Ezko hori - Wikipedia, entziklopedia askea.

Ezko horia
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa

Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Agaricales
Familia	Hygrophoraceae
Generoa	Hygrocybe
Espeziea	Hygrocybe chlorophana Wünsche, 1877

Basionimoa	Agaricus chlorophanus

Ezko horia (Hygrocybe chlorophana) Hygrophoraceae familiako onddo espezie bat da.^[1] Sukaldaritza-baliorik gabea katalogatzen da, eta, kalterik egiten ez duen arren, haragi urria eta zapore eskasa duenez, ez du kontsumitzea merezi.

Deskribapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 2 eta 4 cm arteko diametrokoa, kanpai itxurakoa, ganbila, gero kamutsagoa; hori-limoi kolorekoa edo hori-laranja kolorekoa, ertz argiagoarekin, batzuetan leuna, beste batzuetan ildaskatua eta hortzekin; eguraldi hezearekin oso likatsua, eta oro har, hezea eta distiratsua.

Orriak: Zabal, adnatak, lodiak eta argizari-itxurakoak, kapelaren kolorekoak baino horixka argiagoak.

Hanka: Leuna, likatsua, zilindrikoa, kolore hori-limoi bizikoa, 4 eta 8 cm arteko diametrokoa eta 3 eta 9 cm arteko luzerakoa.

Haragia: Fina, mintzezkoa, horixka, usain eta zapore bereizgarririk gabe.^[2]

Etimologia: Hygrocybe terminoa grekotik dator eta kapela hezearekin esan nahi du. Chlorophana epitetoa grekotik dator eta berdexka esan nahi du.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarria, baina sukaldaritzarako baliorik gabea^[3]

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kolore horiko zenbait espezie erraz nahas daitezke: Hygrocybe aurantiosplendens, Hygrocybe constan, Hygrocybe quieta, eta abar, guztiak jangarriak dira, baina ez dute sukaldaritzarako baliorik. Azterketa mikroskopiko bat egin behar da bereizi ahal izateko.

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udazkeneko espeziea da, belar baxuko zelaietan ohikoa.^[4]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Alaska, Panama, Islandia, Kanariak, Europa, Errusia, Kaukasia, Himalaiako eremua, Japonia, Australia, Txina.^[5]

Galeria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 124 or. ISBN 84-404-0530-8..
↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 198 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 106 or. ISBN 84-282-0865-4..
↑ Hygrocybe chlorophana: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q2255926 Multimedia: Hygrocybe chlorophana / Q2255926 Datu taxonomikoak BioLib: 60245 Dyntaxa: 4374 EOL: 195403 GBIF: 2538630 Index Fungorum: 356815 MycoBank: 356815 NCBI: 521075

