นิซาร์ อิบนุลมุสตันซีร

นิซาร์ อิบนุลมุสตันซีร
เหรียญทองดีนาร์ที่ผลิตขึ้นในนามของนิซาร์ที่เมืองอเล็กซานเดรียในปี ค.ศ. 1095
เกิด	26 กันยายน 2558 ไคโรฟาฏิมียะห์ อียิปต์
เสียชีวิตแล้ว	ค.ศ.  1095 พฤศจิกายน/ธันวาคม (อายุ 50 ปี) ไคโรฟาฏิมียะห์ อียิปต์
สาเหตุการเสียชีวิต	การป้องกัน
ชื่อ	อิหม่ามแห่งนิซารี อิสมาอิล
ภาคเรียน	1094–1095
รุ่นก่อน	อัล-มุสตานซีร บิลลาห์
ผู้สืบทอด	อาลี อัลฮาดี (ในที่ซ่อนตัว )
พ่อ	อัล-มุสตานซีร บิลลาห์
ตระกูล	ราชวงศ์ฟาฏิมียะห์

ส่วนหนึ่งของซีรีส์เรื่องอิสลามอิส มาอิ ล
แนวคิด อัลกุรอาน บาตินียา ทาวิล อิหม่าม ชาร์ บาติน นูร์ 'อักล อิล์ม ดาอวา ต้าอี บาบ ฮุจจา ซาตร์ ทาคิยา พีร์ ศาสตร์แห่งตัวเลข เทววิทยา การกลับชาติมาเกิดใหม่ ชื่อเรื่อง
เสาหลักทั้งเจ็ด วาลายาห์ ความบริสุทธิ์ การอธิษฐาน การกุศล การถือศีลอด การเดินทางแสวงบุญ
มุสตาลิสม์และนิซาริสม์ สาขา/นิกาย มุสตาลี ทายิบี ดาวูดดี โบฮรา Progressive Hebtiahs Bohra Atba-i-Malak Bohra Badar Vakil Sulaymani Bohra Alavi Bohra Qutbi Bohra Hafizi Nizari Seveners Qarmatians Assassins Satpanth States Qarmatian state of Bahrayn Fatimid Caliphate Multan Sulayhid dynasty Zurayid dynasty Hamdanid dynasty Nizari Ismaili state People Hamdan Qarmat ibn Faraj ibn Ḥawshab ibn al-Fadl al-Jayshani ibn Mansur al-Yaman Abu Sa'id al-Jannabi Abu Tahir al-Jannabi Qadi Numan al-Nasafi al-Sijistani al-Kirmani al-Shirazi al-Naysaburi Nasir Khusraw Pamiris Queen Arwa al-Sulayhi Dhu'ayb ibn Musa Hasan-i Sabbah Hassan Ala Zikrihi's Salam Rashid ad-Din Sinan Pir Sadardin Aga Khans Khojas Dā'ī al-Mutlaqs Nasir al-Din Nasir Hunzai Centers Cairo Anjudan Nizārī strongholds Alamut Atashgah Gerdkuh Lambsar Masyaf Maymun-Diz Rudkhan Qalaat al-Madiq Other Palace of Queen Arwa Queen Arwa Mosque Nizārī Constitution Delegation Ginans Holy Du'a Jama'at Khana Qiyama Abbasid-Baghdad Manifesto House of Knowledge Women
Early leaders Ali Hasan Husayn al-Sajjad al-Baqir Jaʿfar al-Ṣādiq Ismāʿīl ibn Jaʿfar al-Mubārak Muhammad ibn Ismāʿīl ash-Shākir ʿAbad Allāh (al-Wāfī Ahmad) Ahmad (al-Taqī Muhammad) Ḥusayn (ar-Raḍī ʿAbd Allāh) ʿAbd Allāh al-Mahdī bi'l-Lāh al-Qāʾim al-Manṣūr Maʿad al-Muʿizz li-Dīn Allāh Nizār al-ʿAzīz biʾllāh, Manṣūr al-Ḥākim bi-Amr Allāh ʿAlī al-Ẓāhir li-iʿzāz Dīn Allāh Maʿad al-Mustanṣir bi'l-Lāh Nizār al-Muṣṭafā li-Dīn’il-Lāh / Aḥmad al-Mustāʿlī bi'l-Lāh Manṣūr al-Āmir bi-Aḥkām’il-Lāh ʿAbd al-Majīd al-Ḥāfiz li-Dīn Allāh / Abu'l-Qāsim al-Tayyib
Incumbent leaders Nizārī Ismā'īlī Imām: Aga Khan IV Musta'li Ismaili-Taiyabi Dā'ī al-Mutlaqs: Alavi Bohra: Haatim Zakiyuddin Dawoodi Bohra: Mufaddal Saifuddin Qutbi Bohra: Taher Fakhruddin
Islam portal
v t e

