ลัทธิซูฟี

Part of a series on Islam Sufism
Tomb of Abdul Qadir Gilani, Baghdad, Iraq
Ideas Abdal Al-Insān al-Kāmil Baqaa Dervish Dhawq Fakir Fana Hal Haqiqa Ihsan Irfan Ishq Karamat Kashf Lataif Manzil Ma'rifa Maqam Murid Murshid Nafs Nūr Qalandar Qutb Silsila Sufi cosmology Sufi metaphysics Sufi philosophy Sufi poetry Sufi psychology Salik Tazkiah Wali Yaqeen
Practices Anasheed Dhikr Haḍra Muraqabah Qawwali Sama Whirling Ziyarat
Sufi orders Alians Ba 'Alawi Bektashi Qadiri Chishti Naqshbandi Shadhili Suhrawardi Rifa`i Khalwati Rahmani Badawi Desuqi Tijani Darqawi Idrisi Senusi Bayrami Jelveti Maizbhandari Malamati Mouridi Sülaymaniyya Salihiyya Azeemia Kubrawi Mevlevi Shattari Uwaisi Hurufi Ni'matullāhī Nuqtavi Qalandari Safavi Zahabiya Akbari Galibi Haqqani Anjuman Inayati Issawiyya Jerrahi Madari Mahdavi Noorbakshi Zahedi Zikri
List of sufis Notable early Notable modern Singers
Topics in Sufism Tawhid Sharia Tariqa Haqiqa Ma'rifa Art History Sufi music Persecution Ziyarat
Islam portal
v t e

Part of a series on
Islam
Beliefs Oneness of God Angels Revealed Books Prophets Day of Resurrection Predestination
Practices Profession of Faith Prayer Almsgiving Fasting Pilgrimage
Texts Foundations Quran Sunnah (Hadith, Sirah) Tafsir (exegesis) Aqidah (creed) Qisas al-Anbiya ("Stories of the Prophets") Mathnawi (Poems) Fiqh (jurisprudence) Sharia (law)
History Timeline Muhammad Ahl al-Bayt Sahabah Rashidun Caliphate Imamate Medieval Islamic science Spread of Islam Succession to Muhammad
Culture and society Academics Animals Art Association football Calendar Children Circumcision Demographics Diaspora Denominations Sunni Shia Economics Education Ethics Exorcism Feminism Festivals Finance Madrasa Moral teachings Mosque Music Mysticism Philosophy Poetry Politics Proselytizing Science Sexuality LGBT Slavery Concubinage Social welfare Women
Related topics Apostasy Criticism Muhammad Quran Hadith Arabic language Other religions Islamism Violence terrorism war Islamophobia Jihad Jihadism Salafi jihadism Deobandi jihadism Military laws Glossary
Islam portal
v t e

ลัทธิซูฟี ( อาหรับ : الصوفية ‎, โรมัน :  al-Ṣūfiyyaหรืออาหรับ : التصوف ‎, โรมัน :  al-Taṣawwuf ) เป็นกลุ่มลัทธิศาสนาลึกลับที่ พบใน ศาสนาอิสลามซึ่งมีลักษณะเด่นคือเน้นที่การชำระล้างจิตวิญญาณพิธีกรรมและการบำเพ็ญตบะ [ ^{1] [2] [3] [4] [5]}

ผู้ปฏิบัติศาสนกิจของลัทธิซูฟีถูกเรียกว่า "ซูฟี" (จากصُوفِيّ , ṣūfīy ) ^[6]และโดยทั่วไปแล้วมักจะเป็นสมาชิกของ "กลุ่ม" ที่เรียกว่าtariqa (พหูพจน์ṭuruq ) - ชุมชนที่ก่อตั้งขึ้นรอบ ๆวาลี ผู้ยิ่งใหญ่ ซึ่งจะเป็นคนสุดท้ายในสายครูที่สืบต่อกันมาซึ่งเชื่อมโยงกลับไปที่มูฮัมหมัด โดยมีเป้าหมายเพื่อเข้ารับการ tazkiya (การชำระล้างตนเอง) และความหวังในการไปถึงสถานะทางจิตวิญญาณของihsan [ ^{7] [8] [9]}เป้าหมายสูงสุดของลัทธิซูฟีคือการแสวงหาความพอใจของอัลลอฮ์โดยพยายามที่จะกลับคืนสู่สภาพเดิมของความบริสุทธิ์และนิสัยตามธรรมชาติที่เรียกว่าfitra ^[10 ]

ลัทธิซูฟีเกิดขึ้นในช่วงต้นของประวัติศาสตร์อิสลามส่วนหนึ่งเป็นปฏิกิริยาต่อการขยายตัวของอาณาจักรอุมัยยัด ในยุคแรก (661–750) และส่วนใหญ่อยู่ภายใต้การดูแลของฮัสซัน อัล-บัศรีแม้ว่าพวกซูฟีจะต่อต้านลัทธิกฎหมาย แบบแห้งๆ แต่พวกเขาก็ปฏิบัติตามกฎหมายอิสลาม อย่างเคร่งครัด และเป็นสมาชิกของสำนักต่างๆ ของกฎหมายและเทววิทยาอิสลาม^[11]แม้ว่าพวกซูฟีส่วนใหญ่ ทั้งก่อนสมัยใหม่และสมัยใหม่ ยังคงนับถือศาสนาอิสลามนิกายซุนนีแต่แนวคิดของพวกซูฟีบางส่วนได้ถ่ายทอดไปสู่แนวคิดของศาสนาอิสลามนิกายชีอะในช่วงปลายยุคกลาง^[12]โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากการเปลี่ยนศาสนาของราชวงศ์ซาฟาวิดในอิหร่านภายใต้แนวคิดของอิรฟาน [ ^12]จุดเน้นที่สำคัญของการบูชาซูฟี ได้แก่การรำลึกถึงพระเจ้า ซูฟียังมีบทบาทสำคัญในการเผยแพร่ศาสนาอิสลามผ่านกิจกรรมเผยแผ่ศาสนาและการศึกษาของพวกเขา^[11]

แม้ว่าลัทธิซูฟีจะลดน้อยลงในยุคปัจจุบันและถูกโจมตีจากกลุ่มอิสลามหัวรุนแรง (เช่นซาลัฟีและวาฮาบี ) แต่ลัทธิซูฟียังคงมีบทบาทสำคัญในโลกอิสลาม^{[13] [14]}นอกจากนี้ยังมีอิทธิพลต่อจิตวิญญาณรูปแบบต่างๆ ในโลกตะวันตกและสร้างความสนใจในวิชาการอย่างมาก^{[15] [16] [17]}

คำว่าtasawwuf ในภาษาอาหรับ ( แปล ว่า ' Sufism' )โดยทั่วไปแปลว่า Sufism มักถูกกำหนดโดยนักเขียนชาวตะวันตกว่าเป็นลัทธิลึกลับของอิสลาม^{[18] [19] [20]}คำว่าSufi ในภาษาอาหรับ ถูกใช้ในวรรณกรรมอิสลามด้วยความหมายที่หลากหลาย ทั้งโดยผู้สนับสนุนและผู้ต่อต้านลัทธิ Sufism ^[18]ตำราซูฟีแบบคลาสสิกซึ่งเน้นย้ำถึงคำสอนและการปฏิบัติบางประการของคัมภีร์อัลกุรอานและซุนนะห์ (คำสอนและการปฏิบัติที่เป็นแบบอย่างของศาสดาแห่งศาสนาอิสลามมูฮัม หมัด ) ได้ให้คำจำกัดความของtasawwufที่อธิบายถึงเป้าหมายทางจริยธรรมและจิตวิญญาณ^{[หมายเหตุ 1]}และทำหน้าที่เป็นเครื่องมือสอนเพื่อให้บรรลุเป้าหมายนั้น คำศัพท์อื่นๆ มากมายที่อธิบายถึงคุณสมบัติและบทบาททางจิตวิญญาณที่เฉพาะเจาะจงถูกนำมาใช้แทนในบริบทที่ปฏิบัติได้จริงมากกว่า^{[18] [19]} 

นักวิชาการสมัยใหม่บางคนใช้คำจำกัดความอื่นๆ ของลัทธิซูฟี เช่น "การทวีความเข้มข้นของศรัทธาและการปฏิบัติของศาสนาอิสลาม" ^[18]และ "กระบวนการในการตระหนักถึงอุดมคติทางจริยธรรมและจิตวิญญาณ" ^[19]

คำว่า "ลัทธิซูฟี" ถูกนำมาใช้ในภาษาต่างๆ ของยุโรปในศตวรรษที่ 18 โดยนักวิชาการด้านตะวันออก ซึ่งมองว่าคำนี้เป็นเพียงหลักคำสอนทางปัญญาและประเพณีวรรณกรรมที่แตกต่างจากสิ่งที่พวกเขาเห็นว่าเป็นเอกเทวนิยมของศาสนาอิสลามที่ไร้ความหมาย มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นลัทธิลึกลับสากลที่ตรงกันข้ามกับศาสนาอิสลามออร์โธดอกซ์ที่ยึดถือตามหลัก นิติศาสตร์ ^[21]ในยุคหลัง นักประวัติศาสตร์ไนล์ กรีนได้โต้แย้งกับความแตกต่างดังกล่าว โดยระบุว่าในยุคกลาง ลัทธิซูฟีและศาสนาอิสลามมีลักษณะคล้ายคลึงกัน^[22]ในการใช้คำของนักวิชาการสมัยใหม่ คำนี้ใช้เพื่ออธิบายปรากฏการณ์ทางสังคม วัฒนธรรม การเมือง และศาสนาที่หลากหลายที่เกี่ยวข้องกับลัทธิซูฟี^[19]

ลัทธิซูฟีได้รับการนิยามไว้หลากหลายว่าเป็น " ลัทธิลึกลับ ของอิสลาม " ^{[23] [24] [25]} "การแสดงออกอย่างลึกลับของศรัทธาในอิสลาม" ^[26] "มิติภายในของอิสลาม" ^{[27] [28]} "ปรากฏการณ์ของลัทธิลึกลับภายในอิสลาม" ^{[6] [29]} "การแสดงออกหลักและการตกผลึกที่สำคัญที่สุดและเป็นศูนย์กลาง" ของการปฏิบัติลึกลับในอิสลาม^{[30] [31]}และ "การทำให้ศรัทธาและการปฏิบัติของอิสลามมีความลึกซึ้งและเข้มข้นขึ้นภายใน" ^[32]

ความหมายเดิมของคำว่า ṣūfīดูเหมือนจะเป็น "ผู้ที่สวมใส่ขนสัตว์ ( ṣūf )" และสารานุกรมอิสลามเรียกสมมติฐานทางนิรุกติศาสตร์อื่นๆ ว่า "ไม่สามารถยอมรับได้" ^{[6] [18]}เสื้อผ้าขนสัตว์มักถูกเชื่อมโยงกับนักพรตและนักลึกลับ^[6] อัลกุซัยรีและอิบนุ คัลดูนปฏิเสธความเป็นไปได้ทั้งหมดนอกเหนือจาก คำ ว่า ṣūfด้วยเหตุผลทางภาษา^[33]

คำอธิบายอีกประการหนึ่งสืบรากศัพท์ของคำนี้มาจากคำว่าṣafā ( صفاء ) ซึ่งในภาษาอาหรับหมายถึง "ความบริสุทธิ์" และในบริบทนี้ แนวคิดที่คล้ายกันอีกประการหนึ่งเกี่ยวกับtasawwufตามที่พิจารณาในศาสนาอิสลามคือtazkiyah ( تزكيةแปลว่า การชำระล้างตนเอง) ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในลัทธิซูฟีเช่นกัน คำอธิบายทั้งสองนี้ถูกรวมเข้าด้วยกันโดยซูฟีอัลรุฎฮาบารี (เสียชีวิตในปี 322 AH) ซึ่งกล่าวว่า "ซูฟีคือผู้ที่สวมผ้าขนสัตว์ทับบนความบริสุทธิ์" ^{[34] [35]}

คนอื่นๆ เสนอว่าคำนี้มาจากคำว่า Ahl al-Ṣuffa ("ผู้คนแห่งซุฟฟะห์หรือม้านั่ง") ซึ่งเป็นกลุ่มสหายที่ยากจนของมูฮัมหมัดที่จัดงานชุมนุมdhikr เป็น ประจำ^[36]สหายที่โดดเด่นที่สุดคนหนึ่งในกลุ่มนี้คือAbu Hurayraชายและหญิงเหล่านี้ที่นั่งอยู่ที่อัลมัสยิดอันนะบะวีย์ถือเป็นซูฟีกลุ่มแรกในสายตาของบางคน^{[37] [38]}

ฉันทามติในปัจจุบันคือลัทธิซูฟีเกิดขึ้นในเขตเฮจาซซึ่งปัจจุบันคือประเทศซาอุดีอาระเบีย และลัทธิซูฟีได้ดำรงอยู่เป็นแนวทางปฏิบัติของชาวมุสลิมมาตั้งแต่ยุคแรกของศาสนาอิสลาม แม้กระทั่งก่อนที่จะมีการแบ่งแยกทางนิกาย^[39]

คำสั่งของซูฟีนั้นอิงตามคำสาบาน ( อาหรับ : بَيْعَةแปลว่า 'คำมั่นสัญญา') ที่ซา  ฮาบะห์มอบให้กับมูฮัม หมัด โดยการให้คำมั่นสัญญาว่าจะจงรักภักดีต่อมูฮัมหมัด ซาฮาบะห์ได้อุทิศตนเพื่อรับใช้พระเจ้า^{[40] [41] [42]}

แท้จริง ผู้ที่ให้คำมั่นสัญญาแก่ท่าน (มุฮัมหมัด) พวกเขากำลังให้คำมั่นสัญญาแก่อัลลอฮ์พระหัตถ์ของอัลลอฮ์อยู่เหนือมือของพวกเขา ดังนั้น ผู้ใดผิดสัญญา เท่ากับผิดสัญญาเพื่อตัวเขาเอง และผู้ใดทำตามสัญญาที่เขาได้ให้ไว้กับอัลลอฮ์ พระองค์จะประทานรางวัลอันยิ่งใหญ่ให้แก่เขา — [แปลจากอัลกุรอาน 48:10]

พวกซูฟีเชื่อว่าการให้บัยอะฮ์ (การให้คำมั่นสัญญา) แก่เชค ซูฟีที่ถูกต้องตามกฎหมาย เท่ากับ เป็นการให้คำมั่นสัญญาต่อมูฮัมหมัด ดังนั้น จึงเกิดการเชื่อมโยงทางจิตวิญญาณระหว่างผู้แสวงหาและมูฮัมหมัดขึ้น พวกซูฟีมุ่งหวังที่จะเรียนรู้ เข้าใจ และเชื่อมโยงกับพระเจ้าผ่านทางมูฮัมหมัด^[43]อาลีถือเป็นบุคคลสำคัญคนหนึ่งในหมู่ซอฮาบาที่ให้คำมั่นสัญญาต่อมูฮัมหมัดโดยตรง และพวกซูฟีก็ยืนกรานว่าความรู้เกี่ยวกับมูฮัมหมัดและการเชื่อมโยงกับมูฮัมหมัดสามารถได้รับผ่านทางอาลี แนวคิดดังกล่าวสามารถเข้าใจได้จากหะดีษซึ่งพวกซูฟีถือว่ามีความถูกต้อง ซึ่งมูฮัมหมัดกล่าวว่า "ฉันคือเมืองแห่งความรู้ และอาลีคือประตูของเมือง" ^[44]พวกซูฟีที่มีชื่อเสียง เช่นอาลี ฮุจวีรีกล่าวถึงอาลีว่ามีตำแหน่งสูงมากในตะซาวุฟ นอกจากนี้จูเนย์ดแห่งแบกแดดยังถือว่าอาลีเป็นชีคแห่งหลักการและแนวทางปฏิบัติของทัสวูฟ [ ^45]

นักประวัติศาสตร์Jonathan AC Brownระบุว่าในช่วงชีวิตของมูฮัมหมัด สหายบางคนมีความโน้มเอียงมากกว่าคนอื่นๆ ที่จะ "อุทิศตนอย่างเต็มที่ งดเว้นความศรัทธา และไตร่ตรองถึงความลึกลับของพระเจ้า" มากกว่าที่ศาสนาอิสลามกำหนด เช่นAbu Dharr al-Ghifari Hasan al-Basriซึ่งเป็นtabiถือเป็น "บุคคลผู้ก่อตั้ง" ใน "ศาสตร์แห่งการชำระล้างหัวใจ" ^[46]

ลัทธิซูฟีปรากฏขึ้นในช่วงต้นของประวัติศาสตร์อิสลาม^[6]ส่วนหนึ่งเป็นปฏิกิริยาต่อโลกียะของอาณาจักรอุมัยยัด ในยุคแรก (661–750) และส่วนใหญ่อยู่ภายใต้การปกครองของฮะซัน อัลบัศรี [ ^39]

ผู้ปฏิบัติศาสนกิจของลัทธิซูฟีถือว่าในช่วงเริ่มต้นของการพัฒนา ลัทธิซูฟีไม่ได้หมายถึงอะไรอื่นนอกจากการนำศาสนาอิสลามเข้ามาสู่ภายในเท่านั้น^[47]ตามมุมมองหนึ่ง ลัทธิซูฟีดำเนินมาโดยตรงจากอัลกุรอาน ซึ่งถูกอ่าน ท่องจำ และสัมผัสอย่างต่อเนื่อง ทั้งในเรื่องต้นกำเนิดและพัฒนาการ^[48]ผู้ปฏิบัติศาสนกิจคนอื่นๆ ถือว่าลัทธิซูฟีเป็นการเลียนแบบแนวทางของศาสดามูฮัมหมัดอย่างเคร่งครัด ซึ่งช่วยให้เชื่อมโยงใจกับพระเจ้าได้แข็งแกร่งขึ้น^[49]

การพัฒนาของลัทธิซูฟีในเวลาต่อมาเกิดจากผู้คน เช่นดาวูด ไทและบายาซิด บาสตามี^[50]ในช่วงแรก ลัทธิซูฟีเป็นที่รู้จักจากการยึดมั่นอย่างเคร่งครัดต่อซุนนะห์ตัวอย่างเช่น มีรายงานว่าบาสตามีปฏิเสธที่จะกินแตงโมเพราะเขาไม่พบหลักฐานใดๆ ที่ว่ามูฮัมหมัดเคยกินมัน^{[51] [52]}ตามคำบอกเล่าของนักลึกลับในยุคกลางตอนปลาย กวีเปอร์เซียจามี^[53] อับดุลลาห์ อิบน์ มูฮัมหมัด อิบน์ อัลฮานาฟียะห์ (เสียชีวิตประมาณ ค.ศ. 716) เป็นคนแรกที่ถูกเรียกว่า "ซูฟี" ^[33]คำนี้ยังมีความเชื่อมโยงอย่างแน่นแฟ้นกับคูฟาโดยนักวิชาการสามคนแรกๆ ที่ถูกเรียกด้วยคำนี้ ได้แก่ อบู ฮาชิม อัล-คูฟี^[54] จาบีร์ อิบน์ ฮัยยานและอับดัก อัล-ซูฟี^[55]บุคคลในเวลาต่อมาได้แก่ Hatim al-Attar จาก Basra และAl-Junayd al-Baghdadi [ ^55]บุคคลอื่นๆ เช่นAl-Harith al-MuhasibiและSari al-Saqatiไม่เป็นที่รู้จักในฐานะซูฟีในช่วงชีวิตของพวกเขา แต่ต่อมามีการระบุว่าเป็นเช่นนั้นเนื่องจากพวกเขามุ่งเน้นที่tazkiah (การชำระล้าง) ^[55]