Datuak: Q2255926
Multimedia: Hygrocybe chlorophana / Q2255926

i e a Euskal Herriko perretxiko eta onddoak
Agaricales‎	Agaricaceae Agaricus : Agaricus abruptibulbus \| Agaricus benesii \| Agaricus bresadolanus \| Agaricus cappellianus \|Agaricus comtulus \| Agaricus gennadii \| Agaricus impudicus \| Agaricus langei \| Agaricus moelleri \| Agaricus pilatianus \| Agaricus urinascens \| Anis-azpibeltza \| Astaputz elur zuria \| Azpibeltza \| Azpibeltz almendrausaina \| Azpibeltz eraztunbikoa \| Azpibeltz odoltsua \| Azpibeltz tintausain argia \| Azpibeltz tintausain-iluna \| Barrengorria \| Basoetako azpibeltza \| Txanpiñoia Calvatia : Astaputz erraldoia \| Astaputz mailukatua Cyathus : Cyathus stercoreus \| Habia ildaskatua \| Habia leuna Cystoderma : Galanperna arrosa \| Galanperna zinabrio-kolorea \| Galanperna zokousaina Lepiota : Galanperna arre-lilazeoa \| Galanperna lilazeoa \| Galanperna ezkatazorrotza \| Galanperna hiltzailea \| Galanperna usaintsua \| Lepiota magnispora \| Maluta galanperna Leucoagaricus : Galanperna faltsua \| Galanperna zuria Lycoperdon : Astaputz biguna \| Astaputz gonaduna \| Astaputz iluna \| Astaputz udarekara \| Lycoperdon lividum \| Otsoputza \| Trikuputza \| Zaku-astaputza Macrolepiota : Galanperna \| Galanperna erdizuritua \| Galanperna puntaduna Psathyrellaceae : Urbeltz argala \| Urbeltz elurzuria \| Urbeltz gorritzailea \| Urbeltz mikaduna \| Urbeltz ugaria \| Urbeltz zuri-beltza Besteak : Astaputz belzkorra \| Astaputz berunkara \| Galanperna mamigorrizka \| Galanperna piriniarra \| Habia horia \| Larre-astaputza \| Leucocoprinus birnbaumii \| Leucocoprinus brebissonii \| Melanophyllum haematospermum Amanitaceae Amanita : Amanita eliae \| Amanita irintsu \| Amanita mairei \| Amanita proxima \| Ardotsua \| Galdakao lanperna \| Hiltzaile berdea \| Hiltzaile goiztiarra \| Hiltzaile konkorduna \| Kukuma \| Kukumelo ezkatagrisa \| Kukumelo grisa \| Kukumelo gris-marroia \| Kukumelo ilun-horia \| Kukumelo laranja \| Kukumelo luzea \| Kukumelo marroiska \| Kuletoa \| Kuleto faltsua \| Lanperna \| Lanperna ezkatahoria \| Lanperna ezkatazorrotza \| Lanperna horia \| Lanperna iluna \| Lanperna irintsua \| Lanperna limoia \| Lanperna txarra \| Lanperna zuria Limacella : Ardo koloreko limazela \| Limacella guttata \| Limacella illinita Bolbitiaceae : Bolbizio horia \| Konozibea \| Konozibe samurra \| Larre-orribeltza \| Orribeltz arraultzerdia \| Orribeltz berdexka Clavariaceae : Atzapar puntagorria \| Txitxardin horia \| Txitxardin zuria Coprinaceae : Drosofila malkoduna \| Suge-ziza zuriska \| Urbeltz galparduna Cortinariaceae Cortinarius : Builliard sarea \| Cortinarius ochroleucus \| Cortinarius saginus \| Cortinarius salor \| Cortinarius torvus \| Cortinarius triumphans \| Errozitea \| Muki-sare ezpainzimurra \| Muki-sare hankanabarra \| Muki-sare marroia \| Muki-sare orriurdina \| Sare bikaina \| Sare D.D.T. usaina \| Sare hiltzailea \| Sare kanela kolorea \| Sare lila luzea \| Sare marragorria \| Sare