อบู มันซูร์ นิซาร์ บิน อัล-มุสตันซีร์ ( อาหรับ : ابو منصور نزار بن المستنصر , อักษรโรมัน :  อบู มานซูร์ นิซาร์ บิน อัล-มุสตานซีร์ ; ค.ศ. 1045–1095) เป็น เจ้าชาย ฟาติมียะห์ และเป็นบุตรชายคนโตของ คอลีฟะห์ฟาติมี ยะห์ องค์ที่ 8 และอิหม่ามอิสมาอิลี คนที่ 18 , อัล-มุสตานซีร์ . เมื่อบิดาของเขาสิ้นพระชนม์ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 1094 ท่านราชมนตรีผู้ มีอำนาจ อัล-อัฟดาล ชาฮันชาห์ ได้ยก อัล-มุสตาลีน้องชายของนิซาร์ขึ้นครองบัลลังก์ในไคโรโดยข้ามคำกล่าวอ้างของนิซาร์และบุตรชายคนโตคนอื่น ๆ ของอัล-มุสตานซีร์ นิซาร์หนีออกจากไคโร ก่อกบฏและยึดเมืองอเล็กซานเดรียซึ่งเขาได้ครองราชย์เป็นเคาะลีฟะฮ์ที่มีพระนาม ว่า อัลมุสตาฟา ลีดิน อัลลาห์ ( อาหรับ : المصطفى لدين الله , อักษรโรมัน :  al-Muṣṭafā li-Dīn Allāh ) ในช่วงปลายปี ค.ศ. 1095 เขาพ่ายแพ้และ ถูกจับเป็นเชลยที่เมืองไคโร และถูกประหารชีวิตโดยการกักขัง

ในช่วงศตวรรษที่ 12 ลูกหลานของนิซาร์บางคนที่สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์ฟาฏิมียะห์พยายามแย่งชิงบัลลังก์จากเคาะลีฟะฮ์แห่งราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ แต่ไม่ประสบความสำเร็จ ชาวอิสมาอิลีจำนวนมาก โดยเฉพาะในเปอร์เซียปฏิเสธอิหม่ามของอัลมุสตาลี และถือว่านิซาร์เป็นอิหม่ามที่ถูกต้อง ด้วยเหตุนี้ พวกเขาจึงแยกตัวออกจากระบอบการปกครองของราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ และก่อตั้งนิซารี ของลัทธิอิสมาอิลี โดยมีอิหม่ามของตนเองที่อ้างว่าสืบเชื้อสายมาจากนิ ซาร์ แนวทางนี้ยังคงดำเนินต่อไปจนถึงทุกวันนี้ในตัวตนของอากา ข่าน

นิซาร์เกิดเมื่อวันที่ 26  กันยายน ค.ศ. 1045 (5 Rabīʿ al-ʾAwwal 437 AH ) บุตรของอิหม่ามฟาฏิมี ยะห์ – เคาะลีฟะฮ์อัล-มุสตานซีร์ ( ครอง ราชย์ ค.ศ.  1036–1094 ) ^[1]ในเวลานั้น อัล-มุสตานซีร์มีอายุประมาณ 15  ปีและครองราชย์มาเป็นเวลาสิบปีแล้ว^[2]นิซาร์น่าจะเป็นบุตรชายคนโตของเคาะลีฟะฮ์ แม้ว่าบุตรชายอีกคนชื่ออาบู อับดุลลาห์ จะถูกระบุว่าเป็นบุตรชายคนโตของเคาะลีฟะฮ์ อัล-มุสตานซีร์ก็ตาม^{[a] [2]}

ในช่วงปลายทศวรรษ 1060 อาณาจักรฟาฏิมียะห์เข้าสู่วิกฤตการณ์ครั้งใหญ่ โดยการรุกคืบของชาวเติร์กเซลจุคจากทางตะวันออกคุกคามการยึดครองซีเรียและการปะทะกันอย่างยืดเยื้อระหว่าง กองทัพเติร์กและกองทัพ แอฟริกันผิวดำของกองทัพฟาฏิมียะห์ในอียิปต์นำไปสู่การล่มสลายของรัฐบาลกลาง และความอดอยากและความวุ่นวายที่แพร่หลาย^[4]ในราวปี 1068 ขณะที่ความวุ่นวายภายในคุกคามราชวงศ์ด้วยการล่มสลาย อัลมุสตันซีร์ได้กระจายลูกชายของเขาไปทั่วดินแดนของเขาเพื่อความปลอดภัย โดยเก็บไว้เพียงลูกชายที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะคนหนึ่งอยู่ใกล้ๆ บันทึกของนักประวัติศาสตร์ยุคมัมลุกอัลมักริซีกล่าวว่า อาบู อับดุลลาห์และอาบู อาลีจะไปที่เมืองอักร์เพื่อเข้าร่วมกองทัพของผู้บัญชาการบัดร์ อัล-จามาลี ; อาบู'ล-กาซิม มูฮัมหมัด (บิดาของกาหลิบอัล-ฮาฟิซ ) ไปที่เมืองอัสคาลอน ; ในขณะที่บุตรชายอีกคนซึ่งไม่ได้ระบุชื่อแต่ยังไม่บรรลุนิติภาวะยังคงอยู่ในไคโร^[5]อัล-มัคริซีไม่ได้กล่าวถึงนิซาร์ แต่เขาอาจรวมอยู่ในมาตรการนี้ด้วย^[6]และอัล-ฮิดายา อัล-อามิริยาซึ่งเป็นประกาศที่ออกโดยกาหลิบอัล-อามีร์ ( ครองราชย์ระหว่าง ปี ค.ศ.  1101–1130 ) อ้างว่าเขาถูกส่งไปยังท่าเรือดามิเอตตา [ ^7]การกระจัดกระจายของเจ้าชายฟาฏิมียะห์นี้กินเวลาอย่างน้อยจนกระทั่งบัดร์ อัล-จามาลีขึ้นสู่อำนาจในปี ค.ศ. 1073 ในฐานะเสนาบดีและกึ่งเผด็จการ และฟื้นฟูความสงบเรียบร้อยในอียิปต์^{[6] [8]} 