ผลงานสำคัญในการเขียนมาจากUwais al-Qarani , Hasan จาก Basra , Harith al-Muhasibi , Abu Nasr as-SarrajและSaid ibn al- Musayyib ^[50] Ruwaymจากรุ่นที่สองของ Sufis ในกรุงแบกแดด ยังเป็นบุคคลที่มีอิทธิพลในยุคแรก ๆ^{[56] [57]}เช่นเดียวกับ Junayd แห่งแบกแดด; ผู้ประกอบวิชาชีพผู้นับถือศาสนาซูฟียุคแรกจำนวนหนึ่งเป็นสาวกของหนึ่งในสองคนนี้^[58]

ในประวัติศาสตร์ ซูฟีส่วนใหญ่มักจะเป็นสมาชิกของ "กลุ่ม" ที่เรียกว่าtariqa (พหูพจน์ṭuruq ) ซึ่งก็คือกลุ่มที่ก่อตั้งขึ้นโดยมี วาลีผู้ยิ่งใหญ่คอยสืบสานคำสอนของพวกเขา ต่อๆ กัน มาจนถึงศาสดาแห่งศาสนาอิสลามมูฮัมหมัด^[7]

ในประเพณีซูฟี การก่อตั้งคณะสงฆ์ไม่ได้ก่อให้เกิดสายอาจารย์และศิษย์ทันที มีตัวอย่างเพียงไม่กี่ตัวอย่างก่อนศตวรรษที่ 11 ของสายอาจารย์ที่สมบูรณ์ซึ่งย้อนกลับไปถึงศาสดามูฮัมหมัด อย่างไรก็ตาม ความสำคัญเชิงสัญลักษณ์ของสายอาจารย์เหล่านี้มีมากมาย: สายอาจารย์เหล่านี้ให้ช่องทางสู่อำนาจศักดิ์สิทธิ์ผ่านสายอาจารย์และศิษย์ สายอาจารย์และศิษย์เหล่านี้เองที่พลังทางจิตวิญญาณและพรถูกส่งต่อไปยังทั้งสาวกทั่วไปและสาวกพิเศษ^[59]

คำสั่งเหล่านี้ใช้สำหรับการประชุมทางจิตวิญญาณ ( มาจาลิส ) ในสถานที่พบปะที่เรียกว่าซอวิยาคานเกาะห์หรือเต็กเก^[60]

พวกเขาพยายามดิ้นรนเพื่อความสมบูรณ์แบบของการเคารพบูชา ดังที่มีรายละเอียดอยู่ในหะดีษ ที่ว่า: "การเคารพบูชาอั ลลอฮ์ซานคือการเคารพบูชาอัลลอฮ์ราวกับว่าคุณเห็นพระองค์ หากคุณไม่สามารถเห็นพระองค์ แน่นอนว่าพระองค์เห็นคุณ" ^[61]พวกซูฟีถือว่ามูฮัมหมัดเป็นอัลอินซาน อัลกามิลมนุษย์ผู้สมบูรณ์แบบที่เป็นตัวแทน ของ คุณลักษณะของความจริงแท้แน่นอน [ ^62]และมองว่าเขาเป็นแนวทางจิตวิญญาณขั้นสูงสุดของพวกเขา^[63]

คำสั่งซูฟีส่วนใหญ่สืบย้อนหลักคำสอนดั้งเดิมของพวกเขาจากมูฮัมหมัดผ่านอาลี อิบน์ อบีฏ อ ลิบ^[64]โดยมีข้อยกเว้นที่โดดเด่นคือ คำสั่ง นาคชบันดีซึ่งสืบย้อนหลักคำสอนดั้งเดิมของพวกเขาไปจนถึงมูฮัมหมัดผ่านอาบูบักร [ ^65]อย่างไรก็ตาม ไม่จำเป็นต้องเป็นสมาชิกตารีกาอย่างเป็นทางการ^[66]ในยุคกลาง ศาสนาซูฟีเกือบจะเท่าเทียมกับศาสนาอิสลามโดยทั่วไปและไม่จำกัดเฉพาะคำสั่งเฉพาะ^{[67] (หน้า 24)}

ลัทธิซูฟีมีประวัติศาสตร์อันยาวนานก่อนที่คำสอนของซูฟีจะถูกสถาปนาเป็นลัทธิบูชา ( tariqa , พหูพจน์tarîqât ) ในช่วงต้นยุคกลาง^[68]คำว่าtariqaใช้สำหรับโรงเรียนหรือลัทธิซูฟี หรือโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคำสอนลึกลับและการปฏิบัติทางจิตวิญญาณของลัทธิดังกล่าวโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อแสวงหาḥaqīqah (ความจริงสูงสุด) tariqa มีmurshid (ผู้ชี้ทาง) ซึ่งทำหน้าที่เป็นผู้นำหรือผู้อำนวยการทางจิตวิญญาณ สมาชิกหรือผู้ติดตามของ tariqa เรียกว่าmurīdīn (เอกพจน์murīd ) แปลว่า "ปรารถนา" กล่าวคือ "ปรารถนาความรู้ในการรู้จักพระเจ้าและรักพระเจ้า" ^[69]

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา คำสั่งของนิกายซูฟีได้รับอิทธิพลและนำไปใช้โดยขบวนการชีอะห์ต่างๆ โดยเฉพาะลัทธิอิสมาอิลซึ่งส่งผลให้ นิกาย ซาฟาวิยะห์เปลี่ยนจากอิสลามนิกายซุนนีไปเป็นนิกายชีอะห์ และลัทธิทเวลเวอริซึม ก็แพร่หลาย ไปทั่วอิหร่าน^[70]

ทาริกาที่โดดเด่น ได้แก่Ba 'Alawiyya , Badawiyya , Bektashi , Burhaniyya , Chishti , Khalwati , Kubrawiya , Madariyya , Mevlevi , Muridiyya , Naqshbandi , Nimatullahi , Qadiriyya , Qalandariyya , Rahmaniyya , Rifa'i , Safavid , Senussi , Shadhili , Suhrawardiyya , Tijaniyyah , UwaisiและZahabiyaสั่ง

ซูฟีซึ่งมีอยู่ในทั้งศาสนาอิสลามนิกายซุนนีและชีอะห์ ไม่ใช่ลัทธิที่แยกจากกันอย่างที่บางคนเข้าใจผิด แต่เป็นวิธีการเข้าถึงหรือวิธีการทำความเข้าใจศาสนา ซึ่งพยายามยกระดับการปฏิบัติศาสนาปกติไปสู่ ​​"ระดับที่เหนือกว่า" ผ่านการ "ปฏิบัติตาม ... หน้าที่ทางศาสนา [ที่บังคับ]" ในเวลาเดียวกัน^[6]และค้นหา "วิธีการที่จะเจาะรากผ่าน 'ประตูแคบ' ในจิตวิญญาณ ส่วนลึก ออกไปสู่อาณาเขตของวิญญาณ บริสุทธิ์ที่แห้งแล้งและไม่สามารถกักขังได้ ซึ่งเปิดออกสู่ความศักดิ์สิทธิ์" ^[25]การศึกษาวิชาการเกี่ยวกับซูฟียืนยันว่าซูฟีซึ่งเป็นประเพณีที่แยกจากศาสนาอิสลามโดยแยกจากสิ่งที่เรียกว่าอิสลามบริสุทธิ์มักเป็นผลผลิตของลัทธิตะวันออกตะวันตก และ นักบวชหัวรุนแรงในศาสนาอิสลามสมัยใหม่[ ^71]

เนื่องจากเป็นศาสตร์ลึกลับและเคร่งครัดในศาสนาอิสลาม จึงถือเป็นส่วนหนึ่งของคำสอนของศาสนาอิสลามที่เกี่ยวข้องกับการชำระล้างตัวตนภายใน โดยการเน้นที่แง่มุมทางจิตวิญญาณมากขึ้นของศาสนา ซูฟีจึงมุ่งมั่นที่จะได้รับประสบการณ์โดยตรงกับพระเจ้าโดยใช้ "ความสามารถทางสัญชาตญาณและอารมณ์" ซึ่งต้องได้รับการฝึกฝนให้ใช้^[68] ตัสอัฟถือเป็นศาสตร์แห่งจิตวิญญาณที่เป็นส่วนสำคัญของศาสนาอิสลามออร์โธดอกซ์มาโดยตลอด ในหนังสืออัลริซาลา อัลซาฟาดียะห์อิบนุ ตัยมียะห์กล่าวถึงซูฟีว่าเป็นผู้ที่ยึดมั่นในแนวทางของซุนนะห์และเป็นตัวแทนในคำสอนและงานเขียนของพวกเขา^{[ จำเป็นต้องอ้างอิง ]}

ความโน้มเอียงทางลัทธิซูฟีของอิบนุ ตัยมียะห์และความเคารพนับถือที่เขามีต่อนักบวชซูฟี เช่น^อับดุล กาดิร กิลานียังสามารถเห็นได้จากคำอธิบายเรื่องฟูตุฮ์ อัล-กายบ์ ที่มีความยาว 100 หน้าของเขา^{ซึ่งครอบคลุม}เพียง 5 บทเทศนาจากทั้งหมด 78 บทในหนังสือเล่มนี้ แต่แสดงให้เห็นว่าเขาถือว่าการตัเซาวุฟเป็นสิ่งจำเป็นในชีวิตของชุมชนอิสลาม

ในความเห็นของเขา อิบนุ ตัยมียะห์เน้นย้ำว่าอำนาจสูงสุดของชารีอะห์ก่อให้เกิดประเพณีที่สมเหตุสมผลที่สุดในตัเซาวัฟและเพื่อโต้แย้งประเด็นนี้ เขาก็ได้แสดงรายชื่อปรมาจารย์ยุคแรกๆ มากกว่าสิบสองท่าน รวมไปถึงเชค ในยุคเดียวกัน เช่นฮันบาลี เพื่อนร่วมอุดมการณ์ของเขา อัล-อันซารี อัล-ฮาราวี และอับดุลกาดิร และเชคของเชคคนหลังนี้คือ ฮัมหมัด อัล-ดับบัส ผู้เที่ยงธรรม ท่านกล่าวถึงเชคในยุคแรก (ชุยุค อัล-สะลัฟ) เช่นอัลฟุดัยล์ อิบน์ อิยาด , อิบราฮิ ม อิบน์ อัดฮัม , มารูฟ อัล-คาร์คี , ซีร์รี ซักตี , จูไนด์ แห่งแบกแดด และท่านอื่นๆ ในสมัยครูในยุคแรก รวมทั้งอับดุลกาดีร์ กิลานี , ฮัมมัด, อบู อัล-บายัน และท่านอื่นๆ ในสมัยอาจารย์ในยุคหลังด้วย — ว่าพวกเขาไม่อนุญาตให้ผู้ที่นับถือแนวทางซูฟีละทิ้งคำสั่งและข้อห้ามที่พระเจ้าทรงบัญญัติไว้^{[ จำเป็นต้องอ้างอิง ]}

อัลฆอซาลีบรรยายในอัล-มุนกิดห์ มิน อัล-ดะลาล :

ความผันผวนของชีวิต กิจการครอบครัว และข้อจำกัดทางการเงิน เข้ามาครอบงำชีวิตของฉัน และทำให้ฉันขาดความสันโดษอันแสนสุข อุปสรรคมากมายเข้ามาขัดขวางฉัน และทำให้ฉันมีเวลาเพียงเล็กน้อยในการแสวงหาสิ่งต่างๆ สถานการณ์นี้กินเวลานานถึงสิบปี แต่เมื่อใดก็ตามที่ฉันมีเวลาว่างและช่วงเวลาอันแสนสบาย ฉันจะหันไปพึ่งความโน้มเอียงตามธรรมชาติของตัวเอง ในช่วงหลายปีที่วุ่นวายเหล่านี้ ความลับของชีวิตอันน่าทึ่งและอธิบายไม่ได้มากมายถูกเปิดเผยต่อฉัน ฉันเชื่อมั่นว่ากลุ่มของออเลีย (นักพรตศักดิ์สิทธิ์) เป็นกลุ่มเดียวที่ซื่อสัตย์และเดินตามเส้นทางที่ถูกต้อง ประพฤติตนดีที่สุด และเหนือกว่าปราชญ์ทั้งหมดในด้านภูมิปัญญาและความเข้าใจ พวกเขาได้รับพฤติกรรมที่เปิดเผยหรือแอบแฝงทั้งหมดมาจากคำแนะนำอันแจ่มชัดของศาสดาผู้ศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งเป็นคำแนะนำเดียวที่คุ้มค่าแก่การแสวงหาและแสวงหา^[72]

ในศตวรรษที่ 11 ลัทธิซูฟี ซึ่งก่อนหน้านี้เป็นเพียงกระแส "บัญญัติ" น้อยกว่าในความศรัทธาในศาสนาอิสลาม เริ่มได้รับการ "จัดระเบียบและตกผลึก" เป็นระเบียบที่ยังคงดำเนินต่อไปจนถึงปัจจุบัน คำสั่งทั้งหมดนี้ก่อตั้งโดยนักวิชาการอิสลามคนสำคัญ และคำสั่งที่ใหญ่โตและแพร่หลายที่สุดบางคำสั่ง ได้แก่ ซูห์ราวาร์ดียา (หลังอบู อัล-นาจิบ ซูห์ราวาร์ดี [เสีย ชีวิต ค.ศ. 1168]), กอดิริยะห์ (หลังอับดุลกอดีร์ กิลานี [เสียชีวิต ค.ศ. 1166]), ริฟาอิยะห์ (หลัง อะห์เห ม็ด อัล-ริฟาอี [ เสียชีวิต ค.ศ. 1182]), คิชตียะฮ์ (หลังมอยนุดดิน ชิชตี [เสีย ชีวิต 1182] . 1236]), ชาดิลียะฮ์ (หลังอบุล ฮาซัน อัช-ชาดีลี [เสียชีวิต 1258]), ฮะมะดะนียะฮ์ (หลังซัยยิด อาลี ฮะมาดะนี [เสียชีวิต 1384]), นักชบันดิยะฮ์ (หลังบะฮาอุด-ดีน นักชแบนด์ บุคอรี [เสียชีวิต 1389]) ^[73]ตรงกันข้ามกับความเข้าใจที่นิยมในตะวันตก^[74]อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นผู้ก่อตั้งกลุ่มนิกายเหล่านี้หรือผู้ติดตามก็ไม่เคยคิดว่าตัวเองเป็นอะไรอื่นนอกจากมุสลิมซุนนีออร์โธดอกซ์^[74]และอันที่จริง กลุ่มนิกายเหล่านี้ทั้งหมดก็ผูกติดกับหนึ่งในสี่นิกายนิติศาสตร์ดั้งเดิมของนิกายซุนนี^[75]ดังนั้น กลุ่ม นิกายกาดิริยาจึงเป็นนิกายฮันบาลีโดยผู้ก่อตั้งคืออับดุล-กาดิร กิลานีซึ่งเป็นนักกฎหมายที่มีชื่อเสียง กลุ่มชิชติยะห์คือนิกายฮานา ฟี กลุ่ม ชาดิลียะฮ์ คือนิกายมาลิกีและกลุ่มนาคชบันดียะ ฮ์คือนิกาย ฮานาฟี^[76]ดังนั้น จึงเป็นเพราะมีหลักฐานพิสูจน์ทางประวัติศาสตร์แล้วว่า "ผู้ปกป้องความเชื่อดั้งเดิมของศาสนาอิสลามที่มีชื่อเสียงหลายคน เช่นอับดุล-กอดีร์ กิลานีฆาซาลีและสุลต่าน ศัลลาฮ์ อัด-ดิน ( ศอลาฮุดดีน ) ล้วนเกี่ยวข้องกับลัทธิซูฟี" ^[77]งานวิจัยยอดนิยมของนักเขียนเช่นอิดรีส ชาห์มักถูกนักวิชาการมองข้ามเสมอมา เนื่องจากแสดงให้เห็นภาพลวงๆ ที่ว่า "ลัทธิซูฟี" แตกต่างจาก "อิสลาม" ^{[78] [77] [79]}ไนล์ กรีน สังเกตว่าในยุคกลาง ลัทธิซูฟีก็คืออิสลามโดย ปริยาย ^{[67] (หน้า 24)}

ในประวัติศาสตร์ ศาสนาซูฟีกลายเป็น "ส่วนสำคัญอย่างยิ่งของศาสนาอิสลาม" และ "เป็นหนึ่งในแง่มุมที่แพร่หลายและมีอยู่ทั่วไปมากที่สุดของชีวิตมุสลิม" ในอารยธรรมอิสลามตั้งแต่ช่วงยุคกลางเป็นต้นมา^{[80] [ ต้องการแหล่งข้อมูลที่ดีกว่า ]} เมื่อเริ่มแทรกซึมเข้าไปในแทบทุกแง่มุมที่สำคัญของชีวิตอิสลามนิกายซุนนีในภูมิภาค ต่างๆตั้งแต่ประเทศอินเดียและอิรักไปจนถึงบอลข่านและเซเนกัล^{[81] [ ต้องการแหล่งข้อมูลที่ดีกว่า ]}

อารยธรรมอิสลามที่รุ่งเรืองขึ้นนั้นสอดคล้องกับการแพร่หลายของปรัชญาซูฟีในศาสนาอิสลาม การแพร่หลายของลัทธิซูฟีถือเป็นปัจจัยสำคัญในการแพร่กระจายของศาสนาอิสลาม และในการสร้างวัฒนธรรมอิสลามโดยสมบูรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแอฟริกา^[82]และเอเชียชนเผ่าเซนุสซี ใน ลิเบียและซูดานเป็นหนึ่งในผู้ยึดมั่นในลัทธิซูฟีอย่างเหนียวแน่น นักกวีและนักปรัชญาซูฟี เช่นโคจา อัคเมต ยาสซาวีรูมีและอัตตาร์แห่งนิชาปูร์ (ราว ค.ศ. 1145 – ราว ค.ศ. 1221) ได้ส่งเสริมการแพร่กระจายของวัฒนธรรมอิสลามในอานาโตเลียเอเชียกลางและเอเชียใต้เป็น อย่างมาก ^{[83] [84]}ลัทธิซูฟียังมีบทบาทในการสร้างและเผยแพร่วัฒนธรรมของโลกออตโตมัน^[85]และในการต่อต้านลัทธิจักรวรรดินิยมยุโรปในแอฟริกาเหนือและเอเชียใต้^[86]

ระหว่างศตวรรษที่ 13 ถึง 16 ลัทธิซูฟีก่อให้เกิดวัฒนธรรมทางปัญญาที่รุ่งเรืองไปทั่วโลกอิสลาม ซึ่งเป็น "ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา" ที่มีสิ่งประดิษฐ์ทางกายภาพหลงเหลืออยู่^{[ ต้องการอ้างอิง ]}ในสถานที่หลายแห่ง บุคคลหรือกลุ่มคนจะบริจาคเงินเพื่อบำรุงรักษาลอดจ์ (ซึ่งรู้จักกันในชื่อซาวิยาคานกะห์หรือเท็กเก้ ) เพื่อเป็นสถานที่พบปะของผู้ที่นับถือลัทธิซูฟี รวมถึงที่พักสำหรับผู้แสวงหาความรู้ที่พเนจร ระบบการบริจาคเงินแบบเดียวกันนี้ยังสามารถใช้จ่ายค่าอาคารหลายหลังได้ เช่น อาคารที่อยู่รอบๆมัสยิดสุไลมานิเยในอิสตันบูลซึ่งรวมถึงลอดจ์สำหรับผู้แสวงหาความรู้ลัทธิซูฟีโรงพยาบาลพร้อมห้องครัวที่ผู้แสวงหาความรู้เหล่านี้สามารถให้บริการคนยากจนและ/หรือทำพิธีเริ่มต้น ห้องสมุด และสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ไม่มีอาณาจักรสำคัญใดๆ ในอารยธรรมอิสลามที่ไม่ได้รับผลกระทบจากลัทธิซูฟีในช่วงเวลานี้^[89]

การต่อต้านครูสอนศาสนาซูฟีและคำสั่งจากกลุ่มอิสลามที่ยึดถือตามตัวอักษรและตามหลักกฎหมายนั้นมีอยู่ในหลายรูปแบบตลอดประวัติศาสตร์อิสลาม โดยรูปแบบดังกล่าวมีความรุนแรงเป็นพิเศษในศตวรรษที่ 18 เมื่อขบวนการวาฮาบีเกิดขึ้น[ 90 ^]