mingotsa \| Sare odoltsua \| Sare orriberunkara \| Sare orrigorria \| Sare purpura hiltzailea \| Sare purpurakorra \| Sare ubela \| Sare zuriubela \| Sarehori hiltzailea \| Sarehori polita \| Sarekoa \| Sareokre ezkatatsua \| Sareoliba arbiusaina \| Urdintxua \| Zare zinabrioa Entolomataceae : Aprileko azpiarrosa \| Azpiarrosa goiztarra \| Azpiarrosa hankaberdea \| Azpiarrosa klorousaina \| Azpiarrosa maltzurra \| Errotaria Hydnangiaceae : Lakaria arrunta \| Lakaria ubela Hygrophoraceae Hygrocybe : Ezko arrosa-ubela \| Ezko berdeska \| Ezko gibelgorria \| Ezko gorri-handia \| Ezko gorri-konikoa \| Ezko gorri-txikia \| Ezko herdozuria \| Ezko horia \| Ezko hori-konikoa \| Ezko mingotsa \| Ezkotxoa \| Ezkotxo gorria \| Ezkotxo horia \| Hygrocybe aurantiosplendens \| Hygrocybe citrina \| Hygrocybe murinacea \| Hygrocybe ovina \| Hygrocybe persistens \| Hygrocybe quieta \| Hygrocybe unguinosa Hygrophorus : Baso-ezkoa \| Ezkazuri lingirdatsua \| Ezko almendrausaina \| Ezko elur zuria \| Ezko gibel-gorria \| Ezko hori-zuria \| Ezko kolorebikoa \| Ezko oliba-zuria \| Hygrophorus latitabundus \| Martxoko ezkoa \| Negu-ezkoa \| Olerkari-ezkoa \| Pagadi-ezko zurixka Besteak : Belardi-ezkoa \| Ezko orriarrosa \| Lichenomphalia umbellifera Hymenogastraceae Galerina : Galera hiltzailea Hebeloma : Arbiki argia \| Arbiki azukrerrea \| Arbiki erroduna \| Arbiki falkaduna \| Arbiki pintoa Sorgina : Sorgin zorrotza Inocybaceae : Crepidotus :‎ Txirla arrunta \| Txirla biguna Inozibe : Inocybe dulcamara \| Inocybe praetervisa \| Inozibe hiltzailea \| Inozibe lotsatia \| Inozibe udareusaina \| Inozibe zolaurdina \| Inozibe zuria Lyophyllaceae : Lyophyllum loricatum \| Niktali handia \| Niktali txikia \| Ziza belzkorra \| Ziza erroluzea \| Ziza zaulia \| Ziza zuri-morea \| Zizazuria Marasmiaceae Marasmiellus : Adarretako marasmioa \| Marasmiellus candidus Marasmius : Marasmio gurpiltxoa \| Marasmio jangarria \| Marasmio jangarri faltsua \| Marasmius cohaerens \| Wynne marasmio Mycetinis : Marasmio baratxuria \| Marasmio baratzuri txikia Rhodocollybia : Kolibia gurinkara \| Kolibia hanka-bihurria \| Kolibia herdoildua Besteak : Apo-ziza \| Arrain-ziza \| Kolibia sustraitsua \| Marasmio zolahoria \| Pinotxa-kolibia \| Pleurocybella porrigens \| Shiitakea Mycenaceae Mycena : Kanpaitxo arbiusaina \| Kanpaitxo arrosa \| Kanpaitxo azpiluna \| Kanpaitxo errotaria \| Kanpaitxo esnegorri handia \| Kanpaitxo lingirdatsu horixka \| Mycena acicula \| Mycena arcangeliana \| Mycena crocata \| Mycena galopus \| Mycena inclinata \| Pinotxa-kanpaitxoa Besteak : Belarri mingotsa Omphalotaceae Gymnopus : Gymnopus aquosus \| Gymnopus hariolorum \| Haritz-marasmioa \| Kolibia marroia \| Marasmio arrosa \| Marasmio hankagorria \| Marasmio kirastuna \| Marasmio mordoskatua Physalacriaceae Armillaria : Armillaria ostoyae \| Armillaria tabescens \| Enbor-ziza Besteak : Kolibia erroluzea \| Kolibia lingirdatsua \| Kolibia zolabeltza \| Pinotxa-kolibia mina \| Xerula pudens