เนื่องจากเป็นบุตรชายคนโต นิซาร์จึงถือได้ว่าเป็นผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากบิดาตามธรรมเนียมปฏิบัติ^[9]อันที่จริง นักประวัติศาสตร์มักระบุว่านิซาร์เป็นผู้สืบทอดตำแหน่งต่อ จากบิดา ^{[b] [11] [12]}อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนว่าจะไม่มีการกำหนดอย่างเป็นทางการให้นิซาร์เป็นทายาทในช่วงเวลาที่อัลมุสตันซีร์เสียชีวิตในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1094 ^{[9] [13]}

อัล-มัคริซีเขียนว่านี่เป็นผลจากการวางแผนของอัล-อัฟดาล ชาฮันชาห์ บุตรชายของบาดร์ ซึ่งสืบทอดตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีต่อจากบิดาในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1094 ^[14]ตามคำบอกเล่าของอัล-มัคริซี อัล-อัฟดาลและนิซาร์มีความสัมพันธ์กันอย่างลึกซึ้ง มีเรื่องเล่าว่าครั้งหนึ่งอัล-อัฟดาลเคยพยายามเข้าไปในพระราชวังโดยขี่ม้า ซึ่งเป็นสิทธิพิเศษที่สงวนไว้สำหรับเคาะลีฟะฮ์เท่านั้น นิซาร์จึงตะโกนใส่เขาให้ลงจากหลังม้าและเรียกเขาว่า "ชาวอาร์เมเนียสกปรก" ตั้งแต่นั้นมา ทั้งสองก็เป็นศัตรูกันมาโดยตลอด โดยอัล-อัฟดาลขัดขวางกิจกรรมของนิซาร์และลดตำแหน่งข้ารับใช้ของเขา ในขณะเดียวกันก็ชักชวนผู้บัญชาการกองทัพให้มาสนับสนุนเขา กล่าวกันว่ามีเพียงชาวเบอร์เบอร์ มูฮัมหมัด อิบน์ มาซาล อัล-ลุกกี เท่านั้นที่ยังคงจงรักภักดีต่อนิซาร์ เนื่องจากเขาสัญญาว่าจะแต่งตั้งให้เขาเป็นอัครมหาเสนาบดีแทนอัล-อัฟดาล^{[15] [16]}

ตามคำกล่าวของอัล-มัคริซี อัล-อัฟดาลกดดันอัล-มุสตานซีรให้ขัดขวางการเสนอชื่อนีซาร์เป็นรัชทายาทต่อสาธารณะ^[15]และเมื่อเคาะลีฟะฮ์สิ้นพระชนม์ อัล-อัฟดาลได้สถาปนา อัล -มุสตาลี ซึ่ง เป็นน้องชายต่างมารดาของนีซาร์ ที่อายุน้อยกว่ามาก ^[c] ขึ้นครอง บัลลังก์และเป็นอิมามัต^[d]อัล-มุสตาลี ซึ่งเพิ่งแต่งงานกับน้องสาวของอัล-อัฟดาลไม่นานก่อนหน้านี้ ต้องพึ่งพาอัล-อัฟดาลโดยสิ้นเชิงในการขึ้นครองราชย์ สิ่งนี้ทำให้เขากลายเป็นบุคคลสำคัญที่เชื่อฟังและไม่น่าจะคุกคามการยึดอำนาจของอัล-อัฟดาลในช่วงหลัง ซึ่งยังคงเปราะบาง^{[11] [24] [25]}

เพื่อปกป้องการสืบทอดตำแหน่งของอัลมุสตาลีและโต้แย้งคำกล่าวอ้างของพวกพ้องของนิซาร์ บุตรชายและผู้สืบทอดตำแหน่งของอัลมุสตาลี อัลอามีร์ ได้ออกอัลฮิดายา อัลอามิรียาเอกสารนี้ตีความการกระจัดกระจายของเหล่าเจ้าชายในมุมมองที่แตกต่างออกไป กล่าวคือ พวกเขาถูกส่งไปตามลำดับความสำคัญ โดยผู้ที่ใกล้ชิดกับไคโรมากที่สุด (และตัวเคาะลีฟะฮ์เองด้วย) เป็นผู้ที่มีตำแหน่งสูงสุด^{[6] [7]}นักประวัติศาสตร์สมัยใหม่ชี้ให้เห็นว่านี่เป็นการโต้แย้งที่ตีความผิดโดยเจตนา เนื่องจากเหล่าเจ้าชายถูกส่งไปเพื่อปกป้องพวกเขา ตามที่นักประวัติศาสตร์ พอล อี. วอล์กเกอร์ กล่าวไว้ การส่งอาบู อับดุลลาห์ไปยังกองทัพอันแข็งแกร่งของบัดร์ อัลจามาลี ถือเป็นการบ่งชี้ถึงความสำคัญอันสูงส่งของเขาและความปรารถนาของบิดาของเขาที่จะปกป้องเขาให้ปลอดภัย^[6]ในเวลาเดียวกัน บุตรชายที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะซึ่งไม่ปรากฏชื่อซึ่งเหลืออยู่ในไคโรก็ชัดเจนว่าไม่ใช่อัลมุสตาลี ซึ่งยังไม่เกิดด้วยซ้ำ วอล์กเกอร์ระบุว่าเจ้าชายที่ไม่ได้ระบุชื่อคืออาบูอัลกาซิม อาหมัด ซึ่งมีการประกาศการเกิดต่อสาธารณะในปี ค.ศ. 1060 เจ้าชายผู้นี้น่าจะเสียชีวิตไปแล้วในระหว่างนั้น เนื่องจากอัลมุสตาลีในอนาคตซึ่งเกิดในปี ค.ศ. 1074 ก็มีชื่อเดียวกัน^[6]