ในช่วงเปลี่ยนศตวรรษที่ 20 พิธีกรรมและหลักคำสอนของซูฟีก็ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างต่อเนื่องจากนักปฏิรูปอิสลามยุคใหม่ชาตินิยมเสรีนิยม และหลายทศวรรษต่อมา ขบวนการสังคมนิยมในโลกมุสลิม นิกายซูฟีถูกกล่าวหาว่าส่งเสริมความเชื่อโชคลางของคนทั่วไป ต่อต้านทัศนคติทางปัญญาสมัยใหม่ และขัดขวางการปฏิรูปที่ก้าวหน้า การโจมตีทางอุดมการณ์ต่อนิกายซูฟีได้รับการเสริมกำลังด้วยการปฏิรูปภาคเกษตรและการศึกษา รวมถึงรูปแบบใหม่ของการเก็บภาษี ซึ่งสถาปนาโดยรัฐบาลแห่งชาติที่เป็นตะวันตก ซึ่งทำลายรากฐานทางเศรษฐกิจของนิกายซูฟี ขอบเขตที่นิกายซูฟีเสื่อมถอยลงในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 20 แตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ แต่เมื่อถึงกลางศตวรรษ การคงอยู่ของนิกายและวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมของนิกายซูฟีดูคลุมเครือสำหรับผู้สังเกตการณ์หลายคน^{[91] [90]}

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะขัดต่อคำทำนายเหล่านี้ แต่ลัทธิซูฟีและลัทธิซูฟีก็ยังคงมีบทบาทสำคัญในโลกมุสลิม โดยขยายเข้าสู่ประเทศที่มีชาวมุสลิมเป็นชนกลุ่มน้อยด้วย ความสามารถในการแสดงอัตลักษณ์อิสลามแบบครอบคลุมพร้อมเน้นย้ำถึงความศรัทธาส่วนบุคคลและกลุ่มเล็กๆ มากขึ้น ทำให้ลัทธิซูฟีเหมาะสมอย่างยิ่งกับบริบทที่มีลักษณะความหลากหลายทางศาสนาและมุมมองทางโลก^[90]

ในโลกสมัยใหม่ การตีความแบบคลาสสิกของนิกายซุนนีซึ่งมองว่านิกายซูฟีเป็นมิติที่สำคัญของศาสนาอิสลามควบคู่ไปกับหลักนิติศาสตร์และเทววิทยาได้รับการเป็นตัวแทนโดยสถาบันต่างๆ เช่นมหาวิทยาลัยอัลอัซฮาร์ของอียิปต์และวิทยาลัยไซตูนา โดยที่อิหม่าม อัห์หมัด เอล-ฏั ยบ ผู้ยิ่งใหญ่ของนิกายซูฟีคนปัจจุบันได้ให้คำจำกัดความของ "นิกายซุนนี" เมื่อไม่นานนี้ว่าเป็นผู้ปฏิบัติตาม "หนึ่งในสี่นิกายแห่งความคิด [ทางกฎหมาย] ( ฮานา ฟี ชาฟิอีมาลิกีหรือฮันบาลี ) และ ... [ยังรวมถึง] นิกายซูฟีของอิหม่ามจูไนด์แห่งแบกแดดในหลักคำสอน มารยาท และการชำระล้าง [ทางจิตวิญญาณ]" ^[75]

คำสั่งของ Sufi ปัจจุบัน ได้แก่คำสั่ง Madariyya , Alians , คำสั่ง Bektashi , คำสั่ง Mevlevi , คำสั่ง Ba 'Alawiyya , คำสั่ง Chishti , Jerrahi , Naqshbandi , Mujaddidi, Ni'matullāhī , Qadiriyya , Qalandariyya , Sarwari Qadiriyya , Shadhiliyya , Suhrawardiyya , Saifiah (Naqshbandia) h) และอูไว ซี .

ความสัมพันธ์ระหว่างคำสั่งของสุฟีกับสังคมสมัยใหม่มักถูกกำหนดโดยความสัมพันธ์กับรัฐบาล^[92]

ตุรกี เปอร์เซีย และอนุทวีปอินเดีย ล้วนเป็นศูนย์กลางของสายและคำสั่งของซูฟีจำนวนมาก ชาวเบกตาชีมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับจานิ ซารีออตโตมัน และเป็นศูนย์กลางของ ประชากร อาเลวี จำนวนมากและส่วนใหญ่เป็นเสรีนิยมของตุรกี พวกเขาได้แพร่กระจายไปทางตะวันตกสู่ไซปรัส กรีซแอลเบเนีย บัลแกเรีย มาซิโดเนียเหนือ บอสเนีย และเฮอร์เซโกวีนาโคโซโวและล่าสุดไปยังสหรัฐอเมริกาผ่านแอลเบเนียซูฟีเป็นที่นิยมในประเทศในแอฟริกา เช่น อียิปต์ ตูนิเซีย แอลจีเรีย ซูดาน โมร็อกโก และเซเนกัลซึ่งถือเป็นการแสดงออกทางลึกลับของศาสนาอิสลาม^[93]ซูฟีเป็นประเพณีดั้งเดิมในโมร็อกโก แต่ได้รับการฟื้นฟูขึ้นใหม่พร้อมกับการฟื้นฟูซูฟีภายใต้ครูสอนจิตวิญญาณร่วมสมัย เช่นฮัมซา อัล กาดิรี อัล บูตชิชี มบัคเคเสนอว่าเหตุผลประการหนึ่งที่ซูฟีได้รับความนิยมในเซเนกัลก็เพราะว่าสามารถรองรับความเชื่อและประเพณีในท้องถิ่น ซึ่งมีแนวโน้มไปทางลึกลับ^[94]

ชีวิตของอับเดลกาเดอร์ เอ ล ดเจไซรี ปรมาจารย์ซูฟีแห่งแอลจีเรีย นั้นให้ข้อคิดในเรื่องนี้^{[95] ชีวิตของ} อามาดู บัมบาและเอล ฮัดจ อุมาร์ ทอลในแอฟริกาตะวันตกและชีค มานซูร์และอิหม่าม ชามิลในคอเคซัสก็น่าสนใจเช่นกันในศตวรรษที่ 20 ชาวมุสลิมบางคนเรียกศาสนาซูฟีว่าเป็นศาสนาที่งมงายซึ่งขัดขวางความสำเร็จของอิสลามในด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี^[96]

ชาวตะวันตกจำนวนหนึ่งได้เริ่มต้นเส้นทางของลัทธิซูฟีด้วยความสำเร็จในระดับต่างๆ หนึ่งในคนแรกที่กลับมายังยุโรปในฐานะตัวแทนอย่างเป็นทางการของลัทธิซูฟี และด้วยจุดประสงค์เฉพาะในการเผยแพร่ลัทธิซูฟีในยุโรปตะวันตก คืออีวาน อาเกลีซูฟีพเนจรชาวสวีเดนเรอเน เกอนอนนักวิชาการชาวฝรั่งเศส กลายเป็นซูฟีในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 และเป็นที่รู้จักในชื่อ ชีค อับดุล วาฮิด ยะห์ยา งานเขียนมากมายของเขาได้นิยามการปฏิบัติของลัทธิซูฟีว่าเป็นแก่นแท้ของศาสนาอิสลาม แต่ยังชี้ให้เห็นถึงความเป็นสากลของข้อความอีกด้วย นักจิตวิญญาณ เช่นจอร์จ กูร์จิเยฟ ฟ์ อาจปฏิบัติตามหลักคำสอนของลัทธิซูฟีตามที่ชาวมุสลิมนิกายออร์โธดอกซ์เข้าใจหรือไม่ก็ได้^[97]

นี่คือแผนภูมิเพื่ออธิบายลำดับสายทางจิตวิญญาณของนิกายซูฟีที่สำคัญและความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงกับศาสดาโมฮัมหมัด (แผนภูมินี้ไม่ได้รวมชื่อทั้งหมดในลำดับสาย แต่รวมเฉพาะชื่อของนักบุญซูฟีที่สำคัญเท่านั้น) ^[98]

ในขณะที่มุสลิมทุกคนเชื่อว่าพวกเขาอยู่ในเส้นทางสู่อัลลอฮ์และหวังว่าจะได้ใกล้ชิดกับพระเจ้าในสวรรค์ —หลังความตายและหลังวันพิพากษาครั้งสุดท้าย —พวกซูฟีก็เชื่อเช่นกันว่าเป็นไปได้ที่จะใกล้ชิดกับพระเจ้ามากขึ้นและยอมรับการมีอยู่ของพระเจ้าในชีวิตนี้ ได้อย่างเต็มที่ยิ่งขึ้น ^{[ จำเป็นต้องอ้างอิง ]} เป้าหมายหลักของพวกซูฟีทุกคนคือการแสวงหาความพอพระทัยของพระเจ้าโดยทำงานเพื่อ ฟื้นฟูสภาพดั้งเดิมของฟิตราห์ ^{ภายในตัวพวกเขาเอง [10]}

สำหรับพวกซูฟี กฎหมายภายนอกประกอบด้วยกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับการบูชา การทำธุรกรรม การแต่งงาน คำตัดสินทางกฎหมาย และกฎหมายอาญา ซึ่งมักเรียกกันโดยทั่วไปว่า " กอนัน " กฎหมายภายในของลัทธิซูฟีประกอบด้วยกฎเกณฑ์เกี่ยวกับการกลับใจจากบาป การชำระล้างคุณสมบัติที่น่ารังเกียจและลักษณะนิสัยที่ชั่วร้าย และการประดับประดาด้วยคุณธรรมและลักษณะนิสัยที่ดี^[99]

สำหรับพวกซูฟี การถ่ายทอดแสงศักดิ์สิทธิ์จากหัวใจของครูสู่หัวใจของนักเรียน แทนที่จะเป็นความรู้ทางโลก ซึ่งช่วยให้ผู้ชำนาญสามารถก้าวหน้าได้ นอกจากนี้ พวกเขายังเชื่ออีกว่าครูควรพยายามปฏิบัติตามกฎของพระเจ้า อย่างไม่มีข้อผิด พลาด^[100]

ตามคำกล่าวของMoojan Momen "หนึ่งในหลักคำสอนที่สำคัญที่สุดของลัทธิซูฟีคือแนวคิดของอัล-อินซาน อัล-กามิล ("มนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ") หลักคำสอนนี้ระบุว่าจะมี " กุฏบ์ " (ขั้วหรือแกนของจักรวาล) อยู่บนโลกเสมอ - มนุษย์ที่เป็นช่องทางที่สมบูรณ์แบบของพระคุณจากพระเจ้าสู่มนุษย์และอยู่ในสถานะของวิลายะห์ (ความศักดิ์สิทธิ์ อยู่ภายใต้การคุ้มครองของอัลลอฮ์) แนวคิดของกุฏบ์ของซูฟีมีความคล้ายคลึงกับแนวคิดของ ชี อะอิหม่าม^{[101] [102]}อย่างไรก็ตาม ความเชื่อนี้ทำให้ลัทธิซูฟี "ขัดแย้งโดยตรง" กับชีอะอิสลาม เนื่องจากทั้งกุฏบ์ (ซึ่งเป็นหัวหน้าของลัทธิซูฟีส่วนใหญ่) และอิหม่ามต่างก็ทำหน้าที่เป็น "ผู้จัดหาแนวทางจิตวิญญาณและพระคุณของอัลลอฮ์ให้กับมนุษยชาติ" คำปฏิญาณในการเชื่อฟังเชคหรือกุฏบ์ที่ซูฟีให้ไว้ถือว่าไม่เข้ากันกับการอุทิศตนต่อ อิหม่าม” ^[101]

ตัวอย่างเพิ่มเติม ผู้ที่มีแนวโน้มจะนับถือลัทธิเมฟเลวีจะได้รับคำสั่งให้รับใช้ในห้องครัวของสถานสงเคราะห์คนยากจนเป็นเวลา 1,001 วัน ก่อนที่จะได้รับการยอมรับให้เข้ารับการอบรมทางจิตวิญญาณ และต้องเข้ารับการปฏิบัติธรรมแบบสันโดษอีก 1,001 วัน เป็นเงื่อนไขเบื้องต้นในการรับการอบรมนั้นให้สำเร็จ^[103]

ครู บางคน โดยเฉพาะเมื่อต้องพูดต่อหน้าผู้ฟังทั่วไป หรือกลุ่มผสมระหว่างมุสลิมและไม่ใช่มุสลิม มักใช้คำอุปมา อุปมานิทัศน์และอุปมาอุปไมยเป็น จำนวนมาก ^{[104] แม้ว่าแนวทางการสอนจะแตกต่างกันไปในแต่ละนิกายซูฟี แต่โดยรวมแล้วลัทธิซูฟีจะเน้นที่ประสบการณ์ส่วนตัวโดยตรงเป็นหลัก และด้วยเหตุนี้ จึงมักถูกนำไปเปรียบเทียบกับ} ลัทธิลึกลับรูปแบบอื่นที่ไม่ใช่อิสลาม(เช่น ในหนังสือของเซย์เยด โฮสเซน นาสร )

ชาวซูฟีจำนวนมากเชื่อว่าการที่จะประสบความสำเร็จในระดับสูงสุดในศาสนาซูฟีนั้น มักต้องอาศัยศิษย์ที่อาศัยอยู่กับอาจารย์และรับใช้เป็นเวลานาน^[105]ตัวอย่างเช่น นิทานพื้นบ้านเกี่ยวกับBaha-ud-Din Naqshband Bukhariผู้ซึ่งมอบชื่อของตนให้กับ Naqshbandi Order เชื่อกันว่าเขารับใช้ครูคนแรกของเขาSayyid Muhammad Baba As-Samasiเป็นเวลา 20 ปี จนกระทั่ง as-Samasi เสียชีวิต กล่าวกันว่าเขารับใช้ครูคนอื่นๆ อีกหลายคนเป็นเวลานาน เขากล่าวกันว่าได้ช่วยเหลือสมาชิกที่ยากจนในชุมชนเป็นเวลาหลายปี และหลังจากนั้น อาจารย์ของเขาก็สั่งให้เขาดูแลสัตว์ ทำความสะอาดบาดแผล และช่วยเหลือพวกมัน^[106]

ความทะเยอทะยานของเขา [ของมูฮัมหมัด] มาก่อนความทะเยอทะยานอื่น ๆ ทั้งหมด การดำรงอยู่ของเขามาก่อนความว่างเปล่า และชื่อของเขามาก่อนปากกา เพราะว่าเขาดำรงอยู่ก่อนผู้คนทั้งหมด ไม่มีผู้ใดในขอบฟ้า เหนือขอบฟ้า หรือใต้ขอบฟ้า สง่างาม สูงส่ง มีความรู้ ยุติธรรม น่ากลัว หรือมีเมตตากรุณามากกว่าบุคคลที่เป็นหัวข้อของเรื่องนี้ เขาคือผู้นำของสิ่งมีชีวิตที่ถูกสร้างขึ้น ผู้ที่ "มีชื่ออันรุ่งโรจน์ว่าอะหมัด" — มานซูร อัลฮัลลัจ^[107]

การอุทิศตนต่อศาสดามูฮัมหมัดเป็นแนวทางปฏิบัติที่แข็งแกร่งที่สุดในศาสนาซูฟี^[108]ชาวซูฟีเคารพศาสดามูฮัมหมัดในฐานะบุคคลสำคัญแห่งความยิ่งใหญ่ทางจิตวิญญาณมาโดยตลอด กวีชาวซูฟีชื่อซาดี ชีราซีกล่าวว่า “ผู้ใดเลือกเส้นทางที่ขัดกับเส้นทางของศาสดาจะไม่มีวันไปถึงจุดหมาย โอ ซาดี อย่าคิดว่าเราสามารถปฏิบัติต่อเส้นทางนั้นด้วยความบริสุทธิ์ได้ เว้นแต่จะทำตามผู้ที่ได้รับเลือก” ^[109]รูมีกล่าวว่าการควบคุมตนเองและการละเว้นจากความปรารถนาทางโลกเป็นคุณสมบัติที่เขาได้รับผ่านการนำทางของศาสดามูฮัมหมัด รูมีกล่าวว่า “ฉัน ‘เย็บ’ ดวงตาทั้งสองข้างของฉันให้ปิดลงจาก [ความปรารถนา] ในโลกนี้และโลกหน้า – สิ่งนี้ฉันเรียนรู้มาจากศาสดามูฮัมหมัด” ^[110] อิบนุ อาราบีถือว่ามูฮัมหมัดเป็นมนุษย์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดและกล่าวว่า "ภูมิปัญญาของมูฮัมหมัดเป็นเอกลักษณ์ ( ฟาร์ดียาห์ ) เพราะเขาเป็นสิ่งมีชีวิตที่สมบูรณ์แบบที่สุดของเผ่าพันธุ์มนุษย์นี้ ด้วยเหตุนี้คำสั่งจึงเริ่มต้นกับเขาและถูกผนึกกับเขา เขาเป็นศาสดาในขณะที่อาดัมอยู่ระหว่างน้ำและดินเหนียว และโครงสร้างพื้นฐานของเขาคือตราประทับของศาสดา" ^[111] อัตตาร์แห่งนิชาปุระอ้างว่าเขาสรรเสริญมูฮัมหมัดในลักษณะที่ไม่เคยกระทำมาก่อนโดยกวีคนใดในหนังสือของเขาชื่อIlahi-nama [ ^112]ฟาริดุดดิน อัตตาร์กล่าวว่า "มูฮัมหมัดเป็นแบบอย่างของทั้งสองโลก เป็นผู้นำทางของลูกหลานของอาดัม เขาเป็นดวงอาทิตย์แห่งการสร้างสรรค์ ดวงจันทร์แห่งทรงกลมฟ้า ดวงตาที่มองเห็นทุกสิ่ง...สวรรค์ทั้งเจ็ดและสวนสวรรค์ทั้งแปดแห่งถูกสร้างขึ้นสำหรับเขา เขาเป็นทั้งดวงตาและแสงสว่างในแสงของดวงตาของเรา" ^[113 ] ในอดีต ซูฟีเน้นย้ำถึงความสำคัญของความสมบูรณ์แบบของมูฮัมหมัดและความสามารถในการไกล่เกลี่ย บุคลิกของมูฮัมหมัดเป็นและยังคงเป็นองค์ประกอบสำคัญและสำคัญของความเชื่อและการปฏิบัติของซูฟีมาโดยตลอด^[108]บันทึกว่าบายาซิด บาสตามีอุทิศตนต่อซุนนะห์ของมูฮัมหมัดมากจนปฏิเสธที่จะกินแตงโมเพราะเขาไม่สามารถยืนยันได้ว่ามูฮัมหมัดเคยกินแตงโม^[114]

ในศตวรรษที่ 13 กวีซูฟีจากอียิปต์Al-Busiriได้เขียนal-Kawākib ad-Durrīya fī Madḥ Khayr al-Barīya ('แสงสวรรค์ในการสรรเสริญสิ่งที่ดีที่สุดแห่งการสร้างสรรค์') ซึ่งมักเรียกกันว่าQaṣīdat al-Burda ('บทกวีแห่งเสื้อคลุม') ซึ่งเขาได้สรรเสริญศาสดามูฮัมหมัดอย่างกว้างขวาง^[115]บทกวีนี้ยังคงถูกอ่านและขับร้องอย่างแพร่หลายในกลุ่มซูฟีและมุสลิมฆราวาสทั่วโลก^[115]