Pleurotaceae : Belarri landua \| Belarri lurtarra \| Belarri luzea \| Belarri zurixka \| Kardu-ziza \| Pipa-belarria Strophariaceae Hypholoma : Suge-ziza gozoa \| Suge-ziza mingotsa \| Suge-ziza teilakolorea Pholiota : Baso erreetako egur-ziza \| Egur-ziza bidaiaria \| Egur-ziza ezkatatsua \| Egur-ziza horilaranja \| Urrezko egur-ziza Stropharia : Gorotz-sorgin txikia \| Sorgin berdexka \| Sorgin handi-marroia \| Sorgin horixka Besteak : Egur-ziza aldakorra \| Egur-ziza bikaina \| Egur-ziza zola zuria \| Landaburu goiztiarra \| Makal-ziza \| Makalhilkaria \| Sorgin hankaezkatatsua Tricholomataceae Clitocybe : Anis-klitozibe berdea \| Anis-klitozibe zuria \| Basoetako klitozibe zuria \| Bideetako klitozibe zuria \| Bitigar erraldoia \| Errotari faltsua \| Ilarraka \| Inbutua \| Klitozibe errotsua \| Klitozibe kolorebikoa \| Klitozibe teilakolorea \| Klitozibe zikinusaina \| Klitozibe zilborduna \| Klitozibe zolalodia Lepista : Klitozibe ezpaingorria \| Larramendi-ziza \| Ziza ahul-hankaurdina \| Ziza hankamorea \| Ziza hankaurdina \| Ziza mordoskatua \| Ziza usaintsua \| Ziza zuri-urdina Leucopaxillus : Bitigar hirukolorea \| Bitigar horiska \| Bitigar mingotsa \| Bitigar sendoa \| Klitozibe erraldoia Melanoleuca : Melanoleuca cognata \| Ugatz-ziza argia \| Ugatz-ziza arrunta \| Ugatz-ziza handia \| Ugatz-ziza hankalaburra Tricholoma : Kirats-ziza horia \| Kirats-ziza zuria \| Makaldi-ziza \| Negrilla ziza horikorra \| Pinu-ziza arrunta \| Pinudi-ziza marroia \| Zaldun-ziza orrihoria \| Zaldun-ziza orrizuria \| Ziza arrea \| Ziza behigorria \| Ziza berde-beltza \| Ziza eraztun-horia \| Ziza erraldoia \| Ziza ezkatabeltza \| Ziza hori-marroia \| Ziza ilun-hankahorixka \| Ziza laranja \| Ziza marroia \| Ziza marroi ezkatatxikia \| Ziza marroi-irinusaina \| Ziza marroi-usain gabea \| Ziza mingotsa \| Ziza nabarra \| Ziza ubelska-puntaduna \| Ziza usozuria \| Ziza xaboi usaina \| Ziza zuri-marroia \| Ziza-ilun lilakorra \| Zizazuri mingotsa Besteak : Belarri orrihoria \| Collybia tuberosa \| Klitozibe beltza \| Sare orrizuria \| Urri-ziza \| Ziza orrilila \| Zumar ziza Besteak : Ardagaitxoa \| Hemimycena cucullata \| Idi-mihia \| Kosko-ziza zetatsua
Auriculariales	Auriculariaceae : Judasen belarria \| Mukibelarri zonatua \| Mukiziza beltza \| Mukiziza gorria
Boletales	Boletaceae Boletus : Boletus fechtneri \| Boletus lateritius \| Boletus pseudoregius \| Boletus rhodopurpureus \| Boletus speciosus \| Onddo pinua \| Onddo purpura \| Onddobeltza \| Udako onddozuria \| Udazkeneko onddozuria Leccinum : Artadi onddo belzkorra \| Leccinum leucopodium \| Leccinum quercinum \| Onddo belzkorra \| Onddo laranja \| Urki-onddoa \| Xarma-onddoa Rubroboletus : Boletus dupainii \| Boletus lupinus \| Boletus rhodoxanthus \| Rubroboletus legaliae \| Satan onddoa Suillellus : Onddo zikina \| Quelet onddoa Besteak : Astaputz-onddoa \| Onddo arrea \| Onddo astuna \| Onddo azpilimoia \| Onddo biguna \| Onddo erregea \| Onddo ezkatatsua \| Onddo gorria \| Onddo