เรื่องราวในอัลฮิดายา อัลอามิริยาและเรื่องราวอื่นๆ ยืนยันความชอบธรรมของการขึ้นครองราชย์ของอัลมุสตาลีโดยรายงานเรื่องราวที่ในงานเลี้ยงฉลองแต่งงานของอัลมุสตาลีหรือเมื่อเขาเสียชีวิต อัลมุสตานีร์ได้เลือกเขาเป็นทายาท และว่ากันว่าน้องสาวคนหนึ่งของอัลมุสตานีร์ได้รับการเรียกตัวไปหาเขาเป็นการส่วนตัวและได้รับการเสนอชื่อจากอัลมุสตาลีให้เป็นมรดก^{[9] [26] [27]}นักประวัติศาสตร์ยุคใหม่ เช่นฟาร์ฮัด ดาฟตารีเชื่อว่าเรื่องราวเหล่านี้น่าจะเป็นความพยายามที่จะพิสูจน์และให้ความชอบธรรมย้อนหลังในสิ่งที่มีผลเป็นการรัฐประหารโดยอัลอัฟดาล^[11]

อย่างไรก็ตาม อัล-มัคริซียังเล่าเรื่องราวอื่นที่ทำให้เกิดข้อสงสัยว่าการเคลื่อนไหวของอัล-อัฟดาลเป็นการรัฐประหารที่เตรียมการมาอย่างรอบคอบหรือไม่ เมื่ออัล-อัฟดาลเรียกบุตรชายสามคนของอัล-มุสตานซีร ได้แก่ นิซาร์ อับดุลลาห์ และอิสมาอิล ซึ่งดูเหมือนว่าจะเป็นผู้ที่มีชื่อเสียงที่สุดในกลุ่มทายาทของเคาะลีฟะฮ์ มาที่พระราชวังเพื่อแสดงความเคารพต่ออัล-มุสตานซีร ซึ่งเคยขึ้นครองบัลลังก์ พวกเขาก็ปฏิเสธทั้งหมด ไม่เพียงแต่ปฏิเสธอัล-มุสตานซีรเท่านั้น แต่พวกเขายังอ้างว่าอัล-มุสตานซีรเลือกเขาเป็นผู้สืบทอดตำแหน่ง นิซาร์อ้างว่าเขามีเอกสารเป็นลายลักษณ์อักษรเกี่ยวกับเรื่องนี้ ตามรายงานของเซ็บดา อัล-ตะวาริกห์ ซึ่งเขียนโดยจามาล อัล-ดิน อาบู อัล-กาซิม กาชานี เอกสารที่นิซาร์อ้างว่ามีนั้นได้รับความไว้วางใจให้กับฟาฏิมียะห์ ได ชื่ออาบู อัล ฮัสซัน ซาอีด จากนั้น ฮัสซัน ซาอีดจึงนำเอกสารนั้นไปแสดงต่อที่นิซาร์ นิซาร์เปิดเอกสารที่เขียนด้วยลายมือของอัลมุสตานซีรและเขียนว่า "นิซาร์ ลูกชายของฉันคือผู้สืบทอดของฉัน และใครก็ตามที่ต้องการเดินตามเขาอยู่บนเส้นทางที่ถูกต้อง" นี่คือเรื่องราวที่มาจากอาลามุต ในหนังสือที่ยังหลงเหลืออยู่ซึ่งผู้เขียนมีชื่อว่าชาห์ มูรัด ฮาดี และในหนังสือของเขา เขากล่าวถึงการอ้างอิงถึงหนังสือจากอาลามุต^{[28] [29]}การปฏิเสธนี้ดูเหมือนจะทำให้อัลอัฟดาลประหลาดใจอย่างมาก พี่น้องทั้งสองได้รับอนุญาตให้ออกจากพระราชวัง แต่ขณะที่อับดุลลาห์และอิสมาอิลมุ่งหน้าไปที่มัสยิดใกล้เคียง นิซาร์ก็หนีออกจากไคโรทันที^{[28] [29]}เพื่อเพิ่มความสับสน เมื่อทราบข่าวการเสียชีวิตของอัลมุสตานซีร บาราคัต หัวหน้ามิชชันนารี ( ได ) แห่งไคโร (หัวหน้า สถาบันศาสนา อิสมาอิลี ) ประกาศให้อับดุลลาห์เป็นเคาะลีฟะฮ์โดยใช้ชื่อกษัตริย์ว่าอัลมุวาฟฟัก [ ^30]อย่างไรก็ตาม อัลอัฟดาลได้กลับมามีอำนาจอีกครั้งในไม่ช้า บาราคัตถูกจับกุม (และถูกประหารชีวิตในภายหลัง) อับดุลลาห์และอิสมาอิลถูกเฝ้าติดตาม และในที่สุดก็มีการประกาศให้อัลมุสตาลีเป็นสาธารณะ มีการประชุมเจ้าหน้าที่ครั้งใหญ่เพื่อยกย่องอัลมุสตาลีเป็นอิหม่ามและเคาะลีฟะฮ์^[15]