ตามคำกล่าวของอิบนุ อาราบี ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาที่ดีที่สุดเนื่องมาจากมูฮัมหมัด^[62] อิบนุ อาราบีถือว่าตัวตนแรกที่ถือกำเนิดขึ้นคือความจริงหรือแก่นแท้ของมูฮัมหมัด ( อัล-ฮากีกอ อัล-มุฮัมมาดียะห์ ) อิบนุ อาราบีถือว่ามูฮัมหมัดเป็นมนุษย์ผู้ยิ่งใหญ่และเป็นเจ้านายของสิ่งมีชีวิตทั้งหมด ดังนั้น มูฮัมหมัดจึงเป็นแบบอย่าง หลัก ที่มนุษย์ควรใฝ่ฝันที่จะเลียนแบบ^[62]อิบนุ อาราบีเชื่อว่าคุณลักษณะและพระนามของพระเจ้าปรากฏอยู่ในโลกนี้ และการแสดงออกถึงคุณลักษณะและพระนามอันศักดิ์สิทธิ์เหล่านี้อย่างสมบูรณ์และสมบูรณ์แบบที่สุดปรากฏอยู่ในมูฮัมหมัด^[62]อิบนุ อาราบีเชื่อว่าคนๆ หนึ่งอาจเห็นพระเจ้าในกระจกของมูฮัมหมัด ซึ่งหมายความว่าคุณลักษณะอันศักดิ์สิทธิ์ของพระเจ้าปรากฏชัดผ่านมูฮัมหมัด^[62]อิบนุ อาราบียืนยันว่ามูฮัมหมัดเป็นหลักฐานที่ดีที่สุดของพระเจ้า และด้วยการรู้จักมูฮัมหมัด เราจะรู้จักพระเจ้า^[62]อิบนุ อาราบียังยืนกรานว่ามูฮัมหมัดเป็นเจ้านายของมนุษยชาติทั้งในโลกนี้และโลกหลังความตาย ในมุมมองนี้ อิสลามเป็นศาสนาที่ดีที่สุดเพราะมูฮัมหมัดคืออิสลาม^[62]

พวกซูฟีเชื่อว่าชารีอะห์ (หลักคำสอนภายนอก) ตารีกา ("คำสั่ง") และฮากีกา ("ความจริง") ล้วนพึ่งพาอาศัยกันและกัน^[116]พวกซูฟีจะนำผู้เชี่ยวชาญที่เรียกว่าซาลิกหรือ "ผู้เดินทาง" ไปในสูลุคหรือ "เส้นทาง" ของเขาผ่านสถานีต่างๆ ( มาคามาต ) จนกระทั่งเขาไปถึงเป้าหมายของเขา ซึ่งก็คือการเตาฮีด ที่สมบูรณ์แบบ ซึ่งเป็นคำสารภาพถึงการดำรงอยู่ว่าพระเจ้าเป็นหนึ่งเดียว^[117]อิบนุ อาราบีกล่าวว่า “เมื่อเราเห็นใครบางคนในชุมชนนี้ที่อ้างว่าสามารถนำผู้อื่นมาหาพระเจ้าได้ แต่กลับบกพร่องในกฎเพียงข้อเดียวของธรรมบัญญัติศักดิ์สิทธิ์ แม้ว่าเขาจะแสดงปาฏิหาริย์ที่ทำให้จิตใจสับสนก็ตาม โดยอ้างว่าข้อบกพร่องของเขาเป็นสิทธิพิเศษสำหรับเขา เราก็ไม่หันไปมองเขาด้วยซ้ำ เพราะคนเช่นนี้ไม่ใช่ชีค และเขาไม่ได้พูดความจริง เพราะไม่มีใครได้รับความไว้วางใจให้ดูแลความลับของอัลลอฮ์ผู้สูงสุด ยกเว้นผู้ที่รักษาบัญญัติของธรรมบัญญัติศักดิ์สิทธิ์ไว้ ( ญามิอ์ คารามัต อัล-เอาลิยาห์ )” ^{[118] [119]}

นอกจากนี้ ยังมีความเกี่ยวข้องกันว่า มาลิก หนึ่งในผู้ก่อตั้งโรงเรียนกฎหมายซุนนีทั้งสี่แห่ง เป็นผู้สนับสนุนอย่างแข็งขันในการผสมผสาน "วิทยาศาสตร์ภายใน" (' ilm al-bātin ) แห่งความรู้ลึกลับกับ "วิทยาศาสตร์ภายนอก" ของนิติศาสตร์^[120]ตัวอย่างเช่น นักกฎหมายและผู้พิพากษามาลิกผู้โด่งดังในศตวรรษที่ 12 ชื่อกาดิอิ ยาดซึ่งต่อมาได้รับการยกย่องเป็นนักบุญทั่วทั้งคาบสมุทรไอบีเรียได้เล่าถึงประเพณีที่ชายคนหนึ่งถามมาลิก "เกี่ยวกับบางสิ่งในวิทยาศาสตร์ภายใน" ซึ่งมาลิกตอบว่า "แท้จริงแล้วไม่มีใครรู้จักวิทยาศาสตร์ภายใน ยกเว้นผู้ที่รู้วิทยาศาสตร์ภายนอก! เมื่อเขารู้วิทยาศาสตร์ภายนอกและนำไปปฏิบัติ พระเจ้าจะทรงเปิดวิทยาศาสตร์ภายในให้เขา – และสิ่งนั้นจะไม่เกิดขึ้น ยกเว้นด้วยการเปิดใจของเขาและการตรัสรู้" ในประเพณีที่คล้ายคลึงกันอื่นๆ เล่ากันว่ามาลิกกล่าวว่า: "ผู้ใดที่ปฏิบัติตามลัทธิซูฟี ( tasawwuf ) โดยไม่เรียนรู้กฎหมายศักดิ์สิทธิ์นั้น จะทำให้ศรัทธาของเขา ( tazandaqa ) เสื่อมเสีย ในขณะที่ผู้ใดที่เรียนรู้กฎหมายศักดิ์สิทธิ์โดยไม่ปฏิบัติตามลัทธิซูฟี ก็จะทำให้ตนเองเสื่อมเสีย ( tafassaqa ) เฉพาะผู้ที่รวมทั้งสองเข้าด้วยกันเท่านั้นจึงจะพิสูจน์ความจริง ( tahaqqaqa )" ^[120]

ข้อความอัมมานซึ่งเป็นคำแถลงโดยละเอียดที่ออกโดยนักวิชาการอิสลามชั้นนำ 200 คนในปี 2005 ที่อัมมานได้ยอมรับอย่างเฉพาะเจาะจงถึงความถูกต้องของลัทธิซูฟีในฐานะส่วนหนึ่งของศาสนาอิสลาม คำแถลงนี้ได้รับการยอมรับจากผู้นำทางการเมืองและทางโลกของโลกอิสลามใน การประชุมสุดยอด องค์กรการประชุมอิสลามที่มักกะห์ในเดือนธันวาคม 2005 และจากการประชุมวิชาการอิสลามระดับนานาชาติอีก 6 แห่ง รวมถึงสถาบันฟิกห์อิสลามนานาชาติแห่งเมืองเจดดาห์ในเดือนกรกฎาคม 2006 คำจำกัดความของลัทธิซูฟีอาจแตกต่างกันอย่างมากในแต่ละประเพณี (สิ่งที่อาจหมายถึงคือการตักกีอะฮ์ ธรรมดา ซึ่งตรงกันข้ามกับการแสดงออกต่างๆ ของลัทธิซูฟีในโลกอิสลาม) ^[121]

วรรณกรรมของลัทธิซูฟีเน้นถึงเรื่องที่มีความเป็นอัตวิสัยสูงซึ่งต้านทานการสังเกตจากภายนอก เช่น สภาวะที่ละเอียดอ่อนของหัวใจ บ่อยครั้งที่สิ่งเหล่านี้ต้านทานการอ้างอิงหรือคำอธิบายโดยตรง ซึ่งส่งผลให้ผู้เขียนบทความซูฟีหลายฉบับหันไปใช้ภาษาเชิงเปรียบเทียบ ตัวอย่างเช่น บทกวีซูฟีจำนวนมากกล่าวถึงความมึนเมา ซึ่งศาสนาอิสลามห้ามไว้โดยชัดเจน การใช้ภาษาทางอ้อมและการมีอยู่ของการตีความโดยผู้ที่ไม่ได้รับการฝึกอบรมในศาสนาอิสลามหรือลัทธิซูฟี ทำให้เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับความถูกต้องของลัทธิซูฟีในฐานะส่วนหนึ่งของศาสนาอิสลาม นอกจากนี้ กลุ่มบางกลุ่มได้ถือเอาตนเองอยู่เหนือชารีอะห์และอภิปรายลัทธิซูฟีว่าเป็นวิธีการหลีกเลี่ยงกฎของศาสนาอิสลามเพื่อบรรลุความรอดโดยตรง ซึ่งนักวิชาการดั้งเดิมไม่เห็นด้วย

ด้วยเหตุผลเหล่านี้และเหตุผลอื่นๆ ความสัมพันธ์ระหว่างนักวิชาการอิสลามแบบดั้งเดิมกับลัทธิซูฟีจึงมีความซับซ้อน และความคิดเห็นของนักวิชาการเกี่ยวกับลัทธิซูฟีในศาสนาอิสลามก็ถือเป็นบรรทัดฐาน นักวิชาการบางคน เช่น อัล-ฆอซาลี ได้ช่วยเผยแพร่ลัทธิซูฟีในขณะที่นักวิชาการคนอื่นคัดค้านวิลเลียม ชิตทิคอธิบายตำแหน่งของลัทธิซูฟีและลัทธิซูฟีดังนี้:

กล่าวโดยย่อ นักวิชาการมุสลิมที่มุ่งเน้นพลังงานของตนไปที่การทำความเข้าใจแนวทางปฏิบัติทางบรรทัดฐานของร่างกาย มักจะถูกเรียกว่านักกฎหมาย และผู้ที่ยึดมั่นว่างานที่สำคัญที่สุดคือการฝึกฝนจิตใจให้บรรลุความเข้าใจที่ถูกต้อง มักจะถูกแบ่งออกเป็นสามสำนักหลัก ได้แก่ เทววิทยา ปรัชญา และซูฟี ซึ่งทำให้เรามีสาขาที่สามของการดำรงอยู่ของมนุษย์ นั่นคือ จิตวิญญาณ มุสลิมส่วนใหญ่ที่ทุ่มเทความพยายามอย่างเต็มที่ในการพัฒนามิติทางจิตวิญญาณของบุคคล มักจะถูกเรียกว่าซูฟี^[51]

ชาวเปอร์เซียมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและจัดระบบลัทธิลึกลับของอิสลาม หนึ่งในคนแรกๆ ที่ทำให้วิทยาศาสตร์เป็นทางการคือจูเนย์ดแห่งแบกแดด ซึ่งเป็น ชาวเปอร์เซียจากแบกแดด^[122]กวีซูฟีชาวเปอร์เซียผู้ยิ่งใหญ่คนอื่นๆ ได้แก่รูดากีรู มี อัตตา ร์นิซามีฮาเฟซ ซา ไน ชั มซ์ทาบริซีและจามี [ ^123]บทกวีที่มีชื่อเสียงซึ่งยังคงก้องกังวานไปทั่วโลกมุสลิม ได้แก่มัสนาวีของรูมีบัสตันของซาดีการประชุมของนกโดยอัตตาร์และดีวานของฮาเฟซ

คำว่านีโอซูฟีถูกสร้างขึ้นโดยฟาซลูร์ ราห์มานและนักวิชาการคนอื่นๆ ใช้เรียกกระแสการปฏิรูปในกลุ่มซูฟีในศตวรรษที่ 18 ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อขจัดองค์ประกอบที่เปี่ยมสุขและนิยมเทวนิยมของประเพณีซูฟีออกไป และยืนยันความสำคัญของกฎหมายอิสลามในฐานะพื้นฐานของจิตวิญญาณภายในและกิจกรรมเพื่อสังคม^{[17] [15]}ในช่วงหลังๆ นี้ นักวิชาการอย่างมาร์ก เซดจ์วิก ใช้คำนี้มากขึ้นเรื่อยๆ ในทางตรงกันข้าม เพื่อเรียกรูปแบบต่างๆ ของจิตวิญญาณที่ได้รับอิทธิพลจากซูฟีในโลกตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งขบวนการทางจิตวิญญาณที่ถอดความเชื่อทางศาสนาออก ซึ่งเน้นที่องค์ประกอบสากลของประเพณีซูฟีและลดความสำคัญของบริบทอิสลาม^{[15] [16]}

แนวทางปฏิบัติทางศรัทธาของพวกซูฟีมีความหลากหลาย ข้อกำหนดเบื้องต้นในการปฏิบัติ ได้แก่ การยึดมั่นในบรรทัดฐานของศาสนาอิสลามอย่างเคร่งครัด (การละหมาดตามพิธีกรรม 5 เวลาที่กำหนดไว้ในแต่ละวัน การถือศีลอดในเดือนรอมฎอน เป็นต้น) นอกจากนี้ ผู้แสวงหาควรยึดมั่นในแนวทางปฏิบัติที่เหนือศาสนาซึ่งเป็นที่รู้จักจากชีวิตของศาสดามูฮัมหมัด (เช่น "การละหมาดซุนนะฮฺ") ซึ่งสอดคล้องกับคำพูดที่เชื่อว่ามาจากพระเจ้าในหะดีษกุดซี ที่มีชื่อเสียงดังต่อไปนี้ :

คนรับใช้ของเราจะเข้าใกล้เราโดยผ่านสิ่งที่เรารักมากกว่าสิ่งที่เราได้บังคับให้เขาทำ คนรับใช้ของเราจะไม่เคยหยุดเข้าใกล้เราโดยผ่านงานที่เหนือกว่าจนกว่าเราจะรักเขา เมื่อนั้น เมื่อฉันรักเขา เราก็เป็นหูของเขาที่เขาได้ยิน เป็นตาของเขาที่เขาเห็น เป็นมือของเขาที่เขาคว้า และเท้าของเขาที่เขาเดิน^[124]

ผู้แสวงหายังต้องมีหลักคำสอนที่ถูกต้อง ( อากีดะฮ์ ) ^[125]และยึดถือหลักคำสอนนั้นอย่างแน่ชัด^[126]ผู้แสวงหายังต้องละทิ้งบาป ความรักในโลกนี้ ความรักในสังคมและชื่อเสียง การเชื่อฟังแรงกระตุ้นของซาตาน และการกระตุ้นจากตัวตนที่ต่ำต้อย (วิธีการในการชำระล้างจิตใจนี้ได้รับการอธิบายไว้ในหนังสือบางเล่ม แต่ต้องได้รับการกำหนดโดยละเอียดโดยปรมาจารย์ซูฟี) ผู้แสวงหายังต้องได้รับการฝึกฝนให้ป้องกันการทุจริตของการกระทำดีที่ได้มาจากความดีของเขาหรือเธอด้วยการเอาชนะกับดักของความโอ้อวด ความเย่อหยิ่ง ความเย่อหยิ่ง ความอิจฉาริษยา และความหวังอันยาวนาน (ซึ่งหมายถึงความหวังสำหรับชีวิตที่ยืนยาวเพื่อให้เราสามารถแก้ไขวิถีชีวิตของเราในภายหลัง แทนที่จะทำทันที ณ ที่นี้และตอนนี้)

แม้ว่าการปฏิบัติของลัทธิซูฟีจะน่าดึงดูดใจสำหรับบางคน แต่ก็ไม่ใช่หนทางในการแสวงหาความรู้ นักวิชาการด้านลัทธิซูฟีแบบดั้งเดิมยึดมั่นว่าความรู้เกี่ยวกับพระเจ้าไม่ใช่สภาวะทางจิตใจที่เกิดจากการควบคุมลมหายใจ ดังนั้น การปฏิบัติ "เทคนิค" จึงไม่ใช่สาเหตุ แต่เป็นโอกาสที่จะได้รับความรู้ (หากได้รับ) โดยต้องมีเงื่อนไขเบื้องต้นที่เหมาะสมและคำแนะนำที่เหมาะสมจากผู้เชี่ยวชาญในแนวทางนั้น นอกจากนี้ การเน้นย้ำถึงการปฏิบัติอาจทำให้มองข้ามข้อเท็จจริงที่สำคัญกว่านั้นไป นั่นคือ ผู้แสวงหาจะกลายเป็นบุคคลที่ล้มเหลว ไร้ซึ่งนิสัยใดๆ ผ่านการฝึกฝน (ตามคำพูดของอิหม่าม อัล-ฆอซาลี) ความสันโดษ ความเงียบ การนอนไม่หลับ และความหิวโหย^[127]

การ รำลึกถึงอัลลอฮ์ที่บัญญัติไว้ในคัมภีร์อัลกุรอานสำหรับมุสลิม ทุกคน ผ่านการกระทำเพื่ออุทิศตนโดยเฉพาะ เช่น การท่องชื่อพระเจ้า การวิงวอน และสุภาษิตจาก วรรณกรรม ฮาดิษและคัมภีร์อัลกุรอาน โดยทั่วไป การรำลึกถึงอัล ลอฮ์มีขอบเขตกว้างและความหมายหลากหลาย ^[128]ซึ่งรวมถึงการรำลึกถึงอัลลอฮ์ซึ่งเป็นกิจกรรมใดๆ ที่มุสลิมตระหนักถึงอัลลอฮ์ การรำลึกถึงอัลลอฮ์คือการฝึกฝนการตระหนักถึงการมีอยู่ของพระเจ้าและความรักหรือ "การแสวงหาสถานะแห่งการยำเกรงพระเจ้า" อัลกุรอานกล่าวถึงมูฮัมหมัดว่าเป็นศูนย์รวมของการรำลึก ถึงอัลลอฮ์ (65:10–11) การรำลึกถึงอัล ลอฮ์บางประเภทถูกกำหนดไว้สำหรับมุสลิมทุกคนและไม่จำเป็นต้องเริ่มต้นซูฟีหรือคำสั่งจากอาจารย์ซูฟี เนื่องจากถือว่าเป็นสิ่งที่ดีสำหรับผู้แสวงหาทุกคนภายใต้สถานการณ์ทุกสถานการณ์ ^[129]

พิธีกรรม การบูชาอาจแตกต่างกันเล็กน้อยในแต่ละนิกาย นิกายซูฟีบางนิกาย^[130]มีส่วนร่วมในพิธีกรรมการบูชา แบบพิธีกรรม หรือที่เรียก ว่าเซมา ซึ่งรวมถึงการบูชาในรูปแบบต่างๆ เช่นการท่องบทสวดการร้องเพลง (ที่รู้จักกันดีที่สุดคือ ดนตรี กาวาลีของอนุทวีปอินเดีย) ดนตรีบรรเลงการเต้นรำ (ที่มีชื่อเสียงที่สุดคือการหมุนตัวแบบซูฟีของนิกายเมฟเลวี ) การจุดธูปการทำสมาธิ การเสพสุขและการสะกดจิต^[131]

คำสั่งของซูฟีบางคำสั่งเน้นย้ำและพึ่งพาการซิคร์ อย่างมาก การปฏิบัติซิคร์ นี้ เรียกว่าซิคร์-เอ-คุลบ์ (การอ้อนวอนต่ออัลลอฮ์ภายในจังหวะการเต้นของหัวใจ) แนวคิดพื้นฐานของการปฏิบัตินี้คือการจินตนาการถึงอัลลอฮ์ที่จารึกไว้ในหัวใจของศิษย์^[132]

การปฏิบัติมุราคาบาสามารถเปรียบเทียบได้กับการปฏิบัติสมาธิที่ได้รับการยืนยันในชุมชนศาสนาหลายแห่ง^[133]แม้จะมีความแตกต่างกัน แต่คำอธิบายหนึ่งของการปฏิบัติภายในสาย Naqshbandi มีดังนี้:

