Subukin

Panuto: Hanapin sa CROSSWORD PUZZLE ang mga

salita na may kinalaman sa COVID-19 sa tulong ng
mga kahulugan na nasa ibaba. Isulat ang inyong
sagot sa sagutang papel.
___________ 1. Unang kawal
___________ 2. Pangkaraniwan
___________ 3. Daglat ng General Community Quarantine
___________ 4. Paglayo-layo ng mga tao
___________ 5. Bago sa pangkaraniwan
___________ 6. Pananatili sa isang lugar
___________ 7. Paghuhugas ng kamay
___________ 8. Daglat ng Personal Protecting Equipment
___________ 9. Likidong panlaban sa COVID-19
___________ 10. Mabilisang pagkahawa ng mga tao sa isang sakit
___________ 11.Pagtulong ng walang inaasahang kapalit
___________ 12.Pinansiyal na tulong mula sa gobyerno
___________ 13.Daglat ng Modified Community Quarantine
___________ 14.Proteksyon o pantakip sa ilong at bibig
___________ 15.Paglakas ng katawan galing sa sakit
Pagtukoy ng Kahulugan at
Katangian ng
Mahahalagang Salitang
Ginamit ng Iba’t Ibang Uri
ng Tekstong Binasa
 Pagpapakahulugan
ng Salita
Ang malawak na pagpapakahulugan sa mga salita ay
kinakailangan ng tao upang higit na maging mahusay at
epektibo ang pakikipagkomunikasyon.

