Калуѓерец

**Калуѓерец**
	Калуѓерец
	Поглед на селото Калуѓерец;
	Калуѓерец Местоположба на Калуѓерец во Македонија Калуѓерец на карта
	Координати 41°39′38″N 21°14′27″E / 41.66056° СГШ; 21.24083° ИГД
Регион	Југозападен
Општина	Македонски Брод
Област	Порече
Население	15 жит.; (поп. 2021)
Пошт. бр.	6535
Повик. бр.	045
Шифра на КО	03023
Надм. вис.	550 м
	Калуѓерец на општинската карта ; Атарот на Калуѓерец во рамките на општината
	Калуѓерец на Ризницата

Калуѓерец (понекогаш познато и како Калугерец^[2]) — село во Општина Македонски Брод, во областа Порече, во околината на градот Македонски Брод.

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Порече, во средишниот дел на територијата на Општина Македонски Брод, непосредно од левата страна на реката Треска.^[3] Селото е ридско, на надморска височина од 550 метри. Од градот Македонски Брод е оддалечено 29 километри.^[3]

Атарот зафаќа простор од 6,7 км². На него преовладуваат шумите на површина од 423 хектари, на обработливото земјиште отпаѓаат 56 хектари, а на пасиштата само 24 хектари.^[3]

До селото води асфалтиран пат, кој се двои од регионалниот пат кој води до поранешното општинско средиште Самоков.

Историја

Во XIX век, Калуѓерец било село во Поречката нахија на Кичевската каза на Отоманското Царство.

Вкупно 6 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[4]

Стопанство

Селото нема развиена земјоделска функција.^[3]

Население

Население во минатото

Година	Нас.	±%
1948	175	—
1953	181	+3.4%
1961	162	−10.5%
1971	150	−7.4%
1981	36	−76.0%

Година	Нас.	±%
1991	73	+102.8%
1994	73	+0.0%
2002	47	−35.6%
2021	15	−68.1%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Калуѓерец имало 180 жители, сите Македонци.^[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Калуѓерец имало 160 жители.^[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Калуѓерец се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 30 куќи.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 150 Македонци.^[8]

Калуѓерец е мало село, коешто во 1961 година броело 162 жители, а во 1994 година 73 жители, македонско население.^[3]

Според пописот од 2002 година, во селото Калуѓерец имало 47 жители, од кои 46 Македонци и 1 останат.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 15 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	180	160	175	181	162	150	136	73	73	47	15

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Калуѓерец е македонско православно село, родовите во селото се доселенички.

Родови во селото Калуѓерец се: Ристовци (8 к.) и Оџовци (12 к.), доселени се од Охридско; Прчковци (7 к.), доселени се од селото Модриште, а во Модриште се доселени од Охридско.^[14]

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Македонски Брод, која била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година, при што кон нејзе била придодадена поранешната Општина Самоков. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Самоков.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Модриште, во која влегувале селата Белица, Вир, Калуѓерец, Локвица, Могилец и Црешнево.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Модриште, во која покрај селото Калуѓерец се наоѓале селата Белица, Брезница, Вир, Могилец, Модриште, Локвица, Тажево и Црешнево.

Во периодот 1955-1957, селото било дел од тогашната општина Манастирец.

Во периодот 1957-1965, селото се наоѓало во некогашната општина Брод.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Брод.

Избирачко место

Во селото постои избирачко место бр. 0263 според Државната изборна комисија, кое е сместено во селската трпезарија.^[15]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 20 гласачи.^[16] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 17 гласачи.^[17]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[18]

Црква „Св. Никола” — главна селска црква;
Црква „Св. Илија” — гробјанска црква; и
Црква „Св. Недела” — помала црква крај регионалниот пат.

Реки^[19]

Мала Река — лева притока на Треска, која се влева во неа кај селото.

Личности

Василе Ѓуроски (1916- 1944) — загинат во НОБ.^[20]
Воислав Стојчески (1910 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]
Драган Стојкоски (1925 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]
Драге Стојкоски (1925 - 1944) — загинат во НОБ.^[20]
Петре Синадиноски (1917 - 1944) — загинат во НОБ.
Светозар Трајкоски (1913 - 1944) — загинат во НОБ.^[21]

Галерија

Куќи во Калуѓерец
Селските гробишта
Црквата „Св. Недела“
Црквата „Св. Илија“ во изградба
Главната селска црква „Св. Никола“

Наводи

↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
↑ Во административна употреба (кај државните служби), селото се сретнува и под името Калугерец.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 145. Посетено на 15 октомври 2017.
↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 258.
↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 154-155.
↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 36.
↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 15 октомври 2017.
↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
↑ Јовановиќ, Петар (1935). Порече. Белград: Српски етнографски зборник. стр. 323–324.
↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 16 октомври 2017.
↑ „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-05-29. Посетено на 16 октомври 2017.
↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 5 мај 2019. Посетено на 5 мај 2019.
↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
↑ Петрушевски, Илија; Маркоски, Благоја (2014). Реките во Република Македонија (PDF). Скопје: Геомап. стр. 47. ISBN 978-9989-2117-6-8.
↑ ^20,0 ^20,1 ^20,2 ^20,3 . Крајчески, Цуте (2017). Порече (1943 - 1945). Скопје: Државен Архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)
↑ Порече низ историјата, Милан Ристески, НИО „Студентски збор“, Скопје, 1982, стр.244

Надворешни врски

Калуѓерец на Ризницата ^?

[Попис2021-1] „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.

[2] Во административна употреба (кај државните служби), селото се сретнува и под името Калугерец.

[енциклопедија-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 145. Посетено на 15 октомври 2017.

[4] „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).

[5] Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 258.

[6] D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 154-155.

[7] Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 36.

[8] „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.

[попис-9] „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 15 октомври 2017.

[К’нчов-10] К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900

[Бранков-11] Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.

[макстат-12] „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.

[макстат2-13] „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.

[14] Јовановиќ, Петар (1935). Порече. Белград: Српски етнографски зборник. стр. 323–324.

[15] „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 16 октомври 2017.

[16] „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-05-29. Посетено на 16 октомври 2017.

[17] „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 5 мај 2019. Посетено на 5 мај 2019.

[18] Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.

[РекиМак-19] Петрушевски, Илија; Маркоски, Благоја (2014). Реките во Република Македонија (PDF). Скопје: Геомап. стр. 47. ISBN 978-9989-2117-6-8.

[:0-20] 20,0 ^20,1 ^20,2 ^20,3 . Крајчески, Цуте (2017). Порече (1943 - 1945). Скопје: Државен Архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)

[:02-21] Порече низ историјата, Милан Ристески, НИО „Студентски збор“, Скопје, 1982, стр.244

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]