เขาต้องรวบรวมประสาทสัมผัสทั้งหมดของเขาไว้ในสมาธิ และตัดขาดตัวเองจากความกังวลและความคิดทั้งหมดที่เข้ามาครอบงำหัวใจ และด้วยวิธีนี้ เขาต้องหันจิตสำนึกทั้งหมดของเขาไปยังพระผู้เป็นเจ้าผู้สูงสุด โดยกล่าวสามครั้งว่า “ Ilahî anta maqsûdî wa-ridâka matlûbî — พระเจ้าของฉัน พระองค์คือเป้าหมายของฉัน และความพอพระทัยของพระองค์คือสิ่งที่ฉันต้องการ” จากนั้น เขาจะนำพระนามของแก่นสาร—อัลลอฮ์—เข้าสู่หัวใจของเขา และในขณะที่พระนามนั้นไหลเวียนผ่านหัวใจของเขา เขาจะยังคงใส่ใจกับความหมายของพระนามนั้น ซึ่งก็คือ “แก่นสารที่ไม่มีรูปร่างเหมือน” ผู้แสวงหายังคงตระหนักว่าพระองค์ทรงอยู่ ทรงเฝ้าระวัง ครอบคลุมทุกสิ่ง ซึ่งเป็นตัวอย่างของความหมายของคำพูดของเขา (ขอพระเจ้าอวยพรเขาและประทานความสงบสุขแก่เขา): “จงเคารพบูชาพระเจ้าราวกับว่าคุณเห็นพระองค์ เพราะถ้าคุณไม่เห็นพระองค์ พระองค์ก็เห็นคุณ” และในทำนองเดียวกันประเพณีของผู้เผยพระวจนะ: "ระดับศรัทธาที่โปรดปรานที่สุดคือการรู้ว่าพระเจ้าทรงเป็นพยานต่อคุณไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ใด" ^[134]

การหมุนตัวแบบซูฟี (หรือการหมุนตัวแบบซูฟี) เป็นรูปแบบหนึ่งของSamaหรือการทำสมาธิ แบบเคลื่อนไหวร่างกาย ซึ่งถือกำเนิดขึ้นในหมู่ซูฟีบางกลุ่ม และฝึกฝนโดยนัก เดอร์ วิชแห่งลัทธิเมฟเลวี ของลัทธิซูฟี เป็นการเต้นรำตามธรรมเนียมที่แสดงภายในเซมาซึ่งนักเดอร์วิช (เรียกอีกอย่างว่าเซมาเซนจากภาษาเปอร์เซีย سماعزن ) ตั้งเป้าหมายที่จะเข้าถึงแหล่งกำเนิดของความสมบูรณ์แบบทั้งหมดหรือเคมัลโดยแสวงหาสิ่งนี้ผ่านการละทิ้งนาฟอัตตาหรือความปรารถนาส่วนตัวของตนเอง โดยการฟังเพลง จดจ่ออยู่กับพระเจ้าและหมุนร่างกายเป็นวงกลมซ้ำๆ ซึ่งถือเป็นการเลียนแบบสัญลักษณ์ของดาวเคราะห์ในระบบสุริยะที่โคจรรอบดวงอาทิตย์^[135]

ตามที่ผู้ปฏิบัติธรรมเมฟเลวีอธิบายไว้: ^[136]

ในสัญลักษณ์ของพิธีกรรมเซมา หมวกขนอูฐของผู้ทำพิธีเซมาเซน (sikke) เป็นตัวแทนของหลุมศพของอัตตา กระโปรงสีขาวกว้างๆ ของเขา ( tennure ) เป็นตัวแทนของผ้าห่อศพของอัตตา เมื่อเขาถอดเสื้อคลุมสีดำ ( hırka ) ออก เขาก็เกิดใหม่ทางจิตวิญญาณสู่ความจริง ในช่วงเริ่มต้นของพิธีเซมา โดยการยกแขนไขว้กัน ผู้ทำพิธีเซมาเซนดูเหมือนจะเป็นตัวแทนของหมายเลขหนึ่ง ซึ่งเป็นพยานถึงความเป็นหนึ่งเดียวของพระเจ้า ขณะที่หมุนแขนของเขา เขาก็เปิดออก แขนขวาของเขาชี้ขึ้นสู่ท้องฟ้า พร้อมที่จะรับความเมตตากรุณาของพระเจ้า มือซ้ายของเขาซึ่งจ้องมองอยู่ หันไปยังพื้นดิน ผู้ทำพิธีเซมาเซนถ่ายทอดของขวัญทางจิตวิญญาณของพระเจ้าไปยังผู้ที่กำลังเห็นพิธีเซมา ผู้ทำพิธีเซมาเซนหมุนจากขวาไปซ้ายรอบหัวใจ พิธีเซมาเซนโอบกอดมนุษยชาติทั้งหมดด้วยความรัก มนุษย์ถูกสร้างขึ้นด้วยความรักเพื่อที่จะรัก เมฟลานา ญะลาลุดดิน รูมี กล่าวว่า “ความรักทั้งหมดเป็นสะพานเชื่อมไปสู่ความรักอันศักดิ์สิทธิ์ แต่ผู้ที่ไม่เคยสัมผัสถึงความรักนั้นก็จะไม่รู้!”

ทัศนะแบบดั้งเดิมของนิกายซุนนีซูฟีออร์โธดอกซ์ส่วนใหญ่ เช่นกาดิริยาและชิสตีรวมถึง นักวิชาการ มุสลิมซุนนีโดยทั่วไปก็คือ การเต้นรำด้วยเจตนาขณะละหมาดหรือขณะฟังเซมาเป็นสิ่งต้องห้าม^{[137] [138] [139] [140]}

เครื่องดนตรี (ยกเว้นDaf ) ถือเป็นสิ่งต้องห้ามตามนิกายซุนนีออร์โธดอกซ์ทั้งสี่นิกาย^{[137] [141] [142] [143] [144]}และตารีกาสซูฟีออร์โธดอกซ์มากขึ้นก็ยังคงห้ามใช้เครื่องดนตรีเช่นกัน ตลอดประวัติศาสตร์ นักบุญซูฟีส่วนใหญ่เน้นย้ำว่าห้ามใช้เครื่องดนตรี^{[137] [145] [146]}อย่างไรก็ตาม นักบุญซูฟีบางคนอนุญาตและสนับสนุนการใช้เครื่องดนตรี ในขณะที่ยังคงยืนกรานว่าไม่ควรนำเครื่องดนตรีและเสียงผู้หญิงเข้ามาใช้ แม้ว่าสิ่งเหล่านี้จะเป็นเรื่องปกติในปัจจุบันก็ตาม^{[137] [145]}

ตัวอย่างเช่น เดิมที Qawwaliเป็นรูปแบบหนึ่งของการร้องเพลงสวดภาวนาแบบซูฟีที่นิยมในอนุทวีปอินเดียและปัจจุบันมักจะร้องตามในดาร์กาห์ กล่าวกันว่า นักบุญซูฟี อามีร์ คูสเราได้ผสมผสานรูปแบบการร้องเพลงแบบคลาสสิกของเปอร์เซีย ตุรกีอาหรับ และอินเดียเพื่อสร้างแนวเพลงนี้ขึ้นในศตวรรษที่ 13 เพลงต่างๆ ถูกจำแนกประเภทเป็นฮัมด์นาอัต มานกาบัตมาร์เซียหรือกาซัลเป็นต้น

ปัจจุบันเพลงจะมีความยาวประมาณ 15 ถึง 30 นาที โดยนักร้องกลุ่มหนึ่งจะบรรเลงดนตรี และใช้ เครื่องดนตรี เช่น ฮาร์โมเนียมตับลาและโดลักนูสรัต ฟาเตห์ อาลี ข่าน ปรมาจารย์ด้านการร้องเพลงชาวปากีสถาน ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ทำให้เพลงกาวาลี เป็นที่นิยมไป ทั่วโลก^[147]

วาลี ( อาหรับ : ولي , พหูพจน์ʾawliyāʾ أولياء ) เป็นคำภาษาอาหรับที่มีความหมายตามตัวอักษร ได้แก่ "ผู้ดูแล" "ผู้ปกป้อง" "ผู้ช่วยเหลือ" และ "เพื่อน" ^[148]ในภาษาพื้นเมือง ชาวมุสลิมมักใช้คำนี้เพื่อบ่งชี้ถึงนักบุญ ในศาสนาอิสลาม หรืออาจเรียกอีกอย่างว่า "เพื่อนของพระเจ้า" ตามความหมายที่แท้จริงมากกว่า^{[149] [150] [151]}ในความเข้าใจดั้งเดิมของศาสนาอิสลามเกี่ยวกับนักบุญนักบุญจะถูกพรรณนาว่าเป็นบุคคลที่ "ได้รับความโปรดปรานจากพระเจ้า [เป็นพิเศษ] ... [และ] ความศักดิ์สิทธิ์" และเป็นผู้ "ได้รับเลือกจากพระเจ้าโดยเฉพาะและได้รับพรอันพิเศษ เช่น ความสามารถในการทำปาฏิหาริย์ " ^[152]หลักคำสอนเรื่องนักบุญได้รับการประกาศโดยนักวิชาการอิสลามตั้งแต่ช่วงแรกของประวัติศาสตร์มุสลิม^{[153] [154] [6] [155]}และนักคิดมุสลิมยุคแรกได้ตีความโองการบางโองการในคัมภีร์กุรอานและฮะดีษ บาง บทว่าเป็น "หลักฐานเอกสาร" ^[6] ที่บ่งชี้ ถึงการมีอยู่ของนักบุญ

เนื่องจากบันทึกนักบุญของชาวมุสลิมชุดแรกถูกเขียนขึ้นในช่วงที่ลัทธิซูฟีเริ่มขยายตัวอย่างรวดเร็ว บุคคลสำคัญหลายคนซึ่งต่อมาได้รับการยกย่องให้เป็นนักบุญที่สำคัญในศาสนาอิสลามนิกายซุนนีคือบรรดานักพรตซูฟียุคแรกๆ เช่นฮะซันแห่งบัสรา (เสียชีวิตในปี 728), ฟาร์กาด ซาบา กี (เสียชีวิตในปี 729), ดาวูด ไท (เสียชีวิตในปี 777-81) , รายา อัล-อาดาวียะห์ (เสียชีวิตในปี 801), มารุฟ คาร์กี (เสียชีวิตในปี 815) และจูไนด์แห่งแบกแดด (เสียชีวิตในปี 910)ตั้งแต่ศตวรรษที่ 12 ถึงศตวรรษที่ 14 "การเคารพนักบุญโดยทั่วไปทั้งในหมู่ประชาชนและผู้ปกครองสูงสุดได้มาถึงรูปแบบสุดท้ายด้วยการจัดตั้งลัทธิซูฟี ... เป็นกลุ่มหรือคณะภราดรภาพ" ^[156]ในการแสดงออกทั่วไปเกี่ยวกับความศรัทธาในศาสนาอิสลามในช่วงนี้ นักบุญถูกเข้าใจว่าเป็น "นักคิดที่มีสภาพจิตวิญญาณที่สมบูรณ์แบบ ... [พบ] การแสดงออกที่ถาวรในคำสอนที่มอบให้แก่สาวกของเขา" ^[156]

ในศาสนาซูฟีซึ่งเป็นที่นิยม (กล่าวคือ การปฏิบัติทางจิตวิญญาณที่แพร่หลายในวัฒนธรรมโลกผ่านอิทธิพลของศาสนาซูฟี) การปฏิบัติทั่วไปอย่างหนึ่งคือการไปเยี่ยมเยียนหรือแสวงบุญที่สุสานของนักบุญ นักปราชญ์ที่มีชื่อเสียง และบุคคลผู้ชอบธรรม นี่เป็นการปฏิบัติทั่วไปโดยเฉพาะในเอเชียใต้ ซึ่งสุสานที่มีชื่อเสียงได้แก่ นักบุญ เช่นSayyid Ali HamadaniในKulobประเทศทาจิกิสถาน; Afāq Khojaใกล้Kashgarประเทศจีน; Lal Shahbaz QalandarในSindh ; Ali HujwariในLahoreประเทศปากีสถาน; Bahauddin ZakariyaในMultanประเทศปากีสถาน; Moinuddin ChishtiในAjmerประเทศอินเดีย; Nizamuddin Auliyaในเดลี ประเทศ อินเดีย; และShah JalalในSylhetประเทศบังกลาเทศ

ในทำนองเดียวกัน ในเมืองเฟซประเทศโมร็อกโก จุดหมายปลายทางยอดนิยมสำหรับการเยี่ยมเยียนผู้เคร่งครัดเช่นนี้คือZaouia Moulay Idriss IIและการเยี่ยมเยียนทุกปีเพื่อดูชีคคนปัจจุบันของ Qadiri Boutchichi Tariqah , Sheikh Sidi Hamza al Qadiri al Boutchichi เพื่อเฉลิมฉลองMawlid (ซึ่งโดยปกติจะเป็น ถ่ายทอดสดทางสถานีโทรทัศน์แห่งชาติโมร็อกโก) ^{[157] [158]}การกระทำนี้ทำให้เกิดเสียงประณามโดยเฉพาะจากกลุ่มซาลาฟี

ในลัทธิลึกลับของศาสนาอิสลามคาราแมต ( อาหรับ : کرامات karāmātพหูพจน์ของکرامة karāmahแปลว่าความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความมีจิตใจสูงส่ง^{[159] ) หมายถึงสิ่งมหัศจรรย์เหนือธรรมชาติที่} นักบุญมุสลิม แสดงออกมา ในคำศัพท์ทางเทคนิคของศาสตร์ทางศาสนาอิสลาม รูปแบบเอกพจน์คือคารามา (karama)มีความหมายคล้ายกับคาริสม์ซึ่งเป็นความโปรดปรานหรือของขวัญทางจิตวิญญาณที่พระเจ้าประทานให้โดยเสรี^[160]สิ่งมหัศจรรย์ที่นักบุญอิสลามกล่าวถึงได้แก่ การกระทำทางกายที่เหนือธรรมชาติ การทำนายอนาคต และ "การตีความความลับของหัวใจ" ^[160]ในประวัติศาสตร์ "ความเชื่อในปาฏิหาริย์ของนักบุญ ( karāmāt al-awliyāʾแปลว่า 'สิ่งมหัศจรรย์ของมิตร [ของพระเจ้า]')" ถือเป็น "ข้อกำหนดในศาสนาอิสลามนิกายซุนนี" ^[161]

ดาร์กาห์ ( เปอร์เซีย : درگاه dargâhหรือ درگه dargahในภาษาปัญจาบและอูรดู ) คือศาลเจ้าที่สร้างขึ้นบนหลุมศพของบุคคลทางศาสนาที่เคารพนับถือ ซึ่งมักจะเป็นนักบุญหรือดาร์วิช ของซูฟี ชาวซูฟีมักจะไปเยี่ยมศาลเจ้าเพื่อทำการซิยารัตซึ่งเป็นคำที่เกี่ยวข้องกับการเยี่ยมเยือนและแสวงบุญทางศาสนาดาร์กาห์มักจะเกี่ยวข้องกับการรับประทานอาหารและห้องประชุมของซูฟี และโฮสเทลที่เรียกว่าคานคาห์หรือโฮสพิส โดยปกติจะมีมัสยิด ห้องประชุม โรงเรียนศาสนาอิสลาม ( มัดรัสซะห์ ) บ้านพักสำหรับครูหรือผู้ดูแล โรงพยาบาล และอาคารอื่นๆ เพื่อวัตถุประสงค์ของชุมชน

นักวิชาการอิสลามแบบดั้งเดิมได้ยอมรับสาขาหลักสองสาขาภายในแนวทางปฏิบัติของศาสนาซูฟี และใช้สิ่งนี้เป็นกุญแจสำคัญในการแยกแยะแนวทางของปรมาจารย์และสายการศรัทธาที่แตกต่างกัน^[162]

ในทางหนึ่ง มีลำดับจากสัญลักษณ์ไปยังผู้บ่งชี้ (หรือจากศิลปะไปยังช่างฝีมือ) ในสาขานี้ ผู้แสวงหาเริ่มต้นด้วยการชำระล้างตัวตนที่ต่ำกว่าจากอิทธิพลที่เสื่อมทรามทุกอย่างที่ขวางทางการรับรู้การสร้างสรรค์ทั้งหมดว่าเป็นผลงานของพระเจ้า เป็นการเปิดเผยตัวตนหรือการสำแดงพระองค์ของพระเจ้า[ 163 ^]นี่คือแนวทางของอิหม่าม อัล-ฆอซาลีและของคำสั่งซูฟีส่วนใหญ่

ในทางกลับกัน มีลำดับจากผู้บ่งชี้ไปยังสัญลักษณ์ของเขา จากช่างฝีมือไปยังผลงานของเขา ในสาขานี้ ผู้แสวงหาจะสัมผัสได้ถึงแรงดึงดูดจากพระเจ้า ( jadhba ) และสามารถเข้าสู่ลำดับนั้นได้ด้วยการมองแวบหนึ่งของจุดสิ้นสุดของลำดับนั้น ซึ่งเป็นการรับรู้โดยตรงถึงการมีอยู่ของพระเจ้าที่ความพยายามทางจิตวิญญาณทั้งหมดมุ่งไปที่ สิ่งนี้ไม่ได้แทนที่ความพยายามในการชำระล้างหัวใจ เช่นเดียวกับในสาขาอื่น มันเพียงแค่มาจากจุดเข้าสู่เส้นทางที่แตกต่างกัน นี่คือแนวทางของปรมาจารย์ของคำสั่ง Naqshbandi และ Shadhili เป็นหลัก ^[164]

นักวิชาการร่วมสมัยอาจเห็นสาขาที่สามเช่นกัน ซึ่งมาจากนักวิชาการออตโตมัน ผู้ล่วงลับ ซาอิด นูร์ซีและอธิบายไว้ในคำอธิบายอัลกุรอานอันกว้างขวางของเขาที่เรียกว่าริซาเล-อี นูร์แนวทางนี้เกี่ยวข้องกับการยึดมั่นอย่างเคร่งครัดต่อแนวทางของมูฮัมหมัด โดยเข้าใจว่าแนวทางนี้หรือซุนนะห์เสนอความศรัทธาทางจิตวิญญาณที่สมบูรณ์เพียงพอสำหรับผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงปรมาจารย์แห่งแนวทางซูฟีได้^[165]

ลัทธิซูฟีมีส่วนสนับสนุนอย่างมากในการอธิบายมุมมองทางทฤษฎีในสาขาต่างๆ ของความพยายามทางปัญญา ตัวอย่างเช่น หลักคำสอนเรื่อง "ศูนย์กลางที่ละเอียดอ่อน" หรือศูนย์กลางของการรับรู้ที่ละเอียดอ่อน (เรียกว่าLataif-e-sitta ) กล่าวถึงเรื่องการตื่นรู้ของสัญชาตญาณทางจิตวิญญาณ^[166]โดยทั่วไป ศูนย์กลางที่ละเอียดอ่อนเหล่านี้หรือlatâ'if ถือเป็นความสามารถที่ต้องได้รับการชำระล้างตามลำดับเพื่อให้การเดินทางของผู้แสวงหาบรรลุผลสำเร็จ Muhammad Emin Erได้ตีพิมพ์บทสรุปที่กระชับและมีประโยชน์ของระบบนี้จากผู้รู้จริงที่ยังมีชีวิตอยู่ของประเพณีนี้^[162]

จิตวิทยาของลัทธิซูฟีมีอิทธิพลต่อความคิดหลายด้านทั้งภายในและภายนอกศาสนาอิสลาม โดยอาศัยแนวคิดสามประการเป็นหลักจาฟาร์ อัล-ซาดิก (ซึ่งเป็นทั้งอิหม่ามใน นิกาย ชีอะห์และนักวิชาการที่ได้รับการยกย่องและเป็นผู้เชื่อมโยงห่วงโซ่ของการถ่ายทอดของลัทธิซูฟีในนิกายอิสลามทั้งหมด) เชื่อว่ามนุษย์ถูกครอบงำโดยตัวตนที่ต่ำกว่าที่เรียกว่านัฟส์ (ตัวตน อัตตา บุคคล) คณะของสัญชาตญาณทางจิตวิญญาณที่เรียกว่ากัลบ์ (หัวใจ) และรูห์ (วิญญาณ) สิ่งเหล่านี้โต้ตอบกันในรูปแบบต่างๆ ก่อให้เกิดรูปแบบทางจิตวิญญาณของผู้เผด็จการ (ถูกครอบงำโดยนัฟส์ ) บุคคลแห่งศรัทธาและความพอประมาณ (ถูกครอบงำโดยหัวใจทางจิตวิญญาณ) และบุคคลที่สูญเสียความรักต่อพระเจ้า (ถูกครอบงำโดยรูห์ ) ^[167]