ในระหว่างนั้น นิซาร์ได้หนีไปอ เล็ก ซานเดรียพร้อมกับผู้ติดตามไม่กี่คน ผู้ว่าราชการท้องถิ่นซึ่ง เป็น ชาวเติร์กชื่อนาสร อัล-ดาวลา อัฟตาคิน ต่อต้านอัล-อัฟดาล ดังนั้น นิซาร์จึงได้รับการสนับสนุนอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ เขายังชนะใจผู้พิพากษาท้องถิ่น ( กอดี ) ชาวเมือง และชนเผ่าอาหรับโดยรอบให้สนับสนุนเขาด้วย จากนั้น เขาก็ลุกขึ้นก่อกบฏและประกาศตนเป็นอิหม่ามและเคาะลีฟะฮ์ด้วยบรรดาศักดิ์อัลมุสตาฟา ลี-ดิน อัลลอฮ์ ('ผู้ได้รับเลือกสำหรับศาสนาของพระเจ้า') ^{[1] [13] [31] [32]}ดีนาร์ทองคำของนิซาร์ซึ่งมีศักดิ์นี้ถูกค้นพบในปี 1994 ซึ่งเป็นเครื่องยืนยันถึงการที่เขาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเคาะลีฟะฮ์และการผลิตเหรียญด้วยตำแหน่งดังกล่าว^[31]ตามที่วอล์กเกอร์กล่าว ความเร็วที่นิซาร์ได้รับการสนับสนุน และเรื่องราวอื่นๆ ที่เล่าไว้ในอัล-มาคริซี แสดงให้เห็นถึงการมีอยู่ของกลุ่มที่ค่อนข้างใหญ่ที่คาดหวังหรือต้องการให้เขาสืบทอดตำแหน่งต่อจากอัล-มุสตานซีร์^[32]

การก่อกบฏของ Nizar ประสบความสำเร็จในตอนแรก: การโจมตี Alexandria ของ Al-Afdal ในเดือนกุมภาพันธ์ 1095 ถูกตีโต้กลับได้อย่างง่ายดาย และกองกำลังของ Nizar ก็บุกโจมตีจนถึงชานเมืองไคโร อย่างไรก็ตาม ในช่วงหลายเดือนต่อมา Al-Afdal สามารถเรียกความจงรักภักดีจากชนเผ่าอาหรับกลับคืนมาได้ด้วยสินบนและของขวัญ กองกำลังของ Nizar ที่อ่อนแอลงก็ถูกผลักดันกลับไปยัง Alexandria ซึ่งถูกปิดล้อม ในเดือนพฤศจิกายน ผู้บัญชาการทหารของ Nizar Ibn Masal ได้ละทิ้งเมืองโดยนำสมบัติที่เหลือส่วนใหญ่ไปด้วย เหตุการณ์นี้บังคับให้ Aftakin และ Nizar ต้องยอมจำนนโดยมีข้อรับประกันความปลอดภัย ( aman ) ทั้งคู่ถูกนำตัวกลับไปยังไคโร ซึ่ง Nizar ถูกกักขังและ Aftakin ถูกประหารชีวิต^{[1] [13] [31] [32]}รายละเอียดหรือวันที่แน่นอนของการเสียชีวิตของ Nizar นั้นไม่ทราบแน่ชัด^[33]

ในจดหมายที่ยังหลงเหลืออยู่ซึ่งส่งถึงราชินีเยเมนอิสมาอีลีอาร์วา อัล-สุไลฮีเพื่อประกาศการขึ้นครองราชย์ของพระองค์ อัล-มุสตาลีได้ให้รายละเอียดอย่างเป็นทางการของเหตุการณ์ดังต่อไปนี้: เช่นเดียวกับบุตรชายคนอื่นๆ ของอัล-มุสตานซีร นิซาร์ยอมรับตำแหน่งอิมาเมทของเขาในตอนแรกและแสดงความเคารพต่อเขา ก่อนที่จะถูกกระตุ้นด้วยความโลภและความอิจฉาจนก่อกบฏ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจนถึงการยอมจำนนของอเล็กซานเดรียมีรายงานไว้โดยละเอียด แต่ไม่มีการกล่าวถึงชะตากรรมของนิซาร์หรือของอัฟตาคิน^[34]

ปัญหาเกี่ยวกับการจัดการการสืบทอดราชบัลลังก์เคยเกิดขึ้นมาก่อน แต่การขึ้นครองราชย์ของอัลมุสตาลีเป็นครั้งแรกที่สมาชิกคู่แข่งของราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ต่อสู้เพื่อแย่งชิงราชบัลลังก์^[35]เมื่อพิจารณาถึงบทบาทสำคัญของอิหม่ามในศาสนาอิสมาอีลีแล้ว เรื่องนี้จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง ปัญหาเรื่องการสืบทอดราชบัลลังก์ไม่ใช่แค่เรื่องของการวางแผนทางการเมืองเท่านั้น แต่ยังเป็นเรื่องศาสนาอย่างเข้มข้นอีกด้วย ตามคำพูดของผู้บุกเบิกการศึกษาศาสนาอิสมาอีลีสมัยใหม่ซามูเอล มิกโลส สเติร์น "เรื่องนี้ขึ้นอยู่กับความต่อเนื่องของสถาบันศาสนา ตลอดจนความรอดส่วนบุคคลของผู้ศรัทธา" ^[36]สเติร์นเขียนว่าสำหรับผู้ศรัทธาอิสมาอีลี "ไม่ใช่ตัวผู้เรียกร้องสิทธิ์เท่านั้นที่มีผลต่อผู้ติดตาม พวกเขาไม่รู้สึกประทับใจในคุณธรรมอันสูงส่งของนิซาร์ในฐานะผู้ปกครอง [...] แต่เป็นสิทธิอันศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นรูปเป็นร่างในทายาทที่ถูกต้องต่างหากที่มีความสำคัญ" ^[36]

