5 Gwardyjska Armia Pancerna

5 Gwardyjska Armia Pancerna
5-я гвардейская танковая армия
	Historia
Państwo	ZSRR →; Rosja
Sformowanie	22 lutego 1943
Rozformowanie	1992
	Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Paweł Rotmistrow
Ostatni	gen. mjr. M. D. Sinienko
	Działania zbrojne
	II wojna światowa; bitwa na łuku kurskim
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Podległość	3 Front Białoruski; 2 Front Białoruski; Białoruski Okręg Wojskowy

5 Gwardyjska Armia Pancerna (ros. 5-я гвардейская танковая армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej, a następne Armii Radzieckiej, istniejący w latach 1943–1992.

Historia

Rozkazem Naczelnego Wodza z 22 lutego 1943 r. rozpoczęto formowanie armii pancernej pod dowództwem gen. por. wojsk pancernych Pawła Rotmistrowa, która miano gwardyjskiej otrzymała od samego początku swojego istnienia. Walcząc z armią niemiecką na łuku kurskim straciła 14 tys. żołnierzy i 427 czołgów i dział pancernych^[2]. W 1944 roku 5 Gwardyjska Armia Pancerna miała na wyposażeniu 52 niszczyciele M10 Wolverine. Niszczycieli tych używał 1223 Pułk Artylerii Samobieżnej z 29 Korpusu Pancernego. Na front wschodni trafiły w ramach programu Lead-Lease^[3].

Dowódcy armii

marszałek wojsk pancernych ZSRR Pawieł Rotmistrow (luty 1943 r. – sierpień 1944 r.);
gen. por. wojsk pancernych M. D. Sołomatin (sierpień 1944 r.);
gen. płk wojsk pancernych W. T. Wolski (sierpień 1944 r. – marzec 1945 r.);
gen. mjr. wojsk pancernych Michaił Sinienko^[4] (16 marzec – maj 1945 r.)

Struktura organizacyjna

w 1943

w 1990^[5]

w składzie Białoruskiego Okręgu Wojskowego

8 Dywizja Pancerna^[a]
19 (?) Dywizja Pancerna^[b]
193 Dywizja Pancerna^[b]
56 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
306 Brygada Artylerii
109 Brygada Zaopatrzenia
119 pułk artylerii rakietowej
40 pułk łączności
279 eskadra BSR

Operacje

Operacja Uran (XI-XII 1942 r.);
Operacja woroszyłowgradzka (I-II 1943 r.);
Biełgorodzko-charkowska operacja obronna (VII 1943 r.);
Biełgorodzko-charkowska operacja zaczepna (VIII 1943 r.);
Operacja kremieńczudzka (IX 1943 r.);
Operacja kirowogradzka (I 1944 r.);
Operacja korsuń-szewczenkowska (I-II 1944 r.);
Operacja humańsko-batoszańska (III-IV 1944 r.);
Operacja Bagration (VI-VIII 1944 r.);
Operacja ryska (IX-X 1944 r.);
Operacja kłajpedzka (X 1944 r.);
Operacja wschodniopruska (I-IV 1945 r.).

Uwagi

↑ Rozformowana w 1990^[6].
↑ ^a ^b Przekazana Białorusi^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 144.
↑ Kołtunow i Sołowjow 1971 ↓, s. 457.
↑ Porter 2015 ↓, s. 111.
↑ Dolata 1971 ↓, s. 591.
↑ Depczyński 2015 ↓, s. 368.
↑ ^a ^b Depczyński 2015 ↓, s. 383.

Bibliografia

Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
G. Kołtunow, B. Sołowjow: Bitwa pod Kurskiem. Warszawa: 1971.
David Porter: Pojazdy pancerne Armii Czerwonej 1939-1945.. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11136731.
Izmienenija v organizacji tankovogo korpusa v gody VOV
Kniak A., Armii RKKA
Kniak A., Kavalerijskije divizii RKKA
Kniak A., Tankovyje divizii RKKA
Potapov Valeri, The Structure and Organization of the Red Army’s Tank Forces. battlefield.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-14)].,
Franciszek Skibiński: The Structure and Organization of the Red Army’s Tank Forces. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982.,
Svirin M., Quantity and condition of tanks in Red Army. battlefield.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-13)].
Michaił Kozłow: Великая Отечественная война 1941-1945: энциклопедия. Moskwa: 1985.

[7] Rozformowana w 1990^[6].