โรเบิร์ต เฟรเกอร์อาจารย์สอนศาสนาซูฟีที่ได้รับอนุญาตจาก กลุ่ม คัลวาตี เจอราฮี เป็นผู้ที่น่าสังเกตเกี่ยวกับการแพร่กระจายของจิตวิทยาซูฟีในตะวันตกเฟรเกอร์เป็นนักจิตวิทยาที่ผ่านการฝึกอบรม เกิดในสหรัฐอเมริกา และเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลามระหว่างที่ปฏิบัติตามศาสนาซูฟี และเขียนบทความเกี่ยวกับศาสนาซูฟีและจิตวิทยาไว้มากมาย^{[168] [ ไม่จำเป็นต้องมีแหล่งข้อมูลหลัก ]}

จักรวาลวิทยาของสุฟีและอภิปรัชญาของสุฟียังเป็นสาขาของความสำเร็จทางปัญญาที่น่าสังเกตอีกด้วย^[169]

การเปิดเผย : เป็นแสงสว่างที่ส่องมายังผู้ที่เดินบนเส้นทางแห่งการแสวงหาพระเจ้า พระองค์ทรงเปิดเผยม่านแห่งความรู้สึกแก่พวกเขา และทรงขจัดสาเหตุของสสารออกจากพวกเขาอันเป็นผลจากความดิ้นรน ความสันโดษ และการรำลึกถึงที่พวกเขากระทำ

อัต-ตะฮัลลิ อัต-ตะฮัลลิ อัต- ตะจัลลิหมายถึง การชำระล้างและชำระล้างจิตใจของผู้ปรารถนาทั้งภายในและภายนอกจากศีลธรรมอันเลว พฤติกรรมที่น่าตำหนิ และการกระทำอันทำลายล้างอัต-ตะฮัลลิหมายถึง การประดับประดาจิตใจของผู้ปรารถนาทั้งภายในและภายนอกด้วยศีลธรรมอันดีงาม พฤติกรรมที่ดี และการกระทำที่ดี อัต-ตะจัลลิหมายถึง การมีประสบการณ์ทางจิตวิญญาณที่เสริมสร้างศรัทธา

ฮาลและมาคาม :ฮาลคือสภาวะจิตสำนึก ชั่วคราว โดยทั่วไปเข้าใจว่าเป็นผลจากการปฏิบัติทางจิตวิญญาณของซูฟีระหว่างทางไปหาพระเจ้า มาคามหมายถึงแต่ละขั้นตอนที่ จิตวิญญาณของซูฟีต้องบรรลุในการแสวงหาอัลลอฮ์

ฟาราซา (โหงวเฮ้ง) : ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรู้ความคิดและการสนทนาของวิญญาณ ในหะดีษ: (จงกลัวความเข้าใจของผู้ศรัทธา เพราะเขามองเห็นด้วยแสงของอัลลอฮ์) และมันขึ้นอยู่กับความแข็งแกร่งของเขา ความใกล้ชิดและความรู้ ยิ่งความใกล้ชิดและความรู้มีมากขึ้นเท่าใด ความเข้าใจก็จะแม่นยำมากขึ้นเท่านั้น เพราะหากวิญญาณอยู่ใกล้กับการปรากฏตัวของความจริง ไม่มีอะไรปรากฏในนั้นนอกจากความจริง

อิลฮัม (แรงบันดาลใจ ): นี่คือสิ่งที่ได้รับด้วยความเกรงขามผ่านความอุดมสมบูรณ์ มีคำกล่าวไว้ว่า: แรงบันดาลใจคือความรู้ที่ตกลงไปในหัวใจ

ไทย มารีฟา (รู้จักพระเจ้าและรู้จักตนเอง):ในฮาดิษ (ผู้ใดรู้จักตนเองก็รู้จักพระเจ้าของเขา) บรรดาซูฟีได้กล่าวไว้ว่า: ผู้ใดรู้จักตนเองด้วยความไม่สมบูรณ์ ความต้องการ และความรับใช้ ย่อมรู้จักพระเจ้าของเขาด้วยความสมบูรณ์แบบ ความมั่งคั่ง และความศักดิ์สิทธิ์ แต่มีเพียงไม่กี่คนที่รู้จักตนเองในความหมายนี้และมองเห็นมันอย่างที่มันเป็นจริงๆ ดังนั้นคนส่วนใหญ่จึงโต้แย้งในเรื่องความศักดิ์สิทธิ์และคัดค้านโชคชะตาและไม่ทำเช่นนั้น พวกเขาพอใจกับคำตัดสินของพระเจ้า ความไว้วางใจของพวกเขาลดน้อยลง และพวกเขาพึ่งพาเหตุผลด้วยหัวใจของพวกเขา เพราะพวกเขาคือฉากและหัวข้อในการพิจารณาของพวกเขา และมุมมองของพวกเขาไม่ใช่ว่าพระเจ้าผู้ยิ่งใหญ่เป็นผู้กำหนด จัดการให้ และป้องกัน ผู้คนส่วนใหญ่ใช้ชีวิตเหมือนเป็นเชลยของจิตวิญญาณของพวกเขา

ขั้นทั้งเจ็ดของนัฟส์ : มีขั้นพื้นฐานของจิตวิญญาณสามขั้นตามที่ภูมิปัญญาซูฟีได้กล่าวไว้ รวมทั้งโองการต่างๆ จากอัลกุรอาน ซูฟีเรียกสิ่งเหล่านี้ว่า "ขั้น" ในกระบวนการพัฒนาและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง นอกจากขั้นหลักสามขั้นแล้ว ยังมีการกล่าวถึงขั้นเพิ่มเติมอีกสี่ขั้น

Lataif-e-Sitta : Latifs ทั้งหกในศาสนาซูฟีเป็น "อวัยวะ" ทางจิตวิทยาหรือจิตวิญญาณ และบางครั้งเป็นเครื่องมือรับรู้และสัมผัสพิเศษในจิตวิทยาของศาสนาซูฟีและที่นี่จะอธิบายตามการใช้งานของกลุ่มศาสนาซูฟีโดยเฉพาะ เชื่อกันว่า Latifs ทั้งหกนี้เป็นส่วนหนึ่งของตัวตนในลักษณะเดียวกับที่ต่อมและอวัยวะเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย

ชีคผู้ให้การศึกษา : ในศาสนาซูฟีต้องมีอิทธิพลทางจิตวิญญาณ ซึ่งมาผ่านชีคที่รับวิธีการจากชีคของเขาจนกระทั่งห่วงโซ่การรับมาถึงห่วงโซ่การส่งต่ออย่างต่อเนื่องจากชีคไปยังศาสดามูฮัมหมัด พวกเขาพูดว่า: ใครไม่มีชีค ชีคของเขาคือซาตาน

คำปฏิญาณแห่งความจงรักภักดี : ศิษย์จะปฏิญาณตนต่อผู้นำ และสัญญาว่าจะเดินไปกับผู้นำในเส้นทางแห่งการละทิ้งความผิด ประพฤติตนดี บรรลุหลักแห่งความเมตตา และก้าวหน้าในหน้าที่ของตน เปรียบเสมือนคำสัญญาและพันธสัญญา

ญิฮาดอัล นาฟส์/ ตัซกียะห์ : ลัทธิซูฟีกล่าวว่า การละทิ้ง จากนั้นการประดับประดา จากนั้นการแสดงออก การละทิ้งศีลธรรมอันน่าตำหนิ และการปลดปล่อยจากพันธนาการของพลังมืดในจิตใจแห่งความใคร่ ความโกรธ และความริษยา ศีลธรรมของสัตว์ สัตว์ป่า และปีศาจ จากนั้นมีศีลธรรมที่ดี และส่องสว่างหัวใจและจิตวิญญาณด้วยแสงของอาจารย์ของเรา ศาสดาของอัลลอฮ์และครอบครัวของเขา จากนั้น แสงสว่างของอัลลอฮ์จะถูกเปิดเผยต่อดวงตาของหัวใจหลังจากลบม่านที่ปิดกั้นหัวใจไม่ให้มองเห็นและเพลิดเพลินกับมัน นี่คือความสุขสูงสุดสำหรับผู้คนในสวรรค์ ด้วยสิ่งนี้ อัลลอฮ์ทรงให้เกียรติผู้เป็นที่รักระดับสูงในที่พำนักแห่งนี้ แต่ละคนตามโชคและส่วนแบ่งจากศาสดาของอัลลอฮ์

บาราคาห์ : คือการแสวงหาพรจากอัลลอฮ์โดยอาศัยเหตุผลอันชอบธรรม ซึ่งเหตุผลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคือการขอพรจากพระองค์สำหรับสิ่งที่ตนได้รับพร ไม่ว่าจะเป็นบุคคล สิ่งของ หรือสถานที่ พวกเขาเชื่อว่าพรนี้แสวงหาได้โดยการหันไปหาอัลลอฮ์และวิงวอนต่อพระองค์ในสถานที่ที่เหมาะสม พวกเขาอ้างเรื่องราวมากมายเกี่ยวกับพรที่เหล่าสหายได้รับจากท่านศาสดามูฮัมหมัดเป็นหลักฐาน

ราบีอา อัล-อาดาวียะห์ หรือราบีอาแห่งบาสรา (เสียชีวิตเมื่อปี 801) เป็นนักพรตผู้เป็นตัวแทนขององค์ประกอบต่อต้านวัฒนธรรมของลัทธิซูฟี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับสถานะและอำนาจของผู้หญิงฮัสซัน ผู้นำซูฟีคนสำคัญแห่งบาสรากล่าวกันว่าตำหนิตัวเองต่อคุณธรรมอันสูงส่งและคุณธรรมอันจริงใจของเธอ^[170]ราบีอาเกิดมาในครอบครัวที่ยากจนมาก แต่ถูกโจรจับตัวไปในภายหลังและขายเป็นทาส อย่างไรก็ตาม เธอได้รับการปล่อยตัวโดยเจ้านายของเธอเมื่อเขาตื่นขึ้นมาในคืนหนึ่งและเห็นแสงแห่งความศักดิ์สิทธิ์ส่องอยู่เหนือศีรษะของเธอ^[171]ราบีอา อัล-อาดาวียะห์เป็นที่รู้จักจากคำสอนของเธอและการเน้นย้ำถึงความสำคัญของความรักของพระเจ้าต่อชีวิตที่ศักดิ์สิทธิ์^[172]กล่าวกันว่าเธอประกาศขณะวิ่งไปตามถนนในบาสราประเทศอิรัก:

โอ้พระผู้เป็นเจ้า! หากฉันบูชาพระองค์เพราะกลัวนรก โปรดเผาฉันในนรกด้วยเถิด และหากฉันบูชาพระองค์ด้วยความหวังที่จะได้สวรรค์ โปรดขับไล่ฉันออกจากสวรรค์ด้วยเถิด แต่ถ้าฉันบูชาพระองค์เพื่อตัวคุณเอง โปรดอย่าเคืองแค้นความงามนิรันดร์ของคุณเลย

—  รอบีอะห์ อัล-อาดาวียะห์

มีความคิดเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับ สถาน ที่ฝังศพและการตายของบีบี ราเบีย บางคนเชื่อว่าสถานที่ฝังศพของเธอคือเยรูซาเล็มในขณะที่บางคนเชื่อว่าคือบัสรา^{[173] [174]}

จูไนด์ อัล-บัฆดาดี (ค.ศ. 830–910) เป็นหนึ่งในซูฟีผู้ยิ่งใหญ่ในยุคแรกๆ การปฏิบัติของเขาในลัทธิซูฟีถือว่าแห้งแล้งและเคร่งขรึม ซึ่งแตกต่างจากพฤติกรรมที่รื่นเริงกว่าของซูฟีคนอื่นๆ ในช่วงชีวิตของเขา คำสั่งของเขาคือจูไนดียะห์ ซึ่งเชื่อมโยงกับห่วงโซ่ทองคำของคำสั่งซูฟีจำนวนมาก เขาวางรากฐานสำหรับลัทธิลึกลับที่เคร่งครัด ตรงกันข้ามกับซูฟีที่หลงใหลในพระเจ้า เช่น อัล-ฮัลลาจ, บายาซิด บาสตามี และอาบูซาอีด อับอลเคียร์ ในระหว่างการพิจารณาคดีของอัล-ฮัลลาจ อดีตสาวกของเขาซึ่งเป็นเคาะลีฟะฮ์ในสมัยนั้นได้เรียกร้องคำสั่งฟัตวาของเขา เพื่อตอบโต้ เขาได้ออกคำสั่งฟัตวาดังนี้: "เขาจะต้องตายจากรูปลักษณ์ภายนอก และเราตัดสินตามรูปลักษณ์ภายนอก และอัลลอฮ์เท่านั้นที่ทรงรู้ดีกว่า" ซูฟีเรียกเขาว่า ซัยยิด-อุต ไทฟา กล่าวคือ ผู้นำของกลุ่ม เขาอาศัยและเสียชีวิตในเมืองแบกแดด

บายาซิด บาสตามีเป็นบุคคลซูฟีที่ได้รับการยอมรับและมีอิทธิพลจากนิกายชัตตารี^{[ จำเป็นต้องอ้างอิง ]}บาสตามีเกิดเมื่อปี 804 ในเมืองบาสตัม [ ^175]บายาซิดได้รับการยกย่องในเรื่องความมุ่งมั่นอย่างแรงกล้าต่อซุนนะห์และความทุ่มเทต่อหลักการและแนวปฏิบัติพื้นฐานของศาสนาอิสลาม

อิบราฮิม อัล-เดซูกี (ค.ศ. 1255–1296) เป็นอิหม่ามซูฟีนิกายซุนนีของอียิปต์ และเป็นผู้ดำรงตำแหน่งสุดท้ายในบรรดาผู้นำทั้งสี่ของศาสนาซูฟี ร่วมกับอับดุล กาดีร์ อัล-จิลานี , อัห์เหม็ด อัล-ริฟาอีและอัห์เหม็ด อัล-บาดาวีและเขายังเป็นผู้ก่อตั้งคณะเดซูกียาหรือคณะ บูรฮานียา อีกด้วย

ชีคอับดุลกาดีร์ กิลานี (ค.ศ. 1077–1166) เป็น นักกฎหมาย ฮันบาลี ที่เกิดในเมโสโปเตเมีย และนักวิชาการด้านซูฟีที่มีชื่อเสียงซึ่งอาศัยอยู่ในกรุงแบกแดดซึ่งมีเชื้อสายเปอร์เซีย กาดิริยาเป็นชื่อสกุลของเขา กิลานีใช้ชีวิตช่วงแรกในเมืองนาอิฟ ซึ่งเป็นเมืองทางตะวันออกของกรุงแบกแดด ซึ่งเป็นเมืองเกิดของเขาเช่นกัน ที่นั่น เขาศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายฮันบาลีอบู ซาอีด มูบารัก มัคซูมีสอนวิชาฟิกห์แก่กิลานี เขาได้รับบทเรียนเกี่ยวกับหะดีษจากอบู บักร อิบน์ มุซัฟฟาร์ เขาได้รับบทเรียนเกี่ยวกับตัฟซีรจากอบู มุฮัมหมัด จาฟาร์ ผู้วิจารณ์ ครูสอนจิตวิญญาณด้านซูฟีของเขาคืออบูอัล-คอยร์ ฮัมมาด อิบน์ มุสลิม อัล-ดับบัส หลังจากสำเร็จการศึกษา กิลานีก็ออกจากกรุงแบกแดด เขาใช้เวลา 25 ปีในการพเนจรอย่างสันโดษในเขตทะเลทรายของอิรัก ในปี ค.ศ. 1127 กิลานีเดินทางกลับกรุงแบกแดดและเริ่มเทศนาต่อสาธารณชน เขาเข้าร่วมคณะครูของโรงเรียนซึ่งเป็นของอาจารย์ของเขาเอง คืออาบู ซาอีด มูบารัก มัคซูมีและเป็นที่นิยมในหมู่นักเรียน ในตอนเช้า เขาสอนหะดีษและตัฟซีรและในช่วงบ่าย เขาจัดปาฐกถาเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ของหัวใจและคุณธรรมของคัมภีร์อัลกุรอาน เขาคือผู้ก่อตั้งนิกายกาดีรี^[176]

อับดุล ฮะซัน อัช-ชาดิลี (เสียชีวิตเมื่อปี ค.ศ. 1258) ผู้ก่อตั้ง กลุ่ม ชาดิ ลียะห์ ได้แนะนำการรำลึกถึงพระเจ้าด้วยเสียงดัง ซึ่งตรงข้ามกับการรำลึก ถึงพระเจ้าแบบเงียบๆ เขาได้สอนว่าผู้ติดตามของเขาไม่จำเป็นต้องละเว้นจากสิ่งที่ศาสนาอิสลามไม่ได้ห้าม แต่ควรแสดงความกตัญญูต่อสิ่งที่พระเจ้าประทานให้แก่พวกเขา^[177]ตรงกันข้ามกับซูฟีส่วนใหญ่ที่สอนให้ปฏิเสธตนเองและทำลายอัตตา ( นัฟส์ ) "กลุ่มแห่งความอดทน" (ตาริกุซ-ซาบร์) ชาดิลียะห์ได้รับการกำหนดให้เป็น "กลุ่มแห่งความกตัญญู" (ตาริกุซ-ชุคร์) อิหม่ามชาดิลี ยังได้มอบ ฮิซบ์ (บทสวด) อันทรงคุณค่าสิบแปดบทแก่ผู้ติดตามของเขา ซึ่งฮิซบ์ อัล-บาห์ร อันโดดเด่น ^[178]ยังคงถูกสวดอยู่ทั่วโลกจนถึงทุกวันนี้

Moinuddin Chishtiเกิดในปี 1141 และเสียชีวิตในปี 1236 หรือที่รู้จักกันในชื่อGharīb Nawāz ("ผู้อุปถัมภ์คนยากจน") เขาเป็นนักบุญซูฟีที่มีชื่อเสียงที่สุดของคณะ Chishti Moinuddin Chishti เป็นผู้แนะนำและก่อตั้งคณะในอนุทวีปอินเดีย ห่วงโซ่ทางจิตวิญญาณเริ่มต้นหรือซิลสิลาของคณะ Chishti ในอินเดียประกอบด้วย Moinuddin Chishti, Bakhtiyar Kaki , Baba Farid , Nizamuddin Auliya (บุคคลแต่ละคนเป็นศิษย์ของบุคคลก่อนหน้า) ถือเป็นนักบุญซูฟีที่ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์อินเดีย Moinuddin Chishtī หันเหความสนใจไปทางอินเดีย ซึ่งเชื่อกันว่าหลังจากความฝันที่มูฮัมหมัดอวยพรให้เขาทำเช่นนั้น หลังจากพักอยู่ที่ลาฮอร์เป็นเวลาสั้นๆ เขาก็ไปถึงอัชเมร์พร้อมกับสุลต่านชาฮาบุดดิน มูฮัมหมัด โกรรีและตั้งรกรากอยู่ที่นั่น ในเมืองอัชเมร์ เขาได้รับความสนใจจากผู้คนจำนวนมาก และได้รับความเคารพนับถือจากชาวเมืองเป็นอย่างมาก มุยนุดดิน ชิชตี ปฏิบัติตามหลักซูฟีซุลห์-เอ-กุล (สันติภาพแก่ทุกคน) เพื่อส่งเสริมความเข้าใจระหว่างชาวมุสลิมและผู้ที่ไม่ใช่มุสลิม^[179]