ส่งผลให้เหตุการณ์ในปี ค.ศ. 1094–1095 ก่อให้เกิดการแตกแยกอย่างรุนแรงและถาวรในขบวนการอิสมาอิลี ซึ่งยังคงดำเนินต่อไปจนถึงปัจจุบัน^{[35] [37]}ในขณะที่กลุ่มชนชั้นนำของฟาฏิมียะห์และสถาบันศาสนาอิสมาอิลีอย่างเป็นทางการ ( ดะวา ) ยอมรับอัลมุสตาลี รวมถึงชุมชนอิสมาอิลีที่พึ่งพาอัลมุสตาลีในซีเรียและเยเมนชุมชนอิสมาอิลีส่วนใหญ่ในตะวันออกกลาง และโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเปอร์เซียและอิรักปฏิเสธอัลมุสตาลี ไม่ว่าจะด้วยความเชื่อมั่นอย่างแท้จริงหรือเป็นข้ออ้างที่สะดวกในการปลดเปลื้องตนเองจากการควบคุมของไคโรฮัสซันอี ซับบาห์ ผู้นำอิสมาอิ ลีในเปอร์เซียยอมรับสิทธิของนิซาร์ต่ออิมามัตอย่างรวดเร็ว—อาจเป็นไปได้แล้วในช่วงที่นิซาร์ปกครองในอเล็กซานเดรีย—ตัดความสัมพันธ์กับไคโรและตั้งลำดับชั้นอิสระของตนเอง (ดะวา จาดีดาแปลว่า' การเรียกขานใหม่' ) นี่คือเครื่องหมายความแตกแยกถาวรและยั่งยืนของขบวนการอิสมาอีลีเป็นสาขา คู่แข่ง " มุสตาลี " และ " นิซารี " ^{[33] [38] [39]} 

ในช่วงหลายทศวรรษต่อมา นิซารีถือเป็นศัตรูตัวฉกาจที่สุดของผู้ปกครองราชวงศ์มุสตาลีแห่งอียิปต์^[40]ฮัสซัน อี ซับบาห์ ก่อตั้งกลุ่มนักฆ่าซึ่งรับผิดชอบต่อการลอบสังหารอัล-อัฟดาลในปี ค.ศ. 1121 ^{[41] [42]}และอัล-อามีร์ บุตรชายและผู้สืบทอดตำแหน่งของอัล-มุสตาลี (ซึ่งเป็นหลานชายและลูกเขยของอัล-อัฟดาลด้วย) ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1130 ^{[42] [43]}เหตุการณ์นี้ส่งผลให้เกิดการรัฐประหารและวิกฤตการณ์ต่างๆ มากมาย ซึ่งเป็นสัญญาณแห่งการล่มสลายของรัฐฟาฏิมียะห์ และการล่มสลายในที่สุด^[44]ในปี ค.ศ. 1130–1131 ระบอบการปกครองของฟาฏิมียะห์ถูกยุบชั่วคราวโดยคูไตฟัต บุตรชายของ อัล-อัฟดาล ก่อนที่อับดุล-มาจิด หลานชายของนิซาร์ จะรับตำแหน่งอิมามัตและรัฐเคาะลีฟะฮ์เป็นเคาะลีฟะฮ์อัล-ฮาฟิซในเดือนมกราคม ค.ศ. 1132 เนื่องจากไม่มีทายาทโดยตรงของอัล-อามีร์^{[45] [46] [47]}การสืบราชสมบัติของอัล-ฮาฟิซทำให้เกิดการแบ่งแยกอีกครั้งในลัทธิอิสมาอิล ระหว่างบรรดามุสตาลีที่ยอมรับการสืบราชสมบัติของอัล-ฮาฟิซ ("พวกฮาฟิซ ") และผู้ที่ไม่ยอมรับ โดยยึดมั่นตำแหน่งอิมามัตของอัล- ตอยยิบ บุตรชายวัยทารกของอัล- อามีร์ (" พวกตอยยิบีส ") แทน ^{[48] ​​[49]}ในขณะที่ลัทธิอิสมาอิลนิซารียังคงอยู่ได้ในเปอร์เซียและซีเรีย และลัทธิอิสมาอิลไทยีบียังคงอยู่ในเยเมนและอินเดีย นิกายฮาฟิซีซึ่งมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับรัฐฟาฏิมียะห์ไม่สามารถอยู่รอดได้นานหลังจากการล้มเลิกครั้งสุดท้ายโดยซาลาดินในปีค.ศ. 1171 ^[50]

