Zamek w Rzyszczowie
49°57′40″N 31°02′37″E/49,961111 31,043611| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek |
| Ukończenie budowy | |
| Zniszczono |
1678, 1751 |
| Odbudowano |
1739 |
| Kolejni właściciele |
Andrzej Chalecki, Józefian Chalecki, Aleksander Konstanty Woronicz,Wasyl Woronicz, Jerzy Daniel Woronicz, Janusz Tyszkiewicz Łohojski |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
| 49°57′40″N 31°02′37″E/49,961111 31,043611
| |
Zamek w Rzyszczowie – zamek wybudowany w XVI w. w miasteczku Rzyszczów.
Opis położenia
[edytuj | edytuj kod]Eryk Lassota von Steblau (1550–1616), poseł cesarza Rudolfa II Habsburga, przebywając w Rzyszczowie, w dniach 11–28 maja 1596 roku[1], pisał, że położone koło przeprawy przez rzekę Dniepr miasteczko było ufortyfikowane i posiadało zamek Andrzeja Chaleckiego[1] (1530–1596)[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po śmierci Andrzeja Rzyszczów otrzymali jego synowie Franciszek i Józefian (ur. przed 1596)[3]. Józefian był późniejszym dziedzicem całego majątku, który następnie sprzedał Aleksandrowi Konstantemu Woroniczowi[1] (ur. ca 1620), cześnikowi, podkomorzemu kijowskiemu, posłowi na sejm[4]. Ten właściciel wzniósł nowy, dobrze umocniony zamek na górze. Jerzy Daniel Woronicz (zm. 1681)[4] w 1644 r. sprzedał własność Januszowi Tyszkiewiczowi, wojewodzie kijowskiemu. W 1649 roku Rzyszczów zajęli Kozacy. Okolice zamku były miejscem przeprawy armii króla Jana Kazimierza w pochodzie na Moskwę 10 listopada 1664 roku[1]. Podczas buntu Janenko w 1678 r. Semen Samojłowicz obległ zamek, w którym bronił się Truszczenko – stronnik Janenki. Podczas walk oblężonym brakowało wody, więc topili śnieg. Gdy śnieg stopniał od ognia pili kwas buraczany. W trakcie walk drewniane opasania oraz trzy narożne baszty zostały rozbite[1]. Po oblężeniu Samojłowicz zdobył i spalił zamek a załogę wziął do niewoli. Po 1739 r. nowy właściciel Stanisław Szczeniowski (1710–1775)[5], podczaszy trembloweski, sędzia grodzki żytomierski[6], starosta trechtymirowski odbudował zamek, który jednak spalili Hajdamacy w 1751 roku. Po tych wydarzeniach Szczeniowski, na ostrowiu rzeki Dniepr, zbudował kolejny, otoczony wodą zameczek. Pozostałości zamku na górze widoczne były jeszcze w XIX w. Miejsce, w którym stał określano jako Iwanhora, od imienia króla Jana.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X. Warszawa: 1880-1902, s. 171-174.
- ↑ Andrzej Chalecki. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2013-11-30].
- ↑ Józefian Chalecki. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2013-11-30].
- ↑ a b Woronicz. www.genealogia.okiem.pl. [dostęp 2013-11-30].
- ↑ Stanisław Szczeniowski. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2013-11-30].
- ↑ Szczeniowski. www.genealogia.okiem.pl. [dostęp 2013-11-30].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Eryka Lassoty i Wilhelma Beauplana opisy Ukrainy (Tagebuch des Erich Lassota von Steblau) w przekładzie Zofii Stasiewskiej i Stefana Mellera i pod redakcją, ze wstępem i komentarzem Zbigniewa Wójcika, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rzyszczów, w dok. ''Irzyszczów'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 171.