ถนนหลวง (อักษรโรมัน: Thanon Luang) เป็นถนนเส้นหนึ่งในกรุงเทพมหานคร เป็นถนนที่มีการจัดการเดินรถทางเดียวแบบเดียวกับถนนเยาวราช เริ่มตั้งแต่ถนนกรุงเกษมที่ห้าแยกนพวงศ์โดยเป็นเส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่างแขวงป้อมปราบกับแขวงวัดเทพศิรินทร์ ถนนพลับพลาไชย (ห้าแยกพลับพลาไชย) ถนนยุคล 2 (สี่แยกโรงพยาบาลกลาง) จากนั้นตัดกับถนนวรจักร (สี่แยกวรจักร) และข้ามคลองรอบกรุง (คลองโอ่งอ่าง) เข้าสู่ท้องที่แขวงบ้านบาตร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย ถนนมหาไชย (สามแยกเรือนจำ) ในท้องที่แขวงสำราญราษฎร์ เขตพระนคร
ถนนหลวงเป็นถนนที่สร้างในปี พ.ศ. 2436 โดยพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิธาดา เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า ควรจะตัดถนนใหม่ระหว่างถนนเจริญกรุง ถนนบำรุงเมือง ตั้งต้นตั้งแต่ป้อมเสือทยานไปบรรจบถนนริมคลองผดุงกรุงเกษมโดยข้ามคลองคูพระนคร ตรงไปออกถนนหน้าวัดเทพศิรินทราวาส ถึงสถานีรถไฟหัวลำโพง ตั้งชื่อว่าถนนหลวง อันมีควาหมายว่า "ถนนของพระเจ้าแผ่นดิน" ทรงให้เหตุผลในการตัดถนนสายนี้ว่า เพื่อสำหรับผู้ที่จะไปขึ้นรถไฟ เพื่อเดินทางไปนครราชสีมาได้สะดวก และเป็นที่งดงามและแสดงถึงความเจริญของบ้านเมืองด้วย โดยสร้างเป็นถนนสำหรับคนเดินและรถม้า ระหว่างการก่อสร้างถนนหลวงใน พ.ศ. 2440 ปรากฏว่ามีผู้ขัดขวางการสร้างถนน โดยทำร้ายกุลีชาวจีนที่ก่อสร้างจนไม่สามารถก่อสร้างได้ พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิธาดา เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการได้มีหนังสือกราบทูลพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นนเรศร์วรฤทธิ์ เสนาบดีกระทรวงนครบาล โดยทรงต่อว่ากระทรวงนครบาลซึ่งส่งมอบที่ดินให้กระทรวงโยธาธิการ เข้าใจว่าทรงจัดการเรื่องการเวนคืนที่ดินเรียบร้อยแล้ว และถือว่าเป็นหน้าที่ของกระทรวงนครบาลที่จะป้องกันระงับการทะเลาะวิวาท แต่ปรากฏว่ากระทรวงนครบาลไม่ได้อารักขาการสร้างถนน ทำให้เกิดเหตุขึ้นและปล่อยให้เรื่องล่าช้าจนหมดเขตฟ้องร้อง ต้องจ่ายพระราชทรัพย์ทำขวัญกุลี
ในการก่อสร้างถนนหลวงนี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างสะพานนพวงศ์ขึ้นด้วย โดยมีพระราชปรารภให้เปิดสะพานทันวันเฉลิมพระชนมพรรษาในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2440 ซึ่งเป็นวันที่มีพระชนมพรรษาเท่าพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส (พระองค์เจ้านพวงศ์) จึงต้องเร่งดำเนินการสร้างถนนหลวง ให้เสร็จทันเวลาที่จะเสด็จพระราชดำเนินเปิดสะพานนพวงศ์
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ถนนหลวง
13°44′51″N 100°30′37″E / 13.747497°N 100.510172°E / 13.747497; 100.510172
|
|---|
| แขวง | | |
|---|
| ประวัติศาสตร์ |
- อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย จังหวัดพระนคร
- กิ่งอำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย อำเภอสามยอด จังหวัดพระนคร
- อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย จังหวัดพระนคร (ครั้งที่ 2)
- เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร
|
|---|
| ภูมิศาสตร์ | |
|---|
| เศรษฐกิจ | |
|---|
| สังคม | | การศึกษา | |
|---|
| ราชการ | |
|---|
| วัฒนธรรม | |
|---|
| กีฬา | |
|---|
| สุขภาพ | |
|---|
| มูลนิธิ | |
|---|
|
|---|
|
|
|---|
| แขวง | |
|---|
| ประวัติศาสตร์ | |
|---|
| ภูมิศาสตร์ | |
|---|
| เศรษฐกิจ | | ย่าน | |
|---|
| คมนาคม | |
|---|
| การท่องเที่ยว | |
|---|
| ธุรกิจ | |
|---|
|
|---|
| สังคม | | การศึกษา | | สถานศึกษา | |
|---|
| พิพิธภัณฑ์ | |
|---|
| หอสมุด | |
|---|
|
|---|
| วัฒนธรรม | |
|---|
| ราชการ | |
|---|
|
|---|
|
