Талут

Талут
йәһ. שָׁאוּל‎
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Израильское царство[d]
Тыуған көнө	б. э. т. 1080
Тыуған урыны	Гива[d], Иерусалим
Вафат булған көнө	б. э. т. 1010
Вафат булған урыны	Гильбоа[d], Северный округ[d], Израиль
Үлем төрө	Үҙ-үҙеңә ҡул һалыу
Үлем сәбәбе	кровопотеря[d]
Атаһы	Киш[d]
Хәләл ефете	Ахиноама[d] һәм Rizpah[d]
Балалары	Ионафан[d], Мерова[d], Мелхола[d], Иевосфей[d], Абинадаб бен Саул[d], Armoni[d] һәм Mephibosheth[d]
Әһәмиәтле кеше	Самуил[d] һәм Аэндорская волшебница[d]
Һөнәр төрө	сәйәсмән, монарх
Биләгән вазифаһы	царь Израиля[d] һәм пәйғәмбәр
Телгә алынған хеҙмәттәр	Saul[d], Деяния святых апостолов[d] һәм Первая книга Царств[d]
Талут Викимилектә

Талут (йәһ. שָׁאוּל‎, Шаул, Шауль ; грек. Σαούλ; рус. Саул; ислам динендә Талут ғәр. طالوت‎; ихтимал, «оҙон буйлы»; б.э.т. XI быуаттың 2-се яртыһы) — Библия һәм Ҡөрьән персонажы; Иҫке Ғәһедтә тасуирлана (Танахта). Библия тексына ярашлы, Саул — Израиль халҡының беренсе батшаһы һәм берҙәм бәнү Исраилгә һәм регуляр йәһүд армияһына нигеҙ һалыусы. Ихтимал, ысын тарихи шәхестер.

Ҡөрьәндә

Исламда Талут исеме менән күрһәтелгән Саул «Әл-Бәҡара» сүрәһендә (Һыйыр; 2:247-251), Аллаһтың хакимдарға власты нисек бүлеп биреүе тураһында һөйләгән фрагментта телгә алына:

Талут ғәскәр менән сыҡҡас: «Аллаһ һеҙҙе йылға менән һынай, кем шул йылғанан һыу эсһә, ул минеке түгел, ә кем уны татып ҡарамаһа, ул — минеке; әлбиттә, усы менән алып һемергән кешеләрҙән башҡаһы,— тине. Ул йылғанан эстеләр — бик аҙҙарынан башҡаһы. Ул һәм уның менән иман килтергән кешеләр йылғаны кисеп сыҡҡас: «Бөгөн Ялут һәм уның ғәскәре менән һуғышырға беҙҙең көсөбөҙ юҡ!» — тинеләр. Ә Аллаһты осратабыҙ тип уйлаған кешеләр: «Алланың рөхсәте менән ҙур булмаған бер нисә төркөм күп кешеле төркөмдө еңде бит»,— тинеләр. Ысынлап та, Аллаһ сабыр иткәндәр менән! Әл-Бәҡара 2:247

Талут яугирҙәре менән Ялутҡа (Голиаф) ҡаршы сыға. Бынан алда уларҙы йылғалағы һыу менән һынап ҡарай: уны эсеүҙән баш тартҡан яугирҙәр батша менән тороп ҡала (Библияла был мотив Гедеонға ҡарай; Суд. 7:5-7). Дауыт (Давид) ярҙамында Ялут еңелә. Риүәйәт Талуттың оҙон буйлы булыуына бәйле, Изге Кәмә (Һандыҡ) һәм уның Дауытты үлтерергә маташыуы тураһындағы сюжеттарҙы һәм мотивтарҙы бәйән итә.

Әҙәбиәт

• Иосиф Флавий. Книга шестая // Иудейские древности = Ἰουδαϊκὴ ἀρχαιολογία / с пред. и прим. В. А. Федосика и Г. И. Довгяло. — Пер. Г. Г. Генкеля. — Минск: Беларусь, 1994. — Т. 1.
• Лопухин А. П. . Период шестой (От помазания царя до разделения царства еврейского) // Библейская история Ветхого Завета. — Монреаль, 1887 (Репринт, 1986). — 426 с.
• Лопухин А. П. . Первая книга Царств // Книги Иисуса Навина, Судей, Руфь и Царств.. — 1904. — Т. 2. — (Толковая Библия Лопухина).
• Дубнов С. М. Ч. 1 Древнейшая (библейская) история // Краткая история евреев. — Ростов: Феникс, 2000. — Т. 1. — (Энциклопедия Еврейской культуры). — ISBN 5-222-01292-1.
• Шульман Э. Последовательность событий в Библии. — Тель-Авив: Издательство Министерства Обороны, 1990. — ISBN 965-05-0504-0.
• Шифман И. Ш. Исторические книги Ветхого завета // Ветхий завет и его мир. — М.: «Политиздат», 1987.
• Штейнзальц А. (раввин). Гл. 16 «Шауль» // Библейские образы = Biblical images. — 2. — М: Институт изучения иудаизма в СНГ, 1998. — 220 с. — 5000 экз. — ISBN 5-7349-0006-12.
• Менделевич Э.С. Предания и мифы Ветхого Завета. — Орёл, 1999. — 1000 экз. — ISBN 5-89436-045-5.
• Клюгер Р. Глубинная психология в Священном Писании = Psyche in Scripture. — М.: Инфра-М, 2000. — 96 с. — (Аналитическая психология). — 1000 экз. — ISBN 5-16-000412-2.
• Джонсон П. «Израильтяне» // Популярная история евреев = A history of the Jews (1987). — М.: Вече, 2001. — 7000 экз. — ISBN 5-7838-0668-4.
• Тадмор Х. Гл.3 «Объединенное царство» // Библейский период / Эттингер Ш.. — Очерки по истории еврейского народа. — М.-Иерусалим: «Мосты культуры» — «Гешарим», 2001. — ISBN 5-93273-050-1.
• Тантлевский И.Р. Гл. 6 Единое Израильское царство. Саул, Давид и Соломон // История Израиля и Иудеи до разрушения Первого Храма. — СПб: Изд-во С.-Переб. ун-та, 2005. — ISBN 5-288-03735-3.
• Вейнберг И.П. Рождение истории. — М: «Наука», 1993.
• Вейнберг И.П. Пророки // Введение в Танах. — М.-Иер.: «Мосты культуры»-«Гешарим», 2003. — Т. 3. — ISBN 5-93273-110-9.
• Bodi D. The Story of Samuel, Saul, and David // Ancient Israel’s History - An Introduction to Issues and Sources / Hess R.. — Baker Academic, 2014.

Һылтанмалар

• Ҡөрьән Кәрим — Д. Кинельский тәржемәһенән башҡортсаға Ф. Н. Байышев, Д. Д.Мәһәҙиев тарафынан әйләндерелгән