hankaederra \| Onddo hankagorria \| Onddo hankazorrotza \| Onddo iodousaindua \| Onddo mingotsa \| Onddo urregorria \| Onddozuri mingotsa \| Piper-onddoa Gomphidiaceae : Alertze-lerdekia \| Lerdeki arrosa \| Lerdeki hankahoria \| Lerdeki marroia Gyroporaceae : Onddo gaztaina \| Onddo urdinkorra Paxillaceae : Haltza-onddoa \| Orri-onddo hankabeltza \| Orri-onddo hiltzailea \| Paxillus filamentosus Rhizopogonaceae : Sasiboilur arrosa \| Sasiboilur horia Sclerodermataceae : Astaputz arrunta \| Astaputz izarra \| Astaputz tintatzailea \| Astaputz ubelska \| Scleroderma areolatum \| Scleroderma cepa Suillaceae : Bellini Pinudi-onddoa \| Onddo apaina \| Onddo kofaduna \| Onddo lingirdatsua \| Pinudi-onddo horia \| Pinudi-onddo klorousaina \| Pinudi-onddo likina \| Pinudi-onddo pikorduna \| Pinudietako behi-onddoa \| Suillus collinitus Besteak : Izarputz higrometroa \| Orri-onddo hankagabea \| Zizahori faltsua
Cantharellales	Cantharellaceae : Friesi saltsa-perretxikoa \| Pseudocraterellus undulatus \| Saltsa-perretxiko aranusaina \| Saltsa-perretxiko horia \| Saltsa-perretxiko horiluna \| Zizahoria Clavulinaceae : Atzapar hauskara \| Atzapar zimurra \| Atzapar zuria Hydnaceae : Tripaki argia \| Tripaki gorrixka Besteak : Saltsa-perretxiko beltza
Geastrales	Geastraceae : Izarputza \| Izarputz beltza \| Izarputz gorriska \| Izarputz hirukoitza \| Izarputz nanoa
Gloeophyllales	Gloeophyllaceae‎ : Hesola-ardagaia \| Larruki ubela
Gomphales	Clavariadelphaceae‎ : Joiki arrunta \| Joiki gozoa Gomphaceae : Atzapar ederra \| Atzapar horia \| Atzapar urregorria \| Iltze ubela
Hymenochaetales	Hymenochaetaceae‎ : Inonotus : Donostiako ardagaia \| Inonotus obliquus \| Lizar-ardagai iletsua Phellinus : Ardagai beltza \| Ardagai sendoa \| Sagasti-ardagaia \| Supizteko zume-ardagaia Besteak : Arte-enborretako ardagaia \| Onddo-ardagai iraunkorra
Pezizales	Discinaceae : Mitra marroia \| Mitra muina Helvellaceae‎ : Helvella‎ : Helvella fusca \| Helvella solitaria \| Kaliza arrunta \| Kaliza hankaluzea \| Kaliza zuri-beltza \| Mitra beltza \| Mitra malgua \| Mitra zuria Morchellaceae‎ : Karraspina arrunta \| Karraspina ditarea \| Karraspina elata \| Karraspina horaila \| Karraspina konikoa \| Katilu zaintsua \| Sasikarraspina Pezizaceae‎ : Argizarizko katilua \| Katilua \| Katilu esnehoria \| Katilu marroi haundia \| Katilu marroi-oliba \| Katilu xixkuduna \| Koroa ubela Pyronemataceae‎ : Katilu iluna \| Katilu laranjaa \| Zedro-katilua Rhizinaceae‎ : Kaparra Sarcoscyphaceae : Sarcoscypha \| Txanogorritxua Tuberaceae‎ : Boilurra edo trufa a \| Boilur beltza \| Boilur txikia \| Grisola jatorra \| Neguko boilurra \| Txerri-grisola \| Udako boilurra
Phallales	Phallaceae : Etsai zakila \| Izar gorria \| Kaiola gorria \| Txakur-zakila