บาฮาอุดดิน นาคชบันด์เป็นปรมาจารย์ซูฟีที่มีชื่อเสียงในศตวรรษที่ 14 ซึ่งมีชื่อเสียงในฐานะผู้ก่อตั้งนิกายซูฟีนาคชบันดี เขาเกิดเมื่อปี 1318 ในหมู่บ้านคัสร์อี ฮินดูวาน ใกล้เมืองบูคฮารา ประเทศอุซเบกิสถาน โดยเป็นลูกหลานของศาสดามูฮัมหมัด ชีวิตช่วงแรกของเขาเต็มไปด้วยความโน้มเอียงทางจิตวิญญาณอย่างลึกซึ้ง เขาแสวงหาคำแนะนำจากครูสอนซูฟีที่มีชื่อเสียง และแสดงความสามารถและความเข้าใจที่ยอดเยี่ยมออกมาได้อย่างรวดเร็ว ครูหลักของเขาคือซัยยิด มูฮัมหมัด บาบา อัส-ซามาซี ซึ่งเป็นผู้ริเริ่มให้เขาเข้าสู่เส้นทางแห่งจิตวิญญาณ แนวทางของเขาต่อศาสนาซูฟีเน้นที่การพิจารณาภายใน วินัย และการมุ่งเน้นไปที่สิ่งที่มองไม่เห็น เขาสนับสนุนการใช้ชีวิตที่สมดุล โดยผสมผสานการปฏิบัติทางจิตวิญญาณเข้ากับความรับผิดชอบทางโลก คำสอนของเขามีรากฐานมาจากคัมภีร์อัลกุรอานและซุนนะห์ และเขาเน้นย้ำถึงความสำคัญของการทำตามแบบอย่างของศาสดามูฮัมหมัด

นิกายนาคชบันดีกลายเป็นนิกายซูฟีที่มีอิทธิพลมากที่สุดนิกายหนึ่งในประวัติศาสตร์อิสลาม นิกายนี้แผ่ขยายไปทั่วเอเชียกลาง ตะวันออกกลาง และในที่สุดก็ไปถึงเอเชียใต้และตะวันตก นิกายนี้เน้นย้ำถึงวินัยทางจิตวิญญาณ การทำงานภายใน และการมีส่วนร่วมทางสังคม ซึ่งสร้างความประทับใจให้กับผู้แสวงหานิกายนี้จำนวนมาก บาฮาอุดดิน นาคชบันดีเสียชีวิตในปี ค.ศ. 1389 โดยทิ้งมรดกอันล้ำค่าของคำสอนและการปฏิบัติทางจิตวิญญาณเอาไว้ อิทธิพลของเขายังคงส่งผลกระทบมาจนถึงทุกวันนี้ เนื่องจากนิกายนาคชบันดียังคงเป็นพลังที่เข้มแข็งและมีบทบาทในโลกอิสลาม

อาเหม็ด ทิจานี (ค.ศ. 1737–1815) ในภาษาอาหรับ سيدي احمد التجاني ( ซิดี อาเหม็ด ติจานี ) เป็นผู้ก่อตั้งกลุ่มTijaniyya Sufiเขาเกิดในครอบครัวชาวเบอร์เบอร์^{[180] [181] [182]}ในเมืองอายน์ มาธีประเทศแอลจีเรียในปัจจุบันและเสียชีวิตเมื่ออายุได้ 78 ปีในเมืองเฟซ^{[183] ​​[184]}

อัล-ฆาซาลี (ราว ค.ศ. 1058 – 1111) ชื่อเต็ม อบู หัมมัด มุฮัมมัด อิบน์ มุฮัมมัด อัต-ฏีซียี อัล-กาซซาลี เป็นนักวิชาการชาวมุสลิมนิกายซุนนี^[185]เขาเป็นที่รู้จักในฐานะหนึ่งในนักกฎหมาย นักทฤษฎีกฎหมาย มุฟตี นักปรัชญา นักเทววิทยา นักตรรกะ และนักลึกลับที่โดดเด่นและมีอิทธิพลมากที่สุดในประวัติศาสตร์อิสลาม^[186] เขาถือเป็นมุจาดดิดแห่งศตวรรษที่ 11 ผู้ฟื้นฟูศรัทธา ซึ่งปรากฏตัวทุกๆ 100 ปี^[187]ผลงานของอัล-ฆาซาลีได้รับการยกย่องอย่างสูงจากผู้ร่วมสมัยของเขาจนเขาได้รับตำแหน่งอันทรงเกียรติว่า "หลักฐานแห่งอิสลาม" ^[188]เขาเป็นมุจตะฮิดที่มีชื่อเสียงในสำนักนิติศาสตร์ชาฟิอี^[189] ผลงานชิ้นเอกของเขาคือ Iḥyā' 'ulūm ad-dīn ("การฟื้นฟูของศาสตร์ทางศาสนา") ^[190]ผลงานของเขาได้แก่ Tahāfut al-Falāsifa ("ความไม่สอดคล้องกันของนักปรัชญา") ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในประวัติศาสตร์ของปรัชญา^[191]

ซัยยิด บาดีอุดดิน^[192]เป็นนักบุญซูฟีผู้ก่อตั้งมาดาริยา ซิลซิลา^[193]เขายังเป็นที่รู้จักในพระนามกุฏบ์-อุล-มาดาร์ [ ^194]

เขาเกิดใน ซีเรียโดยกำเนิดและเกิดในอาเลปโป^[192]ในครอบครัวซัยยิด ฮุสไซนี ^[195]ครูของเขาคือบายาซิด ไทฟูร์ อัล-บิสตามี [ ^196]หลังจากแสวงบุญที่เมดินาแล้ว เขาเดินทางไปอินเดียเพื่อเผยแผ่ศาสนาอิสลาม ซึ่งเขาได้ก่อตั้งนิกายมาดาริยา^[194]หลุมฝังศพของเขาอยู่ที่มากันปุระ [ ^197]

อิบนุ อาราบี (หรือ อิบนุ อัล-อาราบี) (AH 561 – AH 638; 28 กรกฎาคม 1165 – 10 พฤศจิกายน 1240) ถือเป็นปรมาจารย์ซูฟีที่มีอิทธิพลมากที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของลัทธิซูฟี เป็นที่เคารพนับถือจากความเข้าใจทางจิตวิญญาณที่ลึกซึ้ง รสนิยมอันประณีต และความรู้ที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับพระเจ้า ตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา เขาได้รับเกียรติด้วยตำแหน่ง "ปรมาจารย์ผู้ยิ่งใหญ่" (อาหรับ: الشيخ الأكبر) อิบนุ อาราบียังเป็นผู้ก่อตั้งนิกายซูฟีที่รู้จักกันในชื่อ "อัลอักบารียะฮ์" (อาหรับ: الأكبرية) ซึ่งยังคงดำรงอยู่จนถึงทุกวันนี้ นิกายนี้มีฐานอยู่ในกรุงไคโร ประเทศอียิปต์ และยังคงเผยแพร่คำสอนและหลักการของเขาผ่านชีคของนิกายนี้ต่อไป งานเขียนของอิบนุ อาราบี โดยเฉพาะอัล-ฟุตุฮัต อัล-มักกียะฮ์ และฟุ ซุส อัล-ฮิกัม ได้รับการศึกษาจากบรรดานักบวชซูฟีทั้งหมดในฐานะการแสดงออกถึงการเตาฮีด (เอกภาพของ พระเจ้า) ที่ชัดเจนที่สุด แม้ว่าเนื่องจากลักษณะที่ซ่อนเร้นของงานเขียนเหล่านี้ จึงมักมอบให้เฉพาะกับผู้ที่ได้รับการเริ่มต้นเท่านั้น ต่อมา ผู้ที่ปฏิบัติตามคำสอนของเขาได้กลายมาเป็นที่รู้จักในนามสำนักวะฮดาต อัล-วูญุด (ความเป็นหนึ่งเดียวของการดำรงอยู่) เขาเองก็ถือว่างานเขียนของเขาได้รับแรงบันดาลใจจากพระเจ้า ขณะที่เขาแสดงแนวทางนี้แก่สาวกที่ใกล้ชิดคนหนึ่งของเขา มรดกของเขาคือ 'คุณไม่ควรละทิ้งความเป็นผู้รับใช้ของคุณ ( ʿubudiyya ) และอย่าให้มีความปรารถนาในจิตวิญญาณของคุณต่อสิ่งที่มีอยู่' ^[198]

มานซูร์ อัล-ฮัลลาจ (เสียชีวิตในปี 922) มีชื่อเสียงจากการอ้างสิทธิ์ของเขาอนาล-ฮักก์ ("ฉันคือสัจธรรม") ความเป็นซูฟีที่เปี่ยมล้นด้วยความสุข และการพิจารณาคดีโดยรัฐ การที่เขาปฏิเสธที่จะเพิกถอนคำพูดนี้ ซึ่งถือเป็นการละทิ้งศาสนานำไปสู่การพิจารณาคดีที่ยาวนาน เขาถูกคุมขังในคุกแห่งหนึ่งในกรุงแบกแดดเป็นเวลา 11 ปี ก่อนที่จะถูกทรมานและถูกตัดศีรษะต่อหน้าธารกำนัลในวันที่ 26 มีนาคม 922 เขายังคงได้รับความเคารพจากซูฟีสำหรับความเต็มใจของเขาที่จะยอมรับการทรมานและความตายมากกว่าที่จะเพิกถอนคำพูด มีการกล่าวกันว่าระหว่างการสวดมนต์ของเขา เขาจะกล่าวว่า "โอ้พระเจ้า พระองค์ทรงนำทางผู้ที่กำลังผ่านหุบเขาแห่งความอลหม่าน หากฉันเป็นคนนอกรีต โปรดขยายความนอกรีตของฉัน" ^[199]

ยูซุฟ อาบู อัล-ฮักกาค (ราว ค.ศ. 1150 – ราว ค.ศ. 1245) เป็นนักวิชาการด้านศาสนาซูฟีและชีคที่เผยแพร่ศาสนาในเมืองลักซอร์ประเทศอียิปต์เป็น หลัก ^[200]เขาอุทิศตนเพื่อความรู้การบำเพ็ญตบะและการบูชา^[201]เขาได้รับฉายาว่า "บิดาแห่งผู้แสวงบุญ" เนื่องด้วยกิจกรรมต่างๆ ของเขา วันเกิดของเขาจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในเมืองลักซอร์ โดยผู้คนจะมารวมตัวกันที่มัสยิดอาบู ฮัก กา ค

ผลงานซูฟีที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ได้แก่: ^{[202] [203] [204]}

• หนังสือ Al-Ta'arruf li-Madhhab Ahl al-Tasawwuf  [ar] (การสำรวจเส้นทางของพวกซูฟี) โดยAbu Bakr al-Kalabadi (เสียชีวิตประมาณปี 380/990) ซึ่งเป็นตำราที่เป็นที่นิยมซึ่งมีรายงานว่า'Umar al-Suhrawardi (เสียชีวิตในปี 632/1234) กล่าวว่า: "หากไม่มี Ta'arruf เราก็คงไม่รู้จักลัทธิซูฟีเลย" ^[205]
• กุฏอัลกุลุบ [อาร์] (การหล่อเลี้ยงหัวใจ) โดยอาบู ฏอลิบ อัล-มักกี (เสียชีวิตเมื่อปี 386/996) คู่มือสารานุกรมของลัทธิซูฟี (คำสอนลึกลับของอิสลาม) ซึ่งจะส่งอิทธิพลอย่างมากต่อหนังสือ อิฮ์ ยา'อุลุม อัล-ดิน ( การฟื้นฟูของศาสตร์ทางศาสนา ) ของ อัล - ฆอซาลี ^{[206] [207]}
• Hilyat al-Awliya wa Tabaqat al-Asfiya (เครื่องประดับแห่งมิตรสหายของพระเจ้าและรุ่นต่อรุ่นของผู้บริสุทธิ์) โดย Abu Na'im al-Isfahani (เสียชีวิตในปี 430/1038) ซึ่งเป็นหนังสือชีวประวัติของนักบวชซูฟีและผู้นำทางศาสนาอิสลามยุคแรกๆ จำนวนมาก ^[208]
• หนังสืออ้างอิง อัลริซาลา อัลกุซัยรี (อัลกุซัยรี) โดยอัลกุซัยรี (เสียชีวิตในปี 465/1072) ถือเป็นหนังสืออ้างอิงที่ขาดไม่ได้สำหรับผู้ที่ศึกษาและเชี่ยวชาญด้านลัทธิลึกลับของศาสนาอิสลาม ถือเป็นคู่มือซูฟีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดเล่มหนึ่ง และใช้เป็นตำราเรียนหลักสำหรับผู้เริ่มต้นซูฟีหลายชั่วอายุคนจนถึงปัจจุบัน ^[209]
• Ihya' 'Ulum al-Din (การฟื้นฟูศาสตร์แห่งศาสนา) โดยอัล-ฆาซาลี (เสียชีวิตในปี 505/1111) หนังสือเล่มนี้ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางว่าเป็นหนังสือรวบรวมความคิดและการปฏิบัติของมุสลิมที่สมบูรณ์แบบที่สุดเท่าที่มีมา และเป็นหนึ่งในหนังสือที่มีอิทธิพลมากที่สุดในประวัติศาสตร์อิสลามดังที่ชื่อหนังสือบ่งบอก หนังสือเล่มนี้เป็นความพยายามอย่างต่อเนื่องที่จะเพิ่มความเข้มแข็งและความมีชีวิตชีวาให้กับการอภิปรายทางศาสนาอิสลาม ^[210]
• Al-Ghunya li-Talibi Tariq al-Haqq  [ar] (ข้อกำหนดที่เพียงพอสำหรับผู้แสวงหาหนทางแห่งความจริง) โดย'Abd al-Qadir al-Jilani (d. 561/1166) ^{[211] [212]}แปลจากภาษาอาหรับเป็นภาษาอังกฤษเป็นครั้งแรกโดย Muhtar Holland
• 'Awarif al-Ma'arif  [de] (ของขวัญแห่งการรับรู้ทางจิตวิญญาณ) โดยShihab al-Din 'Umar al-Suhrawardi (เสียชีวิตเมื่อปี 632/1234) เป็นหนึ่งในหนังสือซูฟีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในยุคของเขา และหลังจากที่เขาเสียชีวิตแล้ว หนังสือเล่มนี้ก็กลายมาเป็นหนังสือเรียนเตรียมความพร้อมมาตรฐานสำหรับผู้เริ่มต้นซูฟีทั่วโลกอิสลาม^{[213] [214]}
• อัลฮิกัม อัลอาตาอียะห์ [อัร] (สุภาษิตของอิบนุ อาตา อัลลาห์) โดยอิบนุ อาตา อัลลาห์ อัลซากันดารี (เสียชีวิต ค.ศ. 709/1309) เป็นชุดสุภาษิตและคำคมของซูฟีจำนวน 261 บท (บางคนนับว่ามีถึง 264 บท) ประกอบด้วยข้อคิดอันลึกซึ้งที่ชัดเจนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับอัลลอฮ์ ( พระเจ้า ) โดยอิงตามคำสอนของคัมภีร์อัลกุรอานและซุนนะห์และกล่าวถึงประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการเตาฮีด (เอกเทวนิยมของอิสลาม) จริยธรรม ศีลธรรม และการประพฤติตนในแต่ละวัน [ ^215]

พวกซูฟีเองก็มีส่วนสนับสนุนงานวรรณกรรมอธิบายอัลกุรอาน เช่นกัน โดยอธิบายความหมายที่ลึกซึ้งในอัลกุรอาน^{[216] [217]}ผลงานดังกล่าวได้แก่: ^[218]

• Tafsir al-Qu'ran al-'Azim  [ar] (การตีความคัมภีร์อัลกุรอานอันยิ่งใหญ่) โดยSahl al-Tustari (เสียชีวิตในปี 283/896) ^[219]คำอธิบายคัมภีร์อัลกุรอานของชาวซูฟีที่เก่าแก่ที่สุด^[220]
• Lata'if al-Isharat  [ar] (รายละเอียดปลีกย่อยของการพาดพิง) โดยal-Qushayri (d. 465/1072) ^[221]
• 'Ara'is al-Bayan fi Haqa'iq aI-Qur'an  [ar] (เจ้าสาวแห่งการอธิบายเกี่ยวกับความจริงที่ซ่อนอยู่ในอัลกุรอาน) โดยRuzbihan al-Baqli (เสียชีวิตเมื่อปี 606/1209)
• Al-Ta'wilat al-Najmiyya  [ar] (การตีความดวงดาว) โดยNajm al-Din Kubra (เสียชีวิตในปี 618/1221) นี่เป็น ผลงาน ร่วมกันประพันธ์โดย Najm al-Din Kubra เป็นผู้ริเริ่ม ตามด้วยNajm al-Din Razi ซึ่ง เป็นลูกศิษย์ของเขา (เสียชีวิตในปี 654/1256) และเขียนต่อโดย'Alā' al-Dawla al-Simnani (เสียชีวิตในปี 736/1336) ^[222]
• Ghara'ib al-Qur'an wa Ragha'ib al-Furqan (สิ่งมหัศจรรย์ของอัลกุรอานและ Desiderata แห่งเกณฑ์) โดย Nizam al-Din al-Nisaburi (d. ca. 728/1328)
• อันวาร์ อัล-กุรอาน วา อัสราร์ อัล-ฟุรกอน (แสงสว่างแห่งอัลกุรอานและความลับแห่งหลักเกณฑ์) โดยมุลลา อาลี อัลกอรี (เสียชีวิต 1014/1606)
• Ruh al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an  [ar] (จิตวิญญาณแห่งการอธิบายในคำอธิบายอัลกุรอาน) โดยIsma'il Haqqi al-Brusawi/Bursevi (เสียชีวิตในปี 1137/1725) ^[223]เขาเริ่มเขียนคำอธิบายอัลกุรอานที่มีเนื้อหาละเอียดถี่ถ้วนนี้และเขียนเสร็จภายในเวลา 23 ปี^[224]
• Al-Bahr al-Madeed fi Tafsir al-Qur'an al-Majeed (ทะเลอันกว้างใหญ่ในการตีความคัมภีร์กุรอานอันทรงเกียรติ) โดย Ahmad ibn ' Ajiba (เสียชีวิต ค.ศ. 1224/1809)

การข่มเหงลัทธิซูฟีและมุสลิมซูฟีตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมานั้นรวมถึงการกระทำที่ก่อให้เกิดการเลือกปฏิบัติทางศาสนาการข่มเหงและความรุนแรงเช่น การทำลายศาลเจ้า สุสาน และมัสยิดของซูฟี การปราบปรามกลุ่มซูฟี และการเลือกปฏิบัติต่อผู้นับถือลัทธิซูฟีในประเทศที่มีชาวมุสลิมเป็นส่วนใหญ่^[2]สาธารณรัฐตุรกีได้สั่งห้ามกลุ่มซูฟีทั้งหมดและยกเลิกสถาบันของพวกเขาในปี 1925 หลังจากที่กลุ่มซูฟีต่อต้านกลุ่มฆราวาสใหม่ สาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่านได้คุกคามกลุ่มซูฟีชีอะห์ โดยรายงานว่าพวกเขาไม่สนับสนุนหลักคำสอนของรัฐบาลเรื่อง " การปกครองโดยนักกฎหมาย " (กล่าวคือนักกฎหมายชีอะห์ สูงสุด ควรเป็นผู้นำทางการเมืองของประเทศ)

ในประเทศอื่นๆ ที่ชาวมุสลิมส่วนใหญ่มักโจมตีพวกซูฟีและโดยเฉพาะอย่างยิ่งศาลเจ้าของพวกเขา โดยผู้นับถือลัทธิอิสลามหัวรุนแรงเคร่งครัด ( ซาลัฟีและวาฮาบี ) เชื่อว่าการปฏิบัติต่างๆ เช่นการไปเยี่ยมและเคารพหลุมศพของ นักบุญ ซูฟีการฉลองวันเกิดของนักบุญซูฟีและ พิธี ซิคร์ ("การรำลึกถึง " พระเจ้า ) ถือเป็นบิดอะห์ ("สิ่งใหม่" ที่ไม่บริสุทธิ์) และชิริก ("ผู้นับถือพระเจ้าหลายองค์") ^{[2] [228] [229] [230] [231]}