แหล่งข้อมูลร่วมสมัยยืนยันว่านิซาร์มีลูกชายหลายคน^[51]อย่างน้อยหนึ่งคนในจำนวนนั้น อัลฮุซัยน์ หนีจากอียิปต์ไปยังมาเกร็บ ตะวันตกพร้อมกับสมาชิกคนอื่นๆ ของราชวงศ์ (รวมถึงพี่น้องสามคนของนิซาร์ คือ มูฮัมหมัด อิสมาอิล และตาฮีร์) ในปี ค.ศ. 1095 ซึ่งพวกเขาได้ก่อตั้งกลุ่มต่อต้านในต่างแดนเพื่อต่อต้านระบอบการปกครองใหม่ในกรุงไคโร^{[13] [32]}มีหลักฐานว่าลูกชายอีกคนของนิซาร์ ชื่อ อัลมุคตาร์ มูฮัมหมัด เดินทางไปเยเมน เนื่องจากมีการผลิตเหรียญในชื่อของเขาที่นั่น^[33]ในปี ค.ศ. 1132 หลังจากที่อัลฮาฟิซขึ้นครองราชย์อย่างไม่เป็นระเบียบ อัลฮุซัยน์พยายามเดินทางกลับอียิปต์ เขาสามารถรวบรวมกองทัพได้สำเร็จ แต่ฮาฟิซสามารถส่งผู้บังคับบัญชาของเขาลงมือได้สำเร็จและสังหารเขา^{[52] [53]}ในปี ค.ศ. 1149 อัลฮาฟิซต้องเผชิญกับภัยคุกคามที่คล้ายกันจากบุตรชายของนิซาร์ที่อ้างว่าเป็นของเขา ผู้แอบอ้างสามารถรวบรวมผู้ติดตามจำนวนมากจากชาวเบอร์เบอร์ได้ แต่เขาก็ถูกสังหารเมื่อเคาะลีฟะฮ์ฟาฏิมียะห์ติดสินบนผู้บังคับบัญชาของเขา^{[54] [55]}การก่อกบฏครั้งสุดท้ายโดยผู้อ้างสิทธิ์ในนิซารีเกิดขึ้นโดยมูฮัมหมัด บุตรชายของอัลฮุซัยน์ในปี ค.ศ. 1162 แต่เขาถูกหลอกล่อด้วยคำสัญญาอันเป็นเท็จและถูกประหารชีวิตโดยรุซซิก อิบน์ ตาไลอัครมหาเสนาบดี^{[54] [56]}

อย่างไรก็ตาม บุตรชายของเขาไม่ได้รับการแต่งตั้งอย่างเป็นทางการให้เป็นผู้สืบทอดตำแหน่งโดยนิซาร์ ดังนั้นพวกเขาจึงไม่มีสถานะชอบธรรมที่จะเป็นอิหม่ามต่อจากเขา เรื่องนี้ทำให้เกิดปัญหาร้ายแรงสำหรับผู้ศรัทธาในนิซารี เนื่องจากหลักคำสอนของอิสมาอีลีถือว่าสายเลือดของอิหม่ามที่ได้รับการแต่งตั้งจากพระเจ้าเป็นไปไม่ได้เลย^[57]ในตอนแรก นิซารีบางคนเชื่อว่านิซาร์ไม่ตาย แต่จะกลับมาเป็นเมสสิยาห์ของศาสนาอิสลามมะห์ดี (หรืออย่างน้อยก็อยู่ในกลุ่มของเขา) ^[1]ในกรณีที่ไม่มีอิหม่าม เหรียญกษาปณ์จากปราสาท Alamutซึ่งเป็นศูนย์กลางของรัฐ Nizari Isma'ili ที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ของ Hassan-i Sabah ในเปอร์เซียตอนกลาง ถูกผลิตขึ้นโดยใช้ชื่อรัชสมัยของ Nizar ว่าal-Mustafa li-Din Allahจนถึงปี 1162 ^{[33] [57]}ยังไม่มีการแต่งตั้งอิหม่ามอย่างเปิดเผยที่ Alamut จนกระทั่งถึงเวลานั้น และ Hassan-i Sabbah และผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากเขาสองคนปกครองแทนในฐานะda'iหรือhujja ('ตราประทับ' 'หลักฐาน') ซึ่งเป็นตัวแทนของอิหม่ามที่ขาดหายไป^[58]อย่างไรก็ตาม ในไม่ช้า Nizaris ก็เชื่อว่าหลานชาย (หรือลูกชาย) ของ Nizar ได้ถูกลักลอบนำออกจากอียิปต์และนำไปยัง Alamut และเป็นอิหม่ามที่ถูกต้องตามกฎหมาย โดยอาศัยอยู่โดยปกปิด ( satr ) ^{[59] [60]}