[białoruś-8] Przekazana Białorusi^[6].

[CITEREFSobczak_(red.)1975144-1] Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 144.

[CITEREFKołtunowSołowjow1971457-2] Kołtunow i Sołowjow 1971 ↓, s. 457.

[CITEREFPorter2015111-3] Porter 2015 ↓, s. 111.

[CITEREFDolata1971591-4] Dolata 1971 ↓, s. 591.

[CITEREFDepczyński2015368-5] Depczyński 2015 ↓, s. 368.

[CITEREFDepczyński2015383-6] Depczyński 2015 ↓, s. 383.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[b]

[6]

Armie pancerne	1 APanc 2 APanc 3 APanc 4 APanc 5 APanc 6 APanc
Armie pancerne gwardyjskie	1 APancGw 2 APancGw 3 APancGw 4 APancGw 5 APancGw 6 APancGw
Korpusy pancerne	1 KPanc 2 KPanc 3 KPanc 4 KPanc 5 KPanc 6 KPanc 7 KPanc 8 KPanc 9 KPanc 10 KPanc 11 KPanc 12 KPanc 13 KPanc 14 KPanc 15 KPanc 16 KPanc 17 KPanc 18 KPanc 19 KPanc 20 KPanc 21 KPanc 22 KPanc 23 KPanc 24 KPanc 25 KPanc 26 KPanc 27 KPanc 28 KPanc 29 KPanc 30 KPanc 31 KPanc
Korpusy pancerne gwardyjskie	1 KPancGw 2 KPancGw 3 KPancGw 4 KPancGw 5 KPancGw 6 KPancGw 7 KPancGw 8 KPancGw 9 KPancGw 10 KPancGw 11 KPancGw 12 KPancGw
Dywizje pancerne	1 DPanc 2 DPanc 3 DPanc 4 DPanc 5 DPanc 6 DPanc 7 DPanc 8 DPanc 9 DPanc 10 DPanc 11 DPanc 12 DPanc 13 DPanc 14 DPanc 15 DPanc 16 DPanc 17 DPanc 18 DPanc 19 DPanc 20 DPanc 21 DPanc 22 DPanc 23 DPanc 24 DPanc 25 DPanc 26 DPanc 27 DPanc 28 DPanc 29 DPanc 30 DPanc 31 DPanc 32 DPanc 33 DPanc 34 DPanc 35 DPanc 36 DPanc 37 DPanc 38 DPanc 39 DPanc 40 DPanc 41 DPanc 42 DPanc 43 DPanc 44 DPanc 45 DPanc 46 DPanc 47 DPanc 48 DPanc 49 DPanc 50 DPanc 51 DPanc 52 DPanc 53 DPanc 54 DPanc 55 DPanc 56 DPanc 57 DPanc 58 DPanc 59 DPanc 60 DPanc 61 DPanc 101 DPanc 102 DPanc 103 DPanc 104 DPanc 105 DPanc 106 DPanc 107 DPanc 108 DPanc 109 DPanc 110 DPanc 111 DPanc 112 DPanc
Dywizje pancerne gwardyjskie	1 DPancGw
Brygady pancerne	2 BPanc 4 BPanc 5 BPanc 6 BPanc 10 BPanc 14 BPanc 20 BPanc 21 BPanc 22 BPanc 23 BPanc 24 BPanc 25 BPanc 26 BPanc 27 BPanc 29 BPanc 32 BPanc 36 BPanc 38 BPanc 39 BPanc
Brygady pancerne gwardyjskie	1 BPancGw 40 BPancGw 47 BPancGw 54 BPancGw 65 BPancGw

Armie	1 A 1 APanc 2 APanc 3 A 4 A 5 A 5 APanc 6 A 6 APanc 7 A 7 APanc 8 APanc 8 A 9 A 11 A 13 A 14 A 15 A 20 A 28 A 29 A 35 A 36 A 38 A 39 A 40 A 51 A
Korpusy armijne	12 KA 13 KA 25 KA 26 KA 30 KA 32 KA 34 KA 36 KA 42 KA 43 KA
Dywizje	2 DZ 6 DZ 7 DPanc 9 DPanc 10 DPanc 11 DPanc 12 DPanc 15 DPanc 16 DPanc 18 DZ 20 DZ 20 DPanc 27 DZ 30 DZ 31 DPanc 35 DPanc 39 DZ 47 DPanc 48 DZ 57DZ 79 DPanc 90 DPanc 94 DZ 207 DZ