Horní Čermná

Horní Čermná
germane Ober Böhmisch Rothwasser
municipo
Unu el stratetoj en Horní Čermná
Flago Blazono
Oficiala nomo: Horní Čermná
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Regiono Pardubice
Distrikto	Distrikto Ústí nad Orlicí
Administra municipo	Lanškroun
Historiaj regionoj	Bohemio, Sudeta ĵupo
Montaro	Suborlica montetaro
Situo	Horní Čermná
- alteco	421 m s. m.
- koordinatoj	49° 58′ 24″ N 16° 36′ 20″ O (mapo)
Areo	17,66 km² (1 766 ha)
Loĝantaro	991 (2024)
Denseco	56,12 loĝ./km²
Unua skribmencio	1304
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	561 56
NUTS 3	CZ053
NUTS 4	CZ0534
NUTS 5	CZ0534 580279
Katastraj teritorioj	2
Partoj de municipo	2
Bazaj setlejunuoj	3
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Horní Čermná
Retpaĝo: www.hornicermna.cz
Portalo pri Ĉeĥio

Municipo Horní Čermná situas en Ĉeĥio, regiono Pardubice, distrikto Ústí nad Orlicí, en valo de rivereto Čermná, apud ŝoseo n-ro 311 inter Lanškroun kaj Jablonné nad Orlicí, 8 km de Lanškroun kaj 8 km de Jablonné nad Orlicí. Vivas ĉi tie 991 loĝantoj (2024).

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Dolní Čermná, Horní Třešňovec, Horní Heřmanice, Lanškroun, Výprachtice, Albrechtice, Cotkytle kaj Bystřec.

Partoj de municipo

• Horní Čermná
• Nepomuky
• Kalhoty
• Stěžník
• Zlomy
• Sebranice
• Mariánská Hora

Historio

Nomo de la vilaĝo estas derivita el nomo de rivereto, kiu enhavas feron el ĉirkaŭantaj grundoj. La unua historia mencio pri Čermná (latine Ruffa aqua, germane Rotenwasser) estas el la jaro 1304, kiam reĝo Venceslao la 2-a donacis ĝin al nova monaĥejo en Zbraslav. Kiam estis fondita episkopejo en Litomyšl, ŝanĝis kun ĝi la monaĥejo Zbraslav regionojn Lanškroun kaj Lanšperk kontraŭ bienegoj pli proksimaj al Prago. Dum husanaj militoj episkopejo Litomyšl estis neniigita kaj ĝia havaĵo transiĝis al laika nobelaro. De la dua duono de 15-a jarcento ĝis fino de patrimonia reĝimo Čermná fariĝis parto de sinjorejo Lanškroun. Post batalo sur Blanka monto la sinjorejon akiris Karel el Lichtenštejn kaj komencis en ĝi rekatoligadon. Dum la Dua Mondmilito estis Horní Čermná aneksita en t.n. Sudetan ĵupon, kie kun apudaj vilaĝoj Nepomuky, Výprachtice kaj Heřmanice kreis ian ĉeĥan lingvan insuleton.

En Horní Čermná estis multaj kredantoj de Unuiĝo de Bohemiaj Fratoj, kiuj estis post la jaro 1622 kruele persekutataj. Multaj elmigris eksterlanden, plejparte en Rixdorf, nuntempe parto de Berlino. Post la jaro 1781, kiam imperiestro Jozefo la 2-a proklamis patenton pri religia toleremo, aliĝis el Horní Čermná kaj ĉirkaŭaĵo al t.n. "helvetia kredo" 395 homoj. Diservoj okazadis plej frue en familioj, sed jam en la jaro 1788 estis konstruita ligna tolera preĝejo kaj en la jaro 1808 estis ĉi tie establita evangeliana lernejo.

En la jaro 1935 pro longaj kvereloj pri konstruado kaj religioj estis Čermná dividita je malsupra Dolní Čermná, plejparte katolika, kaj supra Horní Čermná, evangeliana.

De la jaro 1960 estas parto de la komunumo vilaĝo Nepomuky, kiu estis fondita antaŭ la jaro 1787 per divido de ĝistiama mastruma korto. Ĝia nomo estas derivita de preferata baroka sanktulo Johano Nepomuka. Laŭ legendo temis pri malico de tiamaj sinjorejaj oficistoj, ĉar plejparto de loĝantoj estis evangelianoj.

En pasinteco Horní Čermná estis parto de pereinta kampurbo Čermná.

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	189
1880	252
1890	188
1900	157
1910	181
1921	140

Jaro	Loĝantoj
1930	1 408
1950	1 000
1961	1 058
1970	989
1980	1 039
1991	1 061

Jaro	Loĝantoj
2001	1 048
2014	992
2016	998
2017	1 005
2018	1 022
2019	1 023

Jaro	Loĝantoj
2020	1 010
2021	952
2022	996
2023	1 015
2024	991

Memorindaĵoj

Monumento en Horní Čermná

Evangeliana preĝejo

Lignan toleran preĝejon, kiu estis 17 m longa, 10,7 m larĝa kaj 11,8 m alta, en la jaro 1838 anstataŭis masonita evangeliana preĝejo sen turo, ĉar nekatolikaj preĝejoj ne rajtis havi turon. La presbiterejo estas volbita kruce kun konĥoj, en la navo estas tri kampoj de plataĵaj volboj. La fronta turo estis konstruita nur el la jaro 1884 kaj en 1885 ekipita per tri sonoriloj 952, 482 kaj 282 kg pezaj. En la jaro 1916 estis du el ili konfiskitaj, en la jaro 1924 anstataŭigitaj, en la jaro 1942 estis du el ili ree konfiskitaj kaj nur en la jaro 2001denove anstataŭigitaj. Nuntempaj sonoriloj pezas 490, 325 kaj 220 kg.

Pilgrimejo

Sudokcidente de la vilaĝo leviĝas Mariánská hora (Mariakulta monto) kun pilgrima kirko de Naskiĝo de Maria Virgulino konstruita en la jaro 1868 kun Kalvaria vojo kaj tilia aleo el la jaro 1886. La kirko estis konstruita el popolkolektoj okazintaj surbaze de miraklo, kiam veturigisto savis sin de sub renversiĝinta veturilo. La kirko estas senstila ununava kun apsida fermo kaj kun loretana kapelo enkonstruita en centron de la navo. Ekipaĵo estas pseŭdogotika. De la pilgrimejo estas bela panoramo en ĉiujn direktojn.

Statuoj

• Apud la vojo al Mariánská hora troviĝas Ŝtona kruco kun dolorplena Sankta Maria el la jaro 1813.
• En la vilaĝo situas monumento al falintoj en la unua mondmilito kun plastikaĵo de leono.

Popola arĥitekturo

En Horní Čermná konserviĝis kelkaj objektoj de popola arĥitekturo, kiel la gastejo, n-roj 104, 116, 24, 140, 84, 74 a 75, 138, 173 kaj pliaj.

Literaturo

• Dr. E. Poche, DrSc. a kol. – Umělecké památky Čech. Eldonis Akademia en Prago en j. 1978.

Eksteraj ligiloj

• Militista pietloko Nepomuky ĉeĥe