ตามประเพณีของ Nizari ผู้ปกครองคนที่สี่ของ Alamut, Hassan II ( ครองราชย์  1162–1166 ) ถือกันว่าไม่ใช่แค่da'i ธรรมดาอีกต่อไป แต่เป็นลูกหลานลับๆ ของ Nizar และอิหม่ามที่ถูกต้องตามกฎหมาย แม้ว่าคำกล่าวอ้างนี้จะไม่ได้ถูกเปิดเผยจนกระทั่งถึงรัชสมัยของลูกชายของเขาNur al-Din Muhammad II [ ^{61] [62]}ประเพณี Nizari สมัยใหม่ถือว่าอิหม่ามสามคน - Ali al-Hadi , Muhammad (I) al-MuhtadiและHassan (I) al-Qahir ^{[63] [64]} - ปกครองหลังจาก Nizar ในขณะที่ปกปิด แต่แหล่งข้อมูลหลักต่างๆ ให้ลำดับวงศ์ตระกูลที่แตกต่างกัน^{[65] [64]}ตามคำกล่าวของHeinz Halm นักวิชาการชาวเยอรมันด้านศาสนาชีอะห์ ตัวตนของอิหม่ามทั้งสามที่ปกปิดไว้มีแนวโน้มสูงว่าเป็นเรื่องแต่ง^[64]และความจริงของการอ้างของฮัสซันที่ 2 ว่าสืบเชื้อสายมาจากฟาฏิมียะห์ยังคงเป็นประเด็นสำคัญทางประวัติศาสตร์^[66]ถึงกระนั้น ผู้สืบทอดของฮัสซันที่ 2 ได้ยืนยันการอ้างตนว่าสืบเชื้อสายมาจากนิซาร์ลงมาจนถึงอิหม่ามของนิซารีอิสมาอิลในปัจจุบัน หรือที่เรียกว่าอากา ข่าน^{[33] [67]}

• Andani, Khalil (2016). "การสำรวจการศึกษาอิสมาอีลี ตอนที่ 2: อิสมาอีลียุคหลังฟาฏิมียะห์และยุคใหม่" Religion Compass . 10 (11): 269–282. doi :10.1111/rec3.12222
• เบรตต์ ไมเคิล (2017). จักรวรรดิฟาฏิมียะห์ ประวัติศาสตร์เอดินบะระของจักรวรรดิอิสลาม เอดินบะระ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเอดินบะระISBN 978-0-7486-4076-8-
• Daftary, Farhad (2007). The Ismāʿı̄lı̄s: Their History and Doctrines (พิมพ์ครั้งที่ 2) เคมบริดจ์: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ISBN 978-0-521-61636-2-
• กิบบ์, HAR (1993) “อัล-มุสตาอลี บิลลาห์ ” ในบอสเวิร์ธ, CE ; ฟาน ดอนเซล อี. ; ไฮน์ริชส์, WP & Pellat, Ch. (บรรณาธิการ). สารานุกรมอิสลาม ฉบับพิมพ์ครั้งที่สอง .เล่มที่ 7: มิฟ–นาซ ไลเดน: อีเจ บริลล์ พี 725. ไอเอสบีเอ็น 978-90-04-09419-2-
• กิบบ์, HAR (1995) "นิซาร บี. อัล-มุสตานซีร์ " ในบอสเวิร์ธ, CE ; ฟาน ดอนเซล อี. ; Heinrichs, WP & Lecomte, G. (บรรณาธิการ). สารานุกรมอิสลาม ฉบับพิมพ์ครั้งที่สอง .เล่มที่ 8: เน็ด–แซม ไลเดน: อีเจ บริลล์ พี 83. ไอเอสบีเอ็น 978-90-04-09834-3-
• ฮาล์ม, ไฮนซ์ (2014) Kalifen und Assassinen: Ågypten und der vordere Orient zur Zeit der ersten Kreuzzüge, 1074–1171 [ Caliphs and Assassins: Egypt and the Near East at the Time of the First Crusades, 1074–1171 ] (ในภาษาเยอรมัน) มิวนิค : ช.เบ็ค . ไอเอสบีเอ็น 978-3-406-66163-1-
• Madelung, W. (1971) “อิมามะ” . ในลูอิส บี. ; เมนาจ, VL ; เปลลัท, ช. & Schacht, J. (บรรณาธิการ). สารานุกรมอิสลาม ฉบับพิมพ์ครั้งที่สอง .เล่มที่ 3: ฮ-อิรอม ไลเดน: อีเจ บริลล์ หน้า 1163–1169. โอซีแอลซี  495469525.
• Stern, SM (1950). "จดหมายของฟาฏิมียะห์ กาหลิบ อัล-อามีร์ (al-Hidāya al-Āmiriyya): วันที่และวัตถุประสงค์" วารสารของราชสมาคมเอเชียแห่งบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์ . 82 (1): 20–31. doi :10.1017/S0035869X00103284. JSTOR  25222370
• Stern, SM (1951). "การสืบทอดตำแหน่งต่อจากอิหม่ามอัลอามีร์แห่งราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ การเรียกร้องสิทธิของราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ในภายหลังต่อตำแหน่งอิหม่าม และการเพิ่มขึ้นของลัทธิอิสมาอิลแห่งตัยยิบี" Oriens . 4 (2): 193–255 doi :10.2307/1579511 JSTOR  1579511
• วอล์กเกอร์, พอล อี. (1995). "การสืบทอดการปกครองในนิกายชีอะห์" วารสารศูนย์วิจัยอเมริกันในอียิปต์ . 32 : 239–264. doi :10.2307/40000841. JSTOR  40000841
• Walker, Paul E. (2022). "Nizār b. al-Mustanṣir" . ใน Fleet, Kate; Krämer, Gudrun ; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett (บรรณาธิการ). Encyclopaedia of Islam (ฉบับที่ 3). Brill Online. ISSN  1873-9830.

• ประวัติศาสตร์อิสมาอีลี: AL-NIZAR (487-490/1095-1097), สมาคมมรดก