ในอียิปต์มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 305 ราย และบาดเจ็บมากกว่า 100 ราย จากการโจมตีของกลุ่มก่อการร้ายอิสลามในเดือนพฤศจิกายน 2017ที่มัสยิดซูฟีในคาบสมุทรซีนาย ถือเป็นหนึ่งในการโจมตีของกลุ่มก่อการร้ายที่เลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์อียิปต์ยุคใหม่ [ ^{228] [232]}เหยื่อส่วนใหญ่เป็นซูฟี^{[228] [232]}

ลัทธิซูฟีเป็นลัทธิที่น่าหลงใหลในโลกตะวันตกมาช้านาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักวิชาการด้านตะวันออก^[233]ในศตวรรษที่ 18 และ 19 นักตะวันออกในยุโรปถือว่าลัทธิซูฟีและศาสนาอิสลามเป็นหัวข้อที่แยกจากกัน ส่งผลให้ "มีการเน้นย้ำมากเกินไปในการแปลวรรณกรรมลึกลับของซูฟีแบบคลาสสิก" ในการศึกษาทางวิชาการเกี่ยวกับลัทธิซูฟีโดยไม่คำนึงถึงแนวทางปฏิบัติที่ปฏิบัติกันในศาสนาอิสลาม รวมทั้งการแยกลัทธิซูฟีออกจากรากฐานของศาสนาอิสลามในการพัฒนาลัทธิซูฟีในฐานะรูปแบบทางศาสนาในโลกตะวันตก^{[234] [235]}บุคคลสำคัญเช่นรูมีเป็นที่รู้จักในสหรัฐอเมริกา ซึ่งลัทธิซูฟีถือเป็นรูปแบบของศาสนาอิสลามที่สงบและเป็นกลาง^{[233] [236]} เซย์เยด โฮสเซน นาสรกล่าวว่าทฤษฎีที่กล่าวมาข้างต้นเป็นเท็จตามมุมมองของลัทธิซูฟี^[237]เดวิด ลิฟวิงสโตน นักประวัติศาสตร์สมัครเล่นร่วมสมัยเขียนว่า:

“การปฏิบัติของพวกซูฟีเป็นเพียงความพยายามที่จะบรรลุสภาวะทางจิตเพื่อประโยชน์ของตนเองเท่านั้น แม้ว่าจะมีข้ออ้างว่าการแสวงหานั้นหมายถึงการแสวงหาความใกล้ชิดกับพระเจ้า และพลังเวทย์มนตร์ที่ได้รับเป็นของขวัญจากจิตวิญญาณขั้นสูง ด้วยเหตุผลหลายประการ นักวิชาการมุสลิมจึงมองว่าลัทธิซูฟีเป็นพวกนอกรีต ในบรรดาความเบี่ยงเบนที่พวกซูฟีแนะนำ ได้แก่ แนวโน้มที่จะเชื่อว่าการละหมาดประจำวันมีไว้สำหรับคนทั่วไปที่ไม่ได้รับความรู้ทางจิตวิญญาณที่ลึกซึ้งกว่าเท่านั้น แต่อาจถูกละเลยโดยผู้ที่มีจิตวิญญาณขั้นสูงกว่า ซูฟีแนะนำการปฏิบัติที่เรียกว่า ดิกร์ หรือการฝึกพูดทางศาสนา ซึ่งประกอบด้วยการสวดพระนามพระเจ้าซ้ำๆ การปฏิบัติเหล่านี้ไม่เป็นที่รู้จักในศาสนาอิสลามยุคแรก และด้วยเหตุนี้ จึงถูกมองว่าเป็นบิดอะห์ ซึ่งหมายถึง “นวัตกรรมที่ไม่มีมูลความจริง” นอกจากนี้ พวกซูฟีจำนวนมากยังปฏิบัติตามแนวทางตะวักกุลอย่างสมบูรณ์ หรือ “การไว้วางใจ” หรือ “การพึ่งพา” พระเจ้าอย่างสมบูรณ์ โดยหลีกเลี่ยงการใช้แรงงานหรือการค้าทุกประเภท ปฏิเสธการรักษาพยาบาลเมื่อเจ็บป่วย และดำรงชีวิตโดยการขอทาน” ^[238]

สถาบันอิสลามในเมืองแมนไฮม์ ประเทศเยอรมนี ซึ่งทำงานเพื่อการบูรณาการระหว่างยุโรปและมุสลิม มองว่าลัทธิซูฟีเหมาะสมเป็นพิเศษสำหรับการสนทนาระหว่างศาสนาและการประสานกันระหว่างวัฒนธรรมในสังคมประชาธิปไตยและพหุนิยม โดยได้กล่าวถึงลัทธิซูฟีว่าเป็นสัญลักษณ์ของความอดทนและมนุษยนิยมไม่ยึดติดกับหลักเกณฑ์ ยืดหยุ่น และไม่รุนแรง^[239]ตามที่Philip Jenkinsศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัย Baylor กล่าว ว่า "พวกซูฟีเป็นมากกว่าพันธมิตรเชิงกลยุทธ์สำหรับตะวันตก พวกเขาเป็นความหวังที่ยิ่งใหญ่ที่สุดสำหรับความหลากหลายและประชาธิปไตยภายในประเทศมุสลิม" ในทำนองเดียวกัน รัฐบาลและองค์กรหลายแห่งได้สนับสนุนการส่งเสริมลัทธิซูฟีเพื่อเป็นวิธีในการต่อสู้กับลัทธิอิสลามที่ไม่ยอมรับผู้อื่นและรุนแรง[ ^240]ตัวอย่างเช่น รัฐบาลจีนและรัสเซีย^[241]สนับสนุนลัทธิซูฟีอย่างเปิดเผยว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการปกป้องไม่ให้เกิดการล้มล้างของพวกอิสลาม รัฐบาลอังกฤษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายหลังจากเหตุระเบิดในกรุงลอนดอนเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2548ได้สนับสนุนกลุ่มซูฟีในการต่อสู้กับ กลุ่ม หัวรุนแรงมุสลิมRAND Corporationซึ่งเป็นสถาบันวิจัยที่มีอิทธิพล ในอเมริกา ได้ออกรายงานสำคัญที่มีชื่อว่า "การสร้างเครือข่ายมุสลิมสายกลาง" ซึ่งเรียกร้องให้รัฐบาลสหรัฐฯ สร้างความเชื่อมโยงและสนับสนุน ^[242]กลุ่มมุสลิมที่ต่อต้านกลุ่มหัวรุนแรงอิสลาม รายงานดังกล่าวเน้นย้ำถึงบทบาทของกลุ่มซูฟีในฐานะผู้ยึดมั่นในประเพณีสายกลางที่เปิดรับการเปลี่ยนแปลง และด้วยเหตุนี้จึงเป็นพันธมิตรต่อต้านความรุนแรง^{[243] [244]}องค์กรข่าว เช่น BBC, Economist และ Boston Globe มองว่าลัทธิซูฟีเป็นหนทางในการจัดการกับกลุ่มหัวรุนแรงมุสลิมที่ใช้ความรุนแรง^[245]

อิดรีส ชาห์กล่าวว่าลัทธิซูฟีเป็นสากลในธรรมชาติ โดยมีรากฐานมาจากก่อนที่ศาสนาอิสลามและศาสนาคริสต์จะเข้ามามีบทบาท^[246]เขาอ้าง คำพูด ของซูฮราวาร์ดีที่ว่า "ลัทธิซูฟีเป็นรูปแบบของภูมิปัญญาที่นักปราชญ์หลายท่านรู้จักและปฏิบัติ รวมถึงเฮอร์มีสผู้ลึกลับแห่งอียิปต์ โบราณด้วย " และอิบนุลฟาริด "เน้นย้ำว่าลัทธิซูฟีอยู่เบื้องหลังและก่อนการจัดระบบ 'ไวน์ของเรามีอยู่ก่อนสิ่งที่คุณเรียกว่าองุ่นและเถาองุ่น' (โรงเรียนและระบบ)..." ^[247]อย่างไรก็ตาม ทัศนะของชาห์ถูกปฏิเสธโดยนักวิชาการสมัยใหม่^[11]แนวโน้มสมัยใหม่ของลัทธิซูฟีใหม่ในประเทศตะวันตกทำให้ผู้ที่ไม่ใช่มุสลิมได้รับ "คำแนะนำในการเดินตามแนวทางของซูฟี" โดยปราศจากการต่อต้านจากมุสลิมที่ถือว่าคำแนะนำดังกล่าวอยู่นอกขอบเขตของศาสนาอิสลาม^[248]

มีการเปรียบเทียบมากมายระหว่างศาสนาซูฟีกับส่วนประกอบลึกลับของศาสนาตะวันออก บาง ศาสนา

นักปราชญ์ชาวเปอร์เซียในศตวรรษที่ 10 ชื่ออัล-บีรูนี ได้กล่าวถึงความคล้ายคลึงกันของแนวคิดบางประการของศาสนาซูฟีกับศาสนาฮินดู ในหนังสือTahaqeeq Ma Lilhind Min Makulat Makulat Fi Aliaqbal Am Marzula (การศึกษาวิจารณ์คำพูดของชาวอินเดีย: ยอมรับหรือปฏิเสธอย่างมีเหตุผล) โดยกล่าวถึงความคล้ายคลึงกันของแนวคิดของศาสนาซูฟีกับศาสนาฮินดู เช่น อัตมันกับรูห์ ตะนะสุขกับการกลับชาติมาเกิด โมกษะกับฟานาฟิลลา อิตติฮาดกับนิพพาน ซึ่งเป็นการรวมกันของปรมัตมะในจิวัตมะ อวตารหรืออวตารกับฮูลูล เวทานตะกับวาห์ดาตุลอูจูด มุจาห์ฮาดกับสาธนะ^{[ จำเป็นต้องอ้างอิง ]}

นักวิชาการท่านอื่นได้เปรียบเทียบแนวคิดของซูฟีของWaḥdat al-WujūdกับAdvaita Vedanta เช่นกัน [ 249 ^] FanaaกับSamadhiเช่น กัน ^[250] MuraqabaกับDhyanaและtariqaกับNoble Eightfold Path [ ^251]

นักพรตชาวอิหร่านในศตวรรษที่ 9 ชื่อBayazid Bostamiถูกกล่าวหาว่าได้นำแนวคิดบางอย่างจากฮินดูเข้ามาในแนวคิดของศาสนาซูฟีภายใต้แนวคิดที่เรียกว่าbaqaaซึ่งแปลว่าความสมบูรณ์แบบ^[252] อิบนุลอาราบีและมันซูร์ อัลฮัลลาจต่างก็อ้างถึงมูฮัมหมัดว่าบรรลุความสมบูรณ์แบบและขนานนามเขาว่าอัลอินซาน อัลคามิล ^{[253] [254] [255 ] [256] [257] [258]}อินายัต ข่านเชื่อว่าพระเจ้าที่พวกซูฟีบูชาไม่ได้จำเพาะเจาะจงกับศาสนาหรือความเชื่อใด ๆ แต่เป็นพระเจ้าองค์เดียวกันที่ผู้คนจากทุกความเชื่อบูชา พระเจ้าองค์นี้ไม่ได้จำกัดอยู่ด้วยชื่อใด ๆ ไม่ว่าจะเป็นอัลลอฮ์ พระเจ้า ก๊อตต์ ดิเยอ คูดา พรหม หรือภควัน^[259]

This section possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (July 2017) (Learn how and when to remove this message)

มีหลักฐานว่าลัทธิซูฟีมีอิทธิพลต่อการพัฒนาของสำนักปรัชญาและจริยธรรมของชาวยิวบางสำนัก ในงานเขียนประเภทนี้ครั้งแรก เราจะเห็นKitab al-Hidayah ila Fara'iḍ al-Ḳulubหน้าที่ของหัวใจของBahya ibn Paqudaหนังสือเล่มนี้ได้รับการแปลโดยJudah ibn Tibbonเป็นภาษาฮีบรูภายใต้ชื่อChovot HaLevavot [ ^260]

ศีลที่บัญญัติไว้ในโตราห์ข้อ 613 เท่านั้น ส่วนศีลที่ปัญญาบัญญัติมีมากมายนับไม่ถ้วน

—  เครเมอร์, อัลเฟรด วอน 2411 “ประกาศซูร์ชะอรานี” วารสารเอเชียทีค 11 (6): 258.

ในงานเขียนเกี่ยวกับจริยธรรมของซูฟี อัล-กุซาจรีและอัล-ฮาราวีมีส่วนที่กล่าวถึงหัวข้อเดียวกันกับที่กล่าวถึงในโชโวต ฮา-เลบาบอตและมีชื่อเรื่องเดียวกัน เช่น "บาบ อัล-ตะวาคุล" "บาบ อัล-เตาบะห์" "บาบ อัล-มูฮาซาบาฮ์" "บาบ อัล-ตะวาดู" "บาบ อัล-ซุฮ์ด" ในประตูที่เก้า บาฮ์ยาอ้างคำพูดของซูฟีโดยตรง ซึ่งเขาเรียกว่าเปรูชิมอย่างไรก็ตาม ผู้เขียนโชโวต ฮา-เลวาโวตไม่ได้ไปไกลถึงขั้นเห็นด้วยกับการบำเพ็ญตบะของซูฟี แม้ว่าเขาจะแสดงความชื่นชอบหลักการจริยธรรมของพวกเขาอย่างชัดเจน ก็ตาม

อับราฮัม ไมโมนิเดสบุตรชายของไมโมนิเด ส นักปรัชญาชาวยิว เชื่อว่าแนวทางปฏิบัติและหลักคำสอนของซูฟีสืบสานประเพณีของศาสดาในพระคัมภีร์^[261]

งานหลักของอับราฮัม ไมโมนิเดสแต่งขึ้นเป็นภาษายิว-อาหรับและมีชื่อว่า "כתאב כפאיה אלעאבדין" Kitāb Kifāyah al-'Ābidīn ( คู่มือฉบับสมบูรณ์สำหรับผู้รับใช้พระเจ้า ) จากส่วนที่หลงเหลืออยู่ มีการคาดเดาว่าบทความดังกล่าวมีความยาวมากกว่าคู่มือสำหรับผู้สับสน ของบิดาของเขาถึงสามเท่า ในหนังสือเล่มนี้ เขาแสดงให้เห็นถึงความชื่นชมและความสัมพันธ์อันดีกับลัทธิซูฟี ผู้ติดตามแนวทางของเขายังคงส่งเสริมความศรัทธาแบบยิว-ซูฟีอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อยหนึ่งศตวรรษ และเขาถือเป็นผู้ก่อตั้งสำนักศรัทธานี้ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่อียิปต์[ ^262]

ผู้ที่นับถือแนวทางนี้ซึ่งพวกเขาเรียกว่าลัทธิฮาซิดิก (ไม่ควรสับสนกับ ขบวนการ ฮาซิดิกของชาวยิว [ภายหลัง] ) หรือลัทธิซูฟี ( Tasawwuf ) ปฏิบัติธรรมแบบปฏิบัติธรรม สันโดษ อดอาหาร และอดนอน ชาวยิวซูฟียังคงความเป็นพี่น้อง กัน โดยมีผู้นำทางศาสนาอย่างชีค ซูฟีเป็น ผู้นำ^[263]

สารานุกรมยิวในรายการเกี่ยวกับลัทธิซูฟี ระบุว่าการฟื้นคืนชีพของลัทธิลึกลับของชาวยิวในประเทศมุสลิมอาจเป็นผลมาจากการแพร่กระจายของลัทธิซูฟีในพื้นที่ทางภูมิศาสตร์เดียวกัน รายการดังกล่าวให้รายละเอียดเกี่ยวกับความคล้ายคลึงมากมายกับแนวคิดของลัทธิซูฟีที่พบในงานเขียนของนักคับบาลิสต์ ที่มีชื่อเสียง ในช่วงยุคทองของวัฒนธรรมชาวยิวในสเปน [ ^{264] [265]}

รูมี กวีชาวเปอร์เซียในศตวรรษที่ 13 ถือเป็นบุคคลที่มีอิทธิพลมากที่สุดคนหนึ่งในลัทธิซูฟี รวมถึงเป็นกวีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งตลอดกาล เขาได้กลายเป็นกวีที่อ่านกันอย่างแพร่หลายที่สุดคนหนึ่งในสหรัฐอเมริกา โดยส่วนใหญ่ต้องขอบคุณการแปลเชิงตีความที่ตีพิมพ์โดยโคลแมน บาร์กส์ [ ^{266] นวนิยาย} เรื่อง The Forty Rules of Loveของเอลิฟ ซาฟัคเป็นเรื่องราวสมมติเกี่ยวกับการพบกันของรูมีกับชัมส์ แทบรีซีนักพรต ชาวเปอร์เซีย ^[267]

มูฮัมหมัด อิคบัลหนึ่งใน กวีชาว อูรดู ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ได้กล่าวถึงลัทธิซูฟี ปรัชญา และศาสนาอิสลามในงานภาษาอังกฤษของเขาเรื่องThe Reconstruction of Religious Thought in Islam [ ^{268] [ จำเป็นต้องมีแหล่งข้อมูลที่ไม่ใช่แหล่งข้อมูลหลัก ]}

ซามาถือเป็นองค์ประกอบสำคัญในนิกายซูฟีต่างๆ ในเอเชียใต้ ซามามีส่วนเกี่ยวข้องกับนิกายชิสติ เป็นส่วนใหญ่ ซา มาได้พัฒนาเป็นรูปแบบศิลปะที่โดดเด่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรัชสมัยของควาจา อามีร์ คูสเราและปรมาจารย์ซูฟีร่วมสมัยของเขา เช่นควาจา นิซามุดดิน อูลิยาและคนอื่นๆ^[269]ซูฟีปรารถนาที่จะมีประสบการณ์ทางจิตวิญญาณผ่านซามา โดยการฟังบทกวีหรือบทกวีลึกลับของอิสลามโดยใช้เครื่องดนตรีต่างๆ โดยมุ่งหวังที่จะบรรลุถึงความปีติในความรักอันศักดิ์สิทธิ์ต่ออัลลอฮ์และศาสดา ของ พระองค์^[270]

จิตรกรและศิลปินทัศนศิลป์จำนวนมากได้สำรวจรูปแบบซูฟีผ่านสาขาต่างๆ ผลงานที่โดดเด่นชิ้นหนึ่งในแกลเลอรีอิสลามของพิพิธภัณฑ์บรู๊คลินคือภัณฑารักษ์ศิลปะอิสลามของพิพิธภัณฑ์ เป็นภาพวาดขนาดใหญ่ของอับบาสอัล-มูซาวี ในศตวรรษที่ 19 หรือต้นศตวรรษที่ 20 เกี่ยวกับ ยุทธการที่คาร์บาลา^[271]ซึ่งเป็นเหตุการณ์รุนแรงที่เกิดขึ้นระหว่างความขัดแย้งระหว่างนิกายซุนนีและชีอะของศาสนาอิสลาม ในระหว่างยุทธการนี้ฮุซัยน์ อิบน์ อาลีหลานชายผู้เคร่งศาสนาของศาสดามูฮัมหมัดแห่งศาสนาอิสลาม เสียชีวิตและถือเป็นผู้พลีชีพในศาสนาอิสลาม^[272]

ในเดือนกรกฎาคม 2559 ที่งานเทศกาลนานาชาติซูฟีที่จัดขึ้นใน Noida Film City รัฐอุตตรประเทศ ประเทศอินเดีย HE Abdul Basit ซึ่งดำรงตำแหน่งข้าหลวงใหญ่ปากีสถานประจำอินเดียในขณะนั้น ได้กล่าวเปิดงานนิทรรศการของ Farkhananda Khan 'Fida' ว่า "ภาพวาดเหล่านี้ไม่มีคำพูดหรือคำอธิบายใดๆ แต่กลับมีข้อความที่ปลอบประโลมใจเกี่ยวกับความเป็นพี่น้องและสันติภาพในลัทธิซูฟี" ^[273]