Polyporales	Fomitopsidaceae : Alertze-ardagaia \| Antrodia serialis \| Ardagai ezpaingorria \| Fomitopsis rosea \| Haritz-ardagaia \| Pinu-sustraietako ardagaia \| Urki-ardagaia Ganodermataceae : Ardagai pipa \| Ardagai zapala \| Ganoderma resinaceum Meripilaceae : Ardagai erraldoia \| Ardagai hostotsua Polyporaceae‎ : Daedaleopsis : Ardagai gorrikorra \| Arte-ardagaia \| Gerezi-ardagaia Lentinus : Katamotz-belarria \| Motzondo-belarri ilaunduna \| Neguko onddo-ardagaia Polyporus : Ardagai ezkatatsu-handia \| Ardagai ezkatatsu-txikia \| Onddo-ardagai zolabeltza Trametes : Ardagai konkorduna \| Larruki ilelatza \| Larruki koloreanitza Besteak : Ardagai gorria \| Ardagai horia \| Ardagai mehea \| Arteadar-ardagaia \| Motzondo-belarri leuna \| Supizteko ardagaia Besteak : Ardagaia \| Azalore belakia \| Lur-ardagaia \| Pago-azal ubela
Russulales	Hericiaceae : Auntz-bizarra \| Tripaki hankagabea Russulaceae : Esnekia (Lactarius) : Esneardotsua \| Esnegorria \| Esnegorri faltsua \| Esnehorikor arrunta \| Esneki argia \| Esneki arrunta \| Esneki gibelkolorea \| Esneki hankazulatua \| Esneki laranja \| Esneki teilamina \| Esneki zikina \| Esneki zonaduna \| Esneki zuri-orriarrosa \| Esneki zuri-orribildua \| Esneki zuri-orrizabala \| Hurrizti-esneki berdea \| Istinga-esnekia \| Kanfor-esnekia \| Lactarius acerrimus \| Lactarius acris \| Lactarius circellatus \| Lactarius decipiens \| Lactarius fluens \| Lactarius glyciosmus \| Lactarius lilacinus \| Lactarius pubescens \| Lactarius romagnesii \| Lactarius rubrocinctus \| Lactarius subdulcis \| Lactarius tabidus \| Lactarius vietus \| Pagadi-esneki berdea Russula : Gibel beltz-ubela \| Gibel hori-ubela \| Gibel kamalehoia \| Gibel karramarroa \| Gibel kuletoa \| Gibel-laranja orinduna \| Gibelaranja hankagorria \| Gibelaranja orinduna \| Gibelarrosa goiztiarra \| Gibelarrosa horikorra \| Gibelarrosa liraina \| Gibelberde iluna \| Gibelberde orrikrema \| Gibelberde orrizuria \| Gibelgorria \| Gibelgorri geraniousaina \| Gibelgorri hankagogorra \| Gibelgorri okagarria \| Gibelgorri orriurdinska \| Gibelgorriska eztiusaina \| Gibelgris kirasduna \| Gibelhori hankagrisa \| Gibelhori orrilaranja \| Gibelilun errea \| Gibelilun orrimina \| Gibelilun orritinkoa \| Gibelilun orrizabala \| Gibelilun zuri-beltza \| Gibelmarroi ildaskatua \| Gibelmore hankamorea \| Gibelmore hauskorra \| Gibelokre almendrausaina \| Gibelokre hankazuria \| Gibelokre kirasduna \| Gibelokre konpotausaina \| Gibelokre orrizuria \| Gibeloliba \| Gibelubel iodousaina \| Gibelubel orriahula \| Gibelubel orrikrema \| Gibelubel polita \| Gibelubel puntaduna \| Gibeluraina \| Gibelurdina \| Gibelzuri orribildua \| Gibelzuri orrizabala \| Pinudi-gibelgorria \| Pinudi-gibelubela \| Russula decipiens \| Russula queletii \| Russula veternosa \| Urritxa Besteak : Esnatoa Besteak : Ahuntz-apoa \| Anis-belarria \| Ardagai ezpainzuria \| Atzapar koral-zuria \| Esne arrosakorra \| Onddo-ardagai horia \| Pinu-azal odoltsua
Thelephorales	Bankeraceae : Hydnellum : Hydnellum peckii \| Larru-tripaki anisatua \| Larru-tripaki herdoiltsua \| Larru-tripaki laranja \| Larru-tripaki urdinska Besteak : Larru-tripaki beltza Besteak : Onddo-ardagai beltza \| Tripakilun ezkatatsua