitibong bagay ang pagbabago ng polisiya kaugnay sa wika kaya naman ay
dapat na maging maingat ang pangulo sa pagpili ng karapat-dapat italaga.
A. sanhi
B. bunga
10
13. Kailangang ganyakin at itaguyod ang wikang Filipino sa pamamagitan ng
pagbibigay ng insentibo nang makabuo ng orihinal na obra at mga materyales
na reperensiya sa iba’t ibang disiplina.
A. sanhi
B. bunga
Karagdagang Gawain
Sanhi: ____________________________________________________________
Bunga: ____________________________________________________________
11
12
Pagsasanay 1.2
Suriin Subukin
1. sapagkat ito ang
pangunahing gamiting
1. X 1. A
wika sa pagtuturo
2. √ 2. A
2. Kabalikat ng wikang Ingles
3. X 3. B
ang wikang Filipino
4. B
3. matugunan ang 4. √ 5. A
pangangailangan ng mas 5. X 6. A
nakararami sa pag-unawa nito Pagyamanin 7. B
4. Sa pagsulong ng Pagsasanay 1.1 8. A
nakakarami na panatilihin 1. Ang wikang Filipino ay 9. A
ang Ingles bilang wikang maituturing nang isang 10. B
panturo at maging ng sangay intelektwalisadong wika. 11. A
ng pamahalaan sapagkat ito ang pangunahing 12. A
5. upang ito ay mahusay gamiting wika sa pagtuturo 13. A
na magamit 2. Kabalikat ng wikang 14. B
Ingles ang wikang Filipino 15. A
dahil sa malayang
nagkakapalitan ang dalawang
Tayahin wika.
1. A 3. May mga panghihiram
2. B ding nagaganap dahil
3. A magkatuwang ang dalawang
4. A wika upang ito ay mahusay
5. B na magamit.
6. A 4. Ang mga batas ay may
7. B katumbas na salin sa Ingles
8. B at Filipino upang matugunan
9. A ang pangangailangan ng mas
10. A nakararami sa pag-unawa
11. B nito.
12. A 5. Sa pagsulong ng
13. A nakakarami na panatilihin
14. A ang Ingles bilang wikang
15. A panturo at maging ng sangay
ng pamahalaan ay nagresulta
sa pagsilang ng Edukasyong
Bilinggwal.
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
13
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: