Przejdź do zawartości

10 Armia (ZSRR)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
10 Armia
10-я армия
Historia
Państwo

 ZSRR

Sformowanie

wrzesień 1939

Rozformowanie

kwiecień 1944

Dowódcy
Pierwszy

komkor Iwan Zacharkin

Ostatni

gen. por. Wasilij Kriuczonkin

Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

Armia Czerwona

Podległość

Moskiewski Okręg Wojskowy, Zachodni Specjalny Okręg Wojskowy, Front Zachodni

Skład

kilka korpusów strzeleckich, kawaleryjskich i zmechanizowanych

10 Armia (ros. 10-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z czasów II wojny światowej

I formowanie

[edytuj | edytuj kod]

Armia została sformowana we wrześniu 1939 roku w Moskiewskim Okręgu Wojskowym i następnie włączona w skład Zachodniego Specjalnego Okręgu Wojskowego.

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 1941 roku w skład 10 Armii wchodziły:

22 czerwca 1941 roku, w dniu rozpoczęcia się operacji „Barbarossa”, 10 Armia była częścią radzieckiego Frontu Zachodniego. Dowódcą Armii był generał major Konstantin Golubiew. W czerwcu 1941 roku Armia została otoczona przez wojska niemieckiej Grupy Armii „Środek” podczas bitwy białostocko-mińskiej i prawie całkowicie zniszczona. Dowództwo armii zostało oficjalnie rozwiązane 5 lipca 1941 roku.

II formowanie

[edytuj | edytuj kod]

10 Armia została odtworzona 1 października 1941 roku w składzie Frontu Południowego. Formowanie armii nie zostało nigdy zakończone. 17 października dowództwo Armii zostało rozformowane, a oddziały wojskowe przekazane do innych związków taktycznych[2].

III formowanie

[edytuj | edytuj kod]

Armia została ponownie sformowana 1 listopada 1941 roku w Nadwołżańskim Okręgu Wojskowym w składzie dziewięć dywizji piechoty i kawalerii, w tym siedem nowo sformowanych. Według źródeł radzieckich były to: 322., 323., 324., 325., 326., 328. i 330. Dywizje Strzeleckie oraz 57. i 75. Dywizje Kawalerii. Dziewięć dywizji zostało sformowanych w ciągu trzech tygodni z rezerwy Moskiewskiego Okręgu Wojskowego i były szkolone przez 12 godzin dziennie. Dotychczasowym dowódcą armii był generał porucznik Filip Golikow. Golikow w książce napisanej w 1967 roku opisywał jak armia zakończyła swoją koncentrację w rejonie Penzy w dniu 8 listopada 1941 roku po 15 dniach szkolenia i 5 dniach budowy pomieszczeń mieszkalnych i innych budynków[3]. W tym czasie armii brakowało wszystkiego, w tym ubrań zimowych. Większa część żołnierzy była w wieku pomiędzy 30 a 40 rokiem życia, ponad 65% żołnierzy nie posiadało wyszkolenia wojskowego. Na początku armia znajdowała się w rezerwie Stawki, po czym została przydzielona do Frontu Zachodniego w bitwie pod Moskwą. W 1942 roku 10. Armia na środkowym na środkowym odcinku frontu wschodniego, a w 1943 roku wzięła udział w operacji smoleńskiej.

Dowództwo 10 Armii zostało wycofane z Frontu Zachodniego do rezerwy Stawki na początku kwietnia 1944 roku (dyrektywa Sztabu Generalnego z 7 kwietnia 1944 roku). 10 kwietnia armia została przesunięta do Rosławla, gdzie w skład Armii zostały włączone jednostki 81 i 103 Korpusu Strzeleckiego (łącznie 5 dywizji). W tym samym miesiącu dowództwo Armii zostało przeformowane w dowództwo 2 Frontu Białoruskiego. Jednostki wojskowe podległe 10 Armii zostały podporządkowane dowództwu 49 Armii.

Dowództwo armii

[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy:

Szefowie sztabu:

  • gen. mjr Iwan Iwanow (30.09.1941 – 17.10.1941)[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nikołajuk 2012 ↓, s. 19.
  2. Keith E. Bonn: Slaughterhouse: The Handbook of the Eastern Front. Bedford: Aberjona Press, 2005, s. 313.
  3. Filip Golikow: W Moskowskoj bitwe. Moskwa: Nauka, 1967, s. 8–51. W: William J. Spahr: Zhukov: The Rise and Fall of a Great Captain. Novato: Presidio Press, 1993, s. 89–91.
  4. Plikus (kier.) 1968 ↓, s. 95.
  5. a b Память народа::Подлинные документы о Второй Мировой войне [online], pamyat-naroda.ru [dostęp 2024-05-19].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jan Nikołajuk. Pierwszy sowiet. Dyslokacja wojsk RKKA i NKWD na „występie białostockim” w przededniu Barbarossy. „Militaria”. 4(26), 2012. Turka: Oficyna Wydawnicza Kagero. 
  • Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • 10 Armia (ros.). [dostęp 14 grudnia 2011].