Narito ang mga paraan kung paano mabibigyang kahulugan

ang mga salita o pangungusap.
1. Pagbibigay-kahulugan — ito ang
pagbibigay ng kahulugan na mula sa
taong may sapat na kabatiran tungkol
sa salita/pangungusap na nais bigyang
kahulugan o kaya'y maaaring mula sa
mga diksyunaryo, aklat,
ensayklopedya, magasin o pahayagan.
Halimbawa : pambihira - katangi-tangi
2.Pagbibigay ng iba pang kahulugan o
barayti ng salita — ito ang pagbibigay ng
magkatulad na kahulugan
Halimbawa : Paghanga- pagmamahal
3. Pagbibigay ng mga halimbawa — ito ang
pagbibigay ng kahulugan ng isang salita sa
pamamagitan ng pagbibigay ng mga
halimbawa.
Halimbawa : Ang buhay ng tao ay parang isang
gulong. Minsan nasa ibabaw, minsan nasa
ilalim. Minsan ay nakararanas tayo ng hirap at
minsan naman ay nakararanas ng ginhawa.
4. Paglalapi at pagsasama ng salita sa pangungusap — ito ang
pagkakaroon ng iba't ibang pagpapakahulugan sa salita kapag
nilalapian.
Halimbawa :
Lagi na lamang akong minamata ni Nene. (nang-aapi o mababa
ang pagtingin sa kapwa)
5. Paggamit ng mga idyomatikong
pahayag at pagtatayutay — ito ang
pagbibigay ng kahulugan sa mga salitang
matalinhaga sa pamamagitan ng
pagsusuri sa mga salitang ginamit.
Halimbawa : Di-maliparang uwak –
malawak
 Kaantasan ng Wika
Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang kategorya sa
antas na ginagamit ng tao batay sa kaniyang
pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan, lugar na
tinitirhan, panahon, katayuan, at okasyong
dinadaluhan. Kaya mahalagang kilalanin ang mga
salita upang maging pamilyar sa katangiang
tinataglay nito.
A. Pormal na Wika - Ito ay antas ng wika na istandard
at kinikilala o ginagamit ng nakararami.
1. Pambansa- Ito ay ginagamit ng karaniwang
manunulat sa aklat at pambalarila para sa paaralan
at pamahalaan.
Halimbawa: asawa, anak, tahanan
2. Pampanitikan o Panretorika- Ito ay ginagamit ng mga
malikhaing manunulat. Ang mga salita ay karaniwang
malalalim, makulay, at masining. Halimbawa: Kabiyak ng
puso, Bunga ng pag-ibig, Pusod ng Pagmamahalan
B. Impormal na Wika - Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, at
pangaraw-araw. Madalas itong gamitin sa pakikipag-usap at
pakikipagtalastasan.
1. Lalawigan- Ito ay gamitin ng mga tao sa partikular na pook o
lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o punto.
Halimbawa: Papanaw ka na? (Aalis ka na)
Nakain ka na? (Kumain ka na)
Buang! (Baliw)
2. Kolokyal- Pang-araw-araw na salita, maaring may kagaspangan nang
kaunti, ang pagpapaikli ng isa, dalawa, o higit pang titik sa salita.
Halimbawa: Me’ron - Mayroon Na’san – Nasaan, Sa’kin - sa akin
3. Balbal- Sa Ingles ito ay Slang.
Nagkaroon ng sariling codes, mababa
ang antas na ito, ikalawa sa antas
bulgar.
Halimbawa: Chicks (dalagang bata
pa) Orange (bente pesos) Pinoy
(Pilipino)
Karaniwang paraan ng pagbubuo ng salitang balbal:
1. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa: Gurang (matanda) Bayot (bakla) Barat
(kuripot)
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa: Epek (effect) Futbol (naalis) Tong (wheels)
3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog
Halimbawa: Buwaya (Crocodile) Bata (Child/Girlfriend)
Durog (powdered/high in addiction) Papa (father/lover)
4. Pagpapaikli Halimbawa:
Pakialam – paki,
Malay ko at pakialam ko -ma at pa
Anong sinabi -ansabe
Anong nangyari -anyare
5. Pagbabaliktad
Halimbawa:
Etneb- bente
Kita- atik
Ngetpa- panget
Dehin- hindi
6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa: PUI -Pasyenteng Uusisain at Ipapa-confine
PUM-Pasyenteng Uuwi at Mamalagi sa bahay
AWIT- AW ang sakIT
7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
Lagpak / palpak -Bigo
Torpe / Tyope /Torpe -naduwag
8. Paghahalo ng Salita
Halimbawa:
Bow na lang ng Bow
Mag-MU
Mag-jr (joy riding)
9. Paggamit ng Bilang
Halimbawa: 45-Baril 143- I love you 50/50- naghihingalo
10. Pagdaragdag
Halimbawa: Puti - isputing
Kulang -kulongbisi
11. Kumbinasyon (Pagbabaligtad at Pagdaragdag)
Halimbawa: Hiya-yahi-Dyahi
12. Pagpapaikli
Halimbawa: Pilipino -Pinoy
Mestiso-Tisoy
13. Pagpapaikli at pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon-Talon-Lonta
Sigarilyo-Siyo-Yosi
14. Panghihiram at pagpapaikli
Halimbawa:
Security -Sikyo
Brain Damage - Brenda
15. Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
Get -Gets/Getsing
Cry -Crayola
13. Pagpapaikli at pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon-Talon-Lonta
Sigarilyo-Siyo-Yosi
14. Panghihiram at pagpapaikli
Halimbawa:
Security -Sikyo
Brain Damage - Brenda
15. Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
Get -Gets/Getsing
Cry -Crayola
Tuklasin
TEKSTONG IMPORMATIV
Gabay na Tanong:
Panuto: Sagutin ang mga tanong bilang pag-unawa sa tekstong binasa.
Kopyahin ang tanong at sagutan sa inyong sagutang papel.
1. Ano-anong mga salita sa loob ng teksto ang hindi mo masyadong
naunawaan?
2. Ano-ano ang mga estruktura ng salitang napili mo?
3. Bigyang kahulugan ang mga salitang di naunawaan sa binasang
teksto?
4. Ano-anong paraan sa pagbibigay kahulugan ang ginamit mo upang
mabigyan mo ito ng kahulugan?
5. Anong katangian ng salita ang natukoy mo sa mga salitang di mo
masyadong naunawaan?
Panuto: Kumpletuhin ang mga patlang sa
ibaba upang makabuo ng isang makabuluhang
pahayag ukol sa pagpapatukoy ng kahulugan at
katangian ng isang salita sa loob ng
pangungusap. Piliin ang mga mahahalagang
salita na maaaring gamitin sa loob ng
pangungusap. Isulat ang sagot sa nakahiwalay
na papel.
Hindi sa Iahat ng pagkakataon ay kailangang
sumangguni sa 1.__________ tuwing may
mababasang salitang mahirap unawain. Maaaring
gumawa ng tentatibong 2.___________sa
maaaring kahulugan ng salita sa pamamagitan ng
gamit nito sa pangungusap. Tukuyin din kung ano
ang 3.__________ ng salita halimbawa kung ito ay
pormal at di pormal
4.__________ ang kahulugan ng salita batay sa kung paano ito
ginamit sa loob ng pangungusap, sa sinundang pahayag, o sa
susunod na pahayag. Kapag hindi pa rin makuha ang
5.__________, kumonsulta na sa diksiyunaryo. Maaari ding
tumingin sa 6__________ ng aklat kung mayroon ito. Ang
malawak na pagpapakahulugan sa mga salita ay kinakailangan
ng tao upang higit na maging mahusay at 7.__________ ang
pakikipagkomunikasyon. Ang kaantasan ng wika ay nahahati
sa dalawa, ang pormal at 8.___________. Ang mga uri ng
pormal na wika ay 9__________at Pampanitikan. Samantala
ang impormal na wika ay Lalawiganin, Kolokyal at
10.__________.
Isagawa
Panuto: Sumulat ng isang tekstong impormativ
tungkol sa iyong sarili, pamilya, komunidad,
bansa, at daigdig. Salungguhitan ang
mahahalagang salita na ginamit sa loob ng teksto,
Tukuyin ang kahulugan at katangian nito. Gawin
ito sa